Στην αποκατάσταση, συντήρηση και ψηφιοποίηση μέρους του ιστορικού αρχείου χειρογράφων, μικροταινιών και μικρογραφιών του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της Ιεράς Βασιλικής Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων, προχωρά η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, έργο το οποίο έχει πάρει και το πράσινο φως από το υπουργείο Πολιτισμού. Μάλιστα την ερχόμενη εβδομάδα, η υπουργός, Λίνα Μενδώνη, θα επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να υπογράψει τη σχετική σύμβαση, μεταξύ της ΠΚΜ, του υπουργείου Πολιτισμού και της Μονής, για την ανάθεση του έργου. 

 Την συντήρηση και ψηφιοποίηση του αρχείου της Μονής Βλατάδων, ενέκρινε σήμερα, στη διάρκεια συνεδρίασης της , η Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης, όπου η αντιπεριφερειάρχης, Βούλα Πατουλίδου, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι καταβάλλονται προσπάθειες από το 2015 για την υλοποίηση του έργου, ωστόσο έχουν διευθετηθεί οι απαραίτητες λεπτομέρειες και την ερχόμενη εβδομάδα, αναμένεται η υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη να υπογράψει τη σχετική σύμβαση συνεργασίας. Σύμφωνα με την κ. Πατουλίδου στο αρχείο της Μονής Βλατάδων υπάρχουν σπάνια κείμενα, αρχεία μοναδικά στον κόσμο, ακόμη και χειρόγραφα ιατρικής και βοτανολογίας. Γίνεται, όπως είπε, μια μεγάλη προσπάθεια ώστε να μην χαθούν όλα αυτά τα αρχεία που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φθοράς λόγω του χρόνου.

Οθωμανικά και ελληνικά έγγραφα από το 18ο αιώνα

Στο πλαίσιο του έργου, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η συντήρηση και ψηφιοποίηση 98 μικροταινιών κωδικών της Μονής Βλατάδων, στο αρχείο εγγράφων της μονής, που περιλαμβάνει πατριαρχικά σιγγίλια, οθωμανικά και ελληνικά έγγραφα από το 18ο αιώνα και εξής και 500 παλαίτυπα της μονής. Προβλέπεται επίσης η συντήρηση 21 χειρόγραφων κωδικών και 2.000 παλαίτυπων της συλλογής του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών. 

 Το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών (ΠΙΠΜ) ιδρύθηκε το 1965 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα και αποτελεί Θεολογικό Επιστημονικό Ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μέσα από μια συστηματική εργασία 42 ετών έχει στην κατοχή του σε μορφή μικροφίλμς και διαφανειών περίπου το 96% των χειρογράφων του Αγίου Όρους και άλλων Ιερών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών καθώς και Βιβλιοθηκών. Στεγάζεται σε κτιριακές εγκαταστάσεις εντός της Ιεράς Βασιλικής, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων, η οποία ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ανάμεσα στα αρχεία που έχει το Ίδρυμα βρίσκονται και αντίγραφα σε μικροταινίες (microfilms) από χειρόγραφα των βιβλιοθηκών των Ιερών μονών του Αγίου Όρους, διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων των Ιερών μονών του Αγίου Όρους, μικροταινίες της Μονής Βλατάδων και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σόφιας, διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων του Αγίου Όρους και από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας. Εκτιμάται ότι στο εν λόγω αρχείο βρίσκονται 15.000 αντίγραφα από το 'Αγιον Όρος, 3.500 από τη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, 3.500 από την Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι και 3.000 από το Βατικανό. 

Πάντως, όπως ανέφερε στη συνεδρίαση της Μητροπολιτικής Επιτροπής της ΠΚΜ, η κ. Πατουλίδου, το αρχείο, χρήζει συντηρήσεων, καθώς κινδυνεύει από την παρέλευση του χρόνου ζωής μεγάλου αριθμού μικροταινιών, οι οποίες θα έπρεπε ήδη να έχουν μεταγραφεί και διασωθεί σε άλλο μέσον, από την ελλιπή συντήρηση και τήρηση ορθών πρακτικών αποθήκευσης του αρχείου, και από βλάβες στο αρχείο λόγω αυξημένης υγρασίας που έχουν δημιουργηθεί εξ αιτίας των αυξημένων βροχοπτώσεων και βλαβών των κτιριακών υποδομών φύλαξης του αρχείου.