Θεσσαλονίκη: Το Σχολείο Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις του Ιπποκρατείου «απαντά» σε όλα τα ερωτήματα
16/05/2023 16:20
16/05/2023 16:20
Αν κάποιος παθαίνει έμφραγμα αισθάνεται μόνο οξύ πόνο στο στέρνο με αντανάκλαση στο χέρι; Ισχύει ότι αν κάποιος πονάει έντονα στο στήθος καλό είναι να μασήσει μια ασπιρίνη πριν πάει στο νοσοκομείο; Ισχύει ότι επειδή παίρνω φάρμακα που αραιώνουν το αίμα δεν πρέπει να τρώω πράσινα λαχανικά; Κάποιες φορές αμελώ να πάρω τα φάρμακά μου. Τι μπορώ να κάνω σ' αυτή την περίπτωση; Τα smartwatch είναι αξιόπιστα για να παρακολουθώ την υγεία μου; Γιατί ενώ κάποιος έχει τον ίδιο τρόπο ζωής με κάποιον άλλο, ο ένας παθαίνει έμφραγμα και ο άλλος όχι; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά καθώς και σε πολλά άλλα δίνονται στη νέα ιστοσελίδα cardio-school.com, η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Σχολείου Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις, που άρχισε να λειτουργεί.
Η έναρξη της λειτουργίας της νέα ιστοσελίδας ανακοινώθηκε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή τη διαδραστική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου (18:00-22:00), στην αίθουσα Μωρίς Σαλτιέλ του συνεδριακού κέντρου του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Το Σχολείο Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις τέθηκε σε λειτουργία το 2022 με πρωτοβουλία της Γ' Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου, με σκοπό να ενημερωθούν από ειδικούς γιατρούς νέοι αλλά και παλιοί ασθενείς, όσο το δυνατόν καλύτερα, για την πάθησή τους και προφυλαχθούν από την «πληροφοριορύπανση» που υπάρχει στην υγεία.
Η ημερίδα αποτελεί το επισφράγισμα της ολοκλήρωσης του δεύτερου κύκλου σεμιναρίων του «Σχολείου Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις» και στη διάρκειά της, οι συμμετέχοντες θα εκπαιδευτούν σε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) και χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή, που είναι ζωτικής σημασίας για τους καρδιολογικούς ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανακοπής και τους φροντιστές τους.
Να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη καταγράφονται 15-20 θάνατοι ανά 10.000 πληθυσμού από εξωνοσοκομειακή ανακοπή. Επιπλέον θα γίνει επίδειξη, σε πραγματικό χρόνο, ψηφιακών εφαρμογών και εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων, καθώς και ενημέρωση σε θέματα διατροφής, άσκησης, ψυχολογίας και σεξουαλικής δραστηριότητας.
Όπως ανέφερε ο διευθυντής της Γ' Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου, καθηγητής Καρδιολογίας Βασίλης Βασιλικός, υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ γιατρών και ασθενών καθώς οι ασθενείς δεν καταλαβαίνουν αυτά που τους λέει ο γιατρός. «Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε στους ασθενείς για να μας καταλαβαίνουν», σημείωσε ο κ. Βασιλικός. Αναφερόμενος δε, στον φόβο από τον οποίο διακατέχεται ο ασθενής μήπως ξαναπάθει έμφραγμα, αρρυθμίες κ.λπ, σημείωσε ότι δεν διατρέχουν όλοι τον ίδιο κίνδυνο.
Οι καρδιοπαθείς που δεν έχουν συμπτώματα μπορούν να κάνουν σεξ, αλλά χωρίς υπερβολές
«Ο ασθενής διακατέχεται από φόβο αν μπορεί να το ξαναπάθει. Παρότι δεν έχουν τον ίδιο κίνδυνο όλοι, τους ταλαιπωρεί κοινωνικά και δεν μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους. Κάποιος που έχει πάθει έμφραγμα κι έχει αλλάξει τους παράγοντες κινδύνου, μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του, σε αντίθεση με κάποιον που έχει βαριά ανεπάρκεια. Σε ό,τι αφορά την ερωτική ζωή, οι περισσότεροι δικαιούνται να έχουν κανονική, κάποιοι δεν μπορούν, για κάποιους είναι επικίνδυνο. Αντίστοιχα με τις άλλες δραστηριότητες, αν δεν έχεις ιδιαίτερα συμπτώματα και είσαι σταθερός, όπως πας στη δουλειά σου, μπορείς να έχεις την επαφή, χωρίς υπερβολές. Οι ασθενείς βλέπουν πληροφορίες στο διαδίκτυο και παίρνουν αυτό που τους αρέσει και όχι αυτό που τους ταιριάζει», ανέφερε ο κ. Βασιλικός. Παράλληλα σημείωσε ότι η σωστή αγωγή και ο τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει κατά 20%-30% τις επανεισαγωγές και τις άσκοπες επισκέψεις στα νοσοκομεία.
Ο καρδιολόγος, υπεύθυνος και συντονιστής Σχολείου Ασθενών και του ιατρείου Καρδιαγγειακής Πρόληψης και Ψηφιακής Καρδιολογίας της Γ' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής κλινικής του ΑΠΘ Κώστας Μπακογιάννης ανακοίνωσε τη λειτουργία της νέας ιστοσελίδας, ενώ αναφερόμενος στα ψηφιακά εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι καρδιοπαθείς σημείωσε ότι αποτελούν σύμμαχο των ασθενών. Επισήμανε, όμως, ότι κάποιες εφαρμογές για κινητά δεν κάνουν αυτό που λένε και τα smartwatches, που δείχνουν την πίεση ή κάνουν ηλεκτροκαρδιοράφημα έχουν διαβαθμίσεις ως προς την αξιοπιστία τους.
Κάποια από τα πιο συχνά ερωτήματα των καρδιοπαθών καθώς και οι απαντήσεις που δίνονται σε αυτούς μέσω της ιστοσελίδα είναι τα εξής:
- Αν κάποιος παθαίνει έμφραγμα αισθάνεται μόνο οξύ πόνο στο στέρνο με αντανάκλαση στο χέρι;
Αν και ακούμε συχνά ότι ο οξύς πόνος στην περιοχή του στέρνου με αντανάκλαση -κυρίως- στο αριστερό χέρι είναι η πιο συχνή εμφάνιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου, το έμφραγμα μπορεί να εμφανιστεί και με άλλα πιο άτυπα συμπτώματα κάποιες φορές. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι: Δυσκολία στην αναπνοή/δύσπνοια, ναυτία, εφίδρωση, αίσθημα ζάλης και λιποθυμία. Ο πόνος στην περιοχή του στέρνου μπορεί να εμφανιστεί και ως πίεση ή σφίξιμο και μπορεί να αντανακλάται εκτός από το χέρι στην κάτω γνάθο, στον λαιμό, στους ώμους και στην πλάτη. Επιπρόσθετα κάποιος που παθαίνει έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να εμφανίσει έντονο άγχος και φόβο. Αν κάποιος υποψιάζεται ότι περνάει ο ίδιος ή κάποιος κοντινός του έμφραγμα θα πρέπει άμεσα να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
- Ισχύει ότι αν κάποιος πονάει έντονα στο στήθος καλό είναι να μασήσει μια ασπιρίνη πριν πάει στο νοσοκομείο;
Γενικά δε συστήνεται η λήψη οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής χωρίς τις οδηγίες του ιατρού. Αν κάποιος εμφανίζει συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν ότι περνάει οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου θα πρέπει άμεσα να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
- Ισχύει ότι επειδή παίρνω φάρμακα που αραιώνουν το αίμα δεν πρέπει να τρώω πράσινα λαχανικά;
Η διατροφή είναι βασικό κομμάτι της επιτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής και εν γένει της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Κάποιες από τις φαρμακευτικές ουσίες επηρεάζονται από τη λήψη τροφής. Οι ασθενείς που λαμβάνουν Sintrom θα πρέπει, σε συνεργασία με τον γιατρό τους, να βρουν τη χρυσή τομή για την επίτευξη σταθερών επιπέδων INR. Για τους ασθενείς που λαμβάνουν DOACs δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επηρεάζονται από τα πράσινα λαχανικά.
- Κάποιες φορές αμελώ να πάρω τα φάρμακά μου. Τι μπορώ να κάνω σ' αυτή την περίπτωση;
Η πλημμελής λήψη της φαρμακευτικής αγωγής είναι η συχνότερη αιτία εισαγωγής στο νοσοκομείο! Πρέπει να φροντίζουμε να παίρνουμε την αγωγή μας συστηματικά και σωστά. Συζητάμε με τον γιατρό μας τις λύσεις που υπάρχουν, ώστε να προσαρμόζεται η αγωγή στις ανάγκες μας. Νεότερες λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν στο να μην ξεχνάμε να πάρουμε τα φάρμακά μας είναι οι εφαρμογές στο κινητό. Είναι σημαντικό, αν ξεχάσουμε κάποια δόση φαρμάκου, να είμαστε σε επικοινωνία με τον γιατρό μας για το τι πρέπει να κάνουμε, ώστε να αποφύγουμε ανεπιθύμητες ενέργειες και κυρίως όταν παίρνουμε αντιπηκτικά.
- Τα smartwatch είναι αξιόπιστα για να παρακολουθώ την υγεία μου;
Η ψηφιακή τεχνολογία είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνα ρολόγια και έξυπνες συσκευές μπορούν να μας βοηθήσουν να παρακολουθούμε κάποιες παραμέτρους. Δεν υποκαθιστούν τον γιατρό, λειτουργούν συμπληρωματικά. Προσοχή, δεν κάνουν πάντα όσα υπόσχονται ή νομίζουμε ότι κάνουν…
- Γιατί ενώ κάποιος έχει τον ίδιο τρόπο ζωής με κάποιον άλλο, ο ένας παθαίνει έμφραγμα και ο άλλος όχι;
Είναι αλήθεια ότι η ποιότητα της διατροφής, η συστηματική άσκηση ή η έλλειψή της, το κάπνισμα, είναι κύριοι παράγοντες για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Ωστόσο, η ανάπτυξη και η εκδήλωση της νόσου φαίνεται να είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων και συχνά αλληλοεξαρτώμενων μηχανισμών και παραγόντων που επηρεάζουν διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο. Για παράδειγμα, η γενετική προδιάθεση και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να εξηγήσουν την εμφάνιση ή μη της νόσου. Επιπρόσθετα, υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που μπορεί να προδιαθέτουν στην ανάπτυξη υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας, διαβήτη κ.ά, που επίσης σχετίζονται με την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Εκτός από τον τρόπο ζωής, η ηλικία, το φύλο, η φυλή, αλλά και ο τόπος ζωής, τα επίπεδα άγχους και η προσωπικότητα φαίνεται να επηρεάζουν την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αν κάποιος παθαίνει έμφραγμα αισθάνεται μόνο οξύ πόνο στο στέρνο με αντανάκλαση στο χέρι; Ισχύει ότι αν κάποιος πονάει έντονα στο στήθος καλό είναι να μασήσει μια ασπιρίνη πριν πάει στο νοσοκομείο; Ισχύει ότι επειδή παίρνω φάρμακα που αραιώνουν το αίμα δεν πρέπει να τρώω πράσινα λαχανικά; Κάποιες φορές αμελώ να πάρω τα φάρμακά μου. Τι μπορώ να κάνω σ' αυτή την περίπτωση; Τα smartwatch είναι αξιόπιστα για να παρακολουθώ την υγεία μου; Γιατί ενώ κάποιος έχει τον ίδιο τρόπο ζωής με κάποιον άλλο, ο ένας παθαίνει έμφραγμα και ο άλλος όχι; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά καθώς και σε πολλά άλλα δίνονται στη νέα ιστοσελίδα cardio-school.com, η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Σχολείου Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις, που άρχισε να λειτουργεί.
Η έναρξη της λειτουργίας της νέα ιστοσελίδας ανακοινώθηκε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή τη διαδραστική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου (18:00-22:00), στην αίθουσα Μωρίς Σαλτιέλ του συνεδριακού κέντρου του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Το Σχολείο Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις τέθηκε σε λειτουργία το 2022 με πρωτοβουλία της Γ' Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου, με σκοπό να ενημερωθούν από ειδικούς γιατρούς νέοι αλλά και παλιοί ασθενείς, όσο το δυνατόν καλύτερα, για την πάθησή τους και προφυλαχθούν από την «πληροφοριορύπανση» που υπάρχει στην υγεία.
Η ημερίδα αποτελεί το επισφράγισμα της ολοκλήρωσης του δεύτερου κύκλου σεμιναρίων του «Σχολείου Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις» και στη διάρκειά της, οι συμμετέχοντες θα εκπαιδευτούν σε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) και χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή, που είναι ζωτικής σημασίας για τους καρδιολογικούς ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανακοπής και τους φροντιστές τους.
Να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη καταγράφονται 15-20 θάνατοι ανά 10.000 πληθυσμού από εξωνοσοκομειακή ανακοπή. Επιπλέον θα γίνει επίδειξη, σε πραγματικό χρόνο, ψηφιακών εφαρμογών και εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων, καθώς και ενημέρωση σε θέματα διατροφής, άσκησης, ψυχολογίας και σεξουαλικής δραστηριότητας.
Όπως ανέφερε ο διευθυντής της Γ' Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου, καθηγητής Καρδιολογίας Βασίλης Βασιλικός, υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ γιατρών και ασθενών καθώς οι ασθενείς δεν καταλαβαίνουν αυτά που τους λέει ο γιατρός. «Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε στους ασθενείς για να μας καταλαβαίνουν», σημείωσε ο κ. Βασιλικός. Αναφερόμενος δε, στον φόβο από τον οποίο διακατέχεται ο ασθενής μήπως ξαναπάθει έμφραγμα, αρρυθμίες κ.λπ, σημείωσε ότι δεν διατρέχουν όλοι τον ίδιο κίνδυνο.
Οι καρδιοπαθείς που δεν έχουν συμπτώματα μπορούν να κάνουν σεξ, αλλά χωρίς υπερβολές
«Ο ασθενής διακατέχεται από φόβο αν μπορεί να το ξαναπάθει. Παρότι δεν έχουν τον ίδιο κίνδυνο όλοι, τους ταλαιπωρεί κοινωνικά και δεν μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους. Κάποιος που έχει πάθει έμφραγμα κι έχει αλλάξει τους παράγοντες κινδύνου, μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του, σε αντίθεση με κάποιον που έχει βαριά ανεπάρκεια. Σε ό,τι αφορά την ερωτική ζωή, οι περισσότεροι δικαιούνται να έχουν κανονική, κάποιοι δεν μπορούν, για κάποιους είναι επικίνδυνο. Αντίστοιχα με τις άλλες δραστηριότητες, αν δεν έχεις ιδιαίτερα συμπτώματα και είσαι σταθερός, όπως πας στη δουλειά σου, μπορείς να έχεις την επαφή, χωρίς υπερβολές. Οι ασθενείς βλέπουν πληροφορίες στο διαδίκτυο και παίρνουν αυτό που τους αρέσει και όχι αυτό που τους ταιριάζει», ανέφερε ο κ. Βασιλικός. Παράλληλα σημείωσε ότι η σωστή αγωγή και ο τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει κατά 20%-30% τις επανεισαγωγές και τις άσκοπες επισκέψεις στα νοσοκομεία.
Ο καρδιολόγος, υπεύθυνος και συντονιστής Σχολείου Ασθενών και του ιατρείου Καρδιαγγειακής Πρόληψης και Ψηφιακής Καρδιολογίας της Γ' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής κλινικής του ΑΠΘ Κώστας Μπακογιάννης ανακοίνωσε τη λειτουργία της νέας ιστοσελίδας, ενώ αναφερόμενος στα ψηφιακά εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι καρδιοπαθείς σημείωσε ότι αποτελούν σύμμαχο των ασθενών. Επισήμανε, όμως, ότι κάποιες εφαρμογές για κινητά δεν κάνουν αυτό που λένε και τα smartwatches, που δείχνουν την πίεση ή κάνουν ηλεκτροκαρδιοράφημα έχουν διαβαθμίσεις ως προς την αξιοπιστία τους.
Κάποια από τα πιο συχνά ερωτήματα των καρδιοπαθών καθώς και οι απαντήσεις που δίνονται σε αυτούς μέσω της ιστοσελίδα είναι τα εξής:
- Αν κάποιος παθαίνει έμφραγμα αισθάνεται μόνο οξύ πόνο στο στέρνο με αντανάκλαση στο χέρι;
Αν και ακούμε συχνά ότι ο οξύς πόνος στην περιοχή του στέρνου με αντανάκλαση -κυρίως- στο αριστερό χέρι είναι η πιο συχνή εμφάνιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου, το έμφραγμα μπορεί να εμφανιστεί και με άλλα πιο άτυπα συμπτώματα κάποιες φορές. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι: Δυσκολία στην αναπνοή/δύσπνοια, ναυτία, εφίδρωση, αίσθημα ζάλης και λιποθυμία. Ο πόνος στην περιοχή του στέρνου μπορεί να εμφανιστεί και ως πίεση ή σφίξιμο και μπορεί να αντανακλάται εκτός από το χέρι στην κάτω γνάθο, στον λαιμό, στους ώμους και στην πλάτη. Επιπρόσθετα κάποιος που παθαίνει έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να εμφανίσει έντονο άγχος και φόβο. Αν κάποιος υποψιάζεται ότι περνάει ο ίδιος ή κάποιος κοντινός του έμφραγμα θα πρέπει άμεσα να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
- Ισχύει ότι αν κάποιος πονάει έντονα στο στήθος καλό είναι να μασήσει μια ασπιρίνη πριν πάει στο νοσοκομείο;
Γενικά δε συστήνεται η λήψη οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής χωρίς τις οδηγίες του ιατρού. Αν κάποιος εμφανίζει συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν ότι περνάει οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου θα πρέπει άμεσα να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
- Ισχύει ότι επειδή παίρνω φάρμακα που αραιώνουν το αίμα δεν πρέπει να τρώω πράσινα λαχανικά;
Η διατροφή είναι βασικό κομμάτι της επιτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής και εν γένει της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Κάποιες από τις φαρμακευτικές ουσίες επηρεάζονται από τη λήψη τροφής. Οι ασθενείς που λαμβάνουν Sintrom θα πρέπει, σε συνεργασία με τον γιατρό τους, να βρουν τη χρυσή τομή για την επίτευξη σταθερών επιπέδων INR. Για τους ασθενείς που λαμβάνουν DOACs δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επηρεάζονται από τα πράσινα λαχανικά.
- Κάποιες φορές αμελώ να πάρω τα φάρμακά μου. Τι μπορώ να κάνω σ' αυτή την περίπτωση;
Η πλημμελής λήψη της φαρμακευτικής αγωγής είναι η συχνότερη αιτία εισαγωγής στο νοσοκομείο! Πρέπει να φροντίζουμε να παίρνουμε την αγωγή μας συστηματικά και σωστά. Συζητάμε με τον γιατρό μας τις λύσεις που υπάρχουν, ώστε να προσαρμόζεται η αγωγή στις ανάγκες μας. Νεότερες λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν στο να μην ξεχνάμε να πάρουμε τα φάρμακά μας είναι οι εφαρμογές στο κινητό. Είναι σημαντικό, αν ξεχάσουμε κάποια δόση φαρμάκου, να είμαστε σε επικοινωνία με τον γιατρό μας για το τι πρέπει να κάνουμε, ώστε να αποφύγουμε ανεπιθύμητες ενέργειες και κυρίως όταν παίρνουμε αντιπηκτικά.
- Τα smartwatch είναι αξιόπιστα για να παρακολουθώ την υγεία μου;
Η ψηφιακή τεχνολογία είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνα ρολόγια και έξυπνες συσκευές μπορούν να μας βοηθήσουν να παρακολουθούμε κάποιες παραμέτρους. Δεν υποκαθιστούν τον γιατρό, λειτουργούν συμπληρωματικά. Προσοχή, δεν κάνουν πάντα όσα υπόσχονται ή νομίζουμε ότι κάνουν…
- Γιατί ενώ κάποιος έχει τον ίδιο τρόπο ζωής με κάποιον άλλο, ο ένας παθαίνει έμφραγμα και ο άλλος όχι;
Είναι αλήθεια ότι η ποιότητα της διατροφής, η συστηματική άσκηση ή η έλλειψή της, το κάπνισμα, είναι κύριοι παράγοντες για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Ωστόσο, η ανάπτυξη και η εκδήλωση της νόσου φαίνεται να είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων και συχνά αλληλοεξαρτώμενων μηχανισμών και παραγόντων που επηρεάζουν διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο. Για παράδειγμα, η γενετική προδιάθεση και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να εξηγήσουν την εμφάνιση ή μη της νόσου. Επιπρόσθετα, υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που μπορεί να προδιαθέτουν στην ανάπτυξη υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας, διαβήτη κ.ά, που επίσης σχετίζονται με την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Εκτός από τον τρόπο ζωής, η ηλικία, το φύλο, η φυλή, αλλά και ο τόπος ζωής, τα επίπεδα άγχους και η προσωπικότητα φαίνεται να επηρεάζουν την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΣΧΟΛΙΑ