18/06/2024 11:07
Η 3η Αυγούστου 2021 ήταν η πιο θερμή μέρα της δωδεκαετίας 2012 - 2023 στη Θεσσαλονίκη σύμφωνα με τις καταγραφές και την έρευνα που έκανε ο υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ Νικόλαος Συλλίρης και παρουσιάστηκε στο 1ο επιστημονικό συνέδριο χωρικού σχεδιασμού που διοργανώνει το τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας του ΑΠΘ.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της διδακτορικής του έρευνας, με επιβλέποντα τον καθηγητή του τμήματος Απόστολο Παπαγιαννάκη, ως και κατά 90% θα μπορούσαν να μειωθούν τα οξείδια του αζώτου και έως 10% τα αιωρούμενα μικροσωματίδια μικρής διαμέτρου (10 και 2,5 μm) στη Θεσσαλονίκη σε περιοχές όπου εφαρμοζόταν πεζοδρόμηση δρόμων.
Στον ίδιο βαθμό μείωσης των οξειδίων του αζώτου με τη πεζοδρόμηση θα είχε και ο πλήρης εξηλεκτρισμός ή /και η υδρογονοκίνηση- κάτι που δεν ισχύει όμως με τη μείωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων που μετριάζονται στο ήμισυ των συγκρινόμενων ποσοτήτων των ρύπων.
Η έρευνα εστίασε στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, που αποτελεί μια από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις στις πυκνοδομημένες περιοχές των πόλεων, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο υποψήφιος διδάκτορας εξέτασε 12 από τα θερμότερα οδικά τμήματα της υπό εξέταση περιοχής της Θεσσαλονίκης, που είχαν βορειοανατολικό ή νοτιοδυτικό προσανατολισμό.
Αυτό που προέκυψε είναι ότι δεν αρκεί μόνο η δεντροφύτευση ή η χρήση βιοκλιματικών υλικών, αλλά στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας παίζει ρόλο η η γωνία απόκλισης του άξονα του οδικού τμήματος από το βορρά. Η θέση του ηλίου είναι τέτοια που αποδίδει τη μέγιστη ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια του οδοστρώματος, αφού οι ακτίνες του διεισδύουν στο οδικό τμήμα με τρόπο που ο σκιασμός του να είναι μηδαμινός, με αποτέλεσμα στο μέσο της οδού να περνά πολύ μεγάλη ηλιακή ακτινοβολία και συνεπώς κατά μέσο όρο να υπάρχει διαφορά 2,5°C στη θερμοκρασία αέρα και 10°C στον δείκτη θερμικής άνεσης και 1,5% στον δείκτη PMV.
«Σε ότι αφορά τον προσδιορισμό των μέγιστων συνθηκών θερμικής δυσφορίας, τον πρώτο λόγο έχει ο προσανατολισμός της οδού αφού από αυτόν προκύπτει το ποσοστό σκιασμού» ανέφερε ο κ. Συλλίρης. Μάλιστα, όπως είπε, κατά περίπτωση τα δέντρα μπορεί να επιτείνουν το πρόβλημα.
«Όταν οι φυτεύσεις των δένδρων δημιουργούν μια σήραγγα, ο σκιασμός είναι μέγιστος που θεωρητικά μπορεί να βελτιστοποιήσει στο μέγιστο βαθμό την άνεση των πεζών, όμως αυτό δεν προκύπτει από τις προσομοιώσεις γιατί εγκλωβίζεται η θερμότητα κάτω από τη φυλλωσιά των δένδρων. Επιπλέον η σήραγγα αυτή εγκλωβίζει και τους ρύπους που παράγονται από τα διερχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα» σημείωσε ο ερευνητής.
Ιεραρχώντας τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τις τιμές της θερμικής άνεσης των μετακινούμενων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων που έκανε ο υποψήφιος διδάκτορας του ΑΠΘ σε δρόμους της Θεσσαλονίκης, το Νο1 είναι ο δυσμενής προσανατολισμός ΒΑ-ΝΔ (με γωνία απόκλισης από το βορά 63,15ο - 81,60ο) - «σε αυτή την περίπτωση είναι ασήμαντος ο σκιασμός από τα παρόδια κτήρια, σε αντίθεση με τον δείκτη SVF, που αποτυπώνει το μέγεθος των φυτεύσεων, που είναι πολύ σημαντικός για τον σκιασμό της οδού».
Σε διαφορετικούς προσανατολισμούς όταν το ύψος των κτηρίων είναι μεγάλο έχει μεγαλύτερη σημασία από τον SVF και αυτό γιατί η προσπίπτουσα γωνία του ηλίου αντανακλάται πρώτα στα δώματα των ψηλών κτηρίων και όχι στα φύλλα των δένδρων ύψους 10 m που εξετάστηκαν στις υφιστάμενες καταστάσεις και 15 m στις αναβαθμίσεις των προσομοιώσεων».
Η έρευνα βασίστηκε σε ένα μοντέλο προσομοιώσεων σε τμήματα οδών όπου είναι δυσμενέστερες συνθήκες θερμικής άνεσης και ρύπανσης κατά την θερμότερη ώρα και ημέρα της δωδεκαετίας (2012-2023) στην κεντρική, ανατολική και δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η πιο θερμή μέρα με τη μικρότερη σχετική υγρασία (16%) ήταν η 3η Αυγούστου 2021, οπότε και στις 16:00 το μεσημέρι η θερμοκρασία ήταν 41οC στο κέντρο, 39οC στο Ντεπώ και 43οC στον Εύοσμο.
Εξετάστηκαν η υφιστάμενη κατάσταση σε τρεις περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος (Ιστορικό Κέντρο, Ντεπώ και Εύοσμος), με κύρια αναφορά σε τρεις οδούς με διαφορετικά χαρακτηριστικά:
μία αρτηρία (Ιωάννη Τσιμισκή, Βασ. Όλγας και Μεγ. Αλεξάνδρου),
μία συλλεκτήρια οδό (Αλεξάνδρου Σβώλου, Κρήτης και Τζαβέλλα) και
μια τοπική οδό (Στρατηγού Καλλάρη, Σόλωνος και Π. Μελά).
Με προσομοιώσεις εξετάστηκαν διάφορα σενάρια βιοκλιματικής αναβάθμισης, εκ των οποίων το προς μετριοπαθές περιλαμβάνει στρατηγικές δενδροφυτεύσεις, αντικατάσταση δαπεδοστρώσεων με πορώδη, ανακλαστικά και φωτοκαταλυτικά υλικά και φυτεύσεις δωμάτων εκτατικού τύπου, ενώ τα πιο ριζικά σενάρια πεζοδρομήσεις, ηλεκτροκίνηση και υδρογονοκίνηση, αλλά και δημιουργία λωρίδων ήπιας κυκλοφορίας με παράλληλη λωρίδα μέσων μαζικής μεταφοράς στην ίδια οδό.
Η 3η Αυγούστου 2021 ήταν η πιο θερμή μέρα της δωδεκαετίας 2012 - 2023 στη Θεσσαλονίκη σύμφωνα με τις καταγραφές και την έρευνα που έκανε ο υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ Νικόλαος Συλλίρης και παρουσιάστηκε στο 1ο επιστημονικό συνέδριο χωρικού σχεδιασμού που διοργανώνει το τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας του ΑΠΘ.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της διδακτορικής του έρευνας, με επιβλέποντα τον καθηγητή του τμήματος Απόστολο Παπαγιαννάκη, ως και κατά 90% θα μπορούσαν να μειωθούν τα οξείδια του αζώτου και έως 10% τα αιωρούμενα μικροσωματίδια μικρής διαμέτρου (10 και 2,5 μm) στη Θεσσαλονίκη σε περιοχές όπου εφαρμοζόταν πεζοδρόμηση δρόμων.
Στον ίδιο βαθμό μείωσης των οξειδίων του αζώτου με τη πεζοδρόμηση θα είχε και ο πλήρης εξηλεκτρισμός ή /και η υδρογονοκίνηση- κάτι που δεν ισχύει όμως με τη μείωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων που μετριάζονται στο ήμισυ των συγκρινόμενων ποσοτήτων των ρύπων.
Η έρευνα εστίασε στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, που αποτελεί μια από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις στις πυκνοδομημένες περιοχές των πόλεων, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο υποψήφιος διδάκτορας εξέτασε 12 από τα θερμότερα οδικά τμήματα της υπό εξέταση περιοχής της Θεσσαλονίκης, που είχαν βορειοανατολικό ή νοτιοδυτικό προσανατολισμό.
Αυτό που προέκυψε είναι ότι δεν αρκεί μόνο η δεντροφύτευση ή η χρήση βιοκλιματικών υλικών, αλλά στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας παίζει ρόλο η η γωνία απόκλισης του άξονα του οδικού τμήματος από το βορρά. Η θέση του ηλίου είναι τέτοια που αποδίδει τη μέγιστη ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια του οδοστρώματος, αφού οι ακτίνες του διεισδύουν στο οδικό τμήμα με τρόπο που ο σκιασμός του να είναι μηδαμινός, με αποτέλεσμα στο μέσο της οδού να περνά πολύ μεγάλη ηλιακή ακτινοβολία και συνεπώς κατά μέσο όρο να υπάρχει διαφορά 2,5°C στη θερμοκρασία αέρα και 10°C στον δείκτη θερμικής άνεσης και 1,5% στον δείκτη PMV.
«Σε ότι αφορά τον προσδιορισμό των μέγιστων συνθηκών θερμικής δυσφορίας, τον πρώτο λόγο έχει ο προσανατολισμός της οδού αφού από αυτόν προκύπτει το ποσοστό σκιασμού» ανέφερε ο κ. Συλλίρης. Μάλιστα, όπως είπε, κατά περίπτωση τα δέντρα μπορεί να επιτείνουν το πρόβλημα.
«Όταν οι φυτεύσεις των δένδρων δημιουργούν μια σήραγγα, ο σκιασμός είναι μέγιστος που θεωρητικά μπορεί να βελτιστοποιήσει στο μέγιστο βαθμό την άνεση των πεζών, όμως αυτό δεν προκύπτει από τις προσομοιώσεις γιατί εγκλωβίζεται η θερμότητα κάτω από τη φυλλωσιά των δένδρων. Επιπλέον η σήραγγα αυτή εγκλωβίζει και τους ρύπους που παράγονται από τα διερχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα» σημείωσε ο ερευνητής.
Ιεραρχώντας τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τις τιμές της θερμικής άνεσης των μετακινούμενων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων που έκανε ο υποψήφιος διδάκτορας του ΑΠΘ σε δρόμους της Θεσσαλονίκης, το Νο1 είναι ο δυσμενής προσανατολισμός ΒΑ-ΝΔ (με γωνία απόκλισης από το βορά 63,15ο - 81,60ο) - «σε αυτή την περίπτωση είναι ασήμαντος ο σκιασμός από τα παρόδια κτήρια, σε αντίθεση με τον δείκτη SVF, που αποτυπώνει το μέγεθος των φυτεύσεων, που είναι πολύ σημαντικός για τον σκιασμό της οδού».
Σε διαφορετικούς προσανατολισμούς όταν το ύψος των κτηρίων είναι μεγάλο έχει μεγαλύτερη σημασία από τον SVF και αυτό γιατί η προσπίπτουσα γωνία του ηλίου αντανακλάται πρώτα στα δώματα των ψηλών κτηρίων και όχι στα φύλλα των δένδρων ύψους 10 m που εξετάστηκαν στις υφιστάμενες καταστάσεις και 15 m στις αναβαθμίσεις των προσομοιώσεων».
Η έρευνα βασίστηκε σε ένα μοντέλο προσομοιώσεων σε τμήματα οδών όπου είναι δυσμενέστερες συνθήκες θερμικής άνεσης και ρύπανσης κατά την θερμότερη ώρα και ημέρα της δωδεκαετίας (2012-2023) στην κεντρική, ανατολική και δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η πιο θερμή μέρα με τη μικρότερη σχετική υγρασία (16%) ήταν η 3η Αυγούστου 2021, οπότε και στις 16:00 το μεσημέρι η θερμοκρασία ήταν 41οC στο κέντρο, 39οC στο Ντεπώ και 43οC στον Εύοσμο.
Εξετάστηκαν η υφιστάμενη κατάσταση σε τρεις περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος (Ιστορικό Κέντρο, Ντεπώ και Εύοσμος), με κύρια αναφορά σε τρεις οδούς με διαφορετικά χαρακτηριστικά:
μία αρτηρία (Ιωάννη Τσιμισκή, Βασ. Όλγας και Μεγ. Αλεξάνδρου),
μία συλλεκτήρια οδό (Αλεξάνδρου Σβώλου, Κρήτης και Τζαβέλλα) και
μια τοπική οδό (Στρατηγού Καλλάρη, Σόλωνος και Π. Μελά).
Με προσομοιώσεις εξετάστηκαν διάφορα σενάρια βιοκλιματικής αναβάθμισης, εκ των οποίων το προς μετριοπαθές περιλαμβάνει στρατηγικές δενδροφυτεύσεις, αντικατάσταση δαπεδοστρώσεων με πορώδη, ανακλαστικά και φωτοκαταλυτικά υλικά και φυτεύσεις δωμάτων εκτατικού τύπου, ενώ τα πιο ριζικά σενάρια πεζοδρομήσεις, ηλεκτροκίνηση και υδρογονοκίνηση, αλλά και δημιουργία λωρίδων ήπιας κυκλοφορίας με παράλληλη λωρίδα μέσων μαζικής μεταφοράς στην ίδια οδό.
ΣΧΟΛΙΑ