Τριάντα δύο εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή σχεδόν το 1% του προϋπολογισμού της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας διεκδικούν σε αποζημιώσεις τα Ελληνικά Πετρέλαια. Η χώρα ελπίζει ότι μέσα από τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων τα ΕΛΠΕ θα μειώσουν το ποσό της απαίτησής τους, πριν η υπόθεση φτάσει στο Διαιτητικό Δικαστήριο του Παρισιού.

«Αυτή η κυβέρνηση αρχίζει μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με στόχο να βρεθεί μια λύση για να μειωθεί η δυνητική ζημιά για τον προϋπολογισμό, για κάτι που έγινε επί προηγούμενων κυβερνήσεων» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας Mile Bosnjakovski, όπως αναφέρει ο ιστότοπος Balkan Insight.

Πρόκειται για μια υπόθεση αθέτησης συμφωνίας αγοράς μαζούτ που υπογράφηκε από το 1999 με την κυβέρνηση VMRO DPMNE, αμέσως μετά την εξαγορά από τα ΕΛΠΕ του μοναδικού διυλιστηρίου της χώρας, της εταιρείας ΟΚΤΑ. Η τότε κυβέρνηση συμφώνησε για την αγορά 500.000 τόνων μαζούτ ετησίως από την ΟΚΤΑ (πλέον ιδιοκτησίας των ΕΛΠΕ) για διάστημα είκοσι ετών, για να προμηθεύσει με πρώτη ύλη τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην πορεία η χώρα αποφάσισε ότι δεν έχει ανάγκη από τόσο μεγάλη ποσότητα πετρελαίου, καθώς στο μεταξύ στράφηκε στο φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Το 2002 η νέα κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών επεδίωξε να ακυρώσει τη συμφωνία, και το πέτυχε για κάποιους από τους όρους της, μετά από απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας. Όμως το συμβόλαιο περιελάμβανε και αυστηρές ρήτρες. Έτσι, τα ΕΛΠΕ προσέφυγαν στη διαδικασία της διεθνούς διαιτησίας και το 2007 το δικαστήριο όρισε ότι η ΠΓΔΜ όφειλε να πληρώσει 52 εκατ. δολάρια στην εταιρεία, για αθέτηση των συμβατικών της υποχρεώσεων. Με δεύτερη προσφυγή στη διαιτησία τα ΕΛΠΕ διεκδικούν άλλα 32 εκατ. ευρω για το διάστημα 2008-2011. Το ποσό αντιστοιχεί περίπου στο 1% του  προϋπολογισμού της χώρας για το 2018, που ήταν 4,28 δις. δολ.

Ο αγωγός που συνδέει Θεσσαλονίκη- Σκόπια

Μία ακόμη ανοικτή υπόθεση με την γειτονική χώρα αφορά τον υφιστάμενο αγωγό μεταφοράς πετρελαίου και πετρελαιοειδών, 213 χλμ, που συνδέει το διυλιστήριο των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη με το διυλιστήριο της ΟΚΤΑ στα Σκόπια. Ο αγωγός κατασκευάστηκε το 2002 για να μειώσει το κόστος μεταφοράς πετρελαίου στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η λειτουργία του ωστόσο διεκόπη το 2013, επί κυβέρνησης Νίκολα Γκρούεφσκι,  με αποτέλεσμα η μεταφορά των πετρελαιοειδών να γίνεται οδικώς και σιδηροδρομικώς. Έτσι όμως αυξάνεται  σημαντικά τόσο το κόστος για τους καταναλωτές της γειτονικής χώρας όσο και οι ευκαιρίες για λαθρεμπόριο και παράνομη επανεισαγωγή αδασμολόγητου πετρελαίου στη χώρα μας. Τα ΕΛΠΕ είχαν ξεκινήσει  διαδικασίες διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση της γειτονικής χώρας για την επαναλειτουργία του αγωγού εδώ και καιρό. Πηγές με γνώση της υπόθεσης ανέφεραν πάντως στο makthes.gr ότι οι δύο διαδικασίες διαπραγμάτευσης, των αποζημιώσεων για τη συμφωνία για το μαζούτ και του πετρελαιαγωγού δεν συνδέονται μεταξύ τους.