Λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου που ζαλίζουν φτάνουν σταδιακά σε όλο και περισσότερους καταναλωτές, νοικοκυριά και επαγγελματίες. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης, στις βιοτεχνίες και στο λιανεμπόριο που η χρήση ρεύματος και φυσικού αερίου είναι μεγάλη, το κόστος της ενέργειας έχει σκαρφαλώσει σε απλησίαστα επίπεδα με τους επιχειρηματίες να… τρίβουν τα μάτια τους με τα εξωγήινα ποσά που αντικρίζουν, όταν ανοίγουν τους λογαριασμούς.

Υπό αυτό το πρίσμα και μέσα σε ένα αντίξοο περιβάλλον γεμάτο νάρκες και παγίδες, στη ζυγαριά για τις επιχειρήσεις μπαίνει από τη μία η ανάγκη συνέχισης της ομαλής λειτουργίας τους και από την άλλη η επιβίωσή τους που περνάει αναγκαστικά μέσα από περικοπές περιττών εξόδων και αυξήσεις στην τελική τιμή των προϊόντων για να βγει ο λογαριασμός, χωρίς να… βαρέσουν κανόνι.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος που περικυκλώνει την αγορά, με τα έως τώρα δεδομένα, οι αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα αγγίζουν το 165%, ενώ σε σχέση με πέρυσι, η αύξηση στους λογαριασμούς φυσικού αερίου, υπερβαίνει το 300%.

«Οικονομίες κλίμακας και μείωση ωρών εργασίας»

«Οι αυξήσεις που αντιμετωπίζουν καθημερινά στο ενεργειακό κόστος οι ΜμΕ είναι δύσκολα διαχειρίσιμες, (ειδικά αν συνδυαστούν και με τις ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες), διαφέρουν βέβαια ανάλογα με το συμβόλαιο που έχει κάθε εταιρεία με τον εκάστοτε πάροχο. Επιχειρήσεις εμφιαλώσεως ποτών, εταιρείες με πλαστικά, αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, συνεπώς η μετακύλιση των αυξήσεων στους καταναλωτές, όσο κι αν ένα μέρος τους απορροφηθεί από τις επιχειρήσεις, είναι αναπόφευκτη καθώς το κόστος παραγωγής αυξάνεται αλματωδώς», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Αναστάσιος Καπνοπώλης.

«Οι επιχειρήσεις για να αμυνθούν απέναντι στο κύμα ακρίβειας προσπαθούν να εφαρμόσουν οικονομίες κλίμακας (μία παραγωγή που είναι να βγει σε μία μέρα μετακυλίεται σε περισσότερες) ενώ ταυτόχρονα μειώνουν και τις ώρες εργασίας του προσωπικού για να μπορέσουν να εξοικονομήσουν πόρους», συμπληρώνει.

«Οι επιδοτήσεις που έχουν δοθεί για την ενέργεια μέχρι τώρα έχουν βοηθήσει ελάχιστα. Λύση θα ήταν μία μείωση στον ΦΠΑ από το 13% στο 6% για τα είδη πρώτης ανάγκης και αντίστοιχα πτώση του ΕΦΚ, εξορθολογισμός χρεώσεων όπως ΕΤΜΕΑΡ και ΑΠΕ στους λογαριασμούς, περισσότερες δόσεις για την αποπληρωμή των λογαριασμών, πλαφόν στην τιμή του αερίου στην χονδρεμπορική αγορά», τονίζει.

Σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, προτείνει επιτάχυνση αδειοδοτήσεων ΑΠΕ, προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, ανάπτυξη ενεργειακών κοινοτήτων, επιδοτήσεις φωτοβολταϊκών για το επιχειρείν, νέο θεσμικό πλαίσιο εστιασμένο στις ΑΠΕ και την πράσινη ανάπτυξη.

Θέτοντας το ζήτημα υπό μία ευρύτερη διάσταση και με δεδομένο πως «τρέχει» ήδη το Ταμείο Ανάκαμψης που φιλοδοξεί να μετασχηματίσει την ελληνική οικονομία, στέκεται στην ανάγκη επίτευξης μίας μίνιμουμ συναίνεσης πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων απέναντι στις μείζονες προκλήσεις, κρίνοντας πως προτεραιότητα πρέπει να έχει η ριζική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με τον πρωτογενή τομέα σε πρωταγωνιστικό ρόλο.

«Υποφέρουμε»

«Η κατάσταση στην αγορά είναι τραγική, δεν υπάρχει κίνηση στην αγορά, οι καταστηματάρχες βρίσκονται σε απόγνωση. Πέρα από τη ρευστότητα που δεν υπάρχει η άνοδος του ενεργειακού κόστους μας γονατίζει, τα μικρομεσαία εμπορικά καταστήματα υποφέρουν, είναι πολύ δύσκολο να ανταπεξέλθουμε στους λογαριασμούς ρεύματος και αερίου. Οι επιδοτήσεις από το κράτος είναι μία ανάσα αλλά δεν αρκεί. Η ακρίβεια τσακίζει τους πολίτες αλλά και το επιχειρείν, ο κόσμος δεν έχει χρήματα ούτε για τα προς το ζην, δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράσει κάτι άλλο πέρα από τα απαραίτητα», σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΣΘ, Παντελής Φιλιππίδης.

«Εφιάλτης» για τους παρόχους οι απλήρωτοι λογαριασμοί

Είναι ενδεικτικό πως στο χείλος του γκρεμού έχει φέρει τις εταιρείες προμήθειας η παρατεταμένη και διογκούμενη ενεργειακή κρίση, καθώς οι απλήρωτοι λογαριασμοί χτίζουν συνθήκες ντόμινο στην αγορά με τα απλήρωτα χρέη στους παρόχους (πολλοί αδυνατούν να αποδώσουν τα δημοτικά τέλη στους δήμους) να εκτοξεύονται. Παρά τις κρατικές επιδοτήσεις, οι καταναλωτές… παραμιλάνε με τα ποσά που αντικρίζουν στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου. Η ΔΕΗ βρίσκεται σαφώς σε πλεονεκτικότερη θέση από τους υπόλοιπους παρόχους, με τα περιθώρια απορρόφησης των αυξήσεων που έχει να είναι περισσότερα.

Την ίδια στιγμή, οι εταιρείες προμήθειας αναγκάζονται να «μπαλώνουν» τις αυξανόμενες ανάγκες ρευστότητας, ανοίγοντας συνεχώς νέες πιστωτικές γραμμές, με κάποιες εξ αυτών να καταφεύγουν και σε άλλες πρακτικές ενίσχυσης της ρευστότητάς τους, όπως καθυστερώντας την εξόφληση οφειλών προς τους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ) ή και παρακρατώντας έσοδα από τα τέλη υπέρ δήμων. Οι ισολογισμοί των εταιρειών προμήθειας, ανεξαρτήτως μεγέθους, κινούνται μεταξύ… σφύρας και άκμονος, ενώ από τον Δεκέμβριο και μετά άρχισαν και οι πρώτες καθυστερήσεις εξόφλησης λογαριασμών ρεύματος από τους καταναλωτές, καθώς η ακρίβεια «τρώει» το εισόδημά τους.

Όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που σπρώχνουν προς τα πίσω την ημερομηνία αποπληρωμής των λογαριασμών τους ενώ αρκετοί επιλέγουν και τους διακανονισμούς, «ξεχειλώνοντας» τα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών που αναζητούν απεγνωσμένα λύσεις.

Οι προβληματισμοί για το ενδεχόμενο ενός νέου κύματος ανεξόφλητων οφειλών από τους καταναλωτές προς τους παρόχους, που θα εξελιχθεί σε ντόμινο για όλη την αγορά, εντείνονται καθώς δεν διαφαίνεται τάση υποχώρησης των τιμών σύντομα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 03.04.2022