Toυ Μανώλη Στεφανίδη

Με σταθερό πηδάλιο και το βλέμμα στο απέραντο γαλάζιο πλέει η Θεσσαλονίκη, χτίζοντας μία στέρεη σχέση αγάπης με την κρουαζιέρα. Η πόλη κολυμπά στα ανοιχτά και μάλιστα σε νερά ολοένα και πιο… βαθιά, καθώς από το 2021 η κρουαζιέρα στη Θεσσαλονίκη σαλπάρει με σταθερότητα και συνέπεια.

Τα πλοία που ρίχνουν κάβους στο λιμάνι της πόλης ξεπηδούν το ένα μετά το άλλο, γεγονός που αναμφίβολα τονώνει την τοπική οικονομία, ανοίγει πεδίο δόξης λαμπρόν για τον τουρισμό της Θεσσαλονίκης, καθιστώντας παράλληλα το λιμάνι, εν αναμονή και του έργου επέκτασης του έκτου προβλήτα, αναπτυξιακό σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή.

Οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στον ΟΛΘ υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τις 150-200 μέχρι το 2025 ενώ εταιρείες παγκόσμιου βεληνεκούς «σαγηνεύονται» από τη Θεσσαλονίκη. Η αμερικανική Crystal Cruises, που από φέτος θα πιάνει στην πόλη, το 2025 θα κάνει το λιμάνι home port, δηλαδή άφιξη-αναχώρηση του πλοίου από το ίδιο λιμάνι, για κρουαζιέρες της στη Μεσόγειο.

Υπό αυτό το πρίσμα, νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε φέτος η κρουαζιέρα για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, με την άφιξη του «Celebrity Infinity» στις 3 Φεβρουαρίου. Υπενθυμίζεται ότι η κρουαζιέρα ξεκίνησε το 2023 10/02, στις 05/02 το 2022 και το 2021 στις 29/06.

Το συγκεκριμένο κρουαζιερόπλοιο με χωρητικότητα 2.200 επιβάτες και 1.000 άτομα πλήρωμα, αναμένεται να προσεγγίσει τη Θεσσαλονίκη συνολικά είκοσι φορές το 2024 με τις επτά από αυτές να αφορούν και σε διανυκτέρευση. Ενδεικτικό της θετικής πορείας για την κρουαζιέρα στο λιμάνι της πόλης το 2024, είναι ότι στις 25 Ιουνίου του τρέχοντος έτους θα πλεύσει στον Θερμαϊκό και θα δέσει για πρώτη φορά στο λιμάνι το κρουαζιερόπλοιο «Crystal Symphony» της Crystal Cruises, που ειδικεύεται στα ταξίδια πολυτελείας.

Μάλιστα, από το 2025 η πόλη θα αποτελέσει για το συγκεκριμένο κρουαζιερόπλοιο σταθμό homeporting, δηλαδή επιβίβασης ή και αποβίβασης επιβατών επί κρουαζιερόπλοιων, όχι μόνο για τους ντόπιους επιβάτες, αλλά και για τους προερχόμενες από άλλες χώρες.

Με δεδομένο πως η Θεσσαλονίκη παρά το ότι η θάλασσα είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς της δεν εξασκούσε το… άθλημα της κρουαζιέρας μέχρι πρόσφατα για λόγους ακατανόητους, τα τελευταία χρόνια έχει τρέξει ένα σπριντ που την βάζει πλέον για τα καλά στους ανερχόμενους προορισμούς κρουαζιέρας, βγάζοντάς την από την εσωστρέφεια και την παράλυση.

Με το κοντέρ να γράφει, μέχρι στιγμής, 81 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στην πόλη για το 2024, (19% πάνω έναντι του «χρυσού», δεδομένης της χαμηλής βάσης εκκίνησης, 2023), οι αριθμοί σκιαγραφούν μία ευοίωνη εικόνα.

Homeporting

Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αναδεικνύεται σε σημαντικό κόμβο homeporting για την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, χάρη σε σημαντικές επενδύσεις προσανατολισμένες στη βελτίωση των υποδομών.

Το 2021 16 κρουαζιερόπλοια έδεσαν στο λιμάνι, το 2022 61 ενώ το 2023 70. Τo περασμένο έτος μάλιστα τέσσερις νέες εταιρείες που εξυπηρετούνται με 24 πλοία έβαλαν τη Θεσσαλονίκη στη ρότα τους. Οι μισές μάλιστα από τις αφίξεις αυτές ήταν home port (επιβίβασης ή/και αποβίβασης επιβατών).

Μετά το ριζικό λίφτινγκ στις υποδομές, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι από τα λίγα στη Μεσόγειο που μπορούν να δεχθούν ταυτόχρονα δύο κρουαζιερόπλοια. Στα επόμενα χρόνια, η πόλη θα προσελκύσει ως και 50% παραπάνω τουρίστες κρουαζιέρας, δηλαδή ως και 600.000. Πέρσι αποβιβάστηκαν στην πόλη πάνω από 100.000 τουρίστες κρουαζιέρας και το 2022 36.000. Η Θεσσαλονίκη μπορεί με απόλυτη ασφάλεια να δεχθεί, ταυτόχρονα, ως και 6.000 τουρίστες καθημερινά, πλέον των πληρωμάτων των πλοίων.

Για να έχουμε αίσθηση των μεγεθών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδας, η καλύτερη χρονιά για την κρουαζιέρα στη Θεσσαλονίκη στην προηγούμενη δεκαετία ήταν το 2015, όταν έδεσαν 35 κρουαζιερόπλοια που μετέφεραν 26.356 επιβάτες.

Οι προοπτικές της κρουαζιέρας για το 2024 στη Θεσσαλονίκη εμφανίζονται άκρως ενθαρρυντικές με κορυφαίες εταιρείες διεθνώς, όχι μόνο να κάνουν πιο έντονη την παρουσία τους στην πόλη, αλλά να δρομολογούν στο λιμάνι ολοένα και περισσότερα πλοία πολυτελείας- κάτι που αποτυπώνουν τα στοιχεία που είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της ΟΛΘ ΑΕ.

Η αναβάθμιση των υπηρεσιών και των υποδομών στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης εδραιώνουν την εμπιστοσύνη των εταιρειών κρουαζιέρας που την επιλέγουν, ενώ η λειτουργία του νέου επιβατικού σταθμού κρουαζιέρας, που φέρει την ονομασία «Μέγας Αλέξανδρος», δημιουργεί νέα δεδομένα.

Mε την σημαντική αναβάθμιση των υποδομών στο λιμάνι της πόλης θα μπορούν να δένουν ταυτόχρονα δύο μεγάλα κρουαζιερόπλοια που θα μεταφέρουν συνολικά 6.000 άτομα, πλην των πληρωμάτων τους.

Ο νέος τερματικός σταθμός κρουαζιέρας, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία τον Ιούλιο του 2023, έχει συνολικό εμβαδό 2000 m2 και διαθέτει δύο επιπλέον θέσεις ελλιμενισμού. Είναι πλήρως εξοπλισμένος, ικανός να εξυπηρετεί αφίξεις homeporting και transit και δύο πλοία ταυτόχρονα στα κρηπιδώματα 9 και 10.

Ανοίγεται σε νέους «ωκεανούς»

Tην ίδια στιγμή, βάσει των όσων είχε αναφέρει o Aly Assem Ibrahim, γενικός διευθυντής του λιμανιού του East PortSaid Port από το βήμα του Southeast Europe Connectivity Forum, μία νέα γραμμή κρουαζιέρας, σύντομα, θα φέρει τη Θεσσαλονίκη, κοντά με το μεγάλο λιμάνι της Αιγύπτου στη Μεσόγειο, το Πορτ Σαίντ, μέσω Κύπρου και Λεμεσού, ενισχύοντας την τουριστική κίνηση σε αυτό το θαλάσσιο τρίγωνο.

Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν ήδη προχωρημένες συζητήσεις με την εταιρεία Celestyal Cruises, για μία κρουαζιέρα που θα διασχίζει κάθετα την Ανατολική Μεσόγειο και η οποία μάλιστα θα πραγματοποιείται δύο φορές την εβδομάδα.

Νησίδα σταθερότητας η Θεσσαλονίκη

Οι δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ο αντίκτυπός τους στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλάζουν άρδην και το τοπίο στον τουρισμό, ειδικότερα στον τομέα της κρουαζιέρας, με αλλαγές δρομολογίων και παραμονή ή και διανυκτέρευση κρουαζιερόπλοιων σε σταθμούς όπου θα παρέμεναν λιγότερο χρόνο.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή αναγκάζουν τις εταιρείες-βαρόμετρα του κλάδου να επανασχεδιάζουν και να αναπροσαρμόζουν τα δρομολόγιά τους. Ωστόσο, παρά τις όποιες αλλαγές το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, όχι μόνο δεν μετρά απώλειες, αλλά, όλα δείχνουν ότι το 2024 θα αποτελέσει χρονιά ορόσημο στην ιστορία της κρουαζιέρας για την πόλη.

Τα στοιχεία, πάντως, της τελευταίας διετίας δείχνουν πως η Θεσσαλονίκη γίνεται ολοένα και πιο ελκυστικός προορισμός, μετά από χρόνια μάταιων κόπων, μπαίνοντας πλέον δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη του θαλάσσιου τουρισμού, ενώ παράλληλα βρίσκει τη θέση της όχι μόνον στον χάρτη της κρουαζιέρας, αλλά και του «home port» που μεγιστοποιεί την οικονομική απόδοση. Η στρατηγική γεωγραφική θέση του λιμανιού, ένα από τα ελάχιστα λιμάνια παγκοσμίως που η αφετηρία της κρουαζιέρας είναι στην καρδιά της πόλης, συμβάλλει στο αναπάντεχο, μέχρι πριν λίγα χρόνια, success story.

Οξυγόνο στην αγορά

Εκτιμάται πως στην περίπτωση που ένα κρουαζιερόπλοιο περνάει απλώς από ένα λιμάνι (call visit) ξοδεύονται περί τα 80 ευρώ την ημέρα ανά άτομο, ενώ στην περίπτωση του home porting, ξοδεύονται 170 ευρώ ανά άτομο την ημέρα, δαπάνες που αναμφίβολα δίνουν ανάσες στην τοπική οικονομία χωρίς σε καμία περίπτωση να περιμένει να… σωθεί από την κρουαζιέρα.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους του κλάδου, όταν ένα κρουαζιερόπλοιο καταπλέει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, απασχολούνται εργαζόμενοι από 22 διαφορετικά επαγγέλματα (π.χ. καταστήματα και εστιατόρια, ξεναγοί και τουριστικά γραφεία, μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι, ναυτιλιακά γραφεία κ.ά.) κατά συνέπεια ο οικονομικός αντίκτυπος είναι άκρως σημαντικός για την ευρύτερη περιοχή.

Σε ρηχά νερά, σε σχέση με τον ανταγωνισμό

Bέβαια ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί για να αποτελέσει η Θεσσαλονίκη υπολογίσιμο παίκτη, σε εγχώριο επίπεδο, είναι ακόμα μακρύς, αρκεί να λάβουμε υπόψιν πως στον Πειραιά πέρσι έδεσαν περί τα 760 κρουαζιερόπλοια ενώ φέτος θα δέσουν πάνω από 1.000.

Κατά τον ΟΛΠ ακόμα πιο δυναμική φαίνεται να είναι και η φετινή χρονιά για τον κλάδο της κρουαζιέρας στο λιμάνι Πειραιά, καθώς έχουν γίνει προκρατήσεις για 1.042 αφίξεις με μεγάλη αύξηση και νέο αναμενόμενο ρεκόρ στις αφίξεις πλοίων homeport (περίπου 800 κρατήσεις).

Στη Ρόδο φέτος άγκυρα θα ρίξουν 400 κρουαζιερόπλοια, στα Χανιά 135, στην Κέρκυρα πάνω από 500 και στην Σαντορίνη πάνω από 750. Η Θεσσαλονίκη, με βάση τις μελαγχολικές συγκρίσεις με τους εν Ελλάδι ανταγωνιστές παραμένει, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, ο φτωχός συγγενής…

«Θησαυρός» η κρουαζιέρα για την οικονομία

Σχεδόν 11 εκατ. ευρώ, 10,8 εκατ. ευρώ για την ακρίβεια, αποτιμάται το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου της κρουαζιέρας στη Θεσσαλονίκη, με τις δαπάνες ανά επιβάτη στην πόλη να ανέρχονται σε 54,5 ευρώ. 

Με βάση έρευνα την οποία υλοποιεί ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης και ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Πειραιώς και Αιγαίου, οι προβλεπόμενες εκτιμήσεις για την οικονομική συνεισφορά του κλάδου στη Θεσσαλονίκη σε ετήσια βάση δείχνουν ότι τα άμεσα έσοδα θα διαμορφωθούν σε 5,23 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το σενάριο βάσης, και σε 6,49 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το θετικό σενάριο.

Εκτιμάται ότι η κρουαζιέρα θα έχει ως αποτέλεσμα την διατήρηση 111 θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης σε ετήσια βάση.

Από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας, είναι η ικανοποίηση των επιβατών κρουαζιέρας, όπως αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι το 90,1% των επιβατών να δηλώνουν ότι μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησαν είναι εξαιρετικά έως αρκετά πιθανό να συστήσουν τη Θεσσαλονίκη ως προορισμό τουριστικής επίσκεψης.

Σε ό,τι αφορά τις έμμεσες θετικές επιπτώσεις, αυτές κυμαίνονται μεταξύ 3,43 εκατ. ευρώ για το σενάριο βάσης και 4,33 εκατ. ευρώ για την πιο αισιόδοξη εκτίμηση. Συνολικά, στο βασικό σενάριο τα έσοδα από την κρουαζιέρα αναμένεται να διαμορφωθούν σε 8,56 εκατ. ευρώ και στο αισιόδοξο σενάριο αναμένεται να ανέλθουν σε 10,82 εκατ. ευρώ.

Tα πληρώματα ξοδεύουν πιο πολλά από τους επιβάτες

Επιπρόσθετα, οι επιβάτες δαπανούν 15,1 ευρώ κατά τη διάρκεια των οργανωμένων εκδρομών ενώ στα 98,8 ευρώ ανέρχονται οι δαπάνες αγοράς εκδρομής. Σε αυτές τις δαπάνες θα πρέπει να προστεθούν και οι σημαντικές δαπάνες των πληρωμάτων, οι οποίες ανέρχονται σε 105,4 ευρώ ανά μέλος του πληρώματος.

Συνυπολογίζοντας τα έσοδα των ναυτιλιακών πρακτόρων και τα λιμενικά τέλη από τις χειμερινές κρουαζιέρες της περιόδου Νοέμβριος-Απρίλης,

• Οι άμεσες θετικές επιπτώσεις από τις «χειμερινές» κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε 798.000 ευρώ.

• Οι έμμεσες θετικές επιπτώσεις από τις «χειμερινές» κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε 533.000 ευρώ.

• Οι συνολικές θετικές επιπτώσεις από τις «χειμερινές» κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε 1,33 εκατ. ευρώ.

• Σε όρους απασχόλησης, οι «χειμερινές» κρουαζιέρες έχουν ως αποτέλεσμα την διατήρηση 35 θέσεων εργασίας σε ετήσια βάση.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.02.2024