10/04/2024 07:00
H αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Θεσσαλονίκης όπως και η επικείμενη ολοκλήρωση του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, ανοίγουν επιτέλους το δρόμο για την αξιοποίηση του μεγαλυτέρου ακινήτου της πόλης, του διατηρητέου κτίσματος του Καραβάν Σαράϊ, από Ισραηλινούς επενδυτές , οι οποίοι ελέγχουν την «SARAI Holdings Μ.ΕΠΕ» και την «SH Project M.ΕΠΕ».
Πρόκειται για ένα μεγάλο αναπτυξιακό project, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες του makthes.gr, έχουν ήδη αρχίσει να μελετούν τεχνικά γραφεία παρότι οι Ισραηλινοί επενδυτές, δεν ελέγχουν ακόμη το 100% του ακινήτου, αλλά βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να αγοράσουν το ποσοστό του 25% που συνεχίζει να ανήκει σε έναν εκ’ των τριών, της προηγούμενης σειράς συνιδιοκτητών.
Το Καραβάν Σαράϊ, τουλάχιστον από το 2014-2015, είχε μπει στο μάτι ξένων επίδοξων αγοραστών και στο παρελθόν είχαν υπάρξει δημοσιεύματα για ενδιαφέρον από Τούρκους ή και Ρώσους επενδυτές. Τελικώς όμως, αυτοί που το πολιόρκησαν στενά, ήταν οι Ισραηλινοί, οι οποίοι το 2019 και μετά, αγόρασαν απευθείας αλλά και μέσω πλειστηριασμών, σημαντικά τμήματα του ακινήτου.
Μέχρι σήμερα, οι δύο αυτές εταιρείες που έχουν μέτοχο την Κυπριακή «FUELEM Ltd», έχουν στην ιδιοκτησία τους σχεδόν το 75% του ακινήτου, στο οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζουν να δημιουργήσουν μεταξύ άλλων, ξενοδοχείο και κατοικίες πολυτελείας των οποίων οι ένοικοι θα μπορούν να εξυπηρετούνται και από τις υπηρεσίες που θα παρέχει το ξενοδοχείο.
Σκοπός των ιδιοκτητών είναι, να ολοκληρώσουν το έργο αξιοποίησης του ακινήτου, στα επόμενα 3-4 χρόνια, αξιοποιώντας κατά τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες που τους δίδει το Γ.Π.Σ. και το κτίριο αυτό καθαυτό.
Το νέο Γ.Π.Σ. Θεσσαλονίκης, ανοίγει πράγματι το δρόμο για την αξιοποίηση του μεγάλου αυτού ακινήτου, καθώς πλέον δεν δεσμεύεται με χρήσεις πολιτισμού, αλλά θα μπορεί να λάβει κεντρικές λειτουργίες πόλης, στις οποίες ουσιαστικά περιλαμβάνονται όλες οι χρήσεις, μεταξύ αυτών τουριστικές, εστίασης, ψυχαγωγίας, πολιτιστικές αλλά και κατοικία.
Εν τω μεταξύ, ήδη, οι δύο εταιρείες που απέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του ακινήτου, μέσω της «LIΝΙVA Ltd», διαχειρίζονται και το υπόγειο πάρκινγκ των 85-90 θέσεων στάθμευσης, που αποτελεί ένα σημαντικό asset στην αξιοποίηση του Καραβάν Σαράϊ.
Για την Θεσσαλονίκη, για το real estate στην πόλη αλλά και γενικότερα για την αγορά της Θεσσαλονίκης, το Καραβάν Σαράϊ αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό ακίνητο, αρκεί να αξιοποιηθεί όπως του αξίζει. Όπως φαίνεται, έρχεται πλέον η ώρα, για να βγει από την κατάσταση της απαξίωσης στην οποία έχει περιπέσει, ειδικά από τότε που μετεγκαταστάθηκαν οι κεντρικές υπηρεσίες του Δήμου και, επιπρόσθετα, σάρωσε την τοπική οικονομία, η δεκαετής κρίση.
Το Καραβάν Σαράι, που σε τμήμα του και για πέντε δεκαετίες στεγάστηκε το Δημαρχείο Θεσσαλονίκης(1958-2011), είναι κτισμένο στο μεγαλύτερο αστικό ακίνητο της πόλης(3.200 τ.μ, με δομημένη επιφάνεια που φτάνει τα 19.800 τμ). Το Καραβάν Σαράι, βρίσκεται δίπλα στο διατηρητέο μνημείο, στο Χαμζά Μπέη Τζαμί, γνωστό και ως «Αλκαζάρ» και, ακριβώς πίσω από τη βόρεια πρόσβαση του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό.
Το Καραβάν Σαράϊ καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, μεταξύ των οδών Βενιζέλου, Ιουστινιανού, Ρεμπέλου και Βαμβακά, είναι δε διατεταγμένο γύρω από ένα κεντρικό αίθριο. Διαθέτει τουλάχιστον οκτώ (8) εισόδους, ισόγεια καταστήματα, υπόγειο πάρκινγκ, στοιχεία τα οποία βοηθούν στην αξιοποίησή του με διαφορετικές χρήσεις.
Το κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλάζει, επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, δίνουν καινούργια ζωή με νέες χρήσεις, σε κτίρια της γύρω περιοχής, άλλοτε παλιές κατοικίες ή και κτίρια γραφείων ( π.χ. στις οδούς Κλεισούρας, Ίωνος Δραγούμη, Τοσίτσα ) που πλέον ομορφαίνουν και προσελκύουν επισκέπτες, τουρίστες αλλά και νεανικό κοινό, ενώ η λειτουργία του Μετρό θα είναι ο καταλύτης για την επανεκκίνηση της οικονομικής ζωής στην περιοχή.
Το κτήριο, όπως το γνωρίζουμε τις τελευταίες δεκαετίες, είναι στη θέση που παλιότερα βρίσκονταν το Καραβάν-Σαράι απ’ όπου πήρε την ονομασία της και όλη η γύρω περιοχή.
Επί τουρκοκρατίας αναφέρονταν δυο Καραβάν Σαράι (Πηγές του 16ου αιώνα), το «μικρό και το «μεγάλο». Τα σεράγια ήταν πανδοχεία που φιλοξενούσαν ταξιδιώτες και μέσα στο χρόνο εξελίχθηκαν και σε εμπορικά κέντρα. Διέθεταν καταστήματα, δωμάτια, εσωτερική αυλή και στοές.
Οι πρώτοι μελετητές του Καραβάν Σαράι (οι αρχαιολόγοι Textier και Pullan), οι οποίοι έδωσαν και τα σχέδια του κτίσματος, δημοσίευσαν την όψη και την κάτοψη του κτηρίου το 1864. Οι μελετητές μάλιστα υποστήριξαν ότι το Kαραβάν Σαράϊ ήταν βυζαντινό ξενοδοχείο, γνώμη που την στήριξαν κυρίως στον τρόπο δόμησής του.
Μετά την καταστροφή του κτίσματος, διασώθηκαν ορισμένα τμήματά του για μεγάλο χρονικό διάστημα και παρέμεινε ανεκμετάλλευτη μια μεγάλη έκταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τμήματα αυτά που διασώζονταν από το παλιό κτίσμα, προβλημάτισαν για μεγάλο χρονικό διάστημα τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Πριν από το 1923 είχε εκπονηθεί μελέτη για νέο κτίσμα από τον αρχιτέκτονα Δελλαδέστιμα, η οποία εγκρίθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η μελέτη προέβλεπε την κατασκευή ισογείου και 3 ορόφων, ενώ είχε τεθεί ως προϋπόθεση η προσαρμογή της στην μορφή του καραβάν- σαράϊ. Τον Ιούνιο του 1924 το οικόπεδο περιήλθε από το Δημόσιο (ύστερα από δημοπρασία που έγινε από την κτηματική ομάδα του Σχεδίου Πόλης) στους Θεόδωρο Σαπουντζή, Νικόλαο Κουκουφλή, Γιούζα Βαρσάνο και στους αδελφούς Λάζαρο και Ευάγγελο Πανταζίεβιτς. Το 1924 ύστερα από έγκριση της μελέτης κτίσθηκε ισόγεια οικοδομή επί της οδού Βενιζέλου και της σημερινής οδού Βαμβακά. Σε συνέχεια το 1932 εκδόθηκε άδεια προσθήκης κατ’επέκταση σε όλο το οικόπεδο.
Στην δεκαετία του 50, οι τρεις πλέον ιδιοκτήτριες οικογένειες, Σαπουντζή, Κουκουφλή και Δήμου κατέληξαν σε συμφωνία και συνεχίστηκε η ανέγερσή του. Το 1958 έως το 2011 τμήμα του Καραβάν Σαράι ενοικιάζονταν στο Δήμο Θεσσαλονίκης, ως δημαρχείο της πόλης, όπου και παρέμεινε για 53 χρόνια.
Η απόφαση με την οποία κρίθηκε διατηρητέο είναι η ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1862/37044/19-9-1983 – ΦΕΚ 622/Β/27-10-1983 Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός ως έργου τέχνης του κτηρίου στη γωνία των οδών Βενιζέλου, Χαρ. Βαμβακά και Ρέμπελου στη Θεσσαλονίκη. Στην απόφαση σημειώνονται τα εξής:
«Χαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με το Ν 1469/1950, το κτήριο στη γωνία των οδών Βενιζέλου, Χαρ. Βαμβακά και Ρέμπελου στη Θεσσ/νίκη, ιδιοκτησίας Αφροδίτης Χ. Δήμου, Κλειώς Ε. Τριαντοπούλου, Άρτεμις Α. Τσίλη, Δημητρίου Δήμου και Μαρίας Ν. Χριστούλα, γιατί είναι χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των αναζητήσεων των πρώτων δεκαετιών του αιώνα. Είναι λιτό με κυβιστική έκφραση, αναπτύσσεται σε στάθμες. Οι όψεις του είναι ασύμμετρες σαν αποτέλεσμα της λειτουργικής του οργάνωσης. Μοναδική διακόσμησή του η οδοντωτή ταινία που περιβάλει τα ανοίγματα του ημιορόφου καθώς και η διακόσμηση των κύριων κεντρικών εισόδων με τους κιονίσκους και το τοξωτό υπέρθυρο. Εκτός από το ενδιαφέρον που παρουσιάζει το ίδιο το κτίριο έχει και αξιόλογη θέση δίπλα στο διατηρητέο μνημείο του Χαμζά μπέη Τζαμί».
Τώρα πλέον, «μετά από χρόνια και καιρούς» , οι εξελίξεις συνηγορούν για την αξιοποίηση του Καραβάν Σαράϊ.
H αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Θεσσαλονίκης όπως και η επικείμενη ολοκλήρωση του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, ανοίγουν επιτέλους το δρόμο για την αξιοποίηση του μεγαλυτέρου ακινήτου της πόλης, του διατηρητέου κτίσματος του Καραβάν Σαράϊ, από Ισραηλινούς επενδυτές , οι οποίοι ελέγχουν την «SARAI Holdings Μ.ΕΠΕ» και την «SH Project M.ΕΠΕ».
Πρόκειται για ένα μεγάλο αναπτυξιακό project, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες του makthes.gr, έχουν ήδη αρχίσει να μελετούν τεχνικά γραφεία παρότι οι Ισραηλινοί επενδυτές, δεν ελέγχουν ακόμη το 100% του ακινήτου, αλλά βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να αγοράσουν το ποσοστό του 25% που συνεχίζει να ανήκει σε έναν εκ’ των τριών, της προηγούμενης σειράς συνιδιοκτητών.
Το Καραβάν Σαράϊ, τουλάχιστον από το 2014-2015, είχε μπει στο μάτι ξένων επίδοξων αγοραστών και στο παρελθόν είχαν υπάρξει δημοσιεύματα για ενδιαφέρον από Τούρκους ή και Ρώσους επενδυτές. Τελικώς όμως, αυτοί που το πολιόρκησαν στενά, ήταν οι Ισραηλινοί, οι οποίοι το 2019 και μετά, αγόρασαν απευθείας αλλά και μέσω πλειστηριασμών, σημαντικά τμήματα του ακινήτου.
Μέχρι σήμερα, οι δύο αυτές εταιρείες που έχουν μέτοχο την Κυπριακή «FUELEM Ltd», έχουν στην ιδιοκτησία τους σχεδόν το 75% του ακινήτου, στο οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζουν να δημιουργήσουν μεταξύ άλλων, ξενοδοχείο και κατοικίες πολυτελείας των οποίων οι ένοικοι θα μπορούν να εξυπηρετούνται και από τις υπηρεσίες που θα παρέχει το ξενοδοχείο.
Σκοπός των ιδιοκτητών είναι, να ολοκληρώσουν το έργο αξιοποίησης του ακινήτου, στα επόμενα 3-4 χρόνια, αξιοποιώντας κατά τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες που τους δίδει το Γ.Π.Σ. και το κτίριο αυτό καθαυτό.
Το νέο Γ.Π.Σ. Θεσσαλονίκης, ανοίγει πράγματι το δρόμο για την αξιοποίηση του μεγάλου αυτού ακινήτου, καθώς πλέον δεν δεσμεύεται με χρήσεις πολιτισμού, αλλά θα μπορεί να λάβει κεντρικές λειτουργίες πόλης, στις οποίες ουσιαστικά περιλαμβάνονται όλες οι χρήσεις, μεταξύ αυτών τουριστικές, εστίασης, ψυχαγωγίας, πολιτιστικές αλλά και κατοικία.
Εν τω μεταξύ, ήδη, οι δύο εταιρείες που απέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του ακινήτου, μέσω της «LIΝΙVA Ltd», διαχειρίζονται και το υπόγειο πάρκινγκ των 85-90 θέσεων στάθμευσης, που αποτελεί ένα σημαντικό asset στην αξιοποίηση του Καραβάν Σαράϊ.
Για την Θεσσαλονίκη, για το real estate στην πόλη αλλά και γενικότερα για την αγορά της Θεσσαλονίκης, το Καραβάν Σαράϊ αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό ακίνητο, αρκεί να αξιοποιηθεί όπως του αξίζει. Όπως φαίνεται, έρχεται πλέον η ώρα, για να βγει από την κατάσταση της απαξίωσης στην οποία έχει περιπέσει, ειδικά από τότε που μετεγκαταστάθηκαν οι κεντρικές υπηρεσίες του Δήμου και, επιπρόσθετα, σάρωσε την τοπική οικονομία, η δεκαετής κρίση.
Το Καραβάν Σαράι, που σε τμήμα του και για πέντε δεκαετίες στεγάστηκε το Δημαρχείο Θεσσαλονίκης(1958-2011), είναι κτισμένο στο μεγαλύτερο αστικό ακίνητο της πόλης(3.200 τ.μ, με δομημένη επιφάνεια που φτάνει τα 19.800 τμ). Το Καραβάν Σαράι, βρίσκεται δίπλα στο διατηρητέο μνημείο, στο Χαμζά Μπέη Τζαμί, γνωστό και ως «Αλκαζάρ» και, ακριβώς πίσω από τη βόρεια πρόσβαση του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό.
Το Καραβάν Σαράϊ καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, μεταξύ των οδών Βενιζέλου, Ιουστινιανού, Ρεμπέλου και Βαμβακά, είναι δε διατεταγμένο γύρω από ένα κεντρικό αίθριο. Διαθέτει τουλάχιστον οκτώ (8) εισόδους, ισόγεια καταστήματα, υπόγειο πάρκινγκ, στοιχεία τα οποία βοηθούν στην αξιοποίησή του με διαφορετικές χρήσεις.
Το κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλάζει, επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, δίνουν καινούργια ζωή με νέες χρήσεις, σε κτίρια της γύρω περιοχής, άλλοτε παλιές κατοικίες ή και κτίρια γραφείων ( π.χ. στις οδούς Κλεισούρας, Ίωνος Δραγούμη, Τοσίτσα ) που πλέον ομορφαίνουν και προσελκύουν επισκέπτες, τουρίστες αλλά και νεανικό κοινό, ενώ η λειτουργία του Μετρό θα είναι ο καταλύτης για την επανεκκίνηση της οικονομικής ζωής στην περιοχή.
Το κτήριο, όπως το γνωρίζουμε τις τελευταίες δεκαετίες, είναι στη θέση που παλιότερα βρίσκονταν το Καραβάν-Σαράι απ’ όπου πήρε την ονομασία της και όλη η γύρω περιοχή.
Επί τουρκοκρατίας αναφέρονταν δυο Καραβάν Σαράι (Πηγές του 16ου αιώνα), το «μικρό και το «μεγάλο». Τα σεράγια ήταν πανδοχεία που φιλοξενούσαν ταξιδιώτες και μέσα στο χρόνο εξελίχθηκαν και σε εμπορικά κέντρα. Διέθεταν καταστήματα, δωμάτια, εσωτερική αυλή και στοές.
Οι πρώτοι μελετητές του Καραβάν Σαράι (οι αρχαιολόγοι Textier και Pullan), οι οποίοι έδωσαν και τα σχέδια του κτίσματος, δημοσίευσαν την όψη και την κάτοψη του κτηρίου το 1864. Οι μελετητές μάλιστα υποστήριξαν ότι το Kαραβάν Σαράϊ ήταν βυζαντινό ξενοδοχείο, γνώμη που την στήριξαν κυρίως στον τρόπο δόμησής του.
Μετά την καταστροφή του κτίσματος, διασώθηκαν ορισμένα τμήματά του για μεγάλο χρονικό διάστημα και παρέμεινε ανεκμετάλλευτη μια μεγάλη έκταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τμήματα αυτά που διασώζονταν από το παλιό κτίσμα, προβλημάτισαν για μεγάλο χρονικό διάστημα τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Πριν από το 1923 είχε εκπονηθεί μελέτη για νέο κτίσμα από τον αρχιτέκτονα Δελλαδέστιμα, η οποία εγκρίθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η μελέτη προέβλεπε την κατασκευή ισογείου και 3 ορόφων, ενώ είχε τεθεί ως προϋπόθεση η προσαρμογή της στην μορφή του καραβάν- σαράϊ. Τον Ιούνιο του 1924 το οικόπεδο περιήλθε από το Δημόσιο (ύστερα από δημοπρασία που έγινε από την κτηματική ομάδα του Σχεδίου Πόλης) στους Θεόδωρο Σαπουντζή, Νικόλαο Κουκουφλή, Γιούζα Βαρσάνο και στους αδελφούς Λάζαρο και Ευάγγελο Πανταζίεβιτς. Το 1924 ύστερα από έγκριση της μελέτης κτίσθηκε ισόγεια οικοδομή επί της οδού Βενιζέλου και της σημερινής οδού Βαμβακά. Σε συνέχεια το 1932 εκδόθηκε άδεια προσθήκης κατ’επέκταση σε όλο το οικόπεδο.
Στην δεκαετία του 50, οι τρεις πλέον ιδιοκτήτριες οικογένειες, Σαπουντζή, Κουκουφλή και Δήμου κατέληξαν σε συμφωνία και συνεχίστηκε η ανέγερσή του. Το 1958 έως το 2011 τμήμα του Καραβάν Σαράι ενοικιάζονταν στο Δήμο Θεσσαλονίκης, ως δημαρχείο της πόλης, όπου και παρέμεινε για 53 χρόνια.
Η απόφαση με την οποία κρίθηκε διατηρητέο είναι η ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1862/37044/19-9-1983 – ΦΕΚ 622/Β/27-10-1983 Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός ως έργου τέχνης του κτηρίου στη γωνία των οδών Βενιζέλου, Χαρ. Βαμβακά και Ρέμπελου στη Θεσσαλονίκη. Στην απόφαση σημειώνονται τα εξής:
«Χαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με το Ν 1469/1950, το κτήριο στη γωνία των οδών Βενιζέλου, Χαρ. Βαμβακά και Ρέμπελου στη Θεσσ/νίκη, ιδιοκτησίας Αφροδίτης Χ. Δήμου, Κλειώς Ε. Τριαντοπούλου, Άρτεμις Α. Τσίλη, Δημητρίου Δήμου και Μαρίας Ν. Χριστούλα, γιατί είναι χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των αναζητήσεων των πρώτων δεκαετιών του αιώνα. Είναι λιτό με κυβιστική έκφραση, αναπτύσσεται σε στάθμες. Οι όψεις του είναι ασύμμετρες σαν αποτέλεσμα της λειτουργικής του οργάνωσης. Μοναδική διακόσμησή του η οδοντωτή ταινία που περιβάλει τα ανοίγματα του ημιορόφου καθώς και η διακόσμηση των κύριων κεντρικών εισόδων με τους κιονίσκους και το τοξωτό υπέρθυρο. Εκτός από το ενδιαφέρον που παρουσιάζει το ίδιο το κτίριο έχει και αξιόλογη θέση δίπλα στο διατηρητέο μνημείο του Χαμζά μπέη Τζαμί».
Τώρα πλέον, «μετά από χρόνια και καιρούς» , οι εξελίξεις συνηγορούν για την αξιοποίηση του Καραβάν Σαράϊ.
ΣΧΟΛΙΑ