Ξεκάθαρα μηνύματα προς παρόχους ενέργειας και καταναλωτές στέλνει, μέσα από τη «ΜτΚ», ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, διαβεβαιώνοντας πως το πράσινο τιμολόγιο θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό στην αγορά, ρίχνοντας τις τιμές προς όφελος του καταναλωτή.

Παράλληλα, ο κ.Σκυλακάκης μέσω της συνέντευξής του στη «ΜτΚ» τονίζει πως στο ενεργειακό πεδίο η Ελλάδα «μπορεί να πρωταγωνιστήσει, και χάρη στους σημαντικούς, φυσικούς πόρους που διαθέτει (αιολικό και ηλιακό δυναμικό), να εξελιχθεί σε μία εξαγωγική χώρα πράσινης ενέργειας», κάνοντας ειδική μνεία στο FSRU (πλωτός σταθμός υγροποιημένου αερίου) της Αλεξανδρούπολης. «Λόγω αυτού, μπορεί η χώρα να είναι ανεξάρτητη από εισαγωγές αερίου αγωγών, σε περίπτωση κινδύνου στην ενεργειακή ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα θα δύναται να εφοδιάζει τις χώρες που είναι στα βόρειά μας με φυσικό αέριο», επισημαίνει.

Για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, υποστηρίζει πως «το ενδιαφέρον που καταγράφεται από Έλληνες και ξένους επενδυτές για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλό, με τα έργα που ωριμάζουν και θέλουν να συνδεθούν να υπερκαλύπτουν τους στόχους μας κατά 10 περίπου φορές».

Τέλος, ο υπουργός ξεκαθαρίζει πως εφόσον οι τιμές στην ενέργεια καταγράψουν νέα υψηλά «θα λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα -όπως άλλωστε κάνουμε από την προηγούμενη κυβερνητική μας θητεία- για τη στήριξη των συμπολιτών μας», προαναγγέλοντας αποφάσεις για την στήριξη της βιομηχανίας που τίθεται αντιμέτωπη με «άγριες» αυξήσεις στα κόστη ενέργειας.

Κύριε Σκυλακάκη, έχετε προαναγγείλει το τέλος των οριζόντιων επιδοτήσεων στο ρεύμα με την έλευση του 2024, ενώ παράλληλα ανακοινώσατε τέσσερις νέους τύπους τιμολογίων που θα εφαρμοστούν από τη νέα χρονιά, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο πράσινο τιμολόγιο. Πρακτικά, πώς θα ωφεληθούν οι καταναλωτές με το νέο σύστημα;

Σήμερα, όποιον και να ρωτήσετε δεν μπορεί να απαντήσει στην ερώτηση: Ποιος είναι ο φθηνότερος πάροχος; Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ωστόσο, κρίναμε πως δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Δεν νοείται οι καταναλωτές να μην έχουν απάντηση -και μάλιστα άμεση- σε ένα τόσο μείζον ερώτημα. Άλλωστε ο ανταγωνισμός μπορεί να δουλέψει μόνον όταν είναι γνωστός ο φθηνότερος. Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, αποφασίσαμε τη θέσπιση του ειδικού, «πράσινου» τιμολογίου, με το οποίο οι καταναλωτές θα γνωρίζουν, επιτέλους, ποιος είναι ο φθηνότερος πάροχος.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καινοτόμο τιμολόγιο, στο πλαίσιο του οποίου η τιμή χρέωσης κιλοβατώρας θα ανακοινώνεται την 1η ημέρα κάθε μήνα στην ιστοσελίδα του παρόχου και θα κοινοποιείται στην ΡΑΑΕΥ. Η εν λόγω τιμή θα είναι «κλειδωμένη» για ολόκληρο τον μήνα, με πάγιο που δεν θα ξεπερνά τα 5 ευρώ. Μάλιστα από την 1η/1/2024 οι καταναλωτές -μέσω σχετικού εργαλείου που διαμορφώνει η ΡΑΑΕΥ- θα μπορούν να συγκρίνουν όπως τιμές των παροχών που αφορούν στο πράσινο τιμολόγιο, για να καταλήξουν στην πιο συμφέρουσα επιλογή.

Κατά αυτόν τον τρόπο, εάν κάποιος διαπιστώσει ότι ο πάροχός του είναι, συστηματικά, πιο ακριβός από κάποιον άλλο, θα μπορεί να τον αλλάξει, χωρίς κυρώσεις.

Σε γενικές γραμμές, πιστεύουμε πως το συγκεκριμένο είδος τιμολογίου θα τονώσει τον ανταγωνισμό, πιέζοντας όπως τιμές όπως τα κάτω, αφού σ’ αυτό θα ενταχθεί η πλειονότητα των καταναλωτών, είτε από επιλογή είτε επειδή όσοι καταναλωτές δεν μπουν στη διαδικασία να επιλέξουν τιμολόγιο έως 31/12/2023 θα ενταχθούν, αυτομάτως, σε αυτό. Πρόκειται επί όπως ουσίας για ένα είδος τιμολογίου που δεν πλήττει τον ανταγωνισμό, αλλά εκείνους που δεν θέλουν τον ανταγωνισμό. Σε κάθε περίπτωση, θα συνιστούσα όπως καταναλωτές να μην παρασύρονται από διαφημιστικά τρικ.

Καλό θα ήταν να επιλέξουν τιμολόγιο όταν είναι σίγουροι για την επιλογή όπως. Ενδεχομένως και μετά την 1η/1/2024, που θα ανακοινωθούν οι τελικές τιμές των παρόχων και θα έχουν ξεκάθαρη εικόνα σε σχέση με το ποιος είναι ο φθηνότερος. Όμως, επειδή διαβάζω και ακούω διάφορα κακόβουλα σχόλια για τον μαθηματικό τύπο υπολογισμού της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, θα ήθελα να καθησυχάσω τους συμπολίτες μας. Όπως για παράδειγμα όταν κάποιος αγοράζει ψωμί δεν τον απασχολεί πώς έφτασε να έχει την τιμή που έχει, έτσι και στην περίπτωση του ρεύματος αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι η τελική τιμή και όχι ο τύπος από τον οποίο προκύπτει.

Αν ξεφύγουν ξανά οι τιμές στην ενέργεια, θα επανέλθουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα;

Θα συνεχίσουμε την πάγια πολιτική μας, η οποία προβλέπει την άμεση παρέμβασή μας όποτε το απαιτούν οι συνθήκες, με ειδική μέριμνα για τους πλέον ευάλωτους συμπολίτες μας. Αν δηλαδή ξεφύγουν -όπως λέτε- οι τιμές, θα λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα -όπως άλλωστε κάνουμε από την προηγούμενη κυβερνητική μας θητεία- για τη στήριξη των συμπολιτών μας. Ανεξαρτήτως των διεθνών εξελίξεων που επηρεάζουν τις τιμές της ενέργειας -και όπως έχουμε, ήδη, ανακοινώσει- το 2024 θα συνεχιστούν οι στοχευμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των δικαιούχων του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου και με την έκτακτη ενίσχυση ηλεκτρικής θέρμανσης. Παράλληλα, στο τιμολόγιο που αφορά σε πολύτεκνους, προβλέπονται διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης, ενώ δεν θα λαμβάνονται υπόψη περιουσιακά κριτήρια.

H Ελλάδα στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος καταγράφει σταθερά από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη. Θεωρείτε πως υπάρχει αισχροκέρδεια στη διαμόρφωση των τιμών λιανικής στο ρεύμα από προμηθευτές και παρόχους που τροφοδοτείται από τις συνεχείς κρίσεις;

Θεωρώ ότι οι έλεγχοι, που ήδη πραγματοποιούνται από τις αρμόδιες αρχές και οι νέες πολιτικές μας εξασφαλίζουν ικανή προστασία στη λειτουργία της αγοράς.

Θα ληφθεί ειδική μέριμνα για το υψηλό ενεργειακό κόστος στη βιομηχανία στην κατεύθυνση που έχουν ακολουθήσει και άλλες χώρες της ΕΕ με επιδότηση μέρους του κόστους;

Είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας, με σκοπό να εξετάσουμε, πρόσθετα των υφιστάμενων, πιθανά μέτρα, που θα μπορούσαμε να λάβουμε σε σχέση με το ενεργειακό κόστος στο συγκεκριμένο τομέα και σύντομα θα καταλήξουμε σε αποφάσεις.

Έχετε μιλήσει για την ευκαιρία της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην Ευρώπη. Ποια είναι η στρατηγική που θα ξεδιπλώσετε για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός; Ποιος είναι ο ρόλος που διαδραματίζει η Βόρεια Ελλάδα;

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έγινε αντιληπτός ο βαθμός επικινδυνότητας της ενεργειακής εξάρτησης, εν μέσω μεγάλης γεωπολιτικής αστάθειας. Οι συνθήκες «ανάγκασαν» την Ευρώπη να χαράξει μία καινούρια πολιτική, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η έννοια της «πράσινης ενέργειας». Και σε αυτή τη νέα συνθήκη που δημιουργείται, η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει, και χάρη στους σημαντικούς, φυσικούς πόρους που διαθέτει (αιολικό και ηλιακό δυναμικό), να εξελιχθεί σε μία εξαγωγική χώρα πράσινης ενέργειας.

Ήδη, καταγράφουμε σημαντική ανάπτυξη στο μέτωπο της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας (φωτοβολταϊκά), ενώ παράλληλα πραγματοποιούμε μεγάλες επενδύσεις στην αποθήκευση, για παράδειγμα η επένδυση που γίνεται στην αντλησιοταμίευση και στους πρώτους διαγωνισμούς για μπαταρίες.

Ταυτόχρονα, έχει εξελιχθεί σε εθνικό στόχο η ανάπτυξη των υπεράκτιων, αιολικών πάρκων. Άλλωστε η Ελλάδα έχει το καλύτερο δυναμικό στην Ανατολική Μεσόγειο, μαζί με ένα μικρό κομμάτι στη Νότια Γαλλία, που έχει επίσης αντίστοιχο δυναμικό -αν και όχι τόσο μεγάλο- από πλευράς ποιότητας ανέμου και capacity factor, δηλαδή χρόνου λειτουργίας των αιολικών. Τα ελληνικά, υπεράκτια αιολικά, που θα κατασκευαστούν θα είναι καθοριστικά στη λειτουργία τόσο του δικού μας ηλεκτρικού συστήματος, όσο και του ηλεκτρικού συστήματος όλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Χαρακτηριστικά σας αναφέρω πως η πρώτη ανάπτυξη οικοπέδων που κάναμε ξεπερνά τα 12GW. Και είμαστε μόλις στο ξεκίνημα. Σκοπεύουμε, αναπτύσσοντας το αιολικό δυναμικό μας από την χρονική περίοδο 2028-2029 μέχρι 2040-2045, να δημιουργηθεί μια αλυσίδα αξίας, που σημαίνει στοιχεία αυτών των υπεράκτιων αιολικών, να κατασκευάζονται εγχώρια, έτσι ώστε η Ελλάδα να γίνει πρωταγωνίστρια και σε βιομηχανική παραγωγή, που να συνδέεται με την πράσινη ενέργεια και ανάπτυξη.

Αναπτύσσοντας το υπεράκτιο, αιολικό δυναμικό μας διευκολύνουμε επίσης, την ανάπτυξη και σε ό,τι αφορά στις μεγάλες, ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Κάτι που δεν αφορά μόνο στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Αφορά, επίσης, στις συνδέσεις μας προς την Δύση και τον Βορρά, αλλά και στη σύνδεσή μας με την Κεντρική Ευρώπη, για την οποία, ήδη, έχουμε λάβει σχετική πρωτοβουλία. Έχω συνομιλήσει με ομολόγους μου σε αρκετές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, με σκοπό να προχωρήσει το έργο αυτής της διασύνδεσης, που θα «ανοίξει το δρόμο» και για τη σύνδεση της Ελλάδας με την Βόρειο Αφρική.

Στο μεταξύ, υλοποιείται και μία μεγάλη επένδυση, με σημαντική δημόσια επιδότηση, το FSRU της Αλεξανδρούπολης. Λόγω αυτού, μπορεί η χώρα να είναι ανεξάρτητη από εισαγωγές αερίου αγωγών, σε περίπτωση κινδύνου στην ενεργειακή ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα θα δύναται να εφοδιάζει τις χώρες που είναι στα βόρειά μας με φυσικό αέριο. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα και για επιπλέον FSRU, στο βαθμό που θα αναπτύσσεται ζήτηση για αέριο για τις επενδύσεις αυτές.

Έχετε θέσει σαν στόχο για τις ΑΠΕ τη συμμετοχή τους κατά 44% στο σύνολο της ακαθάριστης ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2030 με το κόστος για την ενεργειακή μετάβαση να αγγίζει τα 270 δισ. ευρώ. Η αγορά διαμαρτύρεται για σημαντικές καθυστερήσεις στη διασύνδεση των ΑΠΕ με το δίκτυο λόγω του γνωστού προβλήματος της έλλειψης χωρητικότητας. Ποιες παρεμβάσεις θα προωθήσετε για να επιλυθεί αυτό το ζήτημα;

Κατά την πρώτη θητεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη συνδέθηκαν περίπου 5 GW νέες ΑΠΕ, περισσότερες δηλαδή από αυτές που είχαν συνδεθεί όλες τις προηγούμενες δεκαετίες. Βάσει υπολογισμών, το 2023 θα είναι νέα χρονιά ρεκόρ, μετά το 2022, αφού τα νέα έργα που θα συνδεθούν θα υπερβούν το 1,6 GW.

Το ενδιαφέρον που καταγράφεται από Έλληνες και ξένους επενδυτές για ΑΠΕ είναι εξαιρετικά υψηλό, με τα έργα που ωριμάζουν και θέλουν να συνδεθούν να υπερκαλύπτουν τους στόχους μας κατά 10 περίπου φορές.

Όσον αφορά στα δίκτυα και στις διασυνδέσεις, κατά την τελευταία τετραετία ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ πραγματοποίησαν επενδύσεις της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ. Από εκεί και πέρα, ο ΑΔΜΗΕ υλοποιεί επενδύσεις, ύψους 5 δισ. ευρώ, μέσα στην επόμενη δεκαετία, στο Δίκτυο Υψηλής και Υπερυψηλής Τάσης, που θα αυξήσουν τον ηλεκτρικό χώρο κατά 10 GW σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, φτάνοντας στα επίπεδα των 29 GW, και υπερκαλύπτοντας έτσι τις ανάγκες υλοποίησης ισχύος ΑΠΕ για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας (23 GW).

Από εκεί και πέρα, έχουμε διασφαλίσει -σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ- ηλεκτρικό χώρο αποκλειστικά για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, ώστε να μπορέσουν να εγκαταστήσουν ένα μικρό φωτοβολταϊκό και να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.

Με δεδομένο πως οι αποφάσεις του ΣτΕ έχουν εντείνει την ανησυχία σε εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες γης σε οικόπεδα εκτός σχεδίου, πώς θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα; Ποια λύση θα προκριθεί;

Για το σκοπό αυτό έχει προχωρήσει η επεξεργασία διάταξης, ώστε να δώσουμε μεταβατική λύση στο εν λόγω ζήτημα μέσω της νομοθετικής οδού μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.12.2023