Η πανδημία θα έπρεπε να αποτελέσει ευκαιρία ανάκαμψης και όχι συρρίκνωσης του ΕΣΥ. Για την κοινωνία αυτό μπορεί να είναι κοινός νους ωστόσο για την κυβέρνηση είναι ευκαιρία προσχηματικών διαπιστώσεων ότι το ΕΣΥ είναι σπάταλο, πολυτελές, υπερβολικά απλωμένο κι ανορθολογικό. Πρότυπό της αποτελεί ο ιδιωτικός τομέας των απόντων της πανδημίας.

Οπότε μετά από τετραετή περίοδο οικονομικού στραγγαλισμού και υποβάθμισης των περιφερειακών μονάδων του ΕΣΥ, φθάσαμε στο επαπειλούμενο κλείσιμο νοσοκομείων που δεν εκπληρώνουν κάποια θολά και αυθαίρετα κριτήρια παραγωγικότητας.

Αυτό που «διαπιστώνεται» είναι εν πολλοίς αποτέλεσμα συνειδητής και συστηματικής κυβερνητικής μεθόδευσης και ως εκ τούτου αποτελεί μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία! Νοσοκομεία με ελλιπείς ειδικότητες, με τμήματα που κλείνουν, με προκηρύξεις που βγαίνουν άγονες λόγω κακά αμειβόμενης και εξαντλητικής εργασίας (λόγω των ελλείψεων) είναι αναμενόμενο να έχουν μικρή κάλυψη κλινών, λίγα χειρουργεία κ.λπ. δεδομένου ότι έτσι τα έχει καταντήσει η κυβερνητική πολιτική (νοσοκομεία προς αποφυγή).

Αντί όμως να βαθμολογήσει τον εαυτό της, τις αναχρονιστικές επιλογές και τις εμμονές της η κυβέρνηση παρουσιάζει αυτή την κατάντια ως μία φυσική και αναπόδραστο κατάσταση και απολήγει στην συνταγή «πονάει κεφάλι-κόψει κεφάλι». Ισχυρίζεται ότι οι μονάδες αυτές δεν χρειάζονται πλέον και πρέπει να εκλείψουν ή να υποβαθμιστούν σε κάτι άλλο…

Είναι χαρακτηριστικό ότι ως κριτήριο μη βιωσιμότητας μονάδων της Περιφέρειας θεωρούνται και οι άγονες προκηρύξεις ιατρών. Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο που θα μπορούσε να σπάσει με ένα πλήρες σύστημα κινήτρων για αυτές τις μειονεκτικές θέσεις εργασίας. Ειδάλλως κανείς δεν προσέρχεται σε θέσεις που είναι καταδικασμένες λόγω υποστελέχωσης να σηκώσουν υπεράνθρωπο βάρος με αμοιβές μάλιστα γλίσχρες.

Αντί για μέτρα άμβλυνσης των γεωγραφικών ανισοτήτων τις οποίες ανέδειξε και η μελέτη Τσιόδρα-Λύτρα, βλέπουμε τα μεν «φιλέτα» του ΕΣΥ (π.χ. ΜΕΘ, τομογράφοι κ.λπ.), δηλαδή οι υψηλής παραγωγικότητας μονάδες, να παραχωρούνται στον ιδιωτικό τομέα με διάφορα προσχήματα ενώ τα λιγότερο παραγωγικά τμήματα (όπως τα κέντρα υγείας, τα μικρά νοσοκομεία κ.λπ.) να περιστέλλονται με την έννοια της συνένωσης, της συναίρεσης ή της κατάργησης.

Η μετακύλιση του κόστους στους πολίτες, η αλλαγή στο μοντέλο χρηματοδότησης των νοσοκομείων, η μόνιμη και περιοδική μετακίνηση των εργαζομένων-λάστιχο αποτελούν κρίκους της ίδιας αλυσίδας. Στις περιοχές όπου ο ιδιωτικός τομέας στην περίθαλψη λείπει, η προτεραιότητα εξοικονόμησης απολήγει στην περιστολή των υγειονομικών δικαιωμάτων των Ελλήνων δευτέρας κατηγορίας. Ό,τι δηλαδή δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί, ας εκλείψει!

Στα πλαίσια αυτά η Κεντρική Μακεδονία, η περιφέρεια που είχε παγκόσμιο ρεκόρ θνητότητας κατά την πανδημία, έχει την τιμητική της. Τουλάχιστον τρεις νομοί (Ημαθία, Κιλκίς, Πέλλα) βρίσκονται στον «πάγκο του χασάπη» προς εξορθολογισμό! Για τους κατοίκους τους αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Η ύπαρξη των υγειονομικών αυτών υποδομών είναι προϋπόθεση της εκεί παραμονής των κατοίκων.

Χρειάζεται λοιπόν η ανάπτυξη ενός ευρέος μετώπου Υγείας για την υπεράσπιση της δημόσιας και δωρεάν περίθαλψης, με όρους ισότητας των πολιτών όπως το Σύνταγμα επιβάλλει και χωρίς ακραίες γεωγραφικές μεροληψίες. Οι φορείς των χρηστών, οι επιστημονικοί φορείς, οι συνδικαλιστικές και συνεταιριστικές ενώσεις, οι αυτοδιοικητικοί θεσμοί κι οι τοπικές πολιτικές εκπροσωπήσεις θα πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Η διακύβευση είναι για μία φορά ακόμη, η ίδια η ζωή των πολιτών.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31.12.2022-01.01.2023