Εξαιρετικά χρήσιμα και ιδιαιτέρως διδακτικά είναι όσα εκτυλίχθηκαν στο τέλος της περασμένης εβδομάδας με αφορμή εκδήλωση την οποία διοργάνωσε το Σάββατο στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας το «Εργαστήριο Πολιτισμού, Συνόρων και Φύλου» – «Παράρτημα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών», σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου των Σκοπίων. Σύμφωνα με τους διοργανωτές επρόκειτο για μια ημερίδα η οποία «διερευνούσε τις δυνατότητες της μετάφρασης στα ελληνικά από τα μακεδονικά, προκειμένου να εκφραστούν ανθρώπινες ιστορίες πόνου, προσφυγιάς, απώλειας, εξορίας αλλά και καθημερινές ιστορίες που μιλούν συγκινητικά για οικογενειακά δράματα, υλικότητες και σχέσεις ανθρώπων εκατέρωθεν των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών».

Η αναφορά στη “μακεδονική γλώσσα” πυροδότησε αντιδράσεις από ορισμένους. Μεταξύ αυτών και ο τέως πρύτανης του ΠΑΜΑΚ Αχιλλέας Ζαπράνης ο οποίος εξέφρασε τη λύπη του “που το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, του οποίου διετέλεσα πρύτανης, συνδιοργανώνει την συγκεκριμένη εκδήλωση για το Σλαβομακεδονικό ιδίωμα της Βουλγαρικής γλώσσας που ομιλούν οι Σλαβομακεδόνες γείτονες, που παρεμπιπτόντως έχουν ακόμη το άγαλμα του Μ. Αλέξανδρου στην πιο κεντρική πλατεία τους. Κρίμα… Ούτε επί ΣΥΡΙΖΑ”. Στο παιχνίδι μπήκαν και οι γνωστοί “ιερολοχήτες” οι οποίοι επιχείρησαν να ματαιώσουν την εκδήλωση διότι, κατά τη γνώμη τους, έθιγε τα εθνικά δίκαια. Οι ακροδεξιές αντιδράσεις τελικά δεν ευδοκίμησαν, χάρη και στη σθεναρή στάση των διοργανωτών, καθώς και ορισμένων φοιτητών κι έτσι η εκδήλωση έγινε κανονικά και με επιτυχία.

Δεν θέλω να υπεισέλθω στα περί “μακεδονικής γλώσσας”, “συμφωνίας των Πρεσπών” κ.λπ., ζητήματα για τα οποία έγινε πολλή συζήτηση και θα εξακολουθήσει ασφαλώς να γίνεται. Σε εκείνο που θέλω εδώ να σταθώ είναι ότι θεωρώ πολύ σημαντικό που μια τέτοια εκδήλωση φιλοξενήθηκε σε ακαδημαϊκό περιβάλλον, πιστοποιώντας ότι τα πανεπιστήμια θα πρέπει να είναι χώροι ανοιχτοί στο διάλογο, ακόμη και για ζητήματα για τα οποία υπήρξαν και υπάρχουν ισχυρές διαφωνίες.

Όσοι σήμερα βγήκαν να καταγγείλουν τη συγκεκριμένη ημερίδα, την οποία μάλιστα διοργάνωσαν καθηγητές του Ιδρύματος, ήταν μεταξύ εκείνων που στο παρελθόν κατήγγειλαν, και ορθώς, τις γνωστές μειοψηφίες από τις οποίες έπρεπε να πάρει κανείς άδεια για να διοργανώσει εκδήλωση στο πανεπιστήμιο. Σήμερα μετέρχονται μέσων τα οποία καταδίκαζαν. Αλλά και από την άλλη, ορισμένοι -και δεν αναφέρομαι στους ακαδημαϊκούς- που τώρα βγήκαν και υπερασπίστηκαν τη συγκεκριμένη εκδήλωση, είναι μεταξύ αυτών που έχουν απαγορεύσει ουκ ολίγες φορές τη διοργάνωση εκδηλώσεων με τις οποίες διαφωνούσαν.

Όμως, δεν μπορεί να ισχύουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Προς γνώση και συμμόρφωση λοιπόν. Τα πανεπιστήμια (πρέπει να) είναι ο ιδανικότερος χώρος για συζητήσεις, ακόμη και για ιδεολογικές συγκρούσεις, με επιχειρήματα και με σεβασμό στη γνώμη του άλλου. Και η εκδήλωση του Σαββάτου στο ΠΑΜΑΚ, παρά τις εντάσεις που προκάλεσε, αποτελεί θετική παρακαταθήκη προς αυτήν την κατεύθυνση.

Υ.Γ.1. Αντιλαμβάνομαι τις αφόρητες πιέσεις που δέχθηκε ο πρύτανης Στυλιανός Κατρανίδης από τους γνωστούς (και εντός ΠΑΜΑΚ) κύκλους για τη ματαίωση της ημερίδας, αλλά έπρεπε να κρατήσει περισσότερο σθεναρή στάση και να αποφύγει να ζητήσει να γίνει η εκδήλωση εκτός πανεπιστημίου. Καθώς, όπως ανέφερε, “οι πρυτανικές αρχές σεβόμενες την ακαδημαϊκή ελευθερία δεν έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν τη διεξαγωγή της ημερίδας”.

Υ.Γ.2. Βιαστική και αχρείαστη η παρέμβαση του δημάρχου Θεσσαλονίκης Στέλιου Αγγελούδη ο οποίος, πιθανότατα πλημμελώς ενημερωμένος, έσπευσε να πάρει θέση για περιστατικά τα οποία αποδείχθηκε ότι δεν είχαν τη διάσταση που τους αποδόθηκε.