Σε σύγχρονο γεφύρι της Άρτας, με την διαφορά ότι κατά το ομώνυμο θρυλικό δημοτικό τραγούδι, την γέφυρα την έχτιζαν το πρωί και το βράδυ αυτή γκρεμιζόταν, εξελίσσεται η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Θεσσαλονίκης-Έδεσσας, ενός έργου απαραίτητου καθώς η Έδεσσα είναι η μόνη πρωτεύουσα νομού στην Κεντρική Μακεδονία που δε συνδέεται με αυτοκινητόδρομο με το μητροπολιτικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και την Εγνατία Οδό.

 Το έργο, που θεωρείται το σημαντικότερο στους επτά νομούς της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και για το οποίο έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες που ξεκίνησαν πριν δέκα χρόνια περίπου, παραμένει ακόμα στο... συρτάρι των αρμοδίων και δεν έχει γίνει πραγματικότητα κυρίως εξαιτίας του μεγάλου του κόστους. Πρόσφατα μάλιστα, έγινε γνωστό ότι μένει εκτός Ταμείου Ανάκαμψης πριν καλά καλά ενταχθεί σε αυτό, με την διοίκηση της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας να επεξεργάζεται ήδη plan B για την κατασκευή του σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου. Το εγχείρημα βέβαια δεν είναι εύκολο λόγω του υψηλού προϋπολογισμού του έργου.

Η είδηση ότι ο αυτοκινητόδρομος Θεσσαλονίκης-Έδεσσας θα μείνει τελικά εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία για όσους ξέρουν πρόσωπα και καταστάσεις ή γνωρίζουν να διαβάζουν πίσω από τις λέξεις. Στην τελευταία συνάντηση του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολου Τζιτζικώστα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή το ζήτημα της κατασκευής του αυτοκινητοδρόμου ιεραρχήθηκε ως πρώτης προτεραιότητας προς υλοποίηση ανεξαρτήτως του χρηματοδοτικού εργαλείου που θα επιλεγεί. «Η περιφέρεια έχει ήδη προτείνει να ενταχθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά σε κάθε περίπτωση όποιο κι αν είναι το χρηματοδοτικό εργαλείο, το έργο θα προχωρήσει», δήλωσε ο περιφερειάρχης, με τον υπουργό να σημειώνει από την πλευρά του πως: «Περιφέρεια και υπουργείο θεωρούν το συγκεκριμένο αυτοκινητόδρομο απολύτου προτεραιότητας και η Έδεσσα πρέπει επιτέλους να βγει από την απομόνωση».

Η ένταξή του ήταν... δεδομένη

Η... απένταξη του έργου από το Ταμείο Ανάκαμψης έγινε γνωστή μέσω δημοσιευμάτων, την ώρα που στελέχη της κυβέρνησης θεωρούσαν βέβαια μέχρι πρόσφατα την ένταξη του έργου. Μέχρι και ο αντιπεριφερειάρχης Πέλλας, Ιορδάνης Τζαμτζής σε επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε στις 2 Φεβρουαρίου 2021 ανέφερε: Με την χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα υλοποιηθεί η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για την ολοκλήρωση της Νέας Εθνικής οδού Θεσσαλονίκης - Έδεσσας».

Η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου θεωρείται απαραίτητη, δεδομένου ότι η Έδεσσα είναι η μόνη πρωτεύουσα νομού της περιοχής που δεν συνδέεται απευθείας με την Θεσσαλονίκη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η διέλευση των οχημάτων να γίνεται μέσα από την Χαλκηδόνα και τα Γιαννιτσά με το υπάρχον οδικό δίκτυο να χαρακτηρίζεται ως «καρμανιόλα» και σύμφωνα με τον κ. Τζαμτζή να «θρηνούμε εκατοντάδες νεκρούς και να μετράμε χιλιάδες τραυματίες και εκατομμύρια ζημιών μέχρι σήμερα». Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 300.000.000 ευρώ, ενώ ο προγραμματισμός περιλαμβάνει δυο εργολαβίες: το τμήμα Χαλκηδόνα-Μελίσσι (πρέπει να κατασκευαστούν οι δύο παρακάμψεις σε Γιαννιτσά και Χαλκηδόνα) και το τμήμα Μαυροβούνι-Έδεσσα. 

Η παράκαμψη Χαλκηδόνας έχει μήκος περίπου 6,3 χλμ. και η παράκαμψη Γιαννιτσών έχει μήκος 9 χλμ. Σύμφωνα με την μελέτη η κατασκευή των παρακάμψεων το έργο «θα προσφέρει στην βελτίωση της ασφάλειας μεταφορών καθώς και στη βελτίωση της συνδεσιμότητας των Περιφερειών (πρωτεύουσες νομών) με τα Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών της χώρας. Ειδικότερα αφορά τη σύνδεση μιας περιοχής με έντονη παραγωγική δραστηριότητα με Πανευρωπαϊκούς διαδρόμους μεταφορών. Ενισχύει τη συνεργασία της χώρας μας με τρίτες χώρες, μειώνει τη χρονοαπόσταση της περιοχής από τα σύνορα και τη Θεσσαλονίκη» όπως αναφέρεται στην περιγραφή. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 220.000.000 ευρώ, με εκτιμώμενο χρόνο ολοκλήρωσης τα τέσσερα χρόνια. 

Για το τμήμα από το Μαυροβούνι μέχρι την Έδεσσα τις μελέτες ετοιμάζει το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, ενώ ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται στα 80.000.000 ευρώ. Το έργο, σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνει την κατασκευή του οδικού τμήματος Μαυροβούνι-Έδεσσα, μήκους 9,4 χλμ. τεσσάρων λωρίδων κυκλοφορίας, την κατασκευή δύο κόμβων (Ριζάρι, Έδεσσα), κόμβων σύνδεσης με την υφιστάμενη εθνική οδό και 18 νέων γεφυρών κατά μήκος του νέου οδικού τμήματος. Σημειώνετια πως από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει εξασφαλιστεί ποσό της τάξης των 10.000.000 ευρώ για τις απαλλοτριώσεις, που είναι απαραίτητες για να χρηματοδοτηθεί το έργο.

Σχεδιασμοί

Από τη στιγμή που η ΕΕ δεν δέχτηκε να εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης οδικά έργα με εξαίρεση την ολοκλήρωση του οδικού άξονα Ε65 και του Βόρειου οδικού άξονα Κρήτης (δύο σε σύνολο 170 έργων) η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το υπουργείο εξετάζουν άλλο πλάνο (Plan B) για την ένταξη του έργου σε κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται η ένταξη του έργου στο νέο ΕΣΠΑ ή η χρηματοδότησή του μέσω του τομεακού ΕΣΠΑ του υπουργείου Υποδομών. Οι υπεύθυνοι, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, εξετάζουν και το ενδεχόμενο (Plan C) η κατασκευή του σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου να πραγματοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ, δηλαδή Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα.

Η μελέτη για τις παρακάμψεις Γιαννιτσών και Χαλκηδόνας ξεκίνησαν το 2010 και ολοκληρώθηκαν το 2014 σύμφωνα με τον πρώην υφυπουργό Υποδομών και πρώην βουλευτή Γιάννη Μαγκριώτη. «Το έργο, εάν ήθελαν να το κατασκευάσουν, μπορούσε να το εντάξει η Περιφέρεια στο προηγούμενο περιφερειακό ΕΣΠΑ ή οι κυβερνήσεις στο δικό τους τομεακό ΕΣΠΑ, και θα ήταν τώρα ολοκληρωμένο. Η μόνη σωστή λύση και τώρα είναι να το εντάξουν είτε στο ΕΣΠΑ 2020-2027 της Περιφέρειας είτε στο αντίστοιχο του υπουργείου υποδομών είτε και στα δύο» αναφέρει χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ».

«Η δέσμευση του περιφερειάρχη για την κατασκευή ενός σύγχρονου δρόμου που θα ενώνει τη Θεσσαλονίκη με την Έδεσσα ισχύει. Εξετάζουμε όλα τα διαθέσιμα χρηματοδουτικά εργαλεία για να δούμε ποιο είναι το βέλτιστο από πλευράς χρόνου και κόστους ώστε να το εντάξουμε» σχολιάζει στη «ΜτΚ» ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Πάρις Μπίλλιας.

«Υπάρχει δέσμευση από τον πρωθυπουργό, τον υπουργό και τον περιφερειάρχη ότι ο δρόμος θα γίνει. Η κατασκευή του έργου είναι για τον νομό μας σημαντική. Ο υπάρχων δρόμος είναι καρμανιόλα. Η ανάγκη για την δημιουργία ενός σύγχρονου δρόμου είναι επιτακτική» αναφέρει ο αντιπεριφερειάρχης Πέλλας, Ιορδάνης Τζαμτζής. Για «εμπαιγμό του νομού Πέλλας» κάνει λόγο η παράταξη «Πράξεις για τη Μακεδονία» με επικεφαλής τον Χρήστο Παπαστεργίου ζητώντας από την διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ενημέρωση.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 4 Απριλίου 2021