Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη για το 2023 είναι ότι πρόκειται για εκλογική χρονιά. Μάλιστα, είναι εξαιρετικά σπάνιο για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα να διεξάγονται, μέσα στην ίδια χρονιά εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές μαζί. Αυτό συνέβη άλλη μια φορά το 1990, όταν είχαν προηγηθεί δύο εθνικές εκλογές το 1989 και χρειάστηκε και μία τρίτη το 1990 προκειμένου να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αιτία των αλλεπάλληλων αναμετρήσεων τότε ήταν η απλή αναλογική, γι’ αυτό και θεωρείται πολύ πιθανό να υπάρξουν και τώρα δύο γύροι και στις εθνικές εκλογές, εκτός από τις δημοτικές και περιφερειακές.

Το 2023 μπορεί να αποδειχθεί έτος – σταθμός για τη Θεσσαλονίκη καθώς, μέσα από τις διάφορες κάλπες θα αναδειχθεί η νέα ηγεσία της πόλης. Θα προκύψει η νέα κοινοβουλευτική ομάδα η οποία θα αποτελείται από συνολικά 26 βουλευτές, 17 της Α’ και 9 της Β’ εκλογικής περιφέρειας∙ θα αναδειχθούν επίσης οι νέες διοικήσεις στους 14 δήμους της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οποίων και στον κεντρικό δήμο, καθώς και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας∙ θα εκλεγούν παράλληλα οι νέες πρυτανικές αρχές σε ΑΠΘ και ΠΑΜΑΚ και πιθανότατα, τον Δεκέμβριο και οι νέες διοικήσεις στα τρία Επιμελητήρια (Εμποροβιομηχανικό, Επαγγελματικό, Βιοτεχνικό).

Η ηγεσία μιας πόλης όπως η Θεσσαλονίκη είναι κρίσιμη παράμετρος για το παρόν και το μέλλον της καθώς, παρά το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, οι τοπικοί άρχοντες είναι εκείνοι που ορίζουν τις τύχες της. Ή τουλάχιστον, έτσι θα έπρεπε να είναι. Ο ρόλος της τοπικής ηγεσίας είναι διττός∙ αφενός έχει χρέος να διαμορφώσει ένα σχέδιο για την πόλη σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας και αφετέρου να διεκδικεί διαρκώς από την κεντρική κυβέρνηση, όλα όσα δικαιούται η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Τα αρκετά τελευταία χρόνια όμως, τίποτε δυστυχώς από τα δύο δεν έχουν καταφέρει, ούτε οι βουλευτές, ούτε οι τοπικοί άρχοντες.

Με κάποιες επί μέρους εξαιρέσεις, ό,τι καινούργιο υλοποιείται στην πόλη, είναι συνήθως πρωτοβουλία της «κυβέρνησης των Αθηνών». Τελευταίο παράδειγμα η αναβάθμιση της ανατολικής περιφερειακής (flyover). Κατά τα άλλα η πόλη πορεύεται ουσιαστικά ακόμη με την «ατζέντα Κούβελα», δηλαδή με ατζέντα η οποία διαμορφώθηκε πριν από 35 χρόνια με αιχμή του δόρατος τότε το μετρό το οποίο ακόμη κατασκευάζεται. Βεβαίως και τότε, οι πολιτικές ηγεσίες μπορεί να ήταν διεκδικητικές και θορυβώδεις, χωρίς ωστόσο, να διαθέτουν σχέδιο και ώριμες μελέτες. Έτσι, αρκούνταν σε όσα, λιγοστά, τους προσέφερε η εκάστοτε διοίκηση, κι ας ήταν πρόχειρα, κακοσχεδιασμένα και χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Τρανό παράδειγμα και πάλι το μετρό, αλλά και η υποθαλάσσια που ναυάγησε στα ρηχά του Θερμαϊκού.

Στον αντίποδα τώρα, η σημερινή ηγεσία της πόλης είναι τόσο… χαμηλόφωνη που κινδυνεύει να θεωρηθεί αδιάφορη και σε κάποιες περιπτώσεις και ανίκανη. Οι κυβερνητικοί βουλευτές σπανίως προβαίνουν σε δημόσιες δηλώσεις, και σπανιότερα σε πρωτοβουλίες για τα ζητήματα της Θεσσαλονίκης. Ίσως είναι απογοητευμένοι από το γεγονός ότι, πλην ενός, ουδείς άλλος εκ των δέκα αξιοποιήθηκε σε κυβερνητική θέση. Οι δε της αντιπολίτευσης, όσοι τέλος πάντων δηλώνουν παρόντες (αλήθεια, ποιος θυμάται άραγε ότι υπάρχει βουλευτής ονόματι Ζουράρις), περιορίζονται στον αμιγώς θεσμικό ρόλο τους, δηλαδή να καταγγέλλουν την κυβέρνηση, υπερασπιζόμενοι ταυτόχρονα τα πεπραγμένα της πρόσφατης δικής τους διακυβέρνησης.

Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης τον τόνο δίνει ασφαλώς ο κεντρικός δήμος. Ο απολογισμός της διοίκησης του Κωνσταντίνου Ζέρβα θα ήταν πράγματι ικανοποιητικός εάν επρόκειτο για έναν επαρχιακό δήμο. Όταν πρόκειται όμως για τον δεύτερο δήμο της χώρας είναι απογοητευτικός. Όχι μόνο ως προς τη διαχείριση της καθημερινότητας, αλλά κυρίως ως προς την απουσία ενός συνεκτικού, οραματικού σχεδίου για την πόλη.

Σε λανθάνουσα κατάσταση βρίσκονται και οι ηγεσίες των Επιμελητηρίων οι οποίες, έπειτα από τις συνεχείς παρατάσεις στη θητεία τους μοιάζουν ξέπνοες. Ωσεί παρούσα είναι η ηγεσία στο χώρο του Πολιτισμού, ενώ και στον αθλητισμό η εικόνα είναι απογοητευτική. Η άλλοτε παντοδύναμη Θεσσαλονίκη σε μπάσκετ, αλλά ενίοτε και σε ποδόσφαιρο, σήμερα πελαγοδρομεί, αρκούμενη σε κάποιους σποραδικούς τίτλους του ποδοσφαιρικού ΠΑΟΚ. Παντελώς απούσα είναι και η Εκκλησιαστική ηγεσία λόγω του προχωρημένου της ηλικίας του μητροπολίτη Άνθιμου. Εξαίρεση αποτελεί ο μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας ο οποίος διατηρεί ισχυρό ρόλο και λόγο για όσα συμβαίνουν στη δυτική Θεσσαλονίκη. Τέλος, είναι νωρίς να βγάλει κανείς συμπεράσματα για τις διοικήσεις των Συνδέσμων Βιομηχανιών και Εξαγωγέων οι οποίες ανέλαβαν πρόσφατα.

Το 2023 είναι κρίσιμη χρονιά για τη Θεσσαλονίκη καθώς θα πρέπει να κλείσει τους λογαριασμούς και τις εκκρεμότητες που κουβαλά από το παρελθόν και συγχρόνως, να σχεδιάσει για το μέλλον. Γι’ αυτό και η ποιότητα και επάρκεια του πολιτικού προσωπικού που θα αναδειχθεί μέσα από τις διάφορες κάλπες, θα αποτελέσει καθοριστική παράμετρο για το «αύριο» της πόλης. Ας το έχουμε αυτό κατά νου όταν θα μπούμε στο παραβάν.

Έως τότε, ας ευχηθούμε υγεία για όλους και όλες και μια καλύτερη χρονιά για τη Θεσσαλονίκη μας. Χρόνια πολλά!