Άνθρωποι κατατρεγμένοι, δίχως άλλη επιλογή, άλλοτε με μία βαλίτσα στο χέρι κι άλλοτε δίχως καν αυτήν, αφού άφησαν άρον άρον το σπίτι και τη χώρα τους, φτάνουν στην Ελλάδα για να σωθούν. Πόλεμος και οικονομική κρίση έχουν οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των προσφύγων και μεταναστών που καταφθάνουν σωρηδόν στη χώρα μας. Συνθήκη που κάνει απαιτητή την ανάγκη απόκτησης γνώσεων (από την πλευρά του γηγενή πληθυσμού), πάνω στη διαχείριση της μαζικής μετανάστευσης και των πληθυσμών σε κίνηση.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, για πρώτη χρονιά φέτος ίδρυσε το Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα με τίτλο: «Διαχείριση της μαζικής μετανάστευσης και πληθυσμών σε κίνηση» που στόχο έχει να συμβάλει τα μέγιστα στην επιστημονικά άρτια προσέγγιση ενός από τα πιο φλέγοντα, σύγχρονα ζητήματα και στην ανάπτυξη του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. Το νέο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα αποτελεί πρωτοβουλία των τριών τμημάτων της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, με επισπεύδον το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών και της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ. «Η σύμπραξη των σχολών έγκειται στο γεγονός ότι το κοινωνικό αυτό φαινόμενο έχει πολλές διαστάσεις: οικονομική, πολιτική, επικοινωνιακή (ως προς την αντιμετώπισή του από τα ΜΜΕ) αλλά και θεσμική, νομική», εξηγεί στο makthes.gr o κ. Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, καθηγητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών και κοσμήτορας της σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το αντικείμενο του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού προγράμματος είναι το φαινόμενο της προσφυγιάς και της μετανάστευσης. «Στόχος μας είναι να εκπαιδευτούν στελέχη, που στη συνέχεια θα μπορούν να υποστηρίξουν τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών», λέει ο κ. Ζαρωτιάδης.

Εξηγεί ότι τα «Migration Studies» είναι ένας ραγδαία αναπτυσσόμενος επιστημονικός τομέας, στην κατεύθυνση των κοινωνικών επιστημών. «Το φαινόμενο της μετανάστευσης ήταν και θα είναι το επόμενο διάστημα ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε διεθνώς. Αφενός οι τρέχουσες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις και αφετέρου η επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής (που αφορά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διαθεσιμότητα των φυσικών πόρων) μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όλα αυτά τα στοιχεία, πέραν του ότι δημιούργησαν, θα συντηρήσουν κιόλας, σημαντικές μεταναστευτικές ροές τα επόμενα χρόνια». Μιλώντας για την κλιματική κρίση, ο κ. Ζαρωτιάδης εξηγεί ότι η έλλειψη φυσικών πόρων θα οδηγήσει στη μετανάστευση πληθυσμών, για λόγους επιβίωσης. Έτσι, θα υπάρξει νέο μεταναστευτικό κύμα που θα οφείλεται στην κλιματική και περιβαλλοντική κρίση. «Περιοχές, μετά από 20 χρόνια, δεν θα είναι βιώσιμες λόγω της αύξησης της στάθμης της θάλασσας ή δεν θα έχουν την παραγωγή του πλούτου που έχουν σήμερα. Επίσης, μπορεί να έχουμε αύξηση του φαινομένου της ερημοποίησης που θα μειώσει τη δυνατότητα επιβίωσης του πληθυσμού», εξηγεί.

Ο κ. Ζαρωτιάδης σημειώνει ότι όλα τα παραπάνω θέματα αποτελούν το αντικείμενο μελέτης και σπουδών, στο πλαίσιο του νέου μεταπτυχιακού προγράμματος του ΑΠΘ. «Διεθνώς εντείνεται η έρευνα και η ενασχόληση κοινωνικών επιστημόνων με τα σχήματα της μετανάστευσης. Η πιο πρακτική πλευρά που οδήγησε στην ίδρυση του συγκεκριμένου προγράμματος, αφορά στο γεγονός ότι στην Ελλάδα, όπως έχουμε διαπιστώσει, είμαστε πλέον μία χώρα υποδοχής μεγάλων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών», λέει ο κ. Ζρωτιάδης. Συμπληρώνει πως: «Κατά κάποιον τρόπο, η κρατική δομή μας είναι απροετοίμαστη από άποψη στελεχών, κατάλληλα καταρτισμένων. Οπότε προκύπτει η ανάγκη καταρτισμένων στελεχών σε θέσεις που εκτείνονται από την τοπική αυτοδιοίκηση έως και την κεντρική διοίκηση καθώς και σε επίπεδο ανθρώπων που απασχολούνται και θα απασχοληθούν σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, μέχρι και στο Λιμεναρχείο και στην Αστυνομία».

H διάρκεια σπουδών του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού προγράμματος ορίζεται σε τρία διδακτικά εξάμηνα πλήρους φοίτησης, δύο εξάμηνα παρακολούθησης μαθημάτων και ένα για την εκπόνηση και συγγραφή της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας ή την πραγματοποίηση Διπλωματικής Πεδίου/Πρακτικής Άσκησης. Για την παρακολούθηση του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών δεν προβλέπεται η καταβολή τελών φοίτησης και η διαδικασία των αιτήσεων για τους ενδιαφερόμενους αναμένεται να ξεκινήσει το προσεχές διάστημα, όπου θα υπάρξει επίσημη ανακοίνωση της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών. 

Ο κ. Ζαρωτιάδης αναφέρει ότι διαδικαστικοί λόγοι (που αφορούν στον νέο νόμο πλαίσιο που διέπει τα Πανεπιστήμια) καθυστέρησαν τη συγκρότηση της διοικούσας επιτροπής ωστόσο το σχετικό ΦΕΚ έχει εκδοθεί κι έτσι αρχές Νοεμβρίου θα ξεκινήσει το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των φοιτητών. «Περισσότερα από 170 άτομα έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ωστόσο, εμείς μπορούμε να δεχτούμε μόνον 40. Παρά τις αντιξοότητες, το εξάμηνο δεν θα το χάσουμε. Θα ολοκληρωθούν άμεσα τα διαδικαστικά ζητήματα και αρχές Νοεμβρίου θα ξεκινήσουμε τα μαθήματα, με λίγο πιο εντατικό πρόγραμμα για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το εξάμηνο», καταλήγει.