04/06/2024 15:15
Αγκαλιάζει τον Όλυμπο, βυθίζεται στο Χορτιάτη, λούζεται με το απέραντο γαλάζιο του Θερμαϊκού, αγγίζει το λιμάνι και η ματιά φτάνει μέχρι και το Πήλιο. Όπως λένε όσοι το επισκέφτηκαν, έχει χτιστεί μάλλον στο πιο όμορφο σημείο της πόλης, εκεί που από όποια μεριά και να γυρίσει κάποιος το κεφάλι του, η όρασή του αποζημιώνεται στο έπακρο. Το Παλατάκι - Κυβερνείο, το διώροφο εμβληματικό νεοκλασικό οίκημα που μετρά παραπάνω απο μισό αιώνα ζωής και πολλές ώρες λάμψης, μεγαλείου και αξέχαστων στιγμών, δεν θυμίζει σήμερα σε τίποτε τις δόξες εκείνες και όλοι ελπίζουν να ζωντανέψει και πάλι μετά την ανάπλασή του, έργο που θα αναλάβει η Βουλή των Ελλήνων. Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για την αξιοποίηση του Κυβερνείου θα γίνει αύριο Τετάρτη, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο Κυβερνείο, άλλωστε, στη στροφή της Καλαμαριάς όπου είναι χτισμένο, έχουν βρεθεί πολιτικοί αρχηγοί από όλον τον κόσμο, πρωθυπουργοί, κοσμικοί και αστέρες του θεάτρου και του κινηματογράφου. Γνώρισαν την εποχή της αίγλης του, κοιμήθηκαν στα πολυτελή τότε δωμάτια και περπάτησαν στον κήπο μαγεμένοι από το ηλιοβασίλεμα, με τα χρώματα όλης της παλέτας ζωγραφικής σε ένα φόντο.
Ξετυλίγοντας την ιστορία του κτιρίου μέσα από την αφήγηση του προέδρου του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου (Παλατάκι)», Νίκου Καρακώστα, μεταφερόμαστε χρονικά στα τέλη της δεκαετίας του ΄50, τότε που χτίστηκε προοριζόμενο πιθανότατα να γίνει Κυβερνείο.
«Στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του Κράτους μετά την κατοχή, εκτίμησαν τότε ότι πρέπει να γίνει ένα κτίριο που να δηλώνει τη μεγαλοπρέπεια και δυναμική του Κράτους στα Βαλκάνια», δηλώνει ο κ. Καρακώστας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Από τον αρχιτέκτονα Χριστόπουλο έγινε όλο αυτό σε ιωνικό ρυθμό με κίονες στην πίσω πλευρά - είναι κιωνοστοιχεία. Στην πορεία διαπιστώθηκε ότι ήταν μακριά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και δεν υπήρχαν και δρόμοι τότε και αυτό δεν ήταν λειτουργικό. Το 1962 ο χώρος παραχωρήθηκε στο Υπουργείο, το 1963 στην πρώην βασιλική οικογένεια, που έκανε καποιες δεξιώσεις και γιορτές και μετά, το 1968, ήρθε και παλι στο Υπουργείο και άρχισε να λάμπει ξανά, φιλοξενώντας φεστιβάλ κινηματογράφου, τραγουδιού και αρκετές εκδηλώσες, δεξιώσεις και μεγάλα κοσμικά γεγονότα» σημειώνει ο κ. Καρακώστας.
Οι περιγραφές των ξένων ηγετών που πέρασαν το κατώφλι του Κυβερνείου ήταν χαρακτηριστικές. Όσοι πρωθυπουργοί από άλλες χώρες, πρόεδροι και βασιλείς φιλοξενήθηκαν έστω και για μια βραδιά στο Παλατάκι δεν είχαν λόγια να περιγράψουν την ομορφιά που αντίκριζαν. Έλεγαν πως δεν είχαν ξαναδεί τέτοιο σημείο και πως θα ήταν τυχεροί αν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στη χώρα τους. Όχι μόνο πολιτικοί αλλά και άνθρωποι του θεάματος όπως ο Κούρκουλος, ο Κούνδουρος και πολλοί ακόμη μαγεύτηκαν από το Παλατάκι και μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για τη θέα της Καλαμαριάς.
Όπως λέει ο πρόεδρος του συλλόγου, το Παλατάκι ήταν σαν ένα παιδί για τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος σε όλη τη διαδικασία του κτισίματος ήταν παρών και καμάρωνε πάρα πολύ γι' αυτό. Ήταν μάλιστα όνειρό του να αποτελεί για πάντα ένα διαμάντι για την περιοχή και να είναι ένας χώρος για τον οποίο θα μιλούν και στην άλλη άκρη της γης, όπως και έγινε.
Οι κήποι του Κυβερνείου ζωντάνευαν κάθε χρόνο την περίοδο της ΔΕΘ. Τότε που γινόταν εκεί παραδοσιακά για πολλά χρόνια η δεξίωση με πολιτικούς, επιχειρηματίες και κόσμο.
Τα εγκαίνια της ΔΕΘ και η δεξίωση που ακολουθούσε στο χώρο, «άναβαν» τα φώτα στο Κυβερνείο, όπου βρέθηκαν σχεδόν όλοι οι πολιτικοί, οι πρωθυπουργοί της χώρας αλλά και οι καλεσμένοι που ... έδιναν μαχη για μία πρόσκληση καθώς ήταν το πλέον κοσμικό γεγονός της χρονιάς. Εκεί όπου κάπου ανάμεσα στο μαγικό ηλιοβασίλεμα και το κρασί έβγαιναν πολλές φορές και σημαντικές πολιτικές ειδήσεις στα ...κλασικά πηγαδάκια της ΔΕΘ.
Αν δήλωναν έκθαμβοι αυτοί που επισκέφτηκαν το Κυβερνείο τότε πολλά περισσότερα θα μπορούσαν να πουν όσοι έμειναν στο Κυβερνείο, που αποτέλεσε χώρο διαμονής του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ως πρωθυπουργού και προέδρου της Δημοκρατίας) αλλά και κατοικία ορισμένων εκ των εκτός Θεσσαλονίκης προερχομένων Υπουργών Βόρειας Ελλάδας και στη συνέχεια Μακεδονίας-Θράκης. Τελευταίος ένοικός του ήταν ο εκ Κοζάνης προερχόμενος Υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Νίκος Τσιαρτσιώνης που έζησε εκεί την περίοδο 2004-2006. Ο ίδιος, μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, τονίζει πως η απόφαση να αναλάβει η Βουλή την ανάπλαση του Κυβερνείου και να σταματήσει η απαξίωσή του είναι το πιο θετικό νέο για το … πρώην σπίτι του.
«Οταν μπήκα να μείνω στο Κυβερνείο, οι συνθήκες ηταν δύσκολες καθώς ο χρόνος είχε αφήσει τα σημάδια του παντού, από τα κάγκελα μέχρι τα παντζούρια. Ως αρχιτέκτονας έβλεπα όλα τα όμορφα της κατασκευής και όλα τα άσχημα της φθοράς. Δύσκολες συνθήκες, αλλά το βράδυ με αποζημίωνε, το ηλιοβασίλεμα απο το μπαλκόνι έσβηνε μαγικά τα πάντα, όλη η κόπωση έφευγε» λέει ο πρώην υπουργός. Επισημαίνει μάλιστα ότι το κτίριο πρέπει να σωθεί και να διατηρηθεί καθόσον έχει καταγραφεί μία ιστορία γύρω από αυτό και πρέπει να αποτελέσει μια χρήσιμη κοιτίδα στην περιοχή.
Το 2007 το Παλατάκι έκλεισε για να γίνουν έργα. Από τότε παραμένει κλειστό, με την εικόνα του να είναι πολύ απακαρδιωτική: καταστροφές παντού σε ό,τι άλλοτε ήταν παραμυθένιο. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν σε αυτά τα 16 χρόνια της εγκατάλειψής του είναι εμφανείς τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του κτιρίου.
Πριν από μια διετία περίπου, ενεργό δράση ανέλαβε για το θέμα ο Σύλλογος «Φίλοι του Κυβερνείου» με σκοπό την ενημέρωση και την αφύπνιση των τοπικών (και όχι μόνο) δυνάμεων προκειμένου να σωθεί το «Παλατάκι» και η αρχή γίνεται, όπως όλα δείχνουν, αύριο με όσους έτρεξαν για όλο αυτό να δηλώνουν ικανοποιημένοι. Από την πλευρά της η δήμαρχος Καλαμαριάς, Χρύσα Αράπογλου, απέστειλε επιστολή προς τον πρωθυπουργό, επισημαίνοντας πως η υπόθεση αξιοποίησής του είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που αφορά τόσο την κοινωνία και τους πολίτες της Καλαμαριάς όσο και την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση.
Σε λίγες ώρες πια θα πραγματοποιηθεί, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η τελετή υπογραφής του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων, του Υπερταμείου και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου για την αξιοποίηση του Κυβερνείου της Θεσσαλονίκης.
Φωτογραφίες Μπάμπης Γιαννακίδης
Αγκαλιάζει τον Όλυμπο, βυθίζεται στο Χορτιάτη, λούζεται με το απέραντο γαλάζιο του Θερμαϊκού, αγγίζει το λιμάνι και η ματιά φτάνει μέχρι και το Πήλιο. Όπως λένε όσοι το επισκέφτηκαν, έχει χτιστεί μάλλον στο πιο όμορφο σημείο της πόλης, εκεί που από όποια μεριά και να γυρίσει κάποιος το κεφάλι του, η όρασή του αποζημιώνεται στο έπακρο. Το Παλατάκι - Κυβερνείο, το διώροφο εμβληματικό νεοκλασικό οίκημα που μετρά παραπάνω απο μισό αιώνα ζωής και πολλές ώρες λάμψης, μεγαλείου και αξέχαστων στιγμών, δεν θυμίζει σήμερα σε τίποτε τις δόξες εκείνες και όλοι ελπίζουν να ζωντανέψει και πάλι μετά την ανάπλασή του, έργο που θα αναλάβει η Βουλή των Ελλήνων. Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για την αξιοποίηση του Κυβερνείου θα γίνει αύριο Τετάρτη, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο Κυβερνείο, άλλωστε, στη στροφή της Καλαμαριάς όπου είναι χτισμένο, έχουν βρεθεί πολιτικοί αρχηγοί από όλον τον κόσμο, πρωθυπουργοί, κοσμικοί και αστέρες του θεάτρου και του κινηματογράφου. Γνώρισαν την εποχή της αίγλης του, κοιμήθηκαν στα πολυτελή τότε δωμάτια και περπάτησαν στον κήπο μαγεμένοι από το ηλιοβασίλεμα, με τα χρώματα όλης της παλέτας ζωγραφικής σε ένα φόντο.
Ξετυλίγοντας την ιστορία του κτιρίου μέσα από την αφήγηση του προέδρου του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου (Παλατάκι)», Νίκου Καρακώστα, μεταφερόμαστε χρονικά στα τέλη της δεκαετίας του ΄50, τότε που χτίστηκε προοριζόμενο πιθανότατα να γίνει Κυβερνείο.
«Στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του Κράτους μετά την κατοχή, εκτίμησαν τότε ότι πρέπει να γίνει ένα κτίριο που να δηλώνει τη μεγαλοπρέπεια και δυναμική του Κράτους στα Βαλκάνια», δηλώνει ο κ. Καρακώστας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Από τον αρχιτέκτονα Χριστόπουλο έγινε όλο αυτό σε ιωνικό ρυθμό με κίονες στην πίσω πλευρά - είναι κιωνοστοιχεία. Στην πορεία διαπιστώθηκε ότι ήταν μακριά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και δεν υπήρχαν και δρόμοι τότε και αυτό δεν ήταν λειτουργικό. Το 1962 ο χώρος παραχωρήθηκε στο Υπουργείο, το 1963 στην πρώην βασιλική οικογένεια, που έκανε καποιες δεξιώσεις και γιορτές και μετά, το 1968, ήρθε και παλι στο Υπουργείο και άρχισε να λάμπει ξανά, φιλοξενώντας φεστιβάλ κινηματογράφου, τραγουδιού και αρκετές εκδηλώσες, δεξιώσεις και μεγάλα κοσμικά γεγονότα» σημειώνει ο κ. Καρακώστας.
Οι περιγραφές των ξένων ηγετών που πέρασαν το κατώφλι του Κυβερνείου ήταν χαρακτηριστικές. Όσοι πρωθυπουργοί από άλλες χώρες, πρόεδροι και βασιλείς φιλοξενήθηκαν έστω και για μια βραδιά στο Παλατάκι δεν είχαν λόγια να περιγράψουν την ομορφιά που αντίκριζαν. Έλεγαν πως δεν είχαν ξαναδεί τέτοιο σημείο και πως θα ήταν τυχεροί αν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στη χώρα τους. Όχι μόνο πολιτικοί αλλά και άνθρωποι του θεάματος όπως ο Κούρκουλος, ο Κούνδουρος και πολλοί ακόμη μαγεύτηκαν από το Παλατάκι και μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για τη θέα της Καλαμαριάς.
Όπως λέει ο πρόεδρος του συλλόγου, το Παλατάκι ήταν σαν ένα παιδί για τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος σε όλη τη διαδικασία του κτισίματος ήταν παρών και καμάρωνε πάρα πολύ γι' αυτό. Ήταν μάλιστα όνειρό του να αποτελεί για πάντα ένα διαμάντι για την περιοχή και να είναι ένας χώρος για τον οποίο θα μιλούν και στην άλλη άκρη της γης, όπως και έγινε.
Οι κήποι του Κυβερνείου ζωντάνευαν κάθε χρόνο την περίοδο της ΔΕΘ. Τότε που γινόταν εκεί παραδοσιακά για πολλά χρόνια η δεξίωση με πολιτικούς, επιχειρηματίες και κόσμο.
Τα εγκαίνια της ΔΕΘ και η δεξίωση που ακολουθούσε στο χώρο, «άναβαν» τα φώτα στο Κυβερνείο, όπου βρέθηκαν σχεδόν όλοι οι πολιτικοί, οι πρωθυπουργοί της χώρας αλλά και οι καλεσμένοι που ... έδιναν μαχη για μία πρόσκληση καθώς ήταν το πλέον κοσμικό γεγονός της χρονιάς. Εκεί όπου κάπου ανάμεσα στο μαγικό ηλιοβασίλεμα και το κρασί έβγαιναν πολλές φορές και σημαντικές πολιτικές ειδήσεις στα ...κλασικά πηγαδάκια της ΔΕΘ.
Αν δήλωναν έκθαμβοι αυτοί που επισκέφτηκαν το Κυβερνείο τότε πολλά περισσότερα θα μπορούσαν να πουν όσοι έμειναν στο Κυβερνείο, που αποτέλεσε χώρο διαμονής του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ως πρωθυπουργού και προέδρου της Δημοκρατίας) αλλά και κατοικία ορισμένων εκ των εκτός Θεσσαλονίκης προερχομένων Υπουργών Βόρειας Ελλάδας και στη συνέχεια Μακεδονίας-Θράκης. Τελευταίος ένοικός του ήταν ο εκ Κοζάνης προερχόμενος Υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Νίκος Τσιαρτσιώνης που έζησε εκεί την περίοδο 2004-2006. Ο ίδιος, μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, τονίζει πως η απόφαση να αναλάβει η Βουλή την ανάπλαση του Κυβερνείου και να σταματήσει η απαξίωσή του είναι το πιο θετικό νέο για το … πρώην σπίτι του.
«Οταν μπήκα να μείνω στο Κυβερνείο, οι συνθήκες ηταν δύσκολες καθώς ο χρόνος είχε αφήσει τα σημάδια του παντού, από τα κάγκελα μέχρι τα παντζούρια. Ως αρχιτέκτονας έβλεπα όλα τα όμορφα της κατασκευής και όλα τα άσχημα της φθοράς. Δύσκολες συνθήκες, αλλά το βράδυ με αποζημίωνε, το ηλιοβασίλεμα απο το μπαλκόνι έσβηνε μαγικά τα πάντα, όλη η κόπωση έφευγε» λέει ο πρώην υπουργός. Επισημαίνει μάλιστα ότι το κτίριο πρέπει να σωθεί και να διατηρηθεί καθόσον έχει καταγραφεί μία ιστορία γύρω από αυτό και πρέπει να αποτελέσει μια χρήσιμη κοιτίδα στην περιοχή.
Το 2007 το Παλατάκι έκλεισε για να γίνουν έργα. Από τότε παραμένει κλειστό, με την εικόνα του να είναι πολύ απακαρδιωτική: καταστροφές παντού σε ό,τι άλλοτε ήταν παραμυθένιο. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν σε αυτά τα 16 χρόνια της εγκατάλειψής του είναι εμφανείς τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του κτιρίου.
Πριν από μια διετία περίπου, ενεργό δράση ανέλαβε για το θέμα ο Σύλλογος «Φίλοι του Κυβερνείου» με σκοπό την ενημέρωση και την αφύπνιση των τοπικών (και όχι μόνο) δυνάμεων προκειμένου να σωθεί το «Παλατάκι» και η αρχή γίνεται, όπως όλα δείχνουν, αύριο με όσους έτρεξαν για όλο αυτό να δηλώνουν ικανοποιημένοι. Από την πλευρά της η δήμαρχος Καλαμαριάς, Χρύσα Αράπογλου, απέστειλε επιστολή προς τον πρωθυπουργό, επισημαίνοντας πως η υπόθεση αξιοποίησής του είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που αφορά τόσο την κοινωνία και τους πολίτες της Καλαμαριάς όσο και την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση.
Σε λίγες ώρες πια θα πραγματοποιηθεί, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η τελετή υπογραφής του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων, του Υπερταμείου και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου για την αξιοποίηση του Κυβερνείου της Θεσσαλονίκης.
Φωτογραφίες Μπάμπης Γιαννακίδης
ΣΧΟΛΙΑ