Θεσσαλονίκη: Ακίνητα που... καίνε - Τιμές ενοικίασης ανά περιοχή (πίνακας)
15/08/2024 18:00
15/08/2024 18:00
Του Μανώλη Στεφανίδη
Το δικό της χρυσό καλοκαίρι, το οποίο θα ακολουθήσει ένα πιο χρυσό φθινόπωρο, βιώνει η κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης με τις τιμές των ακινήτων, αν και στον ορίζοντα αχνοφαίνονται σημάδια συγκράτησής τους, να διαγράφουν πτήσεις στην… στρατόσφαιρα.
Η μειωμένη προσφορά ακινήτων, λόγω του παγώματος της οικοδομής για μία δεκαετία (στην περίοδο της οικονομικής κρίσης), σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση, εκτοξεύουν στα ύψη το κόστος ενοικίασης και αγοράς κατοικίας στη Θεσσαλονίκη.
Το χάσμα
Το χάσμα ανάμεσα σε προσφορά -περί τα 100.000 υπολογίζονται από κύκλους της αγοράς τα κλειστά διαμερίσματα σε Θεσσαλονίκη και Βόρεια Ελλάδα- και ζήτηση είναι ο βασικότερος λόγος που οι τιμές δεν πέφτουν ούτε με… αίτηση.
Πάντως με δεδομένα τα χαμηλά μέσα εισοδήματα κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγο για πρώιμες ενδείξεις αποσυμπίεσης των «τρελών» τιμών καθώς οι Έλληνες δεν διαθέτουν τα χρήματα που ζητούνται, τουλάχιστον για αγορά κατοικίας. Ουδείς πάντως στοιχηματίζει σε πτώση τιμών, πιο ρεαλιστικό φαντάζει το σενάριο σταθερότητάς τους ή επιβράδυνσης του ρυθμού αυξήσεων.
Οι αιτίες
Στην εκτίναξη των τιμών συμβάλλουν αναμφίβολα η έλευση μεγάλου πληθυσμού για εργασία στις μεγάλες εταιρείες που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη, όμως μόλις 10% αγόρασε, ενώ το 90% νοίκιασε σπίτι γεγονός που απογείωσε και τα ενοίκια σε συνδυασμό με την έκρηξη του Airbnb, ο επαναπατρισμός πολλών Ελλήνων και η εγκατάσταση στην πόλη ξένων που εργάζονται εξ αποστάσεως (digital nomads).
Ένας άλλος παράγοντας που δρα επιβαρυντικά είναι οι ξένοι που αγοράζουν για να αποκτήσουν χρυσή βίζα ή που αξιοποιούν καλές επενδυτικές ευκαιρίες στην πόλη. Επίσης, με το πρόγραμμα «Σπίτι μου», εξαφανίστηκαν τα παλαιότερα σπίτια μεσαίας τιμής, τα οποία πουλήθηκαν με φουσκωμένες τιμές που κούμπωναν στα όρια των δανείων που έδιναν οι τράπεζες.
Την ίδια στιγμή, στις περιοχές από όπου θα περνούν συρμοί του Μετρό, ασκούνται ήδη περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στις ζητούμενες τιμές. Ωστόσο εκτιμάται πως σταδιακά θα διαμορφωθούν νέες ισορροπίες.
Οι τιμές που ζητούν ιδιοκτήτες ακινήτων που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα Spitogatos, αυξήθηκαν το β’ τρίμηνο του 2024 -σε σχέση με ένα χρόνο πριν- κατά 10,5% στον κεντρικό δήμο, κατά 12,6% στους περιφερειακούς δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος και κατά 10,8% στο υπόλοιπο του νομού.
Το χρηματιστήριο της κτηματαγοράς
Σύμφωνα με στοιχεία της συγκεκριμένης πλατφόρμας για το 2ο τρίμηνο του 2024, οι τρεις ακριβότερες περιοχές για αγορά κατοικίας στη Θεσσαλονίκη είναι η Καλαμαριά (2.784 ευρώ/τ.μ.), το κέντρο της Θεσσαλονίκης (2.646 ευρώ/τ.μ.) και η Πυλαία (2.560 ευρώ/τ.μ.).
Αντίθετα, οι πιο οικονομικές περιοχές της Θεσσαλονίκης για αγορά κατοικίας είναι η Καλλιθέα (833 ευρώ/τ.μ.), η Μυγδονία (921 ευρώ/τ.μ.) και τα Βασιλικά (1.043 ευρώ/τ.μ.), στα προάστια της Θεσσαλονίκης.
Οι περιοχές της Θεσσαλονίκης με τις μεγαλύτερες αυξήσεις μέσης ζητούμενης τιμής πώλησης κατοικιών κατά το 2ο τρίμηνο του 2024 είναι οι Συκιές (21,3%), η Πολίχνη (20,4%) και ο Εύοσμος (20,1%).
Η επικίνδυνη ανισορροπία
Σε κάθε περίπτωση, η ρίζα του κακού εντοπίζεται στην… επικίνδυνη ανισορροπία προσφοράς - ζήτησης κατοικίας. Όσο δεν υπάρχει διαθέσιμο προϊόν τόσο οι τιμές θα ανεβαίνουν, έστω και με βραδύτερο ρυθμό. Αν δεν διορθωθεί αυτή η ανισορροπία, οι τιμές δεν θα πέσουν.
Οι υπόλοιποι παράγοντες που απογειώνουν τις τιμές αναμφίβολα παίζουν τεράστιο ρόλο, δρουν ωστόσο συμπληρωματικά, είναι αφορμές και όχι αιτίες που οι τιμές παίρνουν τον ανήφορο.
Τρυπάνε το ταβάνι του 2008 οι τιμές
Υπό αυτό το πρίσμα, συναισθήματα απογοήτευσης διακατέχουν όσους αναζητούν σπίτι σε προσιτή τιμή στη Θεσσαλονίκη, καθώς από το 2019 και έπειτα οι τιμές σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, η πρώτη χρονιά που καταγράφηκε θετικό πρόσημο, μετά από εννέα συνεχόμενα έτη κρίσης στην κτηματαγορά, ήταν το 2018, με άνοδο τιμών 1,1% στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε, κάθε χρόνο, σε σχέση με τον προηγούμενο, οι τιμές ανεβαίνουν. Το 2019 οι τιμές στη Θεσσαλονίκη αυξήθηκαν κατά 6,9%.
Η πανδημία κάθε άλλο παρά ανέκοψε το ράλι: Το 2020 αυξήθηκαν κατά 5%, το 2021 κατά 7,5%. Το 2022 το ποσοστό της αύξησης ήταν διψήφιο, 12,7%, το 2023 έφτασε το 16,5%, ενώ το α’ τρίμηνο του 2024 είναι 10 μονάδες πάνω σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ότι το 2023, αλλά και τους πρώτους μήνες του 2024, η άνοδος στις τιμές των ακινήτων συνεχίστηκε με υψηλούς ρυθμούς, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να αφορούν την αγορά κατοικίας. «Η συνεχής αύξηση των τιμών, την οποία τροφοδοτεί η ζήτηση από το εξωτερικό, και το αυξημένο κόστος κατασκευής και δανεισμού, διαμορφώνουν επίπεδα τιμών δυσανάλογα προς το διαθέσιμο εισόδημα, δυσχεραίνοντας την απόκτηση πρώτης κατοικίας και συμπαρασύροντας ανοδικά τόσο τις τιμές κατοικιών υποδεεστέρων χαρακτηριστικών όσο και τα μισθώματα.
Κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας και την ενίσχυση της προσφοράς προσιτής κατοικίας, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση», σημειώνεται στην έκθεση της ΤτΕ, που χτύπησε προειδοποιητικό καμπανάκι για τη «διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών σε στέγαση με αποδεκτούς όρους».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα, οι τιμές των κατοικιών στη χώρα είναι μόλις 4,1% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση (γ’ τρίμηνο του 2008), ενώ σε σχέση με την κατώτατη τιμή, που καταγράφηκε το γ’ τρίμηνο του 2017, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 66,4%.
Το δράμα των πρωτοετών φοιτητών
Αν εστιάσουμε στην ενοικίαση κατοικίας, η εικόνα σκιαγραφείται με μελανά χρώματα. Πριν αρχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία, οι πρωτοετείς φοιτητές που πέρασαν στη Θεσσαλονίκη καλούνται να λύσουν επιτυχώς και χωρίς να ματώσουν οι τσέπες των γονιών, το γρίφο της στέγασης για να μη μείνουν… μετεξεταστέοι.
Η Θεσσαλονίκη συγκεντρώνει μερικά από τα μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας με τα όνειρα των φοιτητών να κινδυνεύουν να μετατραπούν σε εφιάλτες από τις «τρελές» τιμές που ζητούνται ακόμα και για σπίτια-κλουβιά.
Η «ΜτΚ» έχει υπόψιν περιπτώσεις που… τρομάζουν. Ακίνητο «παλάτι» 25 τ.μ. νοικιάστηκε 350 ευρώ σε πρωτοετή στην περιοχή της Βούλγαρη. Ακίνητο 40 τ.μ. (του 1962) νοικιάστηκε 700 ευρώ, σε πρωτοετή, στην περιοχή της Βασιλίσσης Όλγας.
Απογείωση 7% των τιμών μίσθωσης στο πρώτο εξάμηνο
«Το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αύξηση τιμών μίσθωσης στην Θεσσαλονίκη αγγίζει το 7% συνεχίζοντας μια τριετία ανοδικών τιμών. Η μέση τιμή ενοικίασης για διαμερίσματα μέχρι 60 τ.μ. και ηλικίας έως και 15 ετών ανέρχεται σε 9,46 ευρώ ανά τ.μ. Τα ενοίκια των φοιτητικών εστιών συνεχίζουν να ανεβαίνουν και η ζήτηση, ιδιαίτερα από τους ξένους φοιτητές, εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά. Πολλές είναι οι εταιρείες που επενδύουν πλέον σε all inclusive διαμερίσματα στοχεύοντας το φοιτητικό κοινό στη Θεσσαλονίκη», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ορκωτών εκτιμητών VALUES, πολιτικός μηχανικός και πιστοποιημένος εκτιμητής.
«Τα μικρά serviced apartments βέβαια εκτός από τους φοιτητές έχουν μεγάλη απήχηση και σε στελέχη ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη. Τα περίπου 300 διαμερίσματα για παράδειγμα της Oikotrust είναι fully booked. Μετά το 2021, με την έναρξη του πρώτου αγγλόγλωσσου προγράμματος προπτυχιακών σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Τμήμα Ιατρικής, τα all inclusive διαμερίσματα είναι ανάρπαστα στους ξένους φοιτητές, λόγω της σιγουριάς που νιώθουν γιατί στο ενοίκιο περιλαμβάνονται και όλοι οι λογαριασμοί», εξηγεί ο κ. Μερεκούλιας.
Μέχρι και… 500 ευρώ για 25 τ.μ.
«Οι τιμές ενοικίασης για studios των 25-35 τ.μ., κυμαίνονται από 470-500 τον μήνα. Στη Θεσσαλονίκη τα studios σε ιδιωτικές φοιτητικές εστίες φθάνουν περίπου τα 1.000. Η μέση κατώτατη ζητούμενη τιμή μίσθωσης στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται στα 7€/τ. μ. και η μέση ανώτατη στα 20 €/τ. μ για κατοικία περίπου 100 τ.μ. άνω του ισογείου κατασκευής από το 2014 και μετά», αναφέρει.
Οι πιο ακριβές περιοχές της Θεσσαλονίκης για ενοικίαση κατοικίας είναι το κέντρο και η Nέα Παραλία ενώ οι πλέον προσιτές οι Αμπελόκηποι και η Μενεμένη, όπως φαίνεται και στον πίνακα που δημοσιεύει η «ΜτΚ».
Ακολουθεί ενδεικτικός πίνακας με τιμές μίσθωσης ανά περιοχή:
Περιοχή | Τιμή μίσθωσης |
Θεσσαλονίκη Κέντρο | 20,00 € |
Νέα Παραλία | 12,00 € |
Ντεπώ | 10,00 € |
Τούμπα | 9,50 € |
Τριανδρία | 9,00 € |
Φάληρο | 12,00 € |
Καλαμαριά | 14,00 € |
Πυλαία | 9,00 € |
Συκιές | 9,00 € |
Νεάπολη | 7,00 € |
Αμπελόκηποι | 6,00 € |
Μενεμένη | 4,00 € |
«Η επένδυση στην ιδιωτική φοιτητική εστία θεωρούμε πως ανήκει στην κατηγορία των επενδύσεων με σημαντικές προοπτικές κερδοφορίες, ιδιαίτερα όταν λειτουργούν ξενόγλωσσα προγράμματα στα πανεπιστήμια και υπάρχει σημαντική προσέλευση ξένων φοιτητών», καταλήγει ο κ. Μερεκούλιας.
Χρυσό το κεραμίδι
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, το 2022 η Ελλάδα ήταν στην πρώτη θέση ως προς το ποσοστό του εισοδήματος που διαθέτουν οι πολίτες για να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες.
Συγκεκριμένα στην Ελλάδα οι πολίτες διαθέτουν το 26,7% του εισοδήματός τους για το κόστος στέγασης, όταν σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 10% και το 12% αντίστοιχα, ενώ σε χώρες όπως η Κύπρος, η Σλοβακία, η Κροατία, η Ιρλανδία το ποσοστό αυτό ήταν μεταξύ 2,5% και 5%. Περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη.
Ζητούμενο η αξιοπρεπής στέγη
Η εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης σε μία προσιτή τιμή δεν είναι πλέον δεδομένη στην Ελλάδα, παρότι τα ακίνητα είναι φθηνότερα σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με έρευνα της Cerved Property Services.
Και αυτό γιατί ο μέσος μισθός έχει μειωθεί σωρευτικά από το 2010 αντίθετα με τις τιμές των κατοικιών που από το 2017 έχουν αρχίσει να αυξάνονται.
Εισόδημα 12 χρόνων για σπίτι 60 τ.μ.
Ένας μέσος μισθωτός θα πρέπει να διαθέσει εισόδημα πάνω από 12 έτη χωρίς να κάνει οποιοδήποτε άλλο έξοδο προκειμένου να αγοράσει ένα δυάρι 60 τετραγωνικών μέτρων στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δείκτη ανθεκτικότητας τιμών (Sustainability Index) της CPS το επίπεδο τιμών του 2021 είναι το ανώτερο όριο για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Με βάση την αξία ενός ακινήτου, το επίπεδο τιμών του 2021 για μέση κατοικία (δηλαδή 60 τ.μ. και ηλικίας 20 με 30 ετών) με σκοπό την ιδιοκατοίκηση, απαιτεί εισοδήματα 8,5 ετών για την απόκτησή του σε εναρμόνιση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους.
Επιπλέον, υπάρχει περιορισμένη «πραγματική» δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό για τα ελληνικά νοικοκυριά, ενώ οι τρέχουσες συνθήκες «απευθύνονται» στο άνω 25% των ελληνικών νοικοκυριών με βάση το διαθέσιμο εισόδημα.
«Σπίτι μου 2» με 2 δισ. ευρώ
Mε την στεγαστική κρίση να θεριεύει, η κυβέρνηση αδυνατεί μέχρι στιγμής να δώσει πειστική λύση στο οξύτατο πρόβλημα ενώ οι προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι μάλλον αποτελούν σπασμωδικές κινήσεις παρά υπηρετούν έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Στο πλαίσιο αυτό, τη δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι με φθηνό στεγαστικό δάνειο θα έχουν πλέον και άτομα ηλικίας 40 ή 50 ετών, ζευγάρια με παιδιά ή άγαμοι, μέσω του νέου κύκλου του προγράμματος «Σπίτι μου», που πρόκειται να ξεκινήσει από το φθινόπωρο, με την κυβέρνηση να φουλάρει μηχανές για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση 2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» θα απευθύνεται σε περισσότερους από 30.000 δικαιούχους ηλικίας έως 50 ετών και θα περιλαμβάνει διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια καθώς και χρηματοδότηση αγοράς πιο καινούριων σπιτιών, ηλικίας κάτω των 15 ετών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα εισοδηματικά κριτήρια επανεξετάζονται με στόχο τη διεύρυνσή τους ώστε να δοθεί η ευκαιρία να καλυφθούν περισσότερα άτομα.
Το δάνειο θα καλύπτει έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου και θα έχει διάρκεια έως τριάντα έτη. Οι τράπεζες θα χρηματοδοτούν την αγορά σπιτιών αξίας έως 200.000 ευρώ, αυξάνοντας το όριο από τις 150.000 ευρώ που ίσχυε στο πρώτο πρόγραμμα.
Στο νέο κύκλο του προγράμματος, επισημαίνεται πως θα ενταχθούν και οι νέοι ηλικίας 25-39 ετών που έμειναν εκτός του πρώτου κύκλου είτε λόγω εισοδηματικών κριτηρίων είτε γιατί δεν κατάφεραν να βρουν σπίτι ηλικίας τουλάχιστον 15 ετών.
Κοινωνική κατοικία
Μέχρι το τέλος του 2024 αναμένεται να «τρέξουν» οι πρώτοι διαγωνισμοί για τα ακίνητα του Δημοσίου, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Κατοικίας. Στους διαγωνισμούς αυτούς θα επιλεγούν οι ανάδοχοι βάσει των τεχνικών προδιαγραφών που θα ορίσει η ΔΥΠΑ.
Εντός του 2025 αναμένεται να γίνει η ανέγερση των κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές, ενώ η ΔΥΠΑ θα βγάλει σχετική πρόσκληση του προγράμματος και οι δικαιούχοι θα επιλεγούν με κοινωνικά κριτήρια και άλλα.
Από τις αρχές του 2026 έως και το τέλος του ίδιου έτους αναμένεται η μίσθωση σταδιακά του 50% των κατοικιών για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλό ενοίκιο, σε νέους, βάσει κριτηρίων. Και για να αντιμετωπιστεί η υπογεννητικότητα αναμένεται να υπάρξει ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι οι δικαιούχοι να έχουν εγκατασταθεί μέχρι το 2026 στις κοινωνικές κατοικίες.
Περιορισμοί στη λαίλαπα των Airbnb
Επιπλέον νέες παρεμβάσεις για τα Airbnb εξετάζει η κυβέρνηση προκειμένου να αυξηθεί η προσφορά σπιτιών και να μειωθούν τα ενοίκια, προσφέροντας διέξοδο σε χιλιάδες οικογένειες που αναζητούν κατοικία σε προσιτή τιμή ενοικίασης.
Η κυβέρνηση το φθινόπωρο θα ανοίξει τον φάκελο των βραχυχρόνιων μισθώσεων και πρόκειται κυρίως, για ρυθμίσεις φορολογικού χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες ώστε να διαθέσουν τα σπίτια τους για μακροχρόνια μίσθωση αντί να τα προσφέρουν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Μία από τις επιλογές που υπάρχουν αφορά την ενεργοποίηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, στο οποίο ορίζεται ότι με κοινή απόφαση των υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Τουρισμού, μπορεί για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας να καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές όπου θα ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση.
Οι περιορισμοί αυτοί προβλέπουν να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση σε πάνω από δύο ακίνητα ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος ή χρονικοί περιορισμοί, όπως π.χ. να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση κάθε ακινήτου για περίοδο μεγαλύτερη των 90 ημερών τον χρόνο. Αν το ακίνητο βρίσκεται σε νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, το χρονικό όριο μειώνεται σε κάτω από 60 ημέρες σε ετήσια βάση. Αν όμως το ετήσιο έσοδο είναι χαμηλότερο των 12.000 ευρώ, μπορεί να παραταθεί το μέγιστο χρονικό διάστημα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Τι ισχύει σήμερα
Σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου φέτος, προβλέπονται τα εξής:
* Η εκμετάλλευση τριών και περισσότερων ακινήτων θα θεωρείται επιχειρηματική δραστηριότητα με αποτέλεσμα όσοι αποκτούν εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση να καταβάλλουν τις ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, το τέλος επιτηδεύματος και το ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο. Επίσης το ελάχιστο εισόδημα που θα πρέπει να δηλώσουν στην εφορία το 2025 θα υπολογιστεί με βάση το τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών.
* Η θέσπιση τέλους διαμονής παρεπιδημούντων ύψους 0,5 % ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
* Η καθιέρωση τέλους «ανθεκτικότητας» στην κλιματική κρίση» ύψους 1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα για το διάστημα από Μάρτιο έως Οκτώβριο ενώ για τους μήνες Νοέμβριο έως Φεβρουάριο το τέλος ορίζεται σε 0,50 ευρώ. Εάν τα ακίνητα είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα 80 τ.μ. το τέλος διαμορφώνεται στα 10 ευρώ. Το τέλος βαρύνει τον διαμένοντα που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.
* Η αυστηροποίηση των κυρώσεων για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Ειδικότερα θεσπίζεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ανά έτος, ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ. Σε περίπτωση μη τήρησης εκ νέου των προϋποθέσεων εντός ενός έτους από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου, το πρόστιμο αυξάνεται στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος.
Για μη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο του μισθώματος όπως αυτό εμφανίζεται στην ψηφιακή πλατφόρμα. Για εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής προβλέπεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ.
* Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτου για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Έτσι, θα επιτρέπεται ,για παράδειγμα, η μίσθωση ενός ακινήτου για 100 ή 150 ημέρες μέσα στη χρονιά με την προϋπόθεση ότι κάθε μίσθωση ξεχωριστά δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.08.2024
Του Μανώλη Στεφανίδη
Το δικό της χρυσό καλοκαίρι, το οποίο θα ακολουθήσει ένα πιο χρυσό φθινόπωρο, βιώνει η κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης με τις τιμές των ακινήτων, αν και στον ορίζοντα αχνοφαίνονται σημάδια συγκράτησής τους, να διαγράφουν πτήσεις στην… στρατόσφαιρα.
Η μειωμένη προσφορά ακινήτων, λόγω του παγώματος της οικοδομής για μία δεκαετία (στην περίοδο της οικονομικής κρίσης), σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση, εκτοξεύουν στα ύψη το κόστος ενοικίασης και αγοράς κατοικίας στη Θεσσαλονίκη.
Το χάσμα
Το χάσμα ανάμεσα σε προσφορά -περί τα 100.000 υπολογίζονται από κύκλους της αγοράς τα κλειστά διαμερίσματα σε Θεσσαλονίκη και Βόρεια Ελλάδα- και ζήτηση είναι ο βασικότερος λόγος που οι τιμές δεν πέφτουν ούτε με… αίτηση.
Πάντως με δεδομένα τα χαμηλά μέσα εισοδήματα κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγο για πρώιμες ενδείξεις αποσυμπίεσης των «τρελών» τιμών καθώς οι Έλληνες δεν διαθέτουν τα χρήματα που ζητούνται, τουλάχιστον για αγορά κατοικίας. Ουδείς πάντως στοιχηματίζει σε πτώση τιμών, πιο ρεαλιστικό φαντάζει το σενάριο σταθερότητάς τους ή επιβράδυνσης του ρυθμού αυξήσεων.
Οι αιτίες
Στην εκτίναξη των τιμών συμβάλλουν αναμφίβολα η έλευση μεγάλου πληθυσμού για εργασία στις μεγάλες εταιρείες που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη, όμως μόλις 10% αγόρασε, ενώ το 90% νοίκιασε σπίτι γεγονός που απογείωσε και τα ενοίκια σε συνδυασμό με την έκρηξη του Airbnb, ο επαναπατρισμός πολλών Ελλήνων και η εγκατάσταση στην πόλη ξένων που εργάζονται εξ αποστάσεως (digital nomads).
Ένας άλλος παράγοντας που δρα επιβαρυντικά είναι οι ξένοι που αγοράζουν για να αποκτήσουν χρυσή βίζα ή που αξιοποιούν καλές επενδυτικές ευκαιρίες στην πόλη. Επίσης, με το πρόγραμμα «Σπίτι μου», εξαφανίστηκαν τα παλαιότερα σπίτια μεσαίας τιμής, τα οποία πουλήθηκαν με φουσκωμένες τιμές που κούμπωναν στα όρια των δανείων που έδιναν οι τράπεζες.
Την ίδια στιγμή, στις περιοχές από όπου θα περνούν συρμοί του Μετρό, ασκούνται ήδη περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στις ζητούμενες τιμές. Ωστόσο εκτιμάται πως σταδιακά θα διαμορφωθούν νέες ισορροπίες.
Οι τιμές που ζητούν ιδιοκτήτες ακινήτων που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα Spitogatos, αυξήθηκαν το β’ τρίμηνο του 2024 -σε σχέση με ένα χρόνο πριν- κατά 10,5% στον κεντρικό δήμο, κατά 12,6% στους περιφερειακούς δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος και κατά 10,8% στο υπόλοιπο του νομού.
Το χρηματιστήριο της κτηματαγοράς
Σύμφωνα με στοιχεία της συγκεκριμένης πλατφόρμας για το 2ο τρίμηνο του 2024, οι τρεις ακριβότερες περιοχές για αγορά κατοικίας στη Θεσσαλονίκη είναι η Καλαμαριά (2.784 ευρώ/τ.μ.), το κέντρο της Θεσσαλονίκης (2.646 ευρώ/τ.μ.) και η Πυλαία (2.560 ευρώ/τ.μ.).
Αντίθετα, οι πιο οικονομικές περιοχές της Θεσσαλονίκης για αγορά κατοικίας είναι η Καλλιθέα (833 ευρώ/τ.μ.), η Μυγδονία (921 ευρώ/τ.μ.) και τα Βασιλικά (1.043 ευρώ/τ.μ.), στα προάστια της Θεσσαλονίκης.
Οι περιοχές της Θεσσαλονίκης με τις μεγαλύτερες αυξήσεις μέσης ζητούμενης τιμής πώλησης κατοικιών κατά το 2ο τρίμηνο του 2024 είναι οι Συκιές (21,3%), η Πολίχνη (20,4%) και ο Εύοσμος (20,1%).
Η επικίνδυνη ανισορροπία
Σε κάθε περίπτωση, η ρίζα του κακού εντοπίζεται στην… επικίνδυνη ανισορροπία προσφοράς - ζήτησης κατοικίας. Όσο δεν υπάρχει διαθέσιμο προϊόν τόσο οι τιμές θα ανεβαίνουν, έστω και με βραδύτερο ρυθμό. Αν δεν διορθωθεί αυτή η ανισορροπία, οι τιμές δεν θα πέσουν.
Οι υπόλοιποι παράγοντες που απογειώνουν τις τιμές αναμφίβολα παίζουν τεράστιο ρόλο, δρουν ωστόσο συμπληρωματικά, είναι αφορμές και όχι αιτίες που οι τιμές παίρνουν τον ανήφορο.
Τρυπάνε το ταβάνι του 2008 οι τιμές
Υπό αυτό το πρίσμα, συναισθήματα απογοήτευσης διακατέχουν όσους αναζητούν σπίτι σε προσιτή τιμή στη Θεσσαλονίκη, καθώς από το 2019 και έπειτα οι τιμές σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, η πρώτη χρονιά που καταγράφηκε θετικό πρόσημο, μετά από εννέα συνεχόμενα έτη κρίσης στην κτηματαγορά, ήταν το 2018, με άνοδο τιμών 1,1% στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε, κάθε χρόνο, σε σχέση με τον προηγούμενο, οι τιμές ανεβαίνουν. Το 2019 οι τιμές στη Θεσσαλονίκη αυξήθηκαν κατά 6,9%.
Η πανδημία κάθε άλλο παρά ανέκοψε το ράλι: Το 2020 αυξήθηκαν κατά 5%, το 2021 κατά 7,5%. Το 2022 το ποσοστό της αύξησης ήταν διψήφιο, 12,7%, το 2023 έφτασε το 16,5%, ενώ το α’ τρίμηνο του 2024 είναι 10 μονάδες πάνω σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ότι το 2023, αλλά και τους πρώτους μήνες του 2024, η άνοδος στις τιμές των ακινήτων συνεχίστηκε με υψηλούς ρυθμούς, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να αφορούν την αγορά κατοικίας. «Η συνεχής αύξηση των τιμών, την οποία τροφοδοτεί η ζήτηση από το εξωτερικό, και το αυξημένο κόστος κατασκευής και δανεισμού, διαμορφώνουν επίπεδα τιμών δυσανάλογα προς το διαθέσιμο εισόδημα, δυσχεραίνοντας την απόκτηση πρώτης κατοικίας και συμπαρασύροντας ανοδικά τόσο τις τιμές κατοικιών υποδεεστέρων χαρακτηριστικών όσο και τα μισθώματα.
Κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας και την ενίσχυση της προσφοράς προσιτής κατοικίας, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση», σημειώνεται στην έκθεση της ΤτΕ, που χτύπησε προειδοποιητικό καμπανάκι για τη «διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών σε στέγαση με αποδεκτούς όρους».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα, οι τιμές των κατοικιών στη χώρα είναι μόλις 4,1% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση (γ’ τρίμηνο του 2008), ενώ σε σχέση με την κατώτατη τιμή, που καταγράφηκε το γ’ τρίμηνο του 2017, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 66,4%.
Το δράμα των πρωτοετών φοιτητών
Αν εστιάσουμε στην ενοικίαση κατοικίας, η εικόνα σκιαγραφείται με μελανά χρώματα. Πριν αρχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία, οι πρωτοετείς φοιτητές που πέρασαν στη Θεσσαλονίκη καλούνται να λύσουν επιτυχώς και χωρίς να ματώσουν οι τσέπες των γονιών, το γρίφο της στέγασης για να μη μείνουν… μετεξεταστέοι.
Η Θεσσαλονίκη συγκεντρώνει μερικά από τα μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας με τα όνειρα των φοιτητών να κινδυνεύουν να μετατραπούν σε εφιάλτες από τις «τρελές» τιμές που ζητούνται ακόμα και για σπίτια-κλουβιά.
Η «ΜτΚ» έχει υπόψιν περιπτώσεις που… τρομάζουν. Ακίνητο «παλάτι» 25 τ.μ. νοικιάστηκε 350 ευρώ σε πρωτοετή στην περιοχή της Βούλγαρη. Ακίνητο 40 τ.μ. (του 1962) νοικιάστηκε 700 ευρώ, σε πρωτοετή, στην περιοχή της Βασιλίσσης Όλγας.
Απογείωση 7% των τιμών μίσθωσης στο πρώτο εξάμηνο
«Το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αύξηση τιμών μίσθωσης στην Θεσσαλονίκη αγγίζει το 7% συνεχίζοντας μια τριετία ανοδικών τιμών. Η μέση τιμή ενοικίασης για διαμερίσματα μέχρι 60 τ.μ. και ηλικίας έως και 15 ετών ανέρχεται σε 9,46 ευρώ ανά τ.μ. Τα ενοίκια των φοιτητικών εστιών συνεχίζουν να ανεβαίνουν και η ζήτηση, ιδιαίτερα από τους ξένους φοιτητές, εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά. Πολλές είναι οι εταιρείες που επενδύουν πλέον σε all inclusive διαμερίσματα στοχεύοντας το φοιτητικό κοινό στη Θεσσαλονίκη», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ορκωτών εκτιμητών VALUES, πολιτικός μηχανικός και πιστοποιημένος εκτιμητής.
«Τα μικρά serviced apartments βέβαια εκτός από τους φοιτητές έχουν μεγάλη απήχηση και σε στελέχη ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη. Τα περίπου 300 διαμερίσματα για παράδειγμα της Oikotrust είναι fully booked. Μετά το 2021, με την έναρξη του πρώτου αγγλόγλωσσου προγράμματος προπτυχιακών σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Τμήμα Ιατρικής, τα all inclusive διαμερίσματα είναι ανάρπαστα στους ξένους φοιτητές, λόγω της σιγουριάς που νιώθουν γιατί στο ενοίκιο περιλαμβάνονται και όλοι οι λογαριασμοί», εξηγεί ο κ. Μερεκούλιας.
Μέχρι και… 500 ευρώ για 25 τ.μ.
«Οι τιμές ενοικίασης για studios των 25-35 τ.μ., κυμαίνονται από 470-500 τον μήνα. Στη Θεσσαλονίκη τα studios σε ιδιωτικές φοιτητικές εστίες φθάνουν περίπου τα 1.000. Η μέση κατώτατη ζητούμενη τιμή μίσθωσης στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται στα 7€/τ. μ. και η μέση ανώτατη στα 20 €/τ. μ για κατοικία περίπου 100 τ.μ. άνω του ισογείου κατασκευής από το 2014 και μετά», αναφέρει.
Οι πιο ακριβές περιοχές της Θεσσαλονίκης για ενοικίαση κατοικίας είναι το κέντρο και η Nέα Παραλία ενώ οι πλέον προσιτές οι Αμπελόκηποι και η Μενεμένη, όπως φαίνεται και στον πίνακα που δημοσιεύει η «ΜτΚ».
Ακολουθεί ενδεικτικός πίνακας με τιμές μίσθωσης ανά περιοχή:
Περιοχή | Τιμή μίσθωσης |
Θεσσαλονίκη Κέντρο | 20,00 € |
Νέα Παραλία | 12,00 € |
Ντεπώ | 10,00 € |
Τούμπα | 9,50 € |
Τριανδρία | 9,00 € |
Φάληρο | 12,00 € |
Καλαμαριά | 14,00 € |
Πυλαία | 9,00 € |
Συκιές | 9,00 € |
Νεάπολη | 7,00 € |
Αμπελόκηποι | 6,00 € |
Μενεμένη | 4,00 € |
«Η επένδυση στην ιδιωτική φοιτητική εστία θεωρούμε πως ανήκει στην κατηγορία των επενδύσεων με σημαντικές προοπτικές κερδοφορίες, ιδιαίτερα όταν λειτουργούν ξενόγλωσσα προγράμματα στα πανεπιστήμια και υπάρχει σημαντική προσέλευση ξένων φοιτητών», καταλήγει ο κ. Μερεκούλιας.
Χρυσό το κεραμίδι
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, το 2022 η Ελλάδα ήταν στην πρώτη θέση ως προς το ποσοστό του εισοδήματος που διαθέτουν οι πολίτες για να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες.
Συγκεκριμένα στην Ελλάδα οι πολίτες διαθέτουν το 26,7% του εισοδήματός τους για το κόστος στέγασης, όταν σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 10% και το 12% αντίστοιχα, ενώ σε χώρες όπως η Κύπρος, η Σλοβακία, η Κροατία, η Ιρλανδία το ποσοστό αυτό ήταν μεταξύ 2,5% και 5%. Περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη.
Ζητούμενο η αξιοπρεπής στέγη
Η εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης σε μία προσιτή τιμή δεν είναι πλέον δεδομένη στην Ελλάδα, παρότι τα ακίνητα είναι φθηνότερα σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με έρευνα της Cerved Property Services.
Και αυτό γιατί ο μέσος μισθός έχει μειωθεί σωρευτικά από το 2010 αντίθετα με τις τιμές των κατοικιών που από το 2017 έχουν αρχίσει να αυξάνονται.
Εισόδημα 12 χρόνων για σπίτι 60 τ.μ.
Ένας μέσος μισθωτός θα πρέπει να διαθέσει εισόδημα πάνω από 12 έτη χωρίς να κάνει οποιοδήποτε άλλο έξοδο προκειμένου να αγοράσει ένα δυάρι 60 τετραγωνικών μέτρων στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δείκτη ανθεκτικότητας τιμών (Sustainability Index) της CPS το επίπεδο τιμών του 2021 είναι το ανώτερο όριο για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Με βάση την αξία ενός ακινήτου, το επίπεδο τιμών του 2021 για μέση κατοικία (δηλαδή 60 τ.μ. και ηλικίας 20 με 30 ετών) με σκοπό την ιδιοκατοίκηση, απαιτεί εισοδήματα 8,5 ετών για την απόκτησή του σε εναρμόνιση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους.
Επιπλέον, υπάρχει περιορισμένη «πραγματική» δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό για τα ελληνικά νοικοκυριά, ενώ οι τρέχουσες συνθήκες «απευθύνονται» στο άνω 25% των ελληνικών νοικοκυριών με βάση το διαθέσιμο εισόδημα.
«Σπίτι μου 2» με 2 δισ. ευρώ
Mε την στεγαστική κρίση να θεριεύει, η κυβέρνηση αδυνατεί μέχρι στιγμής να δώσει πειστική λύση στο οξύτατο πρόβλημα ενώ οι προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι μάλλον αποτελούν σπασμωδικές κινήσεις παρά υπηρετούν έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Στο πλαίσιο αυτό, τη δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι με φθηνό στεγαστικό δάνειο θα έχουν πλέον και άτομα ηλικίας 40 ή 50 ετών, ζευγάρια με παιδιά ή άγαμοι, μέσω του νέου κύκλου του προγράμματος «Σπίτι μου», που πρόκειται να ξεκινήσει από το φθινόπωρο, με την κυβέρνηση να φουλάρει μηχανές για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση 2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» θα απευθύνεται σε περισσότερους από 30.000 δικαιούχους ηλικίας έως 50 ετών και θα περιλαμβάνει διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια καθώς και χρηματοδότηση αγοράς πιο καινούριων σπιτιών, ηλικίας κάτω των 15 ετών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα εισοδηματικά κριτήρια επανεξετάζονται με στόχο τη διεύρυνσή τους ώστε να δοθεί η ευκαιρία να καλυφθούν περισσότερα άτομα.
Το δάνειο θα καλύπτει έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου και θα έχει διάρκεια έως τριάντα έτη. Οι τράπεζες θα χρηματοδοτούν την αγορά σπιτιών αξίας έως 200.000 ευρώ, αυξάνοντας το όριο από τις 150.000 ευρώ που ίσχυε στο πρώτο πρόγραμμα.
Στο νέο κύκλο του προγράμματος, επισημαίνεται πως θα ενταχθούν και οι νέοι ηλικίας 25-39 ετών που έμειναν εκτός του πρώτου κύκλου είτε λόγω εισοδηματικών κριτηρίων είτε γιατί δεν κατάφεραν να βρουν σπίτι ηλικίας τουλάχιστον 15 ετών.
Κοινωνική κατοικία
Μέχρι το τέλος του 2024 αναμένεται να «τρέξουν» οι πρώτοι διαγωνισμοί για τα ακίνητα του Δημοσίου, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Κατοικίας. Στους διαγωνισμούς αυτούς θα επιλεγούν οι ανάδοχοι βάσει των τεχνικών προδιαγραφών που θα ορίσει η ΔΥΠΑ.
Εντός του 2025 αναμένεται να γίνει η ανέγερση των κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές, ενώ η ΔΥΠΑ θα βγάλει σχετική πρόσκληση του προγράμματος και οι δικαιούχοι θα επιλεγούν με κοινωνικά κριτήρια και άλλα.
Από τις αρχές του 2026 έως και το τέλος του ίδιου έτους αναμένεται η μίσθωση σταδιακά του 50% των κατοικιών για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλό ενοίκιο, σε νέους, βάσει κριτηρίων. Και για να αντιμετωπιστεί η υπογεννητικότητα αναμένεται να υπάρξει ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι οι δικαιούχοι να έχουν εγκατασταθεί μέχρι το 2026 στις κοινωνικές κατοικίες.
Περιορισμοί στη λαίλαπα των Airbnb
Επιπλέον νέες παρεμβάσεις για τα Airbnb εξετάζει η κυβέρνηση προκειμένου να αυξηθεί η προσφορά σπιτιών και να μειωθούν τα ενοίκια, προσφέροντας διέξοδο σε χιλιάδες οικογένειες που αναζητούν κατοικία σε προσιτή τιμή ενοικίασης.
Η κυβέρνηση το φθινόπωρο θα ανοίξει τον φάκελο των βραχυχρόνιων μισθώσεων και πρόκειται κυρίως, για ρυθμίσεις φορολογικού χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες ώστε να διαθέσουν τα σπίτια τους για μακροχρόνια μίσθωση αντί να τα προσφέρουν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Μία από τις επιλογές που υπάρχουν αφορά την ενεργοποίηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, στο οποίο ορίζεται ότι με κοινή απόφαση των υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Τουρισμού, μπορεί για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας να καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές όπου θα ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση.
Οι περιορισμοί αυτοί προβλέπουν να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση σε πάνω από δύο ακίνητα ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος ή χρονικοί περιορισμοί, όπως π.χ. να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση κάθε ακινήτου για περίοδο μεγαλύτερη των 90 ημερών τον χρόνο. Αν το ακίνητο βρίσκεται σε νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, το χρονικό όριο μειώνεται σε κάτω από 60 ημέρες σε ετήσια βάση. Αν όμως το ετήσιο έσοδο είναι χαμηλότερο των 12.000 ευρώ, μπορεί να παραταθεί το μέγιστο χρονικό διάστημα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Τι ισχύει σήμερα
Σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου φέτος, προβλέπονται τα εξής:
* Η εκμετάλλευση τριών και περισσότερων ακινήτων θα θεωρείται επιχειρηματική δραστηριότητα με αποτέλεσμα όσοι αποκτούν εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση να καταβάλλουν τις ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, το τέλος επιτηδεύματος και το ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο. Επίσης το ελάχιστο εισόδημα που θα πρέπει να δηλώσουν στην εφορία το 2025 θα υπολογιστεί με βάση το τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών.
* Η θέσπιση τέλους διαμονής παρεπιδημούντων ύψους 0,5 % ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
* Η καθιέρωση τέλους «ανθεκτικότητας» στην κλιματική κρίση» ύψους 1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα για το διάστημα από Μάρτιο έως Οκτώβριο ενώ για τους μήνες Νοέμβριο έως Φεβρουάριο το τέλος ορίζεται σε 0,50 ευρώ. Εάν τα ακίνητα είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα 80 τ.μ. το τέλος διαμορφώνεται στα 10 ευρώ. Το τέλος βαρύνει τον διαμένοντα που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.
* Η αυστηροποίηση των κυρώσεων για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Ειδικότερα θεσπίζεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ανά έτος, ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ. Σε περίπτωση μη τήρησης εκ νέου των προϋποθέσεων εντός ενός έτους από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου, το πρόστιμο αυξάνεται στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος.
Για μη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο του μισθώματος όπως αυτό εμφανίζεται στην ψηφιακή πλατφόρμα. Για εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής προβλέπεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ.
* Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτου για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Έτσι, θα επιτρέπεται ,για παράδειγμα, η μίσθωση ενός ακινήτου για 100 ή 150 ημέρες μέσα στη χρονιά με την προϋπόθεση ότι κάθε μίσθωση ξεχωριστά δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.08.2024
ΣΧΟΛΙΑ