06/12/2020 19:14
Αρχίζουν οι πιλοτικές δοκιμές στα εμβολιαστικά κέντρα της χώρας, ώστε να καταγραφούν όλες οι πιθανές ελλείψεις σε μια «πρόβα τζενεράλε» για το υγειονομικό προσωπικό που θα εμβολιάζει τους πολίτες. Αν όχι αύριο Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου, μέσα στις πρώτες ημέρες της ερχόμενης εβδομάδας θα γίνουν «τεστ» στα εμβολιαστικά κέντρα. Στην ουσία θα είναι μια προσομοίωση της διαδικασίας εμβολιασμού εναντίον του COVID-19.
Η διαδικασία προελέγχου ώστε όλα να είναι έτοιμα όταν φτάσουν οι πρώτες δόσεις εμβολίου στην Ελλάδα και να μην χαθεί ούτε μια ημέρα περιλαμβάνει τα πάντα: από το αν επαρκεί το βαμβάκι μέχρι και τον τρόπο που θα γίνεται η καταγραφή ιατρικού ιστορικού.
Άλλωστε, η μέρα που τα σωτήρια σκευάσματα θα φτάσουν σε κάθε γωνιά της Ευρώπης είναι προ των πυλών, καθώς ήδη το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech βρίσκεται στα χέρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) και έως τις 29 Δεκεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθεί η αξιολόγησή και η πιθανή έγκρισή του, ενώ αύριο ξεκινούν οι εμβολιασμοί στη Βρετανία (βλέπε σελίδα 53).
Ο εμβολιασμός στη χώρα μας, αναμένεται να αρχίσει ανάμεσα στις δυο πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου, ενώ υπάρχουν κάποιοι ακόμα πιο αισιόδοξοι που προετοιμάζονται για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Η προετοιμασία για τα εμβολιαστικά κέντρα άρχισε πριν από ενάμισι μήνα, όταν ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους απευθύνθηκε για το σχεδιασμό στις διοικήσεις των 7 Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας. Όπως φαίνεται η κυβέρνηση αυτή τη φορά, ανέλαβε δράση έγκαιρα για να προσχεδιάσει όλα όσα αφορούν τον κρίσιμο εμβολιασμό και να μην επαναληφθούν λάθη και αργοπορίες που παρατηρήθηκαν στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, που βρήκε ανέτοιμο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, φτάνοντάς το αμέσως στα όριά του.
Ο σχεδιασμός είναι ξεχωριστός για κάθε υγειονομική περιφέρεια, καθώς η δημιουργία των εμβολιαστικών κέντρων στηρίχθηκε στην ανάλυση των χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν οι κάτοικοι ανά υγειονομική περιφέρεια και τέθηκε ένας ενδεικτικός αριθμός κέντρων που θα πρέπει να υπάρχει σε κάθε νομό. Δηλαδή, δεν εξέτασαν πόσους χώρους διαθέτουν για τα εμβολιαστικά κέντρα, αλλά διαμόρφωσαν τους απαραίτητους χώρους για να αρκούν, με κριτήριο τον πληθυσμό σε κάθε περιοχή.
Έτσι λοιπόν από τα 1.018 εμβολιαστικά κέντρα που θα υπάρχουν στη χώρα, τα 313 θα διαχειρίζεται η 3η Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) Μακεδονίας και η 4η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας και Θράκης. Συγκεκριμένα, η 3η ΥΠΕ θα έχει 123 εμβολιαστικά κέντρα και η 4η ΥΠΕ ετοίμασε 190.
Συνολικά στη Θεσσαλονίκη θα υπάρχουν 99 εμβολιαστικά κέντρα, 56 της 3ης ΥΠΕ και 43 της 4ης ΥΠΕ. Τα εμβολιαστικά κέντρα έχουν διαμορφωθεί σε δομές πρωτοβάθμια υγείας, δηλαδή σε Κέντρα Υγείας, Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και περιφερειακά ιατρεία.
Οι δόσεις ανά ημέρα
Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, στόχος είναι να γίνονται 2,1 εκατ. εμβόλια μηνιαίως, ώστε στις αρχές του καλοκαιριού να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός όσων το επιθυμούν. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» στα 190 εμβολιαστικά κέντρα της 4ης ΥΠΕ αναμένεται να εμβολιάζονται περίπου 280.000 άτομα ανά μήνα. Συγκεκριμένα σχεδιάζουν να υπάρχουν καθημερινά 271 βάρδιες ιατρονοσηλευτικού προσωπικού που θα εργάζονται πρωί – απόγευμα ίσως ακόμα και επί έξι ημέρες την εβδομάδα. Σε κάθε βάρδια, που θα διαρκεί 7 ώρες, προγραμματίζεται να εμβολιάζονται 42 άτομα. Ωστόσο, σε κάποια Κέντρα Υγείας, εκτός από διπλές βάρδιες μπορεί να υπάρχουν και τρεις εμβολιαστικές ομάδες ταυτόχρονα.
Στην 3η ΥΠΕ, αναμένεται καθημερινά στα εμβολιαστικά κέντρα να πηγαίνουν περίπου 13.000 πολίτες και ανά μηνά να γίνονται περίπου 270.000 εμβολιασμοί. Βέβαια, αυτοί οι αριθμοί είναι η δυναμικότητα που θα υπάρχει στα εμβολιαστικά κέντρα, καθώς υπάρχει πιθανότητα ο κόσμος που θα θελήσει να εμβολιαστεί να είναι πολύ λιγότερος.
Πώς θα λειτουργούν τα εμβολιαστικά κέντρα
Κάθε εμβολιαστικό κέντρο θα συστήνεται από μια τριμελή ομάδα: τον εποπτεύοντα ιατρό, νοσηλευτή και τον ιατρικό επισκέπτη. Ο πολίτης θα δίνει τα στοιχεία του, θα γίνεται μια κλινική εκτίμηση και έπειτα θα εμβολιάζεται και θα συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο. Ολόκληρη η διαδικασία υπολογίζεται ότι θα διαρκεί το μέγιστο δέκα λεπτά.
Το ραντεβού θα κλείνεται με τρεις διαφορετικούς τρόπους και θα απαιτείται συνταγογράφηση του εμβολίου. Θα συστήνεται να χρησιμοποιηθεί η ενιαία πλατφόρμα που ετοιμάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου ο κάθε πολίτης θα βάζει το ΑΜΚΑ του και το σύστημα θα του παρουσιάζει – με βάση τα στοιχεία του και τον τόπο διαμονής του – το εμβολιαστικό κέντρο που θα πρέπει να πάει, την ημέρα και την ακριβή ώρα.
Για όσους όμως δεν εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο, το ραντεβού θα μπορεί να κλείνεται μέσω sms αλλά και τηλεφωνικά. Σαφώς, από την πρώτη στιγμή αναμένεται να ορίζονται δυο ραντεβού, καθώς η πλειοψηφία των εμβολίων που θα έρθουν και στην Ελλάδα, γίνονται σε δυο δόσεις.
Αρχικά, θα εμβολιαστούν όλοι οι υγειονομικοί που θα εργάζονται στα εμβολιαστικά κέντρα και έπειτα οι νοσηλευτές και οι ιατροί στα νοσοκομεία. Προτεραιότητα θα έχουν οι ευπαθείς ομάδες και οι τρόφιμοι των οίκων ευγηρίας. Έπειτα θα αρχίσει ο εμβολιασμός στο γενικό πληθυσμό.
Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να αρχίσουν ευρωπαϊκές αλλά και εθνικές καμπάνιες για τα εμβόλια κατά του COVID-19 αλλά και για την διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθούν όσοι πολίτες θέλουν να εμβολιαστούν.
Πάντως, ακόμη είναι άγνωστη η ανοσία που θα προσφέρει κάθε εμβόλιο, ενώ το κοινό πρέπει να γνωρίζει πως δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να χαλαρώσει πριν περάσουν τουλάχιστον δέκα ημέρες και από τη λήψη της δεύτερης δόσης. Μάλιστα, τότε είναι ίσως και η πιο κρίσιμη στιγμή, καθώς πρώτον για να κάνει κάποιος το εμβόλιο πρέπει να είναι υγιής κι έπειτα δεν πρέπει επ’ ουδενί να κολλήσει κορονοϊό ανάμεσα στην λήψη της πρώτης και της δεύτερης δόσης, ούτε μέχρι ο οργανισμός του να παράξει τα αντισώματα που προκαλεί το εμβόλιο.
Ενίσχυση με προσλήψεις και εκπαίδευση
Οι ομάδες και οι βάρδιες για κάθε εμβολιαστικό κέντρο στη Μακεδονία και στη Θράκη ήδη έχουν διαμορφωθεί και μάλιστα υπάρχει λίστα με τα ονόματα ιατρών και νοσηλευτών που θα τα επανδρώσουν. Οι λίστες στο μεγαλύτερο βαθμό διαμορφώθηκαν με βάση με το ήδη υπάρχον προσωπικό που διαθέτει η 3η και 4η ΥΠΕ, ωστόσο αναμένεται να προσληφθούν επιπλέον τουλάχιστον 600 γιατροί και νοσηλευτές για την ενίσχυση των εμβολιαστικών κέντρων σε όλη τη χώρα. Ενδεικτικά, στην 3η ΥΠΕ αναμένεται να ενσωματωθούν από τις νέες προσλήψεις 19 ιατροί και περίπου 60 νοσηλευτές, ενώ στην 4η ΥΠΕ μεγάλο βάρος δείχνουν να δίνουν στους επισκέπτες υγείας.
Όλοι όσοι θα στελεχώσουν τα εμβολιαστικά κέντρα, εκπαιδεύονται από τις αρμόδιες ΥΠΕ, ώστε να έχουν γνώσεις για τα νέα εμβόλια. Σαφώς, στον τρόπο που θα γίνεται το εμβόλιο δεν υπάρχουν διαφορές με τον κοινό εμβολιασμό, ωστόσο θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν. Επίσης, εκπαιδεύονται για την συντήρησή του και τις ιδιαιτερότητες που θα υπάρχουν στον χειρισμό.
Πώς θα συντηρούνται τα εμβόλια
Το πρώτο εμβόλιο που αναμένεται να φτάσει στην Ελλάδα, όπως όλα δείχνουν είναι αυτό των Pfizer/BioNTech, που πρέπει να αποθηκεύεται σε ψυγεία βαρείας ψύξεως στους -80 βαθμούς. Η συντήρηση και η διανομή του συγκεκριμένου εμβολίου – αλλά και των υπολοίπων- αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, που φαίνεται ότι πλέον λύνεται. Ήδη έχουν φτάσει στη χώρα μας έξι μεγάλα ψυγεία που θα λειτουργούν ως αποθήκες και θα συντηρούν τα εμβόλια στους κατάλληλους βαθμούς.
Οι κεντρικές αποθήκες των εμβολίων αναμένεται να είναι επτά, όσες και οι υγειονομικές περιφέρειες, οι οποίες θα εποπτεύουν την διανομή. Την μεταφορά τους προς τα εμβολιαστικά κέντρα έχουν αναλάβει εταιρείες μεταφοράς με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις κατάλληλες συνθήκες μεταφοράς των εμβολίων αναμένεται να συμβάλλουν οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Τα εμβόλια μπορούν να αντέξουν για πέντε ημέρες σε υψηλότερες θερμοκρασίες, μέχρι να χρησιμοποιηθούν. Έτσι, κάθε εμβολιαστικό κέντρο θα διαθέτει δικό του ψυγείο, που θα συντηρεί τις παρτίδες των εμβολίων στους 2 έως 8 βαθμούς.
Τα συγκεκριμένα ψυγεία διαθέτουν καταγραφικό, ώστε να καταγράφουν συνεχώς την θερμοκρασία και να ελέγχεται εάν κατά την διάρκεια της ημέρας υπήρξε οποιαδήποτε αλλαγή. Στην συντήρηση των εμβολίων, θα συνδράμουν και τα νοσοκομεία σε κάποιες περιοχές, καθώς διαθέτουν ψυγεία βαρείας ψύξεως για συγκεκριμένο αριθμό εμβολίων.
«Δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στα εμβόλια που περιμένουμε»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να έχει κλείσει συμφωνίες με έξι φαρμακευτικές εταιρίες για την προμήθεια των εμβολίων. Συγκεκριμένα, από τη Pfizer/BioΝtech αναμένεται να λάβει 200 εκατομμύρια δόσεις, τη Moderna 80 εκατ., τη Janssen Pharmaceutica 200 εκατ., τη Sanofi-GSK 300 εκατ. δόσεις, τη CureVac για 225 εκατ. δόσεις και την AstraZeneca 300 εκατ. Από όλες αυτές τις δόσεις, στην Ελλάδα αναμένεται να παραδοθούν 25 εκατομμύρια δόσεις.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, στη χώρα μας θα φτάσουν πρώτα τα εμβόλια της Pfizer/ BioΝtech και της Moderna, εφόσον λάβουν έγκριση από τον ΕΜΑ. Τα δυο αυτά εμβόλια έχουν κοινό τρόπο κατασκευής, καθώς βασίζονται στην απομόνωση του RNA του ιού, ωστόσο όλα τα εμβόλια δεν δείχνουν να έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, σύμφωνα με τον καθηγητή Φαρμακολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αντώνη Γούλα.
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι κάποιο εμβόλιο για τον COVID-19 είναι καλύτερο από το άλλο. Δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Ίσως στα πρώτα αποτελέσματα να δείχνουν κάποια διαφορά. Μέχρι στιγμής, τα εμβόλια των Pfizer/ BioΝtech και Moderna, παρουσίασαν μεγαλύτερο βαθμό αποτελεσματικότητας» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο Αντώνης Γούλας.
Η τεχνολογία των εμβολίων κατά του COVID-19 δεν ανακαλύφτηκε μέσα σε 8 μήνες, αλλά κατά την διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, όπως εξηγεί ο κ. Γούλας. «Η συγκεκριμένη τεχνολογία άρχισε να εξετάζεται από την εποχή που εκδηλώθηκε ο ιός MERS και SARS, ίσως και παλιότερα με τον Έμπολα».
Σε κάθε περίπτωση όμως, το εμβόλιο για τον κορονοϊό ήρθε σε χρόνο ρεκόρ, καθώς συνήθως χρειάζονται αρκετά χρόνια για την παραγωγή ενός εμβολίου. «Συμπιέστηκαν οι διαδικασίες των κλινικών μελετών. Δεν μίκραιναν, αλλά κάποια συμβατικά βήματα έγιναν με γοργούς ρυθμούς, λόγω της πίεσης που υπήρχε με την πανδημία. Επίσης, το σημαντικό είναι ότι υπήρχε μεγάλη χρηματοδότηση για αυτά τα εμβόλια, γεγονός που βοήθησε σε ύψιστο βαθμό» σημειώνει ο καθηγητής.
Σχετικά με πιθανές παρενέργειες που μπορεί να έχουν τα εμβόλια για τον COVID-19, ο Αντώνης Γούλας, απαντά πως «κανένα φάρμακο δεν είναι απολύτως ασφαλές, το ίδιο και τα εμβόλια. Πάντα μπορεί να προκύψουν ανεξήγητες ενέργειες. Για αυτό οι ρυθμιστικοί οργανισμοί, ακόμα και μετά την κυκλοφορία ενός φαρμάκου ή εμβολίου, τα παρατηρούν συνεχώς. Υπάρχει φαρμακο- επαγρύπνηση».
Ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, τονίζει ότι το εμβόλιο «είναι το μοναδικό όπλο που έχουμε στα χέρια μας ενάντια στον κορονοϊό, αλλιώς θα μπαίνουμε συνέχεια σε lockdown». Τα εμβόλια που θα κυκλοφορήσουν, όπως αναφέρει, «θα προφυλάσσουν τους πολίτες να μην κολλήσουν. Ενδεχομένως κάποια από τα εμβόλια να ελαττώνουν και τον βαθμό των συμπτωμάτων, ώστε κάποιος που νοσεί, να μη νοσεί βαριά».
Οι ημερομηνίες σταθμοί για το εμβόλιο
Δεκέμβριος 2019 – Καταγραφή της νοσολογικής οντότητας COVID-19
10 Ιανουαρίου 2020 – Ολοκλήρωση αλληλούχησης του γονιδιώματος του SARS-CoV-2
15 Ιανουαρίου 2020 – Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ σχεδιάζει εμβόλιο mRNA έναντι του SARS-CoV-2 σε συνεργασία με την εταιρεία Moderna
16 Μαρτίου 2020 – Έναρξη κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο της Moderna/NIH
2 Μαίου 2020 - Έναρξη κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο mRNA της Pfizer/BioNTech
14 Ιουλίου 2020 – Δημοσίευση αποτελεσμάτων της κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο mRNA της Moderna/NIH
228 Ιουλίου 2020 - Έναρξη κλινικών δοκιμών φάσης 3 των εμβολίων της Moderna/NIH και της Pfizer/BioNTech
12 Αυγούστου 2020 - Δημοσίευση των αποτελεσμάτων της κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech
22 - 27 Οκτωβρίου 2020 – Ολοκλήρωση της ένταξης ασθενών και στις 2 κλινικές μελέτες φάσης 3, με πάνω από 74000 εθελοντές συνολικά
9 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech ανακοινώνει τα αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με πάνω από 90% αποτελεσματικότητα
16 Νοεμβρίου 2020 - Η Moderna ανακοινώνει τα αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με 94.5% αποτελεσματικότητα
18 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech ανακοινώνει τα τελικά αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με 95% αποτελεσματικότητα
20 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech κατέθεσε αίτηση για επείγουσα έγκριση χορήγησης στον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA)
27 Νοεμβρίου 2020 – Διανομή του εμβολίου της Pfizer/BioNTech με πτήσεις charter σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ
2 Δεκεμβρίου 2020 – Έγκριση χορήγησης του εμβολίου της Pfizer/BioNTech στο Ηνωμένο Βασίλειο
10 Δεκεμβρίου 2020 – Αναμενόμενη ανασκόπηση και απόφαση του FDA σχετικά με την αίτηση της Pfizer/BioNTech
11 Δεκεμβρίου 2020 – Επί θετικής γνωμοδότησης έναρξη του εμβολιασμού φάσης 1α για τους επαγγελματίες υγείας στις ΗΠΑ
29 Δεκεμβρίου – Αναμένεται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης του εμβολίου της Pfizer/BioNTech από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6 Δεκεμβρίου 2020Αρχίζουν οι πιλοτικές δοκιμές στα εμβολιαστικά κέντρα της χώρας, ώστε να καταγραφούν όλες οι πιθανές ελλείψεις σε μια «πρόβα τζενεράλε» για το υγειονομικό προσωπικό που θα εμβολιάζει τους πολίτες. Αν όχι αύριο Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου, μέσα στις πρώτες ημέρες της ερχόμενης εβδομάδας θα γίνουν «τεστ» στα εμβολιαστικά κέντρα. Στην ουσία θα είναι μια προσομοίωση της διαδικασίας εμβολιασμού εναντίον του COVID-19.
Η διαδικασία προελέγχου ώστε όλα να είναι έτοιμα όταν φτάσουν οι πρώτες δόσεις εμβολίου στην Ελλάδα και να μην χαθεί ούτε μια ημέρα περιλαμβάνει τα πάντα: από το αν επαρκεί το βαμβάκι μέχρι και τον τρόπο που θα γίνεται η καταγραφή ιατρικού ιστορικού.
Άλλωστε, η μέρα που τα σωτήρια σκευάσματα θα φτάσουν σε κάθε γωνιά της Ευρώπης είναι προ των πυλών, καθώς ήδη το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech βρίσκεται στα χέρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) και έως τις 29 Δεκεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθεί η αξιολόγησή και η πιθανή έγκρισή του, ενώ αύριο ξεκινούν οι εμβολιασμοί στη Βρετανία (βλέπε σελίδα 53).
Ο εμβολιασμός στη χώρα μας, αναμένεται να αρχίσει ανάμεσα στις δυο πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου, ενώ υπάρχουν κάποιοι ακόμα πιο αισιόδοξοι που προετοιμάζονται για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Η προετοιμασία για τα εμβολιαστικά κέντρα άρχισε πριν από ενάμισι μήνα, όταν ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους απευθύνθηκε για το σχεδιασμό στις διοικήσεις των 7 Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας. Όπως φαίνεται η κυβέρνηση αυτή τη φορά, ανέλαβε δράση έγκαιρα για να προσχεδιάσει όλα όσα αφορούν τον κρίσιμο εμβολιασμό και να μην επαναληφθούν λάθη και αργοπορίες που παρατηρήθηκαν στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, που βρήκε ανέτοιμο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, φτάνοντάς το αμέσως στα όριά του.
Ο σχεδιασμός είναι ξεχωριστός για κάθε υγειονομική περιφέρεια, καθώς η δημιουργία των εμβολιαστικών κέντρων στηρίχθηκε στην ανάλυση των χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν οι κάτοικοι ανά υγειονομική περιφέρεια και τέθηκε ένας ενδεικτικός αριθμός κέντρων που θα πρέπει να υπάρχει σε κάθε νομό. Δηλαδή, δεν εξέτασαν πόσους χώρους διαθέτουν για τα εμβολιαστικά κέντρα, αλλά διαμόρφωσαν τους απαραίτητους χώρους για να αρκούν, με κριτήριο τον πληθυσμό σε κάθε περιοχή.
Έτσι λοιπόν από τα 1.018 εμβολιαστικά κέντρα που θα υπάρχουν στη χώρα, τα 313 θα διαχειρίζεται η 3η Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) Μακεδονίας και η 4η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας και Θράκης. Συγκεκριμένα, η 3η ΥΠΕ θα έχει 123 εμβολιαστικά κέντρα και η 4η ΥΠΕ ετοίμασε 190.
Συνολικά στη Θεσσαλονίκη θα υπάρχουν 99 εμβολιαστικά κέντρα, 56 της 3ης ΥΠΕ και 43 της 4ης ΥΠΕ. Τα εμβολιαστικά κέντρα έχουν διαμορφωθεί σε δομές πρωτοβάθμια υγείας, δηλαδή σε Κέντρα Υγείας, Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και περιφερειακά ιατρεία.
Οι δόσεις ανά ημέρα
Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, στόχος είναι να γίνονται 2,1 εκατ. εμβόλια μηνιαίως, ώστε στις αρχές του καλοκαιριού να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός όσων το επιθυμούν. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» στα 190 εμβολιαστικά κέντρα της 4ης ΥΠΕ αναμένεται να εμβολιάζονται περίπου 280.000 άτομα ανά μήνα. Συγκεκριμένα σχεδιάζουν να υπάρχουν καθημερινά 271 βάρδιες ιατρονοσηλευτικού προσωπικού που θα εργάζονται πρωί – απόγευμα ίσως ακόμα και επί έξι ημέρες την εβδομάδα. Σε κάθε βάρδια, που θα διαρκεί 7 ώρες, προγραμματίζεται να εμβολιάζονται 42 άτομα. Ωστόσο, σε κάποια Κέντρα Υγείας, εκτός από διπλές βάρδιες μπορεί να υπάρχουν και τρεις εμβολιαστικές ομάδες ταυτόχρονα.
Στην 3η ΥΠΕ, αναμένεται καθημερινά στα εμβολιαστικά κέντρα να πηγαίνουν περίπου 13.000 πολίτες και ανά μηνά να γίνονται περίπου 270.000 εμβολιασμοί. Βέβαια, αυτοί οι αριθμοί είναι η δυναμικότητα που θα υπάρχει στα εμβολιαστικά κέντρα, καθώς υπάρχει πιθανότητα ο κόσμος που θα θελήσει να εμβολιαστεί να είναι πολύ λιγότερος.
Πώς θα λειτουργούν τα εμβολιαστικά κέντρα
Κάθε εμβολιαστικό κέντρο θα συστήνεται από μια τριμελή ομάδα: τον εποπτεύοντα ιατρό, νοσηλευτή και τον ιατρικό επισκέπτη. Ο πολίτης θα δίνει τα στοιχεία του, θα γίνεται μια κλινική εκτίμηση και έπειτα θα εμβολιάζεται και θα συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο. Ολόκληρη η διαδικασία υπολογίζεται ότι θα διαρκεί το μέγιστο δέκα λεπτά.
Το ραντεβού θα κλείνεται με τρεις διαφορετικούς τρόπους και θα απαιτείται συνταγογράφηση του εμβολίου. Θα συστήνεται να χρησιμοποιηθεί η ενιαία πλατφόρμα που ετοιμάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου ο κάθε πολίτης θα βάζει το ΑΜΚΑ του και το σύστημα θα του παρουσιάζει – με βάση τα στοιχεία του και τον τόπο διαμονής του – το εμβολιαστικό κέντρο που θα πρέπει να πάει, την ημέρα και την ακριβή ώρα.
Για όσους όμως δεν εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο, το ραντεβού θα μπορεί να κλείνεται μέσω sms αλλά και τηλεφωνικά. Σαφώς, από την πρώτη στιγμή αναμένεται να ορίζονται δυο ραντεβού, καθώς η πλειοψηφία των εμβολίων που θα έρθουν και στην Ελλάδα, γίνονται σε δυο δόσεις.
Αρχικά, θα εμβολιαστούν όλοι οι υγειονομικοί που θα εργάζονται στα εμβολιαστικά κέντρα και έπειτα οι νοσηλευτές και οι ιατροί στα νοσοκομεία. Προτεραιότητα θα έχουν οι ευπαθείς ομάδες και οι τρόφιμοι των οίκων ευγηρίας. Έπειτα θα αρχίσει ο εμβολιασμός στο γενικό πληθυσμό.
Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να αρχίσουν ευρωπαϊκές αλλά και εθνικές καμπάνιες για τα εμβόλια κατά του COVID-19 αλλά και για την διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθούν όσοι πολίτες θέλουν να εμβολιαστούν.
Πάντως, ακόμη είναι άγνωστη η ανοσία που θα προσφέρει κάθε εμβόλιο, ενώ το κοινό πρέπει να γνωρίζει πως δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να χαλαρώσει πριν περάσουν τουλάχιστον δέκα ημέρες και από τη λήψη της δεύτερης δόσης. Μάλιστα, τότε είναι ίσως και η πιο κρίσιμη στιγμή, καθώς πρώτον για να κάνει κάποιος το εμβόλιο πρέπει να είναι υγιής κι έπειτα δεν πρέπει επ’ ουδενί να κολλήσει κορονοϊό ανάμεσα στην λήψη της πρώτης και της δεύτερης δόσης, ούτε μέχρι ο οργανισμός του να παράξει τα αντισώματα που προκαλεί το εμβόλιο.
Ενίσχυση με προσλήψεις και εκπαίδευση
Οι ομάδες και οι βάρδιες για κάθε εμβολιαστικό κέντρο στη Μακεδονία και στη Θράκη ήδη έχουν διαμορφωθεί και μάλιστα υπάρχει λίστα με τα ονόματα ιατρών και νοσηλευτών που θα τα επανδρώσουν. Οι λίστες στο μεγαλύτερο βαθμό διαμορφώθηκαν με βάση με το ήδη υπάρχον προσωπικό που διαθέτει η 3η και 4η ΥΠΕ, ωστόσο αναμένεται να προσληφθούν επιπλέον τουλάχιστον 600 γιατροί και νοσηλευτές για την ενίσχυση των εμβολιαστικών κέντρων σε όλη τη χώρα. Ενδεικτικά, στην 3η ΥΠΕ αναμένεται να ενσωματωθούν από τις νέες προσλήψεις 19 ιατροί και περίπου 60 νοσηλευτές, ενώ στην 4η ΥΠΕ μεγάλο βάρος δείχνουν να δίνουν στους επισκέπτες υγείας.
Όλοι όσοι θα στελεχώσουν τα εμβολιαστικά κέντρα, εκπαιδεύονται από τις αρμόδιες ΥΠΕ, ώστε να έχουν γνώσεις για τα νέα εμβόλια. Σαφώς, στον τρόπο που θα γίνεται το εμβόλιο δεν υπάρχουν διαφορές με τον κοινό εμβολιασμό, ωστόσο θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν. Επίσης, εκπαιδεύονται για την συντήρησή του και τις ιδιαιτερότητες που θα υπάρχουν στον χειρισμό.
Πώς θα συντηρούνται τα εμβόλια
Το πρώτο εμβόλιο που αναμένεται να φτάσει στην Ελλάδα, όπως όλα δείχνουν είναι αυτό των Pfizer/BioNTech, που πρέπει να αποθηκεύεται σε ψυγεία βαρείας ψύξεως στους -80 βαθμούς. Η συντήρηση και η διανομή του συγκεκριμένου εμβολίου – αλλά και των υπολοίπων- αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, που φαίνεται ότι πλέον λύνεται. Ήδη έχουν φτάσει στη χώρα μας έξι μεγάλα ψυγεία που θα λειτουργούν ως αποθήκες και θα συντηρούν τα εμβόλια στους κατάλληλους βαθμούς.
Οι κεντρικές αποθήκες των εμβολίων αναμένεται να είναι επτά, όσες και οι υγειονομικές περιφέρειες, οι οποίες θα εποπτεύουν την διανομή. Την μεταφορά τους προς τα εμβολιαστικά κέντρα έχουν αναλάβει εταιρείες μεταφοράς με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις κατάλληλες συνθήκες μεταφοράς των εμβολίων αναμένεται να συμβάλλουν οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Τα εμβόλια μπορούν να αντέξουν για πέντε ημέρες σε υψηλότερες θερμοκρασίες, μέχρι να χρησιμοποιηθούν. Έτσι, κάθε εμβολιαστικό κέντρο θα διαθέτει δικό του ψυγείο, που θα συντηρεί τις παρτίδες των εμβολίων στους 2 έως 8 βαθμούς.
Τα συγκεκριμένα ψυγεία διαθέτουν καταγραφικό, ώστε να καταγράφουν συνεχώς την θερμοκρασία και να ελέγχεται εάν κατά την διάρκεια της ημέρας υπήρξε οποιαδήποτε αλλαγή. Στην συντήρηση των εμβολίων, θα συνδράμουν και τα νοσοκομεία σε κάποιες περιοχές, καθώς διαθέτουν ψυγεία βαρείας ψύξεως για συγκεκριμένο αριθμό εμβολίων.
«Δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στα εμβόλια που περιμένουμε»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να έχει κλείσει συμφωνίες με έξι φαρμακευτικές εταιρίες για την προμήθεια των εμβολίων. Συγκεκριμένα, από τη Pfizer/BioΝtech αναμένεται να λάβει 200 εκατομμύρια δόσεις, τη Moderna 80 εκατ., τη Janssen Pharmaceutica 200 εκατ., τη Sanofi-GSK 300 εκατ. δόσεις, τη CureVac για 225 εκατ. δόσεις και την AstraZeneca 300 εκατ. Από όλες αυτές τις δόσεις, στην Ελλάδα αναμένεται να παραδοθούν 25 εκατομμύρια δόσεις.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, στη χώρα μας θα φτάσουν πρώτα τα εμβόλια της Pfizer/ BioΝtech και της Moderna, εφόσον λάβουν έγκριση από τον ΕΜΑ. Τα δυο αυτά εμβόλια έχουν κοινό τρόπο κατασκευής, καθώς βασίζονται στην απομόνωση του RNA του ιού, ωστόσο όλα τα εμβόλια δεν δείχνουν να έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, σύμφωνα με τον καθηγητή Φαρμακολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αντώνη Γούλα.
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι κάποιο εμβόλιο για τον COVID-19 είναι καλύτερο από το άλλο. Δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Ίσως στα πρώτα αποτελέσματα να δείχνουν κάποια διαφορά. Μέχρι στιγμής, τα εμβόλια των Pfizer/ BioΝtech και Moderna, παρουσίασαν μεγαλύτερο βαθμό αποτελεσματικότητας» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο Αντώνης Γούλας.
Η τεχνολογία των εμβολίων κατά του COVID-19 δεν ανακαλύφτηκε μέσα σε 8 μήνες, αλλά κατά την διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, όπως εξηγεί ο κ. Γούλας. «Η συγκεκριμένη τεχνολογία άρχισε να εξετάζεται από την εποχή που εκδηλώθηκε ο ιός MERS και SARS, ίσως και παλιότερα με τον Έμπολα».
Σε κάθε περίπτωση όμως, το εμβόλιο για τον κορονοϊό ήρθε σε χρόνο ρεκόρ, καθώς συνήθως χρειάζονται αρκετά χρόνια για την παραγωγή ενός εμβολίου. «Συμπιέστηκαν οι διαδικασίες των κλινικών μελετών. Δεν μίκραιναν, αλλά κάποια συμβατικά βήματα έγιναν με γοργούς ρυθμούς, λόγω της πίεσης που υπήρχε με την πανδημία. Επίσης, το σημαντικό είναι ότι υπήρχε μεγάλη χρηματοδότηση για αυτά τα εμβόλια, γεγονός που βοήθησε σε ύψιστο βαθμό» σημειώνει ο καθηγητής.
Σχετικά με πιθανές παρενέργειες που μπορεί να έχουν τα εμβόλια για τον COVID-19, ο Αντώνης Γούλας, απαντά πως «κανένα φάρμακο δεν είναι απολύτως ασφαλές, το ίδιο και τα εμβόλια. Πάντα μπορεί να προκύψουν ανεξήγητες ενέργειες. Για αυτό οι ρυθμιστικοί οργανισμοί, ακόμα και μετά την κυκλοφορία ενός φαρμάκου ή εμβολίου, τα παρατηρούν συνεχώς. Υπάρχει φαρμακο- επαγρύπνηση».
Ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, τονίζει ότι το εμβόλιο «είναι το μοναδικό όπλο που έχουμε στα χέρια μας ενάντια στον κορονοϊό, αλλιώς θα μπαίνουμε συνέχεια σε lockdown». Τα εμβόλια που θα κυκλοφορήσουν, όπως αναφέρει, «θα προφυλάσσουν τους πολίτες να μην κολλήσουν. Ενδεχομένως κάποια από τα εμβόλια να ελαττώνουν και τον βαθμό των συμπτωμάτων, ώστε κάποιος που νοσεί, να μη νοσεί βαριά».
Οι ημερομηνίες σταθμοί για το εμβόλιο
Δεκέμβριος 2019 – Καταγραφή της νοσολογικής οντότητας COVID-19
10 Ιανουαρίου 2020 – Ολοκλήρωση αλληλούχησης του γονιδιώματος του SARS-CoV-2
15 Ιανουαρίου 2020 – Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ σχεδιάζει εμβόλιο mRNA έναντι του SARS-CoV-2 σε συνεργασία με την εταιρεία Moderna
16 Μαρτίου 2020 – Έναρξη κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο της Moderna/NIH
2 Μαίου 2020 - Έναρξη κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο mRNA της Pfizer/BioNTech
14 Ιουλίου 2020 – Δημοσίευση αποτελεσμάτων της κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο mRNA της Moderna/NIH
228 Ιουλίου 2020 - Έναρξη κλινικών δοκιμών φάσης 3 των εμβολίων της Moderna/NIH και της Pfizer/BioNTech
12 Αυγούστου 2020 - Δημοσίευση των αποτελεσμάτων της κλινικής δοκιμής φάσης 1/2 με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech
22 - 27 Οκτωβρίου 2020 – Ολοκλήρωση της ένταξης ασθενών και στις 2 κλινικές μελέτες φάσης 3, με πάνω από 74000 εθελοντές συνολικά
9 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech ανακοινώνει τα αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με πάνω από 90% αποτελεσματικότητα
16 Νοεμβρίου 2020 - Η Moderna ανακοινώνει τα αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με 94.5% αποτελεσματικότητα
18 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech ανακοινώνει τα τελικά αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης φάσης 3 με 95% αποτελεσματικότητα
20 Νοεμβρίου 2020 – Η Pfizer/BioNTech κατέθεσε αίτηση για επείγουσα έγκριση χορήγησης στον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA)
27 Νοεμβρίου 2020 – Διανομή του εμβολίου της Pfizer/BioNTech με πτήσεις charter σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ
2 Δεκεμβρίου 2020 – Έγκριση χορήγησης του εμβολίου της Pfizer/BioNTech στο Ηνωμένο Βασίλειο
10 Δεκεμβρίου 2020 – Αναμενόμενη ανασκόπηση και απόφαση του FDA σχετικά με την αίτηση της Pfizer/BioNTech
11 Δεκεμβρίου 2020 – Επί θετικής γνωμοδότησης έναρξη του εμβολιασμού φάσης 1α για τους επαγγελματίες υγείας στις ΗΠΑ
29 Δεκεμβρίου – Αναμένεται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης του εμβολίου της Pfizer/BioNTech από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6 Δεκεμβρίου 2020
ΣΧΟΛΙΑ