"Τι σε μέλλει εσένανε από πού είμαι εγώ;" - Η προσφυγιά όπως τραγουδήθηκε από τους ξεριζωμένους
06/04/2022 15:22
06/04/2022 15:22
Ο ρόλος της μουσικής και του τραγουδιού ως ταυτότητα και μνήμη των ξεριζωμένων βρίσκεται στο επίκεντρο της μουσικής παράστασης του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης με τίτλο "Τι σε μέλλει εσένανε από πού είμαι εγώ;". Το αφιέρωμα αποτελεί καρπό ιστορικής και μουσικής έρευνας του καθηγητή Λάμπρου Λιάβα, που σε συνεργασία με το μουσικό σχήμα «Ροδόπη» αναδεικνύει το παραδοσιακό τρίπτυχο «τραγούδι-μουσική-χορός», σε άμεση σύνδεση με τις ιστορίες και τα βιώματα των προσφύγων.
"Χαίρομαι που ξεκινάμε από τη Θεσσαλονίκη που είναι η πρωτεύουσα των προσφύγων. Αυτό που θέλαμε πάνω από όλα είναι να κάνουμε μία μουσική παράσταση που θα αναδείξει την ταυτότητα και τη μνήμη των προσφύγων έτσι όπως αποτυπώθηκε στα τραγούδια τους. Για αυτό το λόγο επιλέχθηκε και ο συγκεκριμένος τίτλος που πρόκειται για μία φράση που απηύθυναν οι πρόσφυγες στις τοπικές κοινωνίες μέσα από τα τραγούδια τους καθώς δεν τους καλοδέχτηκαν στις περιοχές τους", εξηγεί στο makthes.gr ο κ. Λιάβας.
Αντιπροσωπευτικά κείμενα και τραγούδια που διατρέχουν διάφορες περιοχές του Μικρασιατικού Ελληνισμού: Σμύρνη-Ιωνία, Κωνσταντινούπολη-Προποντίδα-Ανατολική Θράκη, Πόντο και Καππαδοκία θα ακουστούν στη μουσική παράσταση του ΟΜΜΘ με τα τραγούδια να ερμηνεύουν με τις χαρακτηριστικές φωνές τους η Μαριώ, η Μελίνα Κανά, η Λιζέτα Καλημέρη και ο τραγουδιστής του μουσικού σχήματος «Ροδόπη» Δρόσος Κουτσοκώστας.
Η παράσταση ξεκινάει, παρουσιάζοντας τη μουσική ζωή πριν το 1922 στις ακμάζουσες κοινότητες των Ρωμιών για να παρακολουθήσουμε το τραύμα της προσφυγιάς έτσι όπως αποτυπώθηκε στα τραγούδια καταλήγοντας στην εγκατάσταση στις νέες πατρίδες, όπου οι πρόσφυγες μέσα από το τραγούδι και τον χορό διακήρυξαν την ταυτότητά τους και ξαναέχτισαν τη ζωή τους. Η καλλιτεχνική κατάθεση της ομάδας που αναδεικνύει τη μνήμη μέσα από τη μουσική και το τραγούδι στοχεύει, όπως λέει ο κ. Λιάβας, και στο να μην αφήσουμε το κακό να ξεχαστεί περνώντας έτσι ένα βαθιά αντιρατσιστικό μήνυμα:
"Το να ξεχάσεις το κακό είναι σαν να του δίνεις άδεια να επαναληφθεί. Αυτή η επέτειος δεν είναι μόνο για να θυμηθούμε αυτό το φοβερό τραύμα του ελληνισμού αλλά και για να σημειώσουμε πως έχουμε τη δύναμη να πέφτουμε και να ξαναγεννιόμαστε μέσα από τις στάχτες μας. Αυτό ήταν για μένα το πιο σημαντικό μήνυμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες. Για αυτό το λόγο δεν έχουμε μόνο τραγούδια του θρήνου και της καταστροφής αλλά και μουσικές που αναδεικνύουν την προσπάθεια αυτών των ανθρώπων να πάρουν κουράγιο και να αναδιαπραγματευτούν τη ζωή και την ταυτότητά τους. Δεν υπάρχει καμία ελληνική οικογένεια που να μην έχει στους κόλπους της έναν πρόσφυγα ή ένα μετανάστη. Με παππού πρόσφυγα και πατέρα μετανάστη πως μπορούν οι νέοι να είναι ρατσιστές; "
Συνολικά έχουν επιλεγεί 30 τραγούδια που θα ακουστούν με κάποια από αυτά να μην είναι τόσο γνωστά ώστε το κοινό να έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει κάποια διαμάντια της εποχής. Στο πρόγραμμα γίνεται αναφορά και στη Μικρασιάτικη Σχολή του Ρεμπέτικου που ανέδειξε σπουδαίους μουσικούς και οργανοπαίχτες.
Συγκλονιστικές προφορικές μαρτυρίες και κείμενα της εποχής θα πλαισιώσουν την εκδήλωση με συνοδεία από σπάνιο οπτικο-ακουστικό υλικό (βίντεο και φωτογραφίες), απ’ όπου αναδύονται τα πρόσωπα και οι ανθρώπινες ιστορίες που αποτυπώθηκαν στα τραγούδια.
"Αφήνουμε τους ίδιους τους ανθρώπους να μιλήσουν για αυτό που έζησαν. Πίσω από τα τραγούδια υπάρχουν άνθρωποι με πάθη και μνήμες, αυτό αναδεικνύουμε. Όταν μάλιστα συνδέουμε τους ήχους με τα πρόσωπα και τις ιστορίες τους ακούμε διαφορετικά τα τραγούδια", καταλήγει ο κ. Λιάβας ο οποίος θα αναγνώσει και τα εν λόγω κείμενα.
Έρευνα-κείμενα-παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Τραγούδι: Λιζέτα Καλημέρη
Μελίνα Κανά
Μαριώ
Rodopi Ensemble:
Δρόσος Κουτσοκώστας (Τραγούδι, λαούτο)
Κυριάκος Πετράς (βιολί)
Νίκος Αγγούσης (κλαρίνο)
Άλκης Ζοπόγλου (Κανονάκι)
Γιώργος Παγκοζίδης (Κρουστά)
Συμμετέχουν: Μιχάλης Καλιοντζίδης (Τραγούδι, κεμεντζέ)
Μαρίνα Λιόντου-Μοχάμεντ (Ούτι)
Γενική επιμέλεια χορών: Κύρος Αθανασιάδης
Χορευτικές Ομάδες:
Λύκειο Ελληνίδων Ξάνθης (υπεύθυνος χορού: Κύρος Αθανασιάδης)
Λύκειο Ελληνίδων Θεσσαλονίκης (υπεύθυνος χορού: Γιώργος Σοφιανίδης)
Πρότυπη Καλλιτεχνική Ομάδα Χορού «Έκνευσις» (υπεύθυνος χορού: Κωνσταντίνος Νικολαΐδης)
Σύλλογος Μικρασιατών Νικομήδειας «Οι Κιζδερβενιώτες» (υπεύθυνος χορού: Δημήτρης Χατζηαγγελίδης)
Έρευνα οπτικο-ακουστικού υλικού – επιμέλεια προβολών: Γρηγόρης Φιλίδης
Επιμέλεια ήχου: Δημήτρης Δημητριάδης
Ο ρόλος της μουσικής και του τραγουδιού ως ταυτότητα και μνήμη των ξεριζωμένων βρίσκεται στο επίκεντρο της μουσικής παράστασης του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης με τίτλο "Τι σε μέλλει εσένανε από πού είμαι εγώ;". Το αφιέρωμα αποτελεί καρπό ιστορικής και μουσικής έρευνας του καθηγητή Λάμπρου Λιάβα, που σε συνεργασία με το μουσικό σχήμα «Ροδόπη» αναδεικνύει το παραδοσιακό τρίπτυχο «τραγούδι-μουσική-χορός», σε άμεση σύνδεση με τις ιστορίες και τα βιώματα των προσφύγων.
"Χαίρομαι που ξεκινάμε από τη Θεσσαλονίκη που είναι η πρωτεύουσα των προσφύγων. Αυτό που θέλαμε πάνω από όλα είναι να κάνουμε μία μουσική παράσταση που θα αναδείξει την ταυτότητα και τη μνήμη των προσφύγων έτσι όπως αποτυπώθηκε στα τραγούδια τους. Για αυτό το λόγο επιλέχθηκε και ο συγκεκριμένος τίτλος που πρόκειται για μία φράση που απηύθυναν οι πρόσφυγες στις τοπικές κοινωνίες μέσα από τα τραγούδια τους καθώς δεν τους καλοδέχτηκαν στις περιοχές τους", εξηγεί στο makthes.gr ο κ. Λιάβας.
Αντιπροσωπευτικά κείμενα και τραγούδια που διατρέχουν διάφορες περιοχές του Μικρασιατικού Ελληνισμού: Σμύρνη-Ιωνία, Κωνσταντινούπολη-Προποντίδα-Ανατολική Θράκη, Πόντο και Καππαδοκία θα ακουστούν στη μουσική παράσταση του ΟΜΜΘ με τα τραγούδια να ερμηνεύουν με τις χαρακτηριστικές φωνές τους η Μαριώ, η Μελίνα Κανά, η Λιζέτα Καλημέρη και ο τραγουδιστής του μουσικού σχήματος «Ροδόπη» Δρόσος Κουτσοκώστας.
Η παράσταση ξεκινάει, παρουσιάζοντας τη μουσική ζωή πριν το 1922 στις ακμάζουσες κοινότητες των Ρωμιών για να παρακολουθήσουμε το τραύμα της προσφυγιάς έτσι όπως αποτυπώθηκε στα τραγούδια καταλήγοντας στην εγκατάσταση στις νέες πατρίδες, όπου οι πρόσφυγες μέσα από το τραγούδι και τον χορό διακήρυξαν την ταυτότητά τους και ξαναέχτισαν τη ζωή τους. Η καλλιτεχνική κατάθεση της ομάδας που αναδεικνύει τη μνήμη μέσα από τη μουσική και το τραγούδι στοχεύει, όπως λέει ο κ. Λιάβας, και στο να μην αφήσουμε το κακό να ξεχαστεί περνώντας έτσι ένα βαθιά αντιρατσιστικό μήνυμα:
"Το να ξεχάσεις το κακό είναι σαν να του δίνεις άδεια να επαναληφθεί. Αυτή η επέτειος δεν είναι μόνο για να θυμηθούμε αυτό το φοβερό τραύμα του ελληνισμού αλλά και για να σημειώσουμε πως έχουμε τη δύναμη να πέφτουμε και να ξαναγεννιόμαστε μέσα από τις στάχτες μας. Αυτό ήταν για μένα το πιο σημαντικό μήνυμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες. Για αυτό το λόγο δεν έχουμε μόνο τραγούδια του θρήνου και της καταστροφής αλλά και μουσικές που αναδεικνύουν την προσπάθεια αυτών των ανθρώπων να πάρουν κουράγιο και να αναδιαπραγματευτούν τη ζωή και την ταυτότητά τους. Δεν υπάρχει καμία ελληνική οικογένεια που να μην έχει στους κόλπους της έναν πρόσφυγα ή ένα μετανάστη. Με παππού πρόσφυγα και πατέρα μετανάστη πως μπορούν οι νέοι να είναι ρατσιστές; "
Συνολικά έχουν επιλεγεί 30 τραγούδια που θα ακουστούν με κάποια από αυτά να μην είναι τόσο γνωστά ώστε το κοινό να έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει κάποια διαμάντια της εποχής. Στο πρόγραμμα γίνεται αναφορά και στη Μικρασιάτικη Σχολή του Ρεμπέτικου που ανέδειξε σπουδαίους μουσικούς και οργανοπαίχτες.
Συγκλονιστικές προφορικές μαρτυρίες και κείμενα της εποχής θα πλαισιώσουν την εκδήλωση με συνοδεία από σπάνιο οπτικο-ακουστικό υλικό (βίντεο και φωτογραφίες), απ’ όπου αναδύονται τα πρόσωπα και οι ανθρώπινες ιστορίες που αποτυπώθηκαν στα τραγούδια.
"Αφήνουμε τους ίδιους τους ανθρώπους να μιλήσουν για αυτό που έζησαν. Πίσω από τα τραγούδια υπάρχουν άνθρωποι με πάθη και μνήμες, αυτό αναδεικνύουμε. Όταν μάλιστα συνδέουμε τους ήχους με τα πρόσωπα και τις ιστορίες τους ακούμε διαφορετικά τα τραγούδια", καταλήγει ο κ. Λιάβας ο οποίος θα αναγνώσει και τα εν λόγω κείμενα.
Έρευνα-κείμενα-παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Τραγούδι: Λιζέτα Καλημέρη
Μελίνα Κανά
Μαριώ
Rodopi Ensemble:
Δρόσος Κουτσοκώστας (Τραγούδι, λαούτο)
Κυριάκος Πετράς (βιολί)
Νίκος Αγγούσης (κλαρίνο)
Άλκης Ζοπόγλου (Κανονάκι)
Γιώργος Παγκοζίδης (Κρουστά)
Συμμετέχουν: Μιχάλης Καλιοντζίδης (Τραγούδι, κεμεντζέ)
Μαρίνα Λιόντου-Μοχάμεντ (Ούτι)
Γενική επιμέλεια χορών: Κύρος Αθανασιάδης
Χορευτικές Ομάδες:
Λύκειο Ελληνίδων Ξάνθης (υπεύθυνος χορού: Κύρος Αθανασιάδης)
Λύκειο Ελληνίδων Θεσσαλονίκης (υπεύθυνος χορού: Γιώργος Σοφιανίδης)
Πρότυπη Καλλιτεχνική Ομάδα Χορού «Έκνευσις» (υπεύθυνος χορού: Κωνσταντίνος Νικολαΐδης)
Σύλλογος Μικρασιατών Νικομήδειας «Οι Κιζδερβενιώτες» (υπεύθυνος χορού: Δημήτρης Χατζηαγγελίδης)
Έρευνα οπτικο-ακουστικού υλικού – επιμέλεια προβολών: Γρηγόρης Φιλίδης
Επιμέλεια ήχου: Δημήτρης Δημητριάδης
ΣΧΟΛΙΑ