Το «σβήσιμο των φουγάρων» στη «Μεγαλόπολη 4» και «Μελίτη» θα αποτελέσει το επόμενο βήμα προς την πλήρη απολιγνιτοποίηση του εγχώριου ηλεκτρικού συστήματος, με τις δύο συγκεκριμένες μονάδες να τίθενται σε οριστική παύση λειτουργίας μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες. Καθώς η «Μεγαλόπολη 4» είναι η τελευταία εν λειτουργία λιγνιτική μονάδα στον ομώνυμο ΑΗΣ, η απόσυρσή της θα σηματοδοτήσει επίσης τη διακοπή λειτουργίας και του Λιγνιτικού Κέντρου στην περιοχή.

Η οριστική διακοπή λειτουργίας των δύο μονάδων περιλαμβάνεται στο έγγραφο που, σύμφωνα με το energypress, παρατίθεται το επικαιροποιημένο πλάνο απολιγνιτοποίησης και το οποίο υποβλήθηκε τον Ιούλιο από τη ΔΕΗ στη Βουλή. Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, οι δύο μονάδες σχεδιάζεται να αποσυρθούν στο τέλος του 2024.

Ωστόσο, το αίτημα της ΔΕΗ θα αξιολογηθεί από τη ΡΑΑΕΥ, η οποία θα κρίνει κατά πόσο δεν θα υπάρξει επίπτωση στην επάρκεια ανεφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια για την υπόλοιπη χειμερινή περίοδο. Η ΡΑΑΕΥ θα σταθμίσει παραμέτρους όπως τα επίπεδα στα οποία θα έχουν διαμορφωθεί έως τότε τα αποθέματα των υδροηλεκτρικών μονάδων, αλλά και το πώς εξελίσσονται οι εξαγωγές – με βαρόμετρο φέτος για την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη τις ανάγκες της Ουκρανίας.

Ακόμη πάντως κι αν η Ρυθμιστική Αρχή δεν ανάψει το πράσινο φως για «τέλος χρόνου» τον Δεκέμβριο, η «ζωή» των δύο σταθμών θα παραταθεί κατά ελάχιστους μήνες. Έτσι, θα αποσυρθούν λίγο αργότερα, στο τέλος της χειμερινής περιόδου.

Στο πλαίσιο της οριστικής παύσης λειτουργίας των δύο μονάδων και του λιγνιτωρυχείου Μεγαλόπολης, η ΔΕΗ θα υλοποιήσει πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου. Το πρόγραμμα προβλέπει οικονομικό κίνητρο που ξεκινά από τις 35.000 και φτάνει μέχρι τις 110.000 ευρώ. Η υποβολή αιτήσεων αρχίζει από αύριο, 1η Νοεμβρίου, και θα διαρκέσει έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025.

Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό σχέδιο απολιγνιτοποίησης, που κατάρτισε η ΔΕΗ στο τέλος του 2019, προέβλεπε πως όλες οι μονάδες (πλην της Πτολεμαΐδα 5 που βρισκόταν υπό κατασκευή τότε), θα είχαν αποσυρθεί μέχρι το τέλος του 2023. Ωστόσο, το σχέδιο αυτό ανατράπηκε, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες απαιτήσεις ασφάλειας εφοδιασμού που προέκυψαν λόγω της ενεργειακής κρίσης και σε συνέχεια των σχετικών απαιτήσεων των αρμοδίων αρχών και του διαχειριστή για λειτουργική διαθεσιμότητα των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων.

Στο ίδιο πλαίσιο, η πολιτεία προχώρησε σε παράταση «ζωής» των σταθμών, επεκτείνοντας χρονικά την υπαγωγή τους σε καθεστώς παρέκκλισης της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις εκπομπές των βιομηχανικών εγκαταστάσεων (201/75/ΕΕ). Έτσι, με βάση Υπουργική Απόφαση του 2021, στη «Μεγαλόπολη 4» εκχωρήθηκαν 35.600 ώρες λειτουργίας συνολικά, από 01.08.2021 έως τις 31-12-2025. Με τροποποίηση της Υπουργικής έναν χρόνο αργότερα, στη Μελίτη εκχωρήθηκαν 30.832 ώρες συνολικά, από 01.08.2021 έως τις 31-12-2025.

Στο διάστημα ωστόσο που μεσολάβησε, οι λιγνιτικές μονάδες κατέστησαν εκ νέου μη βιώσιμες οικονομικά. Είναι ενδεικτική σχετική πρόσφατη αναφορά στη Βουλή του υπουργού ΠΕΝ, Θεόδωρου Σκυλακάκη, σύμφωνα με τον οποίο το κόστος παραγωγής ξεκινά από τα 140 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (για τη νεότερη λιγνιτική μονάδα) και φτάνει μέχρι τα 220-230 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (για τις παλαιότερες).

Τα επόμενα βήματα της απολιγνιτοποίησης τοποθετούν στο 2025 το «τέλος χρόνου» των 3 μονάδων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου που απομένουν σε λειτουργία.

Το 2026 πρόκειται να μπει «λουκέτο» στην Πτολεμαΐδα 5 – ολοκληρώνοντας την απολιγνιτοποίηση. Για τη συγκεκριμένη μονάδα, όπως έχει γράψει το energypress, η ΔΕΗ υπογράμμιζε στο έγγραφό της πως τα οικονομικά της ηλεκτροπαραγωγής με αέριο είναι τέτοια που δεν ευνοούν τη μετατροπή της σε μονάδα φυσικού αερίου, για να συνεχίσει να λειτουργεί και μετά το 2026. Ωστόσο, σύμφωνα με το energypress, πλέον η ζυγαριά «κλίνει» τελικά υπέρ της μετατροπής της.