Του Γιάννη Γκουμάκη

Με στόχο την κατανόηση των αιτιών αλλά και των επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών, αλλά κυρίως, τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συμμετέχουν στην κατάσβεση τους οι πολίτες, πραγματοποιήθηκε σήμερα η ημερίδα του ευρωπαϊκού προγράμματος Silvanus, μιας ολοκληρωμένης τεχνολογικής και πληροφοριακής πλατφόρμας για τη διαχείριση δασικών πυρκαγιών.

Στο πρόγραμμα που παρουσιάστηκε στην αίθουσα Μανόλης Αναγνωστάκης του δημαρχείου Θεσσαλονίκης από τον Βούρβαχη Ιωσήφ, διευθυντή του τμήματος ευρωπαϊκών έργων της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, συμμετέχουν 15 φορείς από την ΕΕ και τρεις εκτός ΕΕ, στο σύνολο 59 εταίρων. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν το ΑΠΘ, η ΕΟΔ, οι περιφέρειες Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, το ΕΚΕΤΑ, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Κέντρο Μελετών Ασφαλείας.

Το Silvanus είναι ένα πρόγραμμα ανάπτυξης μιας καινοτόμου τεχνολογικής πλατφόρμας αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που λαμβάνει υπόψη του την κλιματική αλλαγή και παρέχει υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων σε φάσεις ετοιμότητας, ανταπόκρισης και αποκατάστασης του κύκλου διαχείρισης τους. Παράλληλα, αυξάνει την ανθεκτικότητα της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της οικονομίας στις δασικές πυρκαγιές.

Το έργο διακρίνεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση της πρόληψης και ετοιμότητας περιλαμβάνεται εκπαίδευση πυροσβεστών και εθελοντών, αλλά και παροχή των απαραίτητων εργαλείων για αντιμετώπιση πυρκαγιάς.

Η δεύτερη φάση είναι η "Ανίχνευση και αντίδραση" με υπηρεσίες κλιματικών και μετεωρολογικών δεδομένων πρόγνωσης καιρού, ανίχνευση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τον εντοπισμό απειλών από πυρκαγιές.

Η τρίτη και τελευταία φάση, η "Αποκατάσταση και προσαρμογή", έχει ως στόχο τη δημιουργία προγραμμάτων για οικολογική ανθεκτικότητα, μοντέλων για τη διαδικασία αποκατάστασης δασών, τη συνεισφορά στο νομικο-ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, καθώς και τη δημιουργία μοντέλων κυβερνησιμότητας των δασών.

Για την Α' φάση, έχει ήδη υλοποιηθεί μια virtual reality εφαρμογή για την εκπαίδευση των εκπαιδευτών και εθελοντών, μια πλατφόρμα συμμετοχής των πολιτών, μια εφαρμογή εκτίμησης κινδύνων αλλά και μια ακόμη εφαρμογή κατανόησης της βιοποικιλότητας των δασών.

Για τη δεύτερη φάση υπάρχει ήδη μοντέλο ανίχνευσης πυρκαγιάς μέσω κοινωνικής δικτύωσης, με ανάλυση δημοσιεύσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από απλούς χρήστες αλλά και άλλο ένα μοντέλο με αισθητήρες στα δέντρα που ειδοποιούν σε κατάσταση εκδήλωσης φωτιάς, καθώς επίσης και πρόγραμμα ανίχνευσης εξάπλωσης της πυρκαγιάς.

Ο Αριστείδης Μπόζας του ΕΚΕΤΑ παρουσίασε τη λειτουργία του Silvanus για την ανίχνευση πυρκαγιών από τα κοινωνικά μέσα, μέσω δηλαδή δημοσιεύσεων χρηστών στο Twitter και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα, με ανάλυση hashtags και λέξεων που χρησιμοποιούνται (πχ καπνός, φωτιά) αλλά και εικόνων για να γίνει αντιληπτό το στάδιο της πυρκαγιάς αλλά και η τοποθεσία της. Οι αναρτήσεις αυτές, αφού εντοπιστούν, ομαδοποιούνται ανά περιστατικό και στη συνέχεια οπτικοποιούνται πάνω σε χάρτη ο οποίος παρουσιάζει τις φωτιές. Ο χρήστης της εν λόγω εφαρμογής, πατώντας πάνω, μπορεί να πληροφορηθεί την τοποθεσία, την έκταση, την ώρα έναρξης αλλά και να διαβάσει τις αναρτήσεις σχετικά με το εκάστοτε περιστατικό φωτιάς

Το πρόγραμμα συμπληρώνει 18 μήνες ζωής με τη σημερινή παρουσίαση να είναι η πρώτη δράση στην Ελλάδα.

Το λόγο πρώτος στην ημερίδα, έλαβε ο Αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας, κ. Βασίλης Μωυσίδης, ο οποίος μίλησε για τη μέριμνα που λαμβάνει ο δήμος, η πυροσβεστική υπηρεσία αλλά και οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι φορείς, κάνοντας αναδρομή σε πυρκαγιές της προηγούμενης χρονιάς στη Θεσσαλονίκη.

Στη συνέχεια έγινε παρουσίαση της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης και αναδρομή της πορείας της από το 1978 οπότε και ξεκίνησε τη δράση της, με χρόνια - σταθμό το 1994 που συγκροτήθηκε σε σωματείο.

Για τα έργα πρόληψης και προκαταστολής δασικών πυρκαγιών στο περιαστικό δάσος Θεσσαλονίκης μίλησε η Δρ. Πέρη Κουράκλη, από το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης, η οποία παρέθεσε στοιχεία για τις λειτουργίες του δάσους αλλά και στοιχεία για τις πυρκαγιές που συνέβησαν στο δάσος από το 1997 ως σήμερα. "Στο δάσος διεξάγεται έμμεση παραγωγή ξύλου, καλλιεργητικές υλοτομίες, απομάκρυνση ξερών δέντρων και έκτακτες καρπώσεις όταν υπάρχουν καταστροφές από φλοιοφάγα έντομα", δήλωσε. Παράλληλα τόνισε τη σωστή διαχείριση για τον περιορισμό έξαρσης εντόμων (πευκοκαμπιας κλπ.) με αεροψεκασμούς από το 1982 ως σήμερα.

Για την προκαταστολή, η κ. Κουράκλη τόνισε πως υπάρχουν συνεργεία και πυροφυλάκεια κατά την αντιπυρική περίοδο σε όλη την έκταση του δάσους. "Το δάσος έχει πυκνό αντιπυρικό δίκτυο, 7 δεξαμενές και 71 υδροστόμια. Στην αποκατάσταση έχουμε κάνει αναδασώσεις και φράγματα για να αποφύγουμε την πάροδο υδάτων και φερτών υλικών στον αστικό ιστό", υποστήριξε.

Για τη μεικτή ζώνη που το δάσος συναντά την πόλη και τη διαχείρισή της, η κ. Κουράκλη δήλωσε πως έγινε μελέτη με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων, εταιρειών και μηχανημάτων, που οδήγησε σε ανακάλυψη και νέων μεθόδων διαχείρισης. 

Την εκδήλωση πλαισίωσαν με τις εισηγήσεις τους ο πυραγός Χρήστος Παπαχρήστος, με τη θεματική "Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών και πιλοτικές δραστηριότητες" και η Ελένη Κόταλη, από την MDS. 

Μετά το μέρος των εισηγήσεων, ακολούθησε συζήτηση με τους πολίτες.