02/07/2024 07:00
Την πιο δύσκολη αντιπυρική περίοδο των τελευταίων 20 ετών θα αντιμετωπίσει η χώρα φέτος το καλοκαίρι, διαμήνυσε από τη Θεσσαλονίκη την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας. Τα σημάδια ενός πύρινου εφιάλτη αποτυπώνονται ήδη στις εστίες που εκδηλώνονται σε όλη την επικράτεια από τις αρχές Ιουνίου και στις καιρικές συνθήκες που προμηνύουν πρωτόγνωρες καταστάσεις τους επόμενους δύο μήνες.
Ο κύριος λόγος που φέτος η αντιπυρική περίοδος χαρακτηρίζεται πολύ δύσκολη είναι η επίδραση της κλιματικής κρίσης που αλλάζει τις καιρικές συνθήκες και φέρνει νωρίτερα καύσωνες και ξηρασίες που κάνουν τη χλωρίδα της χώρας σε εύφλεκτο υλικό. «Οι εποχές έχουν αλλάξει» τόνισε ο κ. Κικίλιας σε ερώτηση της «ΜτΚ» για τους λόγους που χαρακτηρίζει τόσο επικίνδυνη τη φετινή αντιπυρική περίοδο, στο περιθώριο της ευρείας σύσκεψης για τη θωράκιση της Βόρειας Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη. Όπως εξήγησε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης, «δεν έχει βρέξει όλον τον χειμώνα, ήταν άνυδρος, δεν έχει χιονίσει. Ουσιαστικά δεν υπήρχε χειμώνας, το φθινόπωρο ήταν μέχρι τον Δεκέμβριο. Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Καίγεται η Τουρκία δίπλα μας, από την άλλη υπάρχουν πλημμύρες στη Γερμάνια και τη Γαλλία. Αλλάζουν πολύ γρήγορα τα καιρικά φαινόμενα και μέσα σε λίγες ώρες έχουμε εκτεταμένες καταστροφές, τα μελτέμια που τα περιμέναμε τον Ιούλιο ήρθαν από τον Ιούνιο. Πρέπει να προσαρμοστούμε».
Η Πυροσβεστική συνήθιζε μέχρι πρότινος να αρχίζει να αντιμετωπίζει πολλαπλές πυρκαγιές από τα τέλη Ιουνίου, αλλά φέτος η αντιπυρική περίοδος άρχισε από την πρώτη στιγμή με μεγάλες επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα, συνελήφθησαν πολλοί πολίτες που προκάλεσαν πυρκαγιές από αμέλεια αλλά και εμπρηστές με μπιτόνια και καύσιμες ύλες στα χέρια. Εκτός της κλιματικής κρίσης, ο κρατικός μηχανισμός προσπαθεί να ελέγξει τις δραστηριότητες των ασυνείδητων που οδηγούν σε μεγάλες πυρκαγιές και με περιπολίες να προλαμβάνουν όσους περισσότερους εμπρηστές γίνεται.
Σπάνε ρεκόρ οι δείκτες επικινδυνότητας ακόμα και στο… Νευροκόπι
Καθημερινά εκδίδεται ο χάρτης πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσιάζονται που υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς με τον βαθμό από 1 έως 5. Ο αντιστράτηγος ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος και επίτιμος διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) Σπύρος Βαρσάμης, κρατάει αρχείο των δεικτών από το 2009 μέχρι και σήμερα. Μιλώντας στη «ΜτΚ», αναφέρει πως φέτος καταγράφονται ρεκόρ 15ετίας στους δείκτες επικινδυνότητας από τις αρχές Ιουνίου.
«Τα τελευταία 15 χρόνια στην Αττική, κατά μέσο όρο τον Ιούνιο είχε 1,5 ημέρα δείκτη επικινδυνότητας σε βαθμό 4. Φέτος τον Ιούνιο, είχε 10 ημέρες βαθμό 4 και μια ημέρα έφτασε τον βαθμό 5. Από αυτό και μόνο μπορεί ο καθένας να καταλάβει τις διαφορετικές συνθήκες. Έχει σπάσει το ρεκόρ από άποψη επικινδυνότητας, δεν έχει καταγραφεί παρόμοιος Ιούνιος από το 2009 μέχρι σήμερα» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο Σπύρος Βαρσάμης.
Η μεγάλη επικινδυνότητα, μέχρι στιγμής, εμφανίζεται στη νότια Ελλάδα και κυρίως στην Αττική. Ωστόσο, οι διαφορετικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν, έχουν διαμορφώσει νέα δεδομένα ακόμα και για βόρειες περιοχές όπως το Νευροκόπι και η Αριδαία. «Αυτές οι δύο περιοχές θεωρούνται οι πιο ασφαλείς κάθε χρόνο, δηλαδή έχουν τον μικρότερο δείκτη επικινδυνότητας. Στο Νευροκόπι και την Αριδαία ποτέ δεν καταγραφόταν ούτε επικινδυνότητα βαθμού 2 τον Ιούνιο. Τώρα βλέπουμε ότι μέσα στον Ιούνιο εντάσσονται σε περιοχές με κίνδυνο βαθμού 2 αλλά και 3. Πέρσι, πρώτη φορά μπήκαν στον χάρτη με βαθμό 2 στις 12 Ιουλίου, ενώ φέτος μέσα στον Ιούνιο το Νευροκόπι είχε 10 ημέρες βαθμό επικινδυνότητας 2 και στην Αριδαία μία ημέρα έφτασε στον βαθμό 3» αναλύει ο αντιστράτηγος ε.α. της Πυροσβεστικής.
Για τις αλλαγές στην αντιπυρική περίοδο υπαίτια είναι η αλλαγή των καιρικών συνθηκών και ο μεγαλύτερος φόβος είναι να μην «ανηφορίσουν» σε υψόμετρο οι πυρκαγιές, όπως επισημαίνει ο κ. Βαρσάμης. «Είναι ξεκάθαρο ότι φταίνε οι φετινές καιρικές συνθήκες. Έχουμε ξεκινήσει ουσιαστικά σχεδόν από πέρσι και προχωράμε με μία συνεχόμενη κατάσταση με ζέστη, λειψυδρία και έλλειψη χιονοπτώσεων και αυτό ίσως είναι το πιο ανησυχητικό. Ο φόβος που είχαμε πάντα είναι να μην αρχίσει να ανεβαίνει το υψόμετρο των πυρκαγιών. Το 2000 είχαμε μεγάλες πυρκαγιές σε υψηλά υψόμετρα σε Γράμμο και Πίνδο, από τότε δεν είχαμε ξανά συναντήσει παρόμοια γενικευμένη κατάσταση, μόνο μεμονωμένα περιστατικά. Αν εκδηλώνονται σε ψηλότερο υψόμετρο οι φωτιές, είναι διπλά ανησυχητικό, καθώς θα είναι δύσκολη η πρόσβαση, θα απέχουν τα σημεία πολύ από θάλασσα οπότε είναι δύσκολο και τα αεροπλάνα να επιχειρούν, οι πυροσβέστες θα δυσκολεύονται και θα δεσμεύονται πολλές δυνάμεις που ίσως να χρειάζονται σε πιο επιθετικές φωτιές σε χαμηλότερα υψόμετρα» εξηγεί ο κ. Βαρσάμης.
«Χειρότερα από τις φωτιές του 2021»
Το 2021 ήταν μία εφιαλτική χρονιά για τη χώρα, με τουλάχιστον 7 μεγάλα πύρινα μέτωπα να εκδηλώνονται σχεδόν ταυτόχρονα. Οι μεγαλύτερες καταστροφές είχαν καταγραφεί σε Εύβοια και Αττική, με τις εστίες να μένουν για ημέρες ενεργές και τις πυροσβεστικές δυνάμεις να δίνουν άνισο αγώνα λόγω των νέων καιρικών συνθηκών.
Ο αντιστράτηγος ε.α. και επίτιμος διοικητής ΕΣΚΕΔΙΚ Σπύρος Βαρσάμης, δυστυχώς προβλέπει πως η φετινή χρονιά θα θυμίσει το καλοκαίρι του 2021 αλλά μπορεί να είναι και ακόμα χειρότερη. «Ήδη έχουμε έναν καταγεγραμμένο και μεγάλης διάρκειας καύσωνα μέσα στον Ιούνιο, αν αυτό επαναληφθεί και τον Ιούλιο, στις αρχές Αυγούστου η βλάστηση θα είναι απόλυτα ξηρή, που μπορεί ίσως να προκαλέσει χειρότερες καταστάσεις από το 2021» υποστηρίζει και εξηγεί ότι «τότε είχαμε τον πρώτο καύσωνα στα τέλη Ιουνίου. Τώρα είναι στα μέσα του μήνα και έχει μεγαλύτερη διάρκεια. Δεν ξέρουμε πώς θα κυλήσει ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, αλλά αν συνεχίσει έτσι θα είναι χειρότερα τα πράγματα από το 2021, που ήταν η χειρότερη χρονιά μετά τις μεγάλες φωτιές του 2007».
Ακόμα και στη Βόρεια Ελλάδα, παρατηρούνται μη συνήθεις για την εποχή εκδηλώσεις πυρκαγιών. «Παλιότερα, στις 15 Ιουνίου ουσιαστικά δεν είχε αρχίσει καν η αντιπυρική περίοδος για τη Βόρεια Ελλάδα, πάντα μετά τα τέλη Ιουνίου είχαμε τα πρώτα συμβάντα. Τον φετινό Ιούνιο όμως για 10 ημέρες έχουμε επαναλαμβανόμενα συμβάντα».
Οι δυνάμεις που αναπτύσσει η φωτιά
Έχοντας διαχειριστεί τις μεγάλες φωτιές του 2021 από τη θέση του διοικητή του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων, ο Σπύρος Βαρσάμης εξηγεί πώς το μικροκλίμα που προκαλεί η φωτιά τη βοηθά να καίει ανεξέλεγκτα και απρόβλεπτα. «Αυτό που ζήσαμε το 2021 είναι μία κατάσταση που δεν περιγράφεται. Ταυτόχρονα με τον καύσωνα του Αυγούστου είχαμε σε εξέλιξη 7 μεγάλα μέτωπα. Οι πυρκαγιές αναπτύσσονταν συνεχώς μόνες τους ανεξαρτήτως του αέρα. Έμπειροι χειριστές εναέριων μέσων, μας περιέγραφαν μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Σε ένα μέτωπο μπορεί να έφταναν 10 εναέρια μέσα, να έκαναν ρίψη και πάλι να μην μπορούσαν να συγκρατήσουν την ορμή της φωτιάς. Είχαν ανακτήσει τρομερές δυνάμεις, επειδή ήταν ξερά όλα γύρω, και η βλάστηση σε αυτές τις περιπτώσεις δημιουργεί αέρα μπροστά της από αναρρόφηση οξυγόνου και αναπτύσσεται πολύ ραγδαία, που υπό φυσιολογικές συνθήκες χωρίς αέρα δεν θα μπορούσε να αναπτύξει» επισημαίνει ο κ. Βαρσάμης.
«Φοβάμαι πως θα είναι πρωτόγνωρο αυτό που θα ζήσουμε φέτος» εκφράζει ο αντιστράτηγος ε.α. «ακόμη φέτος δεν είδαμε ακραίες καταστάσεις, αντιμετωπίζονται οι φωτιές και δεν ξεφεύγουν από τον έλεγχο. Αλλά αν συνεχίσουμε με αυτές τις καιρικές συνθήκες, δεν ξέρω πώς θα εξελιχθούν. Παλαιότερα, λέγαμε πως ανά τέσσερα χρόνια αντιμετωπίζουμε δύσκολα καλοκαίρια, πλέον από το 2018 μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει σχεδόν καμία αντιπυρική περίοδος που να πέρασε χωρίς μεγάλα μέτωπα».
Πώς «σώζονται» Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική
Τα τελευταία χρόνια κάθε φορά που έχουν εκδηλωθεί πυρκαγιές στον πράσινο πνεύμονα της Θεσσαλονίκης, το Σέιχ Σου, αλλά και σε άλλες περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης οριοθετούνται γρήγορα με τον μηχανισμό να λειτουργεί ακαριαία. Το ίδιο συμβαίνει σχεδόν πάντα και με τον νομό Χαλκιδικής.
Εκτός από τον κρατικό μηχανικό που είναι σε μόνιμη επιφυλακή, σημαντικό ρόλο στην προστασία από την πύρινη λαίλαπα παίζουν οι εκατοντάδες εθελοντές που περιπολούν ασταμάτητα τις επικίνδυνες περιόδους του θέρους. Ο πρόεδρος της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Δήμου Θεσσαλονίκης (ΕΠΟΜΕΑ), Μίλτος Μπενάκης, αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι περίπου 300 άγρυπνοι φρουροί με κυκλικές βάρδιες περιπολούν συνεχώς στο περαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης. «Θεωρώ ότι κάθε καλοκαίρι είναι ίδια η επικινδυνότητα για πυρκαγιά και έχει τους ίδιους όρους. Είναι αλήθεια ότι φέτος είχαμε δυνατό καύσωνα στην αρχή της περιόδου και με μεγάλη διάρκεια, αλλά είτε με 40 βαθμούς είτε με 25, πάντα αν υπάρχει ένα αεράκι μπορεί να εξελιχθεί μία μεγάλη φωτιά» λέει ο κ. Μπενάκης.
«Μορφολογικά πλεονεκτεί η Θεσσαλονίκη, τα δάση είναι συγκεκριμένα και ξέρουμε που είναι το βασικό πρόβλημα. Έχουμε τους εθελοντές που βοηθάνε και αυτό είναι σημαντικό» τονίζει ο αντιστράτηγος ε.α. Σπύρος Βαρσάμης για τον λόγο που σβήνουν γρήγορα οι πυρκαγιές στο περιαστικό δάσος της πόλης. «Στη Χαλκιδική κυρίως ο φόβος υπάρχει λόγου καιρού, με εκδήλωση πυρκαγιών από κεραυνούς. Σε κάθε περίπτωση πυρκαγιάς στη Χαλκιδική, παλεύει όλη η Κεντρική Μακεδονία και όλες οι υπηρεσίες της Βορείου Ελλάδος δίνουν μεγάλη βαρύτητα. Ωστόσο, για την αντιμετώπιση σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, βοηθά πλέον και ότι ενισχύθηκαν και τα εναέρια μέσα στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, οι κλιματολογικές συνθήκες εδώ δεν είναι τόσο άσχημες όσο στη νότια Ελλάδα, γιατί δεν επηρεαζόμαστε από τα μελτέμια» εξηγεί ο κ. Βαρσάμης.
Πάντως, ο Μίλτος Μπενάκης, υπογραμμίζει πως πρέπει να υπάρχει εκσυγχρονισμός στην πρόληψη και την προστασία από τις πυρκαγιές. «Χρειάζεται να συστρατευτούν δυνάμεις και να προχωράμε σε πρωτότυπες ιδέες για την πυρασφάλεια. Να φανταστείτε, ότι οι κάμερες που έλεγαν ότι θα τοποθετήσουν στο Σέιχ Σου, ακόμη δεν λειτουργούν» τονίζει ο πρόεδρος της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Δήμου Θεσσαλονίκης (ΕΠΟΜΕΑ).
Από την πλευρά του ο Βασίλης Κικίλιας στη Θεσσαλονίκη, τόνισε ότι φέτος το καλοκαίρι στόχος είναι να φτάνουν οι δυνάμεις και τα εναέρια μέσα όσο πιο γρήγορα γίνεται στην εστία φωτιάς. «Ζούμε ήδη μία πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο. Ήμασταν συνηθισμένοι να βλέπουμε την έναρξη των πολλαπλών εστιών στη νότια Ελλάδα, τώρα βλέπουμε και στη Βόρεια Ελλάδα πυρκαγιές. Όσο είμαστε οργανωμένοι και λειτουργούμε από κοινού γρήγορα και άμεσα με το νέο δόγμα της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας σε συνεργασία με το κράτος και την αυτοδιοίκηση, τους δασάρχες, τους εθελοντές, τις ένοπλες δυνάμεις, τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΙΕ, θα δίνουμε μάχη καθημερινά» είπε ο κ. Κικίλιας.
65 συλλήψεις μέσα σε έναν μήνα για εκδήλωση πυρκαγιών - Το προφίλ των εμπρηστών
Σχεδόν κάθε μέρα γίνονται συλλήψεις ατόμων για εκδήλωση πυρκαγιάς σε όλη τη χώρα. Από την 1η Ιουνίου έως και τις 27 Ιουνίου, συνελήφθησαν 65 άτομα ως υπεύθυνοι πρόκλησης πυρκαγιάς ανά όλη την χώρα, ενώ επιβλήθηκαν δεκάδες βαριά πρόστιμα για τον ίδιο λόγο. Στην πλειονότητα τους οι συλληφθέντες, εκτελούσαν γεωργικές εργασίες ή καύση ξερών χόρτων, ενέργειες που απαγορεύονται κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η περίπτωση της Ύδρας, όπου συνελήφθησαν 13 μέλη πληρώματος σκάφους για την πρόκληση πυρκαγιάς, εκ των οποίων οι δύο (πλοίαρχος και υποπλοίαρχος), μετά τις απολογίες τους κρίθηκαν προφυλακιστέοι. Ωστόσο, τελικά ασκήθηκε ποινική δίωξη για ηθική αυτουργία σε εμπρησμό και σε βάρος των οκτώ από το Καζακστάν που είχαν νοικιάσει και επέβαιναν στη θαλαμηγό «Περσεφόνη». Για άγνωστους λόγους, οι αρχές είχαν αφήσει την παρέα να αποχωρήσει πίσω στην χώρα τους, πριν καν δώσουν καταθέσεις. Η υπόθεση ερευνάται και ακόμη υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
Ωστόσο, μέσα στον Ιούνιο, συνελήφθησαν και άτομα με μπιτόνια ή καύσιμη ύλη στα χέρια, όπως η περίπτωση του 25χρονου στο Σέιχ Σου στις 7 Ιουνίου. «Συλλήψεις πάντα έχουμε για φωτιές αλλά στην πλειονότητα είναι από αμέλεια η ενέργεια τους, διότι έκαναν κάποια θερμή εργασία, όπως συγκλίσεις ή κάψιμο κλαδιών» τονίζει ο αντιστράτηγος ε.α. Σπύρος Βαρσάμης, λέγοντας ταυτόχρονα ότι οι περισσότεροι εμπρηστές από την άλλη, αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. «Οι εμπρηστές είναι με ψυχολογικά προβλήματα και ευνοούν οι συνθήκες του καύσωνα να έχουν χειρότερη συμπεριφορά. Επίσης, υπάρχουν και περιπτώσεις ατόμων που βάζουν φωτιά λόγω διενέξεων με γείτονες ή τον δήμο. Πρόκειται για εκρηκτικούς χαρακτήρες που δεν σκέφτονται τις συνέπειες, αρκεί να προκαλέσουν κακό σε αυτόν που έχουν κόντρα» αναφέρει ο κ. Βαρσάμης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.06.2024
Την πιο δύσκολη αντιπυρική περίοδο των τελευταίων 20 ετών θα αντιμετωπίσει η χώρα φέτος το καλοκαίρι, διαμήνυσε από τη Θεσσαλονίκη την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας. Τα σημάδια ενός πύρινου εφιάλτη αποτυπώνονται ήδη στις εστίες που εκδηλώνονται σε όλη την επικράτεια από τις αρχές Ιουνίου και στις καιρικές συνθήκες που προμηνύουν πρωτόγνωρες καταστάσεις τους επόμενους δύο μήνες.
Ο κύριος λόγος που φέτος η αντιπυρική περίοδος χαρακτηρίζεται πολύ δύσκολη είναι η επίδραση της κλιματικής κρίσης που αλλάζει τις καιρικές συνθήκες και φέρνει νωρίτερα καύσωνες και ξηρασίες που κάνουν τη χλωρίδα της χώρας σε εύφλεκτο υλικό. «Οι εποχές έχουν αλλάξει» τόνισε ο κ. Κικίλιας σε ερώτηση της «ΜτΚ» για τους λόγους που χαρακτηρίζει τόσο επικίνδυνη τη φετινή αντιπυρική περίοδο, στο περιθώριο της ευρείας σύσκεψης για τη θωράκιση της Βόρειας Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη. Όπως εξήγησε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης, «δεν έχει βρέξει όλον τον χειμώνα, ήταν άνυδρος, δεν έχει χιονίσει. Ουσιαστικά δεν υπήρχε χειμώνας, το φθινόπωρο ήταν μέχρι τον Δεκέμβριο. Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Καίγεται η Τουρκία δίπλα μας, από την άλλη υπάρχουν πλημμύρες στη Γερμάνια και τη Γαλλία. Αλλάζουν πολύ γρήγορα τα καιρικά φαινόμενα και μέσα σε λίγες ώρες έχουμε εκτεταμένες καταστροφές, τα μελτέμια που τα περιμέναμε τον Ιούλιο ήρθαν από τον Ιούνιο. Πρέπει να προσαρμοστούμε».
Η Πυροσβεστική συνήθιζε μέχρι πρότινος να αρχίζει να αντιμετωπίζει πολλαπλές πυρκαγιές από τα τέλη Ιουνίου, αλλά φέτος η αντιπυρική περίοδος άρχισε από την πρώτη στιγμή με μεγάλες επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα, συνελήφθησαν πολλοί πολίτες που προκάλεσαν πυρκαγιές από αμέλεια αλλά και εμπρηστές με μπιτόνια και καύσιμες ύλες στα χέρια. Εκτός της κλιματικής κρίσης, ο κρατικός μηχανισμός προσπαθεί να ελέγξει τις δραστηριότητες των ασυνείδητων που οδηγούν σε μεγάλες πυρκαγιές και με περιπολίες να προλαμβάνουν όσους περισσότερους εμπρηστές γίνεται.
Σπάνε ρεκόρ οι δείκτες επικινδυνότητας ακόμα και στο… Νευροκόπι
Καθημερινά εκδίδεται ο χάρτης πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσιάζονται που υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς με τον βαθμό από 1 έως 5. Ο αντιστράτηγος ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος και επίτιμος διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) Σπύρος Βαρσάμης, κρατάει αρχείο των δεικτών από το 2009 μέχρι και σήμερα. Μιλώντας στη «ΜτΚ», αναφέρει πως φέτος καταγράφονται ρεκόρ 15ετίας στους δείκτες επικινδυνότητας από τις αρχές Ιουνίου.
«Τα τελευταία 15 χρόνια στην Αττική, κατά μέσο όρο τον Ιούνιο είχε 1,5 ημέρα δείκτη επικινδυνότητας σε βαθμό 4. Φέτος τον Ιούνιο, είχε 10 ημέρες βαθμό 4 και μια ημέρα έφτασε τον βαθμό 5. Από αυτό και μόνο μπορεί ο καθένας να καταλάβει τις διαφορετικές συνθήκες. Έχει σπάσει το ρεκόρ από άποψη επικινδυνότητας, δεν έχει καταγραφεί παρόμοιος Ιούνιος από το 2009 μέχρι σήμερα» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο Σπύρος Βαρσάμης.
Η μεγάλη επικινδυνότητα, μέχρι στιγμής, εμφανίζεται στη νότια Ελλάδα και κυρίως στην Αττική. Ωστόσο, οι διαφορετικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν, έχουν διαμορφώσει νέα δεδομένα ακόμα και για βόρειες περιοχές όπως το Νευροκόπι και η Αριδαία. «Αυτές οι δύο περιοχές θεωρούνται οι πιο ασφαλείς κάθε χρόνο, δηλαδή έχουν τον μικρότερο δείκτη επικινδυνότητας. Στο Νευροκόπι και την Αριδαία ποτέ δεν καταγραφόταν ούτε επικινδυνότητα βαθμού 2 τον Ιούνιο. Τώρα βλέπουμε ότι μέσα στον Ιούνιο εντάσσονται σε περιοχές με κίνδυνο βαθμού 2 αλλά και 3. Πέρσι, πρώτη φορά μπήκαν στον χάρτη με βαθμό 2 στις 12 Ιουλίου, ενώ φέτος μέσα στον Ιούνιο το Νευροκόπι είχε 10 ημέρες βαθμό επικινδυνότητας 2 και στην Αριδαία μία ημέρα έφτασε στον βαθμό 3» αναλύει ο αντιστράτηγος ε.α. της Πυροσβεστικής.
Για τις αλλαγές στην αντιπυρική περίοδο υπαίτια είναι η αλλαγή των καιρικών συνθηκών και ο μεγαλύτερος φόβος είναι να μην «ανηφορίσουν» σε υψόμετρο οι πυρκαγιές, όπως επισημαίνει ο κ. Βαρσάμης. «Είναι ξεκάθαρο ότι φταίνε οι φετινές καιρικές συνθήκες. Έχουμε ξεκινήσει ουσιαστικά σχεδόν από πέρσι και προχωράμε με μία συνεχόμενη κατάσταση με ζέστη, λειψυδρία και έλλειψη χιονοπτώσεων και αυτό ίσως είναι το πιο ανησυχητικό. Ο φόβος που είχαμε πάντα είναι να μην αρχίσει να ανεβαίνει το υψόμετρο των πυρκαγιών. Το 2000 είχαμε μεγάλες πυρκαγιές σε υψηλά υψόμετρα σε Γράμμο και Πίνδο, από τότε δεν είχαμε ξανά συναντήσει παρόμοια γενικευμένη κατάσταση, μόνο μεμονωμένα περιστατικά. Αν εκδηλώνονται σε ψηλότερο υψόμετρο οι φωτιές, είναι διπλά ανησυχητικό, καθώς θα είναι δύσκολη η πρόσβαση, θα απέχουν τα σημεία πολύ από θάλασσα οπότε είναι δύσκολο και τα αεροπλάνα να επιχειρούν, οι πυροσβέστες θα δυσκολεύονται και θα δεσμεύονται πολλές δυνάμεις που ίσως να χρειάζονται σε πιο επιθετικές φωτιές σε χαμηλότερα υψόμετρα» εξηγεί ο κ. Βαρσάμης.
«Χειρότερα από τις φωτιές του 2021»
Το 2021 ήταν μία εφιαλτική χρονιά για τη χώρα, με τουλάχιστον 7 μεγάλα πύρινα μέτωπα να εκδηλώνονται σχεδόν ταυτόχρονα. Οι μεγαλύτερες καταστροφές είχαν καταγραφεί σε Εύβοια και Αττική, με τις εστίες να μένουν για ημέρες ενεργές και τις πυροσβεστικές δυνάμεις να δίνουν άνισο αγώνα λόγω των νέων καιρικών συνθηκών.
Ο αντιστράτηγος ε.α. και επίτιμος διοικητής ΕΣΚΕΔΙΚ Σπύρος Βαρσάμης, δυστυχώς προβλέπει πως η φετινή χρονιά θα θυμίσει το καλοκαίρι του 2021 αλλά μπορεί να είναι και ακόμα χειρότερη. «Ήδη έχουμε έναν καταγεγραμμένο και μεγάλης διάρκειας καύσωνα μέσα στον Ιούνιο, αν αυτό επαναληφθεί και τον Ιούλιο, στις αρχές Αυγούστου η βλάστηση θα είναι απόλυτα ξηρή, που μπορεί ίσως να προκαλέσει χειρότερες καταστάσεις από το 2021» υποστηρίζει και εξηγεί ότι «τότε είχαμε τον πρώτο καύσωνα στα τέλη Ιουνίου. Τώρα είναι στα μέσα του μήνα και έχει μεγαλύτερη διάρκεια. Δεν ξέρουμε πώς θα κυλήσει ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, αλλά αν συνεχίσει έτσι θα είναι χειρότερα τα πράγματα από το 2021, που ήταν η χειρότερη χρονιά μετά τις μεγάλες φωτιές του 2007».
Ακόμα και στη Βόρεια Ελλάδα, παρατηρούνται μη συνήθεις για την εποχή εκδηλώσεις πυρκαγιών. «Παλιότερα, στις 15 Ιουνίου ουσιαστικά δεν είχε αρχίσει καν η αντιπυρική περίοδος για τη Βόρεια Ελλάδα, πάντα μετά τα τέλη Ιουνίου είχαμε τα πρώτα συμβάντα. Τον φετινό Ιούνιο όμως για 10 ημέρες έχουμε επαναλαμβανόμενα συμβάντα».
Οι δυνάμεις που αναπτύσσει η φωτιά
Έχοντας διαχειριστεί τις μεγάλες φωτιές του 2021 από τη θέση του διοικητή του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων, ο Σπύρος Βαρσάμης εξηγεί πώς το μικροκλίμα που προκαλεί η φωτιά τη βοηθά να καίει ανεξέλεγκτα και απρόβλεπτα. «Αυτό που ζήσαμε το 2021 είναι μία κατάσταση που δεν περιγράφεται. Ταυτόχρονα με τον καύσωνα του Αυγούστου είχαμε σε εξέλιξη 7 μεγάλα μέτωπα. Οι πυρκαγιές αναπτύσσονταν συνεχώς μόνες τους ανεξαρτήτως του αέρα. Έμπειροι χειριστές εναέριων μέσων, μας περιέγραφαν μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Σε ένα μέτωπο μπορεί να έφταναν 10 εναέρια μέσα, να έκαναν ρίψη και πάλι να μην μπορούσαν να συγκρατήσουν την ορμή της φωτιάς. Είχαν ανακτήσει τρομερές δυνάμεις, επειδή ήταν ξερά όλα γύρω, και η βλάστηση σε αυτές τις περιπτώσεις δημιουργεί αέρα μπροστά της από αναρρόφηση οξυγόνου και αναπτύσσεται πολύ ραγδαία, που υπό φυσιολογικές συνθήκες χωρίς αέρα δεν θα μπορούσε να αναπτύξει» επισημαίνει ο κ. Βαρσάμης.
«Φοβάμαι πως θα είναι πρωτόγνωρο αυτό που θα ζήσουμε φέτος» εκφράζει ο αντιστράτηγος ε.α. «ακόμη φέτος δεν είδαμε ακραίες καταστάσεις, αντιμετωπίζονται οι φωτιές και δεν ξεφεύγουν από τον έλεγχο. Αλλά αν συνεχίσουμε με αυτές τις καιρικές συνθήκες, δεν ξέρω πώς θα εξελιχθούν. Παλαιότερα, λέγαμε πως ανά τέσσερα χρόνια αντιμετωπίζουμε δύσκολα καλοκαίρια, πλέον από το 2018 μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει σχεδόν καμία αντιπυρική περίοδος που να πέρασε χωρίς μεγάλα μέτωπα».
Πώς «σώζονται» Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική
Τα τελευταία χρόνια κάθε φορά που έχουν εκδηλωθεί πυρκαγιές στον πράσινο πνεύμονα της Θεσσαλονίκης, το Σέιχ Σου, αλλά και σε άλλες περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης οριοθετούνται γρήγορα με τον μηχανισμό να λειτουργεί ακαριαία. Το ίδιο συμβαίνει σχεδόν πάντα και με τον νομό Χαλκιδικής.
Εκτός από τον κρατικό μηχανικό που είναι σε μόνιμη επιφυλακή, σημαντικό ρόλο στην προστασία από την πύρινη λαίλαπα παίζουν οι εκατοντάδες εθελοντές που περιπολούν ασταμάτητα τις επικίνδυνες περιόδους του θέρους. Ο πρόεδρος της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Δήμου Θεσσαλονίκης (ΕΠΟΜΕΑ), Μίλτος Μπενάκης, αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι περίπου 300 άγρυπνοι φρουροί με κυκλικές βάρδιες περιπολούν συνεχώς στο περαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης. «Θεωρώ ότι κάθε καλοκαίρι είναι ίδια η επικινδυνότητα για πυρκαγιά και έχει τους ίδιους όρους. Είναι αλήθεια ότι φέτος είχαμε δυνατό καύσωνα στην αρχή της περιόδου και με μεγάλη διάρκεια, αλλά είτε με 40 βαθμούς είτε με 25, πάντα αν υπάρχει ένα αεράκι μπορεί να εξελιχθεί μία μεγάλη φωτιά» λέει ο κ. Μπενάκης.
«Μορφολογικά πλεονεκτεί η Θεσσαλονίκη, τα δάση είναι συγκεκριμένα και ξέρουμε που είναι το βασικό πρόβλημα. Έχουμε τους εθελοντές που βοηθάνε και αυτό είναι σημαντικό» τονίζει ο αντιστράτηγος ε.α. Σπύρος Βαρσάμης για τον λόγο που σβήνουν γρήγορα οι πυρκαγιές στο περιαστικό δάσος της πόλης. «Στη Χαλκιδική κυρίως ο φόβος υπάρχει λόγου καιρού, με εκδήλωση πυρκαγιών από κεραυνούς. Σε κάθε περίπτωση πυρκαγιάς στη Χαλκιδική, παλεύει όλη η Κεντρική Μακεδονία και όλες οι υπηρεσίες της Βορείου Ελλάδος δίνουν μεγάλη βαρύτητα. Ωστόσο, για την αντιμετώπιση σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, βοηθά πλέον και ότι ενισχύθηκαν και τα εναέρια μέσα στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, οι κλιματολογικές συνθήκες εδώ δεν είναι τόσο άσχημες όσο στη νότια Ελλάδα, γιατί δεν επηρεαζόμαστε από τα μελτέμια» εξηγεί ο κ. Βαρσάμης.
Πάντως, ο Μίλτος Μπενάκης, υπογραμμίζει πως πρέπει να υπάρχει εκσυγχρονισμός στην πρόληψη και την προστασία από τις πυρκαγιές. «Χρειάζεται να συστρατευτούν δυνάμεις και να προχωράμε σε πρωτότυπες ιδέες για την πυρασφάλεια. Να φανταστείτε, ότι οι κάμερες που έλεγαν ότι θα τοποθετήσουν στο Σέιχ Σου, ακόμη δεν λειτουργούν» τονίζει ο πρόεδρος της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Δήμου Θεσσαλονίκης (ΕΠΟΜΕΑ).
Από την πλευρά του ο Βασίλης Κικίλιας στη Θεσσαλονίκη, τόνισε ότι φέτος το καλοκαίρι στόχος είναι να φτάνουν οι δυνάμεις και τα εναέρια μέσα όσο πιο γρήγορα γίνεται στην εστία φωτιάς. «Ζούμε ήδη μία πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο. Ήμασταν συνηθισμένοι να βλέπουμε την έναρξη των πολλαπλών εστιών στη νότια Ελλάδα, τώρα βλέπουμε και στη Βόρεια Ελλάδα πυρκαγιές. Όσο είμαστε οργανωμένοι και λειτουργούμε από κοινού γρήγορα και άμεσα με το νέο δόγμα της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας σε συνεργασία με το κράτος και την αυτοδιοίκηση, τους δασάρχες, τους εθελοντές, τις ένοπλες δυνάμεις, τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΙΕ, θα δίνουμε μάχη καθημερινά» είπε ο κ. Κικίλιας.
65 συλλήψεις μέσα σε έναν μήνα για εκδήλωση πυρκαγιών - Το προφίλ των εμπρηστών
Σχεδόν κάθε μέρα γίνονται συλλήψεις ατόμων για εκδήλωση πυρκαγιάς σε όλη τη χώρα. Από την 1η Ιουνίου έως και τις 27 Ιουνίου, συνελήφθησαν 65 άτομα ως υπεύθυνοι πρόκλησης πυρκαγιάς ανά όλη την χώρα, ενώ επιβλήθηκαν δεκάδες βαριά πρόστιμα για τον ίδιο λόγο. Στην πλειονότητα τους οι συλληφθέντες, εκτελούσαν γεωργικές εργασίες ή καύση ξερών χόρτων, ενέργειες που απαγορεύονται κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η περίπτωση της Ύδρας, όπου συνελήφθησαν 13 μέλη πληρώματος σκάφους για την πρόκληση πυρκαγιάς, εκ των οποίων οι δύο (πλοίαρχος και υποπλοίαρχος), μετά τις απολογίες τους κρίθηκαν προφυλακιστέοι. Ωστόσο, τελικά ασκήθηκε ποινική δίωξη για ηθική αυτουργία σε εμπρησμό και σε βάρος των οκτώ από το Καζακστάν που είχαν νοικιάσει και επέβαιναν στη θαλαμηγό «Περσεφόνη». Για άγνωστους λόγους, οι αρχές είχαν αφήσει την παρέα να αποχωρήσει πίσω στην χώρα τους, πριν καν δώσουν καταθέσεις. Η υπόθεση ερευνάται και ακόμη υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
Ωστόσο, μέσα στον Ιούνιο, συνελήφθησαν και άτομα με μπιτόνια ή καύσιμη ύλη στα χέρια, όπως η περίπτωση του 25χρονου στο Σέιχ Σου στις 7 Ιουνίου. «Συλλήψεις πάντα έχουμε για φωτιές αλλά στην πλειονότητα είναι από αμέλεια η ενέργεια τους, διότι έκαναν κάποια θερμή εργασία, όπως συγκλίσεις ή κάψιμο κλαδιών» τονίζει ο αντιστράτηγος ε.α. Σπύρος Βαρσάμης, λέγοντας ταυτόχρονα ότι οι περισσότεροι εμπρηστές από την άλλη, αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. «Οι εμπρηστές είναι με ψυχολογικά προβλήματα και ευνοούν οι συνθήκες του καύσωνα να έχουν χειρότερη συμπεριφορά. Επίσης, υπάρχουν και περιπτώσεις ατόμων που βάζουν φωτιά λόγω διενέξεων με γείτονες ή τον δήμο. Πρόκειται για εκρηκτικούς χαρακτήρες που δεν σκέφτονται τις συνέπειες, αρκεί να προκαλέσουν κακό σε αυτόν που έχουν κόντρα» αναφέρει ο κ. Βαρσάμης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.06.2024
ΣΧΟΛΙΑ