Οι αρσενικές σφήκες δεν διαθέτουν κεντρί, όμως το πέος τους έχει πολύ αποτελεσματικά αγκάθια, τα οποία χρησιμοποιούν για να μην καταλήξουν γεύμα των αρπακτικών, αποκαλύπτει μια έρευνα που δόθηκε σήμερα, Δευτέρα, στη δημοσιότητα.

Χάρη σε ένα τυχαίο τσίμπημα, Ιάπωνες επιστήμονες ανακάλυψαν αυτόν τον αμυντικό μηχανισμό των αρσενικών που, σε αντίθεση με τις θηλυκές, δεν διαθέτουν κεντρί-φόβητρο με δηλητήριο. Παρά την αδυναμία τους αυτή ωστόσο καταφέρνουν και ξεφεύγουν από τους διώκτες τους χάρη σε μια συμπεριφορά που δεν είχε γίνει πλήρως κατανοητή μέχρι σήμερα. Οι επιστήμονες υπέθεταν ότι ορισμένα αρσενικά έντομα μπορούν να «τσιμπήσουν» με τα γεννητικά τους όργανα αλλά δεν είχαν αποδείξεις, εξήγησε ο Σίντζι Σουγκιούρα, του Πανεπιστημίου του Κόμπε, εκ των συγγραφέων της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology.

Ο Σουγκιούρα, που είναι ειδικός στην «αμυντική στρατηγική» των ζώων απέναντι στα αρπακτικά, ήταν παρών όταν μια φοιτήτριά του, η Μισάκι Τσούτζι (συνυπογράφει επίσης τη μελέτη) τσιμπήθηκε από μια αρσενική σφήκα. «Προσπάθησα κι εγώ να τσιμπηθώ και, καθώς πίστευα ότι οι αρσενικές είναι άκακες, αιφνιδιάστηκα όταν αισθάνθηκα τον πόνο του τσιμπήματος», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Ο καθηγητής υποψιάστηκε ότι για το τσίμπημα που αισθάνθηκε ευθύνονταν τα δύο μεγάλα αγκάθια εκατέρωθεν του πέους του αρσενικού. Και αποφάσισε να δοκιμάσει αυτή τη θεωρία στο εργαστήριο, προσφέροντας αρσενικές σφήκες ως γεύμα σε δύο είδη βατράχων. «Παρατηρήσαμε πολλές αρσενικές που, τη στιγμή της επίθεσης, τσιμπούσαν το στόμα ή άλλα μέρη του σώματος του βατράχου με τα γεννητικά τους όργανα», περιέγραψε.

Ένα βίντεο δείχνει έναν άτυχο βάτραχο να προσπαθεί, εις μάτην, να μασουλήσει το έντομο, μέχρι που το βγάζει απότομα από το στόμα του, χρησιμοποιώντας το μπροστινό πόδι του.

Περισσότερα από ένα στα τρία αρπακτικά «έφτυναν» τις αρσενικές σφήκες εξαιτίας των τσιμπημάτων που δέχονταν. Το πείραμα επαναλήφθηκε με σφήκες από τις οποίες είχαν αφαιρέσει τα γεννητικά όργανα: οι βάτραχοι τις έκαναν μια μπουκιά.

Η διαφορά ήταν «στατιστικά σημαντική», κάτι που υποδηλώνει ότι αυτή η στρατηγική επιβίωσης στις αρσενικές σφήκες έπαιξε κάποιον ρόλο στην εξέλιξη του εντόμου.

Τα γεννητικά όργανα των εντόμων, αν εξαιρέσει κανείς τον αναπαραγωγικό ρόλο τους, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα. Παλαιότερες έρευνες έδειξαν ότι λεπιδόπτερα της οικογένειας των σφιγγίδων χρησιμοποιούσαν τα γεννητικά τους όργανα για να εκπέμψουν υπέρηχους που έδιωχναν τις νυχτερίδες.

Ο Σίντζι Σουγκιούρα έχει κάνει ο ίδιος μελέτες για τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα κολεόπτερα, αφού καταποθούν από τον «εχθρό», καταφέρνουν και βγαίνουν ζωντανά από τον πρωκτό του. Ο βιολόγος ελπίζει τώρα να συνεχίσει τις έρευνές του για να διαπιστώσει αν και άλλα είδη σφήκας έχουν τον ίδιο αμυντικό μηχανισμό.