«Μάθαμε για το πώς αντιμετωπίζονται κάποιες ευάλωτες ομάδες στην Ελλάδα. Οι Έλληνες, με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή, μας έδειξαν την καλοσύνη και την ανεκτικότητά τους. Μαζί μου θα πάρω όλα όσα έμαθα για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε απέναντι στους ανθρώπους σε ανάγκη». 

Με αυτά τα λόγια, ο Σκάουτ από την πολιτεία της Ουάσιγκτον περιγράφει την εμπειρία της συμμετοχής του σε ένα σεμινάριο που στόχο είχε να προάγει τη διαπολιτισμική κατανόηση, το οποίο διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το Γενικό Προξενείο των ΗΠΑ, σε συνεργασία με την ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, το Ίδρυμα Fulbright και το Πρόγραμμα Benjamin A. Gilman International Scholarship Program (Gilman Program) του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Ο Σκάουτ και άλλοι 19 υπότροφοι του Προγράμματος Gilman του Γραφείου Εκπαιδευτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη και με τη βοήθεια των ανθρώπων της ΑΡΣΙΣ ήρθαν σε επαφή με ευάλωτες ομάδες, όπως τα ανήλικα προσφυγόπουλα που φιλοξενεί η οργάνωση, κατέγραψαν ιδέες για το πώς αντιμετωπίζονται οι ανάγκες τέτοιων ομάδων και επέστρεψαν στην πατρίδα τους με αναπτερωμένο ηθικό, όπως εξηγούσαν στην τελευταία τους συνάντηση λίγο προτού αναχωρήσουν για την πατρίδα τους.

 Όπως η Τέιτουμ, που σπουδάζει στις Ηνωμένες Πολιτείες ανθρώπινη ασφάλεια και μετανάστευση (human security and migration) και έλεγε χαρακτηριστικά: «Τελευταία αισθανόμουν απελπισμένη καθώς δεν μπορούσα να σκεφτώ τι θα μπορούσα να κάνω για να φέρω την αλλαγή στον τομέα αυτόν. Φαινόταν τόσο δύσκολο με όλα όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή σε σχέση με το προσφυγικό. Ωστόσο, ερχόμενη εδώ και βλέποντας πώς μια οργάνωση όπως η ΑΡΣΙΣ κάνει τη διαφορά καταφέρνοντας να υπερκεράσει τα όποια προβλήματα, υπό δύσκολες συνθήκες, ένιωσα την ελπίδα μου να αναπτερώνεται πως κι εμείς μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά».

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Σύνθια συνειδητοποίησε από την εμπειρία της συμμετοχής της στο πρόγραμμα, τη δύναμη της αλλαγής. «Ακόμη και η μικρή αλλαγή είναι αλλαγή. Αν και ακούσαμε για τις δυσκολίες που υπάρχουν στην υλοποίηση ορισμένων σχεδίων, βλέποντας τη δουλειά της ΑΡΣΙΣ συνειδητοποιήσαμε πως όταν υπάρχει η βούληση, βρίσκεται και ο τρόπος για να γίνει κάτι», σημείωνε, με τον Σαμ να συμπληρώνει: «Σπουδάζεις κι έχεις μια καλή εικόνα από θεωρίες και στοιχεία αλλά χάνεις την επαφή με το ανθρώπινο στοιχείο κι όταν την ανακτάς μέσα από εμπειρίες όπως αυτή που ζήσαμε, συνειδητοποιείς πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της».

Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη Θεσσαλονίκη, οι Αμερικανοί υπότροφοι είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν στα πολύπλοκα ζητήματα που συνδέονται με τους πρόσφυγες και τη μετανάστευση μέσα από διαδραστικά εργαστήρια, συζητήσεις με ειδικούς, επισκέψεις σε τοποθεσίες και δραστηριότητες συμμετοχής στην τοπική κοινότητα. 

Το πρόγραμμα περιλάμβανε επίσης ομιλητές από διεθνείς οργανισμούς με σημαντική δράση, ΜΚΟ και στελέχη της κοινότητας, οι οποίοι μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους και παρόλο που κάποιοι από τους συμμετέχοντες πίστευαν ότι οι συζητήσεις θα ήταν περισσότερο θεωρητικές, αποδείχθηκαν κατατοπιστικές και χρήσιμες. «Είχα την εντύπωση ότι οι συζητήσεις που θα είχαμε θα ήταν σε ένα στενό οικονομικό ή πολιτικό πλαίσιο αλλά ακούγοντας όλους όσοι μίλησαν αλλά και με τις συζητήσεις που είχαμε μεταξύ μας κατάφερα να συνδέσω τόσες διαφορετικές βούλες μεταξύ τους σε ό,τι αφορά το προσφυγικό που κατανόησα πώς ζητήματα όπως το φύλο ή η ψυχολογική υγεία συνδέονται μεταξύ τους. Κι επίσης πόσα μπορούν να γίνουν αν κάποιος αποφασίσει ν' ασχοληθεί με αυτά τα ζητήματα», εξηγούσε ο Μπράιαν.

Η εμπειρία του σεμιναρίου δεν ήταν σημαντική μόνο για τους συμμετέχοντες αλλά και για τους ίδιους τους ανθρώπους της ΑΡΣΙΣ αφού, όπως είπε στους υποτρόφους ο Νίκος Γαβαλάς, ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης, «είναι σημαντικό για εμάς να βλέπουμε τη δική σας ματιά πάνω στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το προσφυγικό. Εμπλουτίζουμε με τον τρόπο αυτό τις εμπειρίες μας».

Σημείωσε δε ότι «για την ΑΡΣΙΣ είναι πάρα πολύ σημαντικό να μεταδίδει την εμπειρία και την τεχνογνωσία που αποκτά στο πεδίο σε νέους επιστήμονες, με έμφαση στον ανθρωπισμό και τον αλληλέγγυο χαρακτήρα του έργου της», ενώ κάλεσε τους υποτρόφους «αν κάποιος θελήσει, να έρθει στην ΑΡΣΙΣ είτε κάνοντας την πρακτική του άσκηση, είτε ως εθελοντής».

Ένα πρόγραμμα - παράθυρο στον κόσμο

Το Πρόγραμμα Gilman χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και υποστηρίζεται στην εφαρμογή του από το Ινστιτούτο Διεθνούς Εκπαίδευσης. Στόχος του είναι να διευρύνει τη συμμετοχή των Αμερικανών φοιτητών στη διεθνή εκπαίδευση παρέχοντας υποτροφίες σε άτομα με περιορισμένα οικονομικά μέσα για σπουδές ή πρακτική άσκηση στο εξωτερικό. Το πρόγραμμα στοχεύει στην προώθηση της πολιτιστικής ανταλλαγής, στην ενίσχυση της παγκόσμιας κατανόησης και στην προώθηση της ανάπτυξης μελλοντικών ηγετών σε έναν όλο και πιο διασυνδεδεμένο κόσμο.

«Πιστεύουμε ότι όταν οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν και να δουν τον κόσμο, αυτό κάνει και τις Ηνωμένες Πολιτείες έναν καλύτερο τόπο, μας κάνει πιο δυνατούς ως έθνος, πιο ανθεκτικούς και πιο ευημερούντες και μετά μπορούμε κι εμείς να προσφέρουμε κατά τον ίδιο τρόπο στον υπόλοιπο κόσμο» εξήγησε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ντάνιελ Παταρίνι (Daniel Pattarini), διπλωμάτης (outreach officer) στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος συνόδευσε το γκρουπ των Αμερικανών υποτρόφων στη Θεσσαλονίκη μαζί με την Κάρεν Ράιτσμαν (Karen Wrightsman), επικεφαλής του τμήματος διασύνδεσης αποφοίτων και ανάπτυξης επαγγελματικής εμπειρίας του προγράμματος Gilman του Ινστιτούτου Διεθνούς Εκπαίδευσης των ΗΠΑ.

«Τους δώσαμε την ευκαιρία να δουν κάποια πράγματα από κοντά για το προσφυγικό. Έκαναν αίτηση πάνω από 600 άτομα γι' αυτό το σεμινάριο για 20 θέσεις εδώ, στη Θεσσαλονίκη, και θα κάνουμε κι ένα αντίστοιχο σεμινάριο στην Ιορδανία για άλλα 25 άτομα. Η υψηλή συμμετοχή καταδεικνύει και το ενδιαφέρον που υπάρχει για το θέμα» συμπλήρωσε ο Αμερικανός διπλωμάτης εξηγώντας πως το προσφυγικό είναι ψηλά στην ατζέντα όχι μόνο των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι παγκόσμιο ζήτημα.

«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι να συνδέσουμε τους υποτρόφους μας και να τους προσφέρουμε γνώση, μέσω τέτοιων σεμιναρίων και δράσεων, για τα κρίσιμα αυτά ζητήματα» σημείωσε και εξήγησε πως «το αίσθημα που αποκομίσαμε από την εμπειρία μας εδώ είναι ότι πετύχαμε τον στόχο μας σε ό,τι αφορά το να δώσουμε την ευκαιρία στους υποτρόφους να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να ακολουθήσουν μια πετυχημένη πορεία καθώς προχωράνε στο επαγγελματικό πεδίο».

Επισήμανε δε ότι οι συμμετέχοντες προέρχονται από διαφορετικά πεδία -άλλοι θα γίνουν κοινωνικοί λειτουργοί, άλλοι γιατροί, άλλοι δικαστές, άλλοι θα εργαστούν σε κυβερνητικές θέσεις αργότερα. «Αυτοί, λοιπόν, οι άνθρωποι, σε ρόλο "διπλωμάτη της κοινωνίας" θα μπορούν να συνεισφέρουν στην επίλυση προκλήσεων που είναι κοινές, όπως το προσφυγικό, μέσω της γνώσης που αποκόμισαν από την εμπειρία τους στη Θεσσαλονίκη, μια εμπειρία πολύ σημαντική και χρήσιμη» κατέληξε ο κ. Παταρίνι και ευχαρίστησε το προσωπικό του Γενικού Προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη και ιδιαίτερα την Ιωάννα Κουτσουνάνου (Public Affairs Specialist) για την αγαστή συνεργασία.