Την ευκαιρία να αλλάξει την όψη της Τούμπας θα έχει, οσονούπω, ο δήμος Θεσσαλονίκης, καθώς ολοκληρώθηκαν οι μελέτες οριοθέτησης των ρεμάτων Ορτανσίας και Δόξας, από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η Αθανασία Βαβίτσα, επιβλέπουσα μηχανικός της μελέτης από τη διεύθυνση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων του υπουργείου μιλά στη «ΜτΚ» για το ρέμα Ορτανσίας, γνωστό και ως ρέμα Κωνσταντινίδη ΥΦΑΝΕΤ, αποκαλύπτοντας ότι «έχει εγκριθεί η μελέτη, θα πάει στον υπουργό και μετά θα γίνει η δημοσίευση στο ΦΕΚ», ακόμη και εντός Αυγούστου.

Ειδικότερα πρόκειται για τη μελέτη υλοποίησης της οριοθέτησης των ρεμάτων, η οποία ουσιαστικά όπως εξηγεί και η κ. Βαβίτσα «λέει μέχρι πού δεν θα επέμβει κάποια κατασκευή, για να μην πλημμυρίσει το ρέμα και πνιγεί κόσμος», επισημαίνοντας πως μετά το ΦΕΚ ο δήμος μπορεί να πράξει όπως κρίνει για τα υπόλοιπα τμήματα του ρέματος.

Αναφορικά με τα σημεία οριοθέτησης έχει δοθεί η σύμφωνη γνώμη του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης από τον Απρίλιο, υποστηρίζει η κ. Βαβίτσα. Επόμενο βήμα από την ολοκλήρωση της μελέτης, είναι να προκηρυχθεί το έργο οριοθέτησης και αφού περατωθεί, ο δήμος μπορεί να προχωρήσει σε ανάπλαση του ρέματος.

Εδώ και δεκαετίες οι κάτοικοι πέριξ του ρέματος Ορτανσίας ανησυχούν για τις ζωές και τις περιουσίες τους, καθώς με μία καταιγίδα το ρέμα «φουσκώνει» και υπερχειλίζει, όπως συνέβη και στις αρχές Ιουνίου. Ο Σάκης Τζακόπουλος, πρόεδρος της ΕΥΑΘ Παγίων και ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, τονίζει ότι το ρέμα Ορτανσίας «είναι ιδιοκτησία του δήμου Θεσσαλονίκης, από τη στιγμή που είναι χαρακτηρισμένο χώρος πρασίνου» και «τον καθαρισμό πρέπει να τον κάνει ο δήμος. Ό,τι είναι εκτός σχεδίου που δεν είναι χαρακτηρισμένο, ανήκει στην ΕΥΑΘ Παγίων. Εκείνα αρμοδιότητα καθαρισμού έχει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας».

Παρομοίως το ρέμα Λύτρα και το ρέμα Δόξας «είναι ιδιοκτησία του δήμου Θεσσαλονίκης, είναι χαρακτηρισμένος χώρος πρασίνου. Δεν μπορούν να λένε στον κόσμο θα καλέσουμε την περιφέρεια και την ΕΥΑΘ», λέει ο κ. Τζακόπουλος αν και παραδέχεται πως «καθαρίζουμε κάποια ρέματα, κάποιες περιοχές. Ένα δέντρο όταν πέφτει σε ένα σπίτι, σε ένα αυτοκίνητο, σε μία αυλή σχολείου, το καθαρίζουμε. Θα περιμένουμε ποιος έχει την αρμοδιότητα;».

Στο ίδιο μοτίβο και ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Πάρις Μπίλλιας: «Έχουμε κάνει καταγραφή όλων των ρεμάτων και με τη σειρά τα καθαρίζουμε. Δεν είμαι της λογικής δεν είναι δικό μου, γιατί άμα πνιγεί ο κόσμος…», δηλώνει στη ΜτΚ. Υπενθυμίζει πως «όταν έχει πάει ένας δήμος και έχει σκεπάσει τους οχετούς και τα ρέματα, δεν μπορεί να παρέμβει η Περιφέρεια». Μάλιστα τα περισσότερα πλακοσκεπή ρέματα στη χώρα, παρότι δημόσια έργα, ήταν παράνομα, διαμηνύει ο ίδιος.

Ο Σωκράτης Δημητριάδης, αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος αντιτείνει για το ρέμα Ορτανσίας ότι «μπορεί να είναι χαρακτηρισμένο ένα ρέμα, αλλά επειδή δεν είναι οριοθετημένα τα περισσότερα, τα βάζουν σαν «πράσινο». Αυτό δεν σημαίνει ότι ανήκει στον δήμο». Παραπέμπει, δε, στο ρέμα Χορτατζήδων πάνω από τα πανεπιστήμια, το οποίο «ούτε έχει οριοθετηθεί, ούτε έχει γίνει κάποια μελέτη, το δείχνουμε «πράσινο», αλλά είναι εκτός σχεδίου. Εκεί πάει η περιφέρεια».

Πάντως ο κ. Δημητριάδης ισχυρίζεται ότι ο δήμος προβαίνει, ανά διαστήματα, σε παρεμβάσεις καθαρισμού ρεμάτων, σε συνεννόηση με την περιφέρεια.

Λύση το… μνημόνιο

Αυτή την εβδομάδα αναμένεται να είναι έτοιμο ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΠΚΜ-ΕΥΑΘ Παγίων-Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, μετά από πρωτοβουλία του κ. Τζακόπουλου, για το ξεκαθάρισμα ιδιοκτησιών, χρήσεων και αρμοδιοτήτων στα αστικά ρέματα, αποκαλύπτει στη «ΜτΚ» ο κ. Μπίλλιας και καλεί τον κάθε δήμο να αναλάβει την ευθύνη του «και από εκεί και πέρα η ΠΚΜ έχει αποδείξει ότι πάντα συνδράμει».

Δυστυχώς η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να αντλήσει πόρους από το «Πράσινο Ταμείο» για αναπλάσεις σε ρέματα, παρατηρεί ο αντιπεριφερειάρχης και καλεί την κυβέρνηση να τροποποιήσει το καταστατικό του στο οποίο «έχουν συσσωρευτεί από τα πρόστιμα των αυθαιρέτων πάνω από τρία δις ευρώ».

Όλα τα ρέματα της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης «έχουν πρόβλημα» λόγω ελλιπούς καθαρισμού και παράνομης δόμησης, προειδοποιεί ο κ. Μπίλλιας και διαμηνύει ότι «προφανώς και πρέπει να υπάρξουν κατεδαφίσεις όπου είναι αυθαίρετα μέσα σε κοίτες ρεμάτων», εάν υπάρχει βούληση να οριοθετηθούν και να αξιοποιηθούν τα ρέματα. Πάντως, στους επόμενους 7-8 μήνες θα έχουν καθαριστεί όλα τα ρέματα αρμοδιότητας της ΠΚΜ, διαβεβαιώνει.

Απογοήτευση και φόβος στους κατοίκους

Για μπάχαλο κάνει λόγο η Άννα Τζιούμπα, κάτοικος στην Άνω Τζουμαγιάς στο ρέμα Ορτανσίας. «Όταν υπάρχει καταιγίδα, γεμίζει το ρέμα» και πλημμυρίζει, κυρίως, στη γέφυρα της Θεαγένους Χαρίση, περιγράφει η ίδια στη «ΜτΚ». Στις 29 Ιουνίου, το ρέμα καθαρίστηκε από την ΠΚΜ, όπως και στην αρχή του έτους, σύμφωνα με τον κ. Μπίλλια και την κ. Τζιούμπα. Η ίδια καταγγέλλει πως έχει δει πολλούς να χτίζουν μέσα στο ρέμα τις τελευταίες δεκαετίες.

«Όταν βρέχει δεν μπορεί να απορροφήσει τα νερά και γεμίζει πάνω», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο Δημήτρης Ντούμος, διαχειριστής πολυκατοικίας στην οδό Βαλτετσίου. Μάλιστα η ροή του ρέματος στην πολυκατοικία «τρώει» το πρανές με αποτέλεσμα η απόστασή του από την πολυκατοικία να έχει μειωθεί στα τρία μέτρα, από πέντε που ήταν πριν από 20 χρόνια, σημειώνει ο ίδιος και εκφράζει τον φόβο ότι «θα έχουμε θέμα κάποια στιγμή. Ανησυχούμε για τη στατικότητα της πολυκατοικίας», της οποίας η ανέγερση ήταν καθόλα νόμιμη, όπως υποστηρίζει. Καταγγέλλει, δε, ότι το πρανές έχει καταντήσει χώρος τουαλέτας και χρήσης ναρκωτικών.

Ούτε ράντισμα δεν έχει κάνει ο δήμος στα δέντρα του ρέματος από το 1985, υποστηρίζει ο κ. Χρήστος, ιδιοκτήτης μεζεδοπωλείου πάνω στο ρέμα στην οδό Πασαλίδη και εξομολογείται πως αρκετοί τοπικοί «άρχοντες» είχαν δεσμευθεί ενώπιόν του να διευθετήσουν το ρέμα.

Από την άλλη, η Αγγελίνα Θαλασσούδη κατοικεί κοντά στο ρέμα Δόξας, όπου «κάποια κτήρια είναι κάπως ετοιμόρροπα και έχω δει και παιδιά να παίζουνε. Έχει σκουπίδια, μπάζα. Είναι παρατημένο το ρέμα», περιγράφει στη «ΜτΚ» και υποστηρίζει ότι δεν γίνεται κανένας καθαρισμός.

Η «πολυγλωσσία» των νόμων

Βάσει του άρθρου 75 του νόμου 3463/2006 στις αρμοδιότητες των δήμων συμπεριλαμβάνονται «ο σχεδιασμός, η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση υποδομών για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, όπως έργων οδοποιίας, συστημάτων άρδευσης, αντιπλημμυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων», ενώ και στον «Καλλικράτη», ν .3852/2010 άρθρο 94, αποσαφηνίζεται πως η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων, μαζί και οι χώροι πρασίνου, ανήκει στους δήμους. Βέβαια ο «Καλλικράτης» σημειώνει στο άρθρο 186, περίπτωση 15, ότι «καθαρισμός και αστυνόμευση ρεμάτων και απαλλοτριωμένων χώρων παρά τα ρέματα», βαρύνουν τις περιφέρειες.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 12.07.2020.