Σε ό,τι αφορά τα κέρδη της Βόρειας Ελλάδας, ο κ. Σκυλακάκης αναφέρεται σε «πολύ μεγάλα ποσά, όπως θα συμβεί και σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Συν τα ποσά που αφορούν τη Δίκαιη Μετάβαση, που σε συντριπτικό βαθμό θα κατευθυνθούν στη Δυτική Μακεδονία». Τέλος, κάνει λόγο για μία ιστορική και ανεπανάληπτη ευκαιρία για τη χώρα, η οποία δεν θα επαναληφθεί και επισημαίνει ότι αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα με δεδομένα τα ζητήματα της πανδημίας είναι σύνεση, αυτοσυγκράτηση, πειθαρχία στα υγειονομικά μέτρα και συναίσθηση ότι κάθε πράξη μας δεν αφορά μόνο εμάς αλλά και πολλούς άλλους συνανθρώπους μας.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ανοίγει το δρόμο στη χώρα μας να αξιοποιήσει ευρωπαϊκούς πόρους που ξεπερνούν τα 72 δισ. για τα επόμενα επτά χρόνια. Σε ποιους τομείς θα κατευθυνθούν αυτά τα κονδύλια;

Οι τομείς είναι πολλοί και καλύπτουν στην ουσία ολόκληρη την οικονομία, αλλά με εξειδικεύσεις ανά ταμείο και διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας. Η βασική κατεύθυνση του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που επιταχύνουν την ανάκαμψη και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου -και εκσυγχρονίζουν τις λειτουργίες του κράτους- προς πράσινη και ψηφιακή κατεύθυνση. Το ΕΣΠΑ έχει πιο μακροχρόνιους στόχους και καλύπτει ιδίως θέματα περιφερειακής και κοινωνικής συνοχής και μακροχρόνιας οικονομικής ανάπτυξης. Οι πόροι του αγροτικού τομέα τέλος, έχουν τις δικές τους προτεραιότητες.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό οι επιλογές δεν είναι τόσο κλαδικές όσο οικονομικής μετάβασης από μία οικονομία έντονα εσωστρεφή, στην οποία ενδημεί η μαύρη εργασία και η φοροδιαφυγή, σε μία πολύ πιο εξωστρεφή οικονομία διεθνώς ανταγωνιστική, που έχει πολύ μεγαλύτερο «άσπρο» μέρος, αλλά πληρώνει ταυτόχρονα και πολύ χαμηλότερους φόρους και εισφορές. Η μετάβαση αυτή δεν αφορά μόνο την οικονομία. Αφορά και τους θεσμούς και τη νοοτροπία και τη συνολική εικόνα της χώρας στο διεθνές προσκήνιο. Είναι μία αλλαγή θεμελιώδης.

Ποιος θα είναι ο οδικός χάρτης για την αξιοποίηση αυτών των κονδυλίων; Θα είναι ένα μοντέλο ΕΣΠΑ ή θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις;

Το μοντέλο είναι τελείως διαφορετικό. Το ΕΣΠΑ αποτελείται από έργα και προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και εθνικών στόχων και αποπληρώνονται όταν υλοποιηθούν στη βάση της πιστοποίησης των σχετικών πληρωμών, εντός μίας δεκαετίας από την έναρξή του. Το Next Generation EU συνδυάζει μεταρρυθμίσεις με επενδύσεις και η αποπληρωμή του γίνεται στη βάση ποσοτικών στόχων (targets) και οροσήμων (milestones), η αποτελεσματική και έγκαιρη υλοποίηση των οποίων οδηγεί σε αντίστοιχες εκταμιεύσεις στη βάση ενός εγκεκριμένου προϋπολογισμού.

Επίσης στο Next Gen δεν υπάρχει κυριολεκτικά ούτε μία εβδομάδα, ούτε μία ημέρα, ούτε μία ώρα για χάσιμο. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει δέσμευση (τελικές συμβάσεις με αναδόχους) του 70% του ποσού μέσα σε δύο χρόνια και του 100% του ποσού μέσα σε τρία και οι πληρωμές να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026. Ό,τι δεν δεσμεύεται χάνεται! Οι ταχύτητες που πρέπει να πετύχουμε είναι διπλάσιες ή τριπλάσιες του ΕΣΠΑ και πρέπει να τις πετύχουμε απορροφώντας ταυτόχρονα το νέο ΕΣΠΑ. Μιλάμε για τεράστιων απαιτήσεων προσπάθεια που πρέπει να φέρουμε -και θα φέρουμε- εις πέρας.

Πώς θα διασφαλίσετε ότι δε θα έχουμε φαινόμενο νεοπλουτισμού και κατασπατάλησης πόρων όπως είχαμε στο παρελθόν όταν η χώρα διαχειρίστηκε αντίστοιχα μεγάλα ευρωπαϊκά πακέτα και πως θα αντέξετε στις πιέσεις που θα είναι σίγουρα μεγάλες;

Το κλειδί είναι ο πολύ σφιχτός και ποιοτικός αρχικός σχεδιασμός και η διαφάνεια στην υλοποίηση. Επίσης σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει και η κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα με τη μορφή σοβαρών αντίστοιχων δικών του επενδύσεων έτσι ώστε να δημιουργούμε τα σωστά κίνητρα στη διάρκεια της απορρόφησης. Αν ξοδεύεις πολλά δικά σου χρήματα και λαμβάνεις και μία μικρή επιδότηση από το κράτος τότε έχεις κάθε λόγο να τα ξοδέψεις όλα τα χρήματα της επένδυσης με τρόπο οικονομικά αποτελεσματικό. Όσο για τους «νεόπλουτους» αυτοί διαχρονικά ένα πράγμα σιχαίνονταν όπως «ο διάβολος το λιβάνι». Να βάζουν τα δικά τους χρήματα στις επενδύσεις που έκαναν.

Ζητούμενο επίσης είναι να φτάσουν γρήγορα οι επιδοτήσεις στην πραγματική οικονομία και να μην υπάρξουν γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Πως θα διασφαλίσετε κάτι τέτοιο;

Θα παρέμβουμε σε όλη την αλυσίδα των σχετικών διαδικασιών με πολλαπλά μέσα (κίνητρα, διαδικασίες, ανθρώπινοι πόροι, ηλεκτρονικά συστήματα), για να επιτύχουμε μία συνολική επιτάχυνση της απορρόφησης για όλα τα επενδυτικά κονδύλια που δαπανά το κράτος.

Τι μπορεί να προσδοκά η Βόρεια Ελλάδα από αυτά τα κονδύλια; Ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της κυβέρνησης;

Πολύ μεγάλα ποσά όπως θα συμβεί και σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, συν τα ποσά που αφορούν τη Δίκαιη Μετάβαση, που σε συντριπτικό βαθμό θα κατευθυνθούν στη Δυτική Μακεδονία.

Χρειάζεται πολιτική συναίνεση σε αυτήν την πορεία; Πιστεύετε ότι θα την έχετε;

Αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι μιλάμε για μία ιστορική και ανεπανάληπτη ευκαιρία για τη χώρα και τον ελληνικό λαό, η οποία δεν θα επαναληφθεί και να συμπεριφερθούν αναλόγως.

Η κυβέρνηση και εσείς προσωπικά έχετε εκφράσει την πρόθεση για μείωση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και για ενίσχυση του κράτους που θα βοηθά τον ιδιωτικό τομέα και την οικονομική ανάπτυξη. Πως θα επιτευχθεί αυτό σε συνθήκες μεγάλης ύφεσης που προβλέπεται ότι θα επικρατήσουν το επόμενο διάστημα στην παγκόσμια οικονομία;

Το 2021 είναι μία μεταβατική χρονιά γιατί όσο διαρκεί η πανδημία και οι αβεβαιότητές της δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε εμείς, ούτε και η υπόλοιπη Ευρώπη σοβαρό μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό σχεδιασμό. Τα μέτρα που θα ληφθούν το 2021 θα είναι συνεπώς μέτρα αντίστοιχα με τη μεταβατικότητα της επόμενης χρονιάς. Για περισσότερα και ειδικότερα θα πρέπει να περιμένετε την ομιλία του πρωθυπουργού που θα γίνει σε λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη.

Είπατε πρόσφατα ότι Βαδίζουμε επάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί. Από τη μία η μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της σύγχρονης εποχής και από την άλλη μία τεράστια οικονομική ύφεση. Ποια είναι η συνταγή για να διατηρήσουμε αυτή την ισορροπία στην Ελλάδα;

Σύνεση, αυτοσυγκράτηση, πειθαρχία στα υγειονομικά μέτρα και συναίσθηση ότι κάθε πράξη μας δεν αφορά μόνο εμάς αλλά και πολλούς άλλους συνανθρώπους μας. Μία απώλεια αυτοσυγκέντρωσης, μία στιγμή χαλάρωσης μπορεί κυριολεκτικά να στοιχίσει δεκάδες ζωές ηλικιωμένων ή αρρώστων, αν πυροδοτήσει μία αλυσίδα μόλυνσης που θα καταλήξει σε ένα ευαίσθητο χώρο. Πόσο μάλλον μία πράξη ανευθυνότητας ή «τζάμπα αντισυστημικότητας». Ο COVID-19 αδιαφορεί για τις προλήψεις, τις προκαταλήψεις, τις συνήθειες ή τις αδυναμίες μας. Αδιαφορεί αν έχουμε ή δεν έχουμε αγαπημένα πρόσωπα, αδιαφορεί αν είμαστε πλούσιοι ή πένητες, ισχυροί ή αδύναμοι. Ο COVID-19 είναι τυφλός και σκοτώνει.

Σε αυτό το τοπίο υπάρχουν δυνατότητες για πιο βαθιές μεταρρυθμίσεις που θα ακουμπούν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας;

Αυτό είναι, όπως σας είπα, όλο το νόημα του ταμείου ανάκαμψης.

Τι μέλλει γενέσθαι με τον τουρισμό, όπου για φέτος επιβεβαιώθηκαν τα πιο απαισιόδοξα σενάρια;

Ο τουρισμός θα ανακάμψει δυναμικά την επόμενη χρονιά και στο ενδιάμεσο θα στηρίξουμε όπου κι όπως μπορούμε εργαζομένους, επιχειρήσεις και τοπικές κοινωνίες που πλήττονται δυσανάλογα.

Τι να περιμένουμε από την ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κατά την άνοδό του στη Θεσσαλονίκη; Υπάρχουν περιθώρια για ένα νέο πακέτο στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων;

Θα τα ακούσετε όλα με το καλό σε μερικές μέρες.

Και κάτι τελευταίο για τα αυξημένα κρούσματα του κορονοϊού, που προκαλούν ανησυχία. Υπάρχει η εκτίμηση ότι η κυβέρνηση μετά από ένα πρώτο καλό ημίχρονο κόντρα στην πανδημία υπερεκτίμησε την απόδοσή της και μπέρδεψε τον κόσμο στο δεύτερο ημίχρονο, λαμβάνοντας μέτρα που μέχρι στιγμής δεν είναι αποτελεσματικά. Θεωρείτε ότι στο βωμό της οικονομίας έγιναν και κάποια λάθη, όπως το ότι άνοιξαν βιαστικά τα οδικά σύνορα της χώρας;

Η γνώμη μου είναι ότι το δεύτερο κύμα σε σημαντικό βαθμό ήταν αναπόφευκτο αφού έχει έρθει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και επιταχύνθηκε στη δική μας περίπτωση λόγω της κακής πορείας που είχε η ασθένεια σε κάποιες γειτονικές μας χώρες, που δεν είχαμε τα μέσα να παρακολουθήσουμε online, αφού η σχετική πληροφόρηση έχει -όταν μιλάμε για άλλες χώρες- χρονική υστέρηση. Η επιτυχία μας σχεδόν να εξουδετερώσουμε εγχώρια τον κορονοϊό στην πρώτη φάση θα μπορούσε να συνεχιστεί μόνο αν κρατούσαμε ερμητικά κλειστά τα σύνορα για πολλούς μήνες με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, που θα ήταν αδύνατο η οικονομία και η κοινωνία να σηκώσει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Αυγούστου 2020