Ως μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, οι Έλληνες αρεσκόμαστε να αποκαλούμαστε Ευρωπαίοι, ξεχνώντας συχνά πυκνά πως μπορεί με την κυριολεκτική έννοια να είμαστε και με το σπαθί μας, αλλά με τη μεταφορική, εκείνη δηλαδή που σημαίνει πολίτες του σύγχρονου κόσμου που σέβονται νόμους, κανόνες και συνανθρώπους, το παλεύουμε, αλλά μένουμε τραγικά πίσω.

Ένα από εκείνα που μας διαφοροποιούν, με την κακή έννοια, από τους πιο «παραδοσιακούς» Ευρωπαίους, τους Άγγλους, τους Γάλλους, τους Γερμανούς, είναι και η παντελής έλλειψη οδηγικής παιδείας. Τα όσα εκτυλίσσονται γύρω μας στους δρόμους της Θεσσαλονίκης σε καθημερινό επίπεδο είναι ενδεικτικά, ενώ και τα στοιχεία, ειδικά για τις παρασύρσεις πεζών από οχήματα, αποδεικνύουν με το χειρότερο τρόπο πως στο θέμα της οδικής ασφάλειας και κυρίως παιδείας, όσον αφορά τον ΚΟΚ, είμαστε κάθε άλλο παρά Ευρωπαίοι.

Τα τροχαία ατυχήματα στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο, τόσο συχνό που κανείς δεν ρίχνει δεύτερη ματιά στις σχετικές ειδήσεις, παρά μόνο όταν το ατύχημα γίνει δικό μας πρόβλημα.

Η «ΜτΚ» επικοινώνησε με την υποδιεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα με την υποδιευθύντρια Παρασκευή Παπαγεωργοπούλου, η οποία μεταξύ άλλων τονίζει πως για την τροχαία σε κάθε ατύχημα υπάρχουν τρεις παράγοντες που ευθύνονται: ο δρόμος, ο άνθρωπος, είτε ως οδηγός είτε ως πεζός, και το αυτοκίνητο. Στο 85% των περιπτώσεων, σύμφωνα με την άποψη της επίσημης αρχής, ο άνθρωπος είναι υπαίτιος.

Στις παρασύρσεις πεζών η πλειονότητα των τροχαίων ατυχημάτων οφείλεται στην αμέλεια και την αδιαφορία του πεζού να διασχίσει το δρόμο με σύνεση και προσοχή από τα ενδεδειγμένα σημεία, δηλαδή τις διαβάσεις των πεζών. «Οι περιπτώσεις που αντιμετωπίζει η υπηρεσία μας αφορούν συνήθως άτομα άνω των 60 ετών, που δεν έχουν καλά αντανακλαστικά και κάποιες φορές υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους ή μικρά παιδιά που έχουν ξεφύγει από την προσοχή των γονέων. Οι περισσότερες παρασύρσεις καταγράφονται σε κεντρικούς δρόμους της πόλης, όπως στην Εγνατία, τη Βασιλίσσης Όλγας και τη Λαγκαδά», δηλώνει στη «ΜτΚ» η κ. Παπαγεωργοπούλου.

Όμως ο κύριος παράγοντας για όλα αυτά είναι εκείνο που προαναφέραμε. «Υπάρχει έλλειμμα παιδείας. Αυτή είναι η πηγή του κακού» επισημαίνει η υποδιευθύντρια της τροχαίας Θεσσαλονίκης.

Εκπαιδεύοντας τους οδηγούς του αύριο

Όσο για την αντιμετώπιση. Φροντίζουν για το μέλλον. «Αντιμετωπίζοντας αυτό το γεγονός, εμείς ως τροχονόμοι στοχεύουμε να εκπαιδεύσουμε τη νέα γενιά μέσα από ένα δικό μας πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής σε μαθητές παιδικών σταθμών, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων. Επισκεπτόμαστε ακόμα και στρατόπεδα, προκειμένου να ενημερώσουμε τους νέους μέσα από μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής, που έχουμε προσαρμόσει σε κάθε ηλικία.

Δυστυχώς δεν υπάρχει μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να ήταν προσαρμοσμένο στα ήδη υπάρχοντα μαθήματα π.χ. όταν τα παιδιά διδάσκονται οργανική και ανόργανη χημεία και μαθαίνουν για τις αλκοόλες, θα μπορούσαν κάλλιστα να μάθουν και για τις επιπτώσεις που έχει η αλκοόλη στον ανθρώπινο οργανισμό και στην οδήγηση. Ακόμη ένα παράδειγμα θα μπορούσαμε να δούμε μέσα από το μάθημα της φυσικής, το πόσο σημαντική είναι η ζώνη ασφαλείας μέσα από τους νόμους του Νεύτωνα. Ιδανικό θα ήταν να κάνουμε την κυκλοφοριακή αγωγή κομμάτι του κάθε μαθήματος» λέει η κ. Παπαγεωργοπούλου.

Μάλιστα, η υποδιεύθυνση τροχαίας Θεσσαλονίκης είναι η μοναδική ανάλογη υπηρεσία πανελλαδικά, που διαθέτει ένα τόσο εμπλουτισμένο και εξελιγμένο πρόγραμμα ενημέρωσης οδικής ασφάλειας με προσομοιωτές φρεναρίσματος, μέθης, κόπωσης, ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ.

H υποδιεύθυνση τροχαίας Θεσσαλονίκης φροντίζει για το μέλλον, διδάσκοντας στα παιδιά την οδηγική παιδεία που πρέπει να έχουν ως πεζοί σήμερα και ως οδηγοί στο μέλλον.

Ιαβέρης: Χρειάζονται εξοντωτικές ποινές

Εδώ και πολλά χρόνια ο Τάσος Μαρκουίζος, γνωστός ως Ιαβέρης, φωνάζει το πρόβλημα και υποδεικνύει μέσα από τις ομιλίες του. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε η «ΜτΚ» με τον παλιό ραλίστα και ακτιβιστή της ασφαλούς οδήγησης, ο Ιαβέρης δηλώνει πως όταν μιλάμε για παράσυρση πεζών και τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι ο κύριος υπαίτιος είτε είναι οδηγός είτε πεζός, είτε κατασκευαστής οδικού δικτύου. «Ελλιπής αυτοεκτίμηση, ελλιπής κουλτούρα, ελλιπής πολιτισμός χαρακτηρίζουν τον έλληνα πεζό, τον οδηγό, τον κατασκευαστή οδικού δικτύου» λέει και προτείνει εξοντωτικές ποινές, τόσο ψυχολογικές όσο και οικονομικές, προκειμένου να σταματήσουν να υπάρχουν νεκροί στην άσφαλτο.

«Πέρασες με κόκκινο; Μιλάς στο κινητό, ενώ οδηγείς; Πρόστιμο και κοινωνική εργασία σε νοσοκομεία. Να σφουγγαρίζει θάλαμο δίπλα είτε σε γονείς που υπογράφουν για τον ακρωτηριασμό του παιδιού τους είτε σε γονείς που σπρώχνουν το αναπηρικό καροτσάκι του παιδιού τους, είτε σε γονείς που ήρθαν για να παραλάβουν το φέρετρο του παιδιού του. Και όλα αυτά, για να καταλάβει ο παραβάτης ότι ενώ αυτόν τον περίμενε ο αστυνομικός μετά την παράβαση, όλους τους άλλους τους περίμενε ο Χάρος. 

Επίσης, οι παραβάτες αυτουργοί τροχαίων δυστυχημάτων να υποχρεώνονται να γίνουν αιμοδότες, για να δίνουν το αίμα τους κάθε τέσσερις μήνες, αλλά και να γίνονται υποχρεωτικά δότες ζωτικών οργάνων». Σύμφωνα με τον κ. Μαρκουίζο, «το αποτέλεσμα θα είναι παραβάτες να εναντιωθούν στον εαυτό τους, να σκεφτούν ότι δεν είναι ανταλλακτικά, δεν είναι σκουπίδια και υπάρχουν άνθρωποι που τους αγαπάνε. Με αυτήν τη δράση η Λετονία κατάφερε να μειώσει τα τροχαία της κατά 60%. Στην Ελλάδα του σήμερα συντελείται γενοκτονία, αφού τα περισσότερα θύματα τροχαίων δυστυχημάτων είναι νέοι άνθρωποι 15 έως 35 ετών, που δεν έχουν προλάβει να γεννήσουν παιδιά.

Το οδικό δίκτυο και τα προβλήματά του

Μία άλλη πτυχή του προβλήματος δίνει η Λίλα Γαϊτανίδου από το Κέντρο Έρευνας και Οδικής Ασφάλειας του Ινστιτούτου Μεταφορών και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.

«Στο οδικό δίκτυο παρατηρούνται μεγάλα προβλήματα όπως η έλλειψη πεζοδρομίων που αναγκάζει τον πεζό να συνεχίσει την πορεία του μέσα από το δρόμο, αλλά και ο ελλιπής φωτισμός των δρόμων που καθιστά δύσκολη την ορατότητα, τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους πεζούς» τονίζει η κ. Γαϊτανίδου. Το Ινστιτούτο Μεταφορών εδώ και χρόνια κάνει προσπάθειες για να εντάξει το μάθημα της κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία, κάτι που δυστυχώς ακόμη δεν έχει θεσμοθετηθεί, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

«Όμως έχουμε καταφέρει ένα σημαντικό βήμα με τη δημιουργία του e-drive Academy μία πρωτοβουλία του υπουργείου Μεταφορών σε συνεργασία με το ΙΜΕΤ, όπου έχουμε αναλάβει όλο το εκπαιδευτικό κομμάτι της σελίδας όσον αφορά την καλλιέργεια οδηγικής συνείδησης, τόσο σε παιδιά όσο και σε επαγγελματίες οδηγούς» λέει η κ. Γαϊτανίδου.

Κι αν η Θεσσαλονίκη είναι πόλη επικίνδυνη για όλους μας, αυτό επιτείνεται για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα και προβλήματα όρασης. Η κ. Αβραάμ, εκπαιδεύτρια κινητικότητας και προσανατολισμού σε άτομα με προβλήματα όρασης, δηλώνει στη «ΜτΚ» πως όχι μόνο η πόλη μας αλλά και όλη η Ελλάδα δεν έχει φιλικά οδικά δίκτυα για ανθρώπους με αναπηρίες. «Συγκεκριμένα, στην πόλη μας, τη Θεσσαλονίκη, ζήτημα να υπάρχουν 10 φανάρια τα οποία να έχουν το ενδεικτικό ηχητικό σήμα και από αυτά ίσως τα μισά να μη λειτουργούν σήμερα» μας λέει χαρακτηριστικά η κ. Αβραάμ.

Όμως την κατάσταση συνοψίζει με τον πλέον γλαφυρό τρόπο ο Θανάσης Σιδέρης, ένας συμπολίτης μας με προβλήματα όρασης. «Η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη φτιαγμένη για αρτιμελείς και επικίνδυνη για ανάπηρους» τονίζει στη «ΜτΚ».

Οι παρασύρσεις πεζών την τελευταία τετραετία στη Θεσσαλονίκη

Το 2014 έγιναν 1.830 ατυχήματα, από τα οποία τα 51 θανατηφόρα, τα 48 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ τα 1.731 με ελαφρύ τραυματισμό. Προκλήθηκαν 378 παρασύρσεις πεζών, από τις οποίες οι 9 ήταν θανατηφόρες, οι 17 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ 352 με ελαφρύ τραυματισμό. Τέλος έγιναν 50 παρασύρσεις ανήλικων πεζών, από τις οποίες η μία θανατηφόρα και 49 με ελαφρύ τραυματισμό.

Το 2015 έγιναν 1.903 ατυχήματα, από τα οποία τα 55 θανατηφόρα, τα 51 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ τα 1.797 με ελαφρύ τραυματισμό. Προκλήθηκαν 354 παρασύρσεις πεζών, από τις οποίες οι 10 ήταν θανατηφόρες, οι 14 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ 330 με ελαφρύ τραυματισμό. Και τέλος έγιναν 51 παρασύρσεις ανήλικων πεζών, από τις οποίες καμία θανατηφόρα, μία με σοβαρό τραυματισμό και 50 με ελαφρύ τραυματισμό.

Το 2016 έγιναν 2.047 ατυχήματα, από τα οποία τα 48 θανατηφόρα, τα 46 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ τα 1.953 με ελαφρύ τραυματισμό. Προκλήθηκαν 371 παρασύρσεις πεζών, από τις οποίες οι 11 ήταν θανατηφόρες, οι 8 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ 352 με ελαφρύ τραυματισμό. Και τέλος έγιναν 61 παρασύρσεις ανήλικων πεζών, από τις οποίες μία θανατηφόρα καμία με σοβαρό τραυματισμό και 60 με ελαφρύ τραυματισμό.

Το 2017 έγιναν 1.740 ατυχήματα, από τα οποία τα 52 θανατηφόρα, τα 30 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ τα 1.658 με ελαφρύ τραυματισμό. Προκλήθηκαν 302 παρασύρσεις πεζών, από τις οποίες οι 13 ήταν θανατηφόρες, οι 7 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ 282 με ελαφρύ τραυματισμό. Και τέλος έγιναν 43 παρασύρσεις ανηλίκων πεζών, από τις οποίες καμία θανατηφόρα, μία με σοβαρό τραυματισμό και 42 με ελαφρύ τραυματισμό.

Το 2018 έγιναν 1.494 ατυχήματα, από τα οποία τα 37 θανατηφόρα, τα 32 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ τα 1.425 με ελαφρύ τραυματισμό. Προκλήθηκαν 241 παρασύρσεις πεζών, από τις οποίες οι 11 ήταν θανατηφόρες, οι 6 με σοβαρό τραυματισμό, ενώ 224 με ελαφρύ τραυματισμό. Και τέλος έγιναν 36 παρασύρσεις ανηλίκων πεζών, από τις οποίες μία θανατηφόρα, μία με σοβαρό τραυματισμό και 34 με ελαφρύ τραυματισμό.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23-24 Μαρτίου 2019