Τις απόψεις τους, τις σκέψεις και τις ανησυχίες τους σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας και του δημόσιου διαλόγου στη χώρα και τις συνθήκες ζωής στη Θεσσαλονίκη κατέγραψαν, πολίτες στις πέντε μηνιαίες συναντήσεις τους στο Ισλαχανέ, στο πλαίσιο του πρότζεκτ «η Πρακτική της Δημοκρατίας».

Στον απολογισμό της δράσης τους επισημαίνουν τα εξής:

«Εμείς, κάτοικοι της Θεσσαλονίκης που βρισκόμασταν στον Πολυχώρο Πολιτισμού Ισλαχανέ στο πλαίσιο των Μηνιαίων Συναντήσεων Πολιτών/H Πρακτικής της Δημοκρατίας (Φεβρουάριος-Ιούνιος 2024) ανταλλάσσοντας σκέψεις και ανησυχίες μας σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας και του δημόσιου διαλόγου στη χώρα αλλά και σχετικά με τις συνθήκες ζωής στην πόλη μας, θέλουμε να μοιραστούμε δημόσια τα παρακάτω τέσσερα σημεία που προέκυψαν από τις συναντήσεις μας:

ΣΗΜΕΙΟ 1 – ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΤΗΤΑΣ

Νιώθουμε απογοήτευση γιατί οι προτάσεις και οι επιθυμίες μας για την πόλη δεν φτάνουν στα αυτιά των αρμόδιων θεσμικών οργάνων ή δεν παίρνονται σοβαρά ώστε να δούμε έμπρακτα αποτέλεσμα σε σχέση με αυτές. Μας προβληματίζει ότι εργαλεία και δράσεις όπως η δημόσια διαβούλευση, που χρησιμοποιούνται από θεσμικά όργανα της πόλης, είτε δεν λειτουργούν είτε γίνονται προσχηματικα ή διεκπεραιωτικα με αποτέλεσμα να απαξιώνονται έτσι οι δημοκρατικές διαδικασίες στη βάση τους. Ανησυχούμε, ακόμη, για το γεγονός ότι συχνά στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που αφορούν την καθημερινότητα μας τον πρώτο και καθοριστικό ρόλο τον έχουν οι «ειδικοί», που σίγουρα έχουν την απαιτούμενη γνώση, αλλά αγνοούν το καθημερινό βίωμα και την εμπειρική γνώση των κατοίκων της πόλης που υφίστανται τις συνέπειες των αποφάσεων αυτών.

Ρωτάμε: Τι ευκαιρίες πραγματικά μας δίνει η θεσμική δημοκρατία σήμερα για συμμετοχή; Πώς μπορεί να οργανωθεί μια συνεχής, συμμετοχική και αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ θεσμών και πολιτών που όχι απλώς θα ενημερώνει αλλά και θα συνδιαμορφώνει προτάσεις και αποφάσεις; Πώς μπορεί να υπάρξει μια πιο ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στις συνθήκες της καθημερινότητας μας και στις εξίσου σημαντικές προτάσεις των ειδικών;

ΣΗΜΕΙΟ 2 – ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ

Επιθυμούμε έναν δημόσιο διάλογο όπου θα ακούγονται όλες οι φωνές, θα νιώθουμε ασφαλείς, θα μιλάμε με τόλμη και ειλικρίνεια, θα ακούμε με προσοχή, θα χτίζουμε η μία πάνω στη σκέψη του άλλου, δεν θα κάνουμε κατάχρηση χρόνου. Απαραίτητη συνθήκη για τη δημιουργία μιας τέτοιας κουλτούρας δημοσίου δημοκρατικού διαλόγου μεταξύ των πολιτών αλλά και μεταξύ των ανθρώπων, των ομάδων και της διοίκησης της πόλης, είναι η δημιουργία εστιών τέτοιου είδους επικοινωνίας σε ανοιχτές συλλογικές συναντήσεις και συνελεύσεις στις γειτονιές αλλά και στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου.

Ρωτάμε: Πώς και με τι συνθήκες μπορεί να χτιστεί θεσμικά ένας δημοκρατικός δημόσιος διάλογος; Ταυτόχρονα, πώς μπορεί το πάθος που έχουμε συχνά ως ομιλητές/ομιλήτριες να γίνει ουσιαστική κοινωνική σχέση και ανταλλαγή;

ΣΗΜΕΙΟ 3 – ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

Θέλουμε να γνωρίζουμε καλά τις γειτονιές που ζούμε και να συνυπάρχουμε ουσιαστικά με τα άτομα που τις μοιραζόμαστε φροντίζοντας όλες κι όλοι μαζί τους κοινούς μας χώρους και την ποιότητα της καθημερινότητας μας σε αυτούς. Θέλουμε γειτονιές όπου ως κάτοικοι θα έχουμε διαρκή δημόσια παρουσία και θα συνδέουμε ενεργά τις δράσεις μας με τους θεσμικούς οργανισμούς που βρίσκονται εκεί. Θέλουμε σχεδιασμό στη βάση μιας πολεοδομικής επέμβασης που δεσμεύεται από τη γενική οικονομική, κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας και παίρνει υπόψη της το σύνολο των κοινωνικών ομάδων, οργανώσεων ή ατόμων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη συγκεκριμένη περιοχή.

Ανησυχούμε έντονα για τον δημόσιο χώρο στην πόλη που συνεχώς συρρικνώνεται με καταχρηστικό συνήθως τρόπο, στους δρόμους, τα πεζοδρόμια, τις πλατείες και τις γειτονιές. Παρακολουθούμε τον ζωτικό αλλά και τον πράσινο χώρο γύρω μας διαρκώς να μειώνονται και να παραδίδονται είτε στην τουριστική και εμπορική ανάπτυξη είτε στο παρκάρισμα των ολοένα αυξανόμενων οχημάτων και αναρωτιόμαστε πόσος χώρος απομένει εντέλει σε μας τους κατοίκους αυτής της πόλης για να κινηθούμε και να δράσουμε σε αυτήν.

Ρωτάμε: Τι εννοούμε όταν λέμε γειτονιά σήμερα; Πώς παράγεται δημόσιος χώρος σε μια γειτονιά; Πώς η διαδικασία αυτή αποφεύγει την εμπορευματοποίηση του εξευγενισμού; Ποια είναι η ευθύνη των ίδιων των κατοίκων ως προς την ανάληψη αντίστοιχων πρωτοβουλιών, και ποια η ευθύνη των θεσμών που μπορούν να δημιουργήσουν το πλαίσιο ή να παραχωρήσουν την υλικοτεχνική τους υποδομή για τις πρωτοβουλίες αυτές;

ΣΗΜΕΙΟ 4 – ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ

Βλέπουμε τη δημοκρατία ως μια συνεχή διαπραγμάτευση ανάμεσα σε διαφορετικές, μεγαλύτερες ή μικρότερες κοινωνικές ομάδες, και όχι ως την επιβολή των ιδεών οποιασδήποτε πλειοψηφίας. Πολιτική, για εμάς, είναι η διαπραγμάτευση ανάμεσα σε διαφορετικές θέσεις και προτάσεις για την κοινωνική μας συνύπαρξη που θα πρέπει να ακούγονται όλες δυνατά και δημόσια ακόμη κι όταν νιώθουμε ότι δεν φτάνουν στα αντίστοιχα θεσμικά αυτιά. Ανησυχούμε για τα φαινόμενα βίας που εκδηλώθηκαν πρόσφατα στον δημόσιο χώρο της πόλης μας, αλλά και της χώρας, ενάντια σε γυναίκες ή άτομα άλλων φύλων ή διαφορετικών σεξουαλικών προτιμήσεων από την ετεροφυλική. Προβληματιζόμαστε και αναρωτιόμαστε αν η υπεραστινομευση που προτείνεται και εφαρμόζεται από τους αρμόδιους ως απάντηση, είναι όντως η λύση για τα περιστατικά βίας που διαρκώς αυξάνονται.

Ρωτάμε: Τι κάνει η πολιτεία για να διασφαλίσει ένα πλουραλιστικό δημόσιο χώρο με ισάξια ορατότητα για όλες, όλα, όλους; Πώς προστατεύει τα άτομα που κινδυνεύουν σε αυτόν; Πώς μπορούμε να ενδυναμωθούμε, ακόμη κι ως μειοψηφίες, μέσα από το μοίρασμα και την συνύπαρξη, ώστε να μην νιώθουμε μόνες ή φοβισμένες και να μην παραιτούμαστε από την ανάγκη να υψώνουμε δυνατά τη φωνή μας λόγω της απογοήτευσης του ότι αυτό μπορεί να μην έχει άμεσα αποτελέσματα;

Ολοκληρώνοντας τις συναντήσεις μας για τη φετινή χρονιά, θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους υπεύθυνους του Ισλαχανέ για τη φιλοξενία και να δηλώσουμε την επιθυμία μας να συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στον δημόσιο χώρο και να ανταλλάσουμε σκέψεις και προβληματισμούς.

Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2024».