Στη δημιουργία δυο νέων παραρτημάτων στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο Κρήτης προχωρά το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών και για τη στελέχωσή τους οργανώνει εντατική κλινική εκπαίδευση και πρακτική άσκηση ειδικών που θα υποστηρίξουν τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Η εκπαίδευση στη θεραπεία - σίτιση ατόμων με διατροφική διαταραχή απευθύνεται σε γιατρούς, τελειόφοιτους και απόφοιτους Ψυχολογίας, διαιτολόγους, εργοθεραπευτές, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς και οικογενειακούς θεραπευτές.

«Είναι επιτακτική ανάγκη οι ειδικοί να ενδιαφερθούν, να ασχοληθούν με τις διατροφικές διαταραχές και να εκπαιδευθούν πλήρως γύρω από το θέμα. Αν εκπαιδευθούν όλοι στο ίδιο μοντέλο, ο καθένας από τον δικό του ρόλο θα λειτουργεί συμπληρωματικά», διευκρίνισε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Μαρία Τσιάκα, ιδρύτρια και διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, το οποίο μετά από 15 χρόνια λειτουργίας στην Αθήνα σχεδιάζει την επέκτασή του και σε άλλες περιοχές, από τις οποίες λαμβάνει μεγάλο αριθμό αιτημάτων για εξειδικευμένη υποστήριξη, όπως εξήγησε η ξ. Τσιάκα.

«Οι εργοθεραπευτές αναλαμβάνουν τη σίτιση του ασθενούς ή τους συνοδεύουν στις αγορές των τροφίμων. Οι κοινωνικοί λειτουργοί βοηθούν στην επανένταξη του ασθενούς στις κοινωνικές δραστηριότητες, καθώς στην αρχή είναι πάρα πολύ απομονωμένος. Ο κάθε ειδικός που θα εκπαιδευθεί από τη δική του πλευρά θα μπορεί να συνεισφέρει εκεί όπου χρειάζεται ο ασθενής βοήθεια» τόνισε.

«Η εκπαίδευση είναι η αρχή του παντός. Δεν μπορεί να ασχοληθεί κάποιος με τις διατροφικές διαταραχές, αν δεν έχει βαθιά γνώση του αντικειμένου, χωρίς να έχει κάνει πρακτική άσκηση, χωρίς να έχει εφαρμόσει τα θεραπευτικά μοντέλα. Με την κατάλληλη εκπαίδευση μπορεί να μπει στην πρώτη γραμμή των διατροφικών διαταραχών» επισήμανε.

Η εκπαίδευση θα αρχίσει με μία εισαγωγή στις διατροφικές διαταραχές, παρουσίαση των μύθων γύρω από αυτές, των διαγνωστικών κριτηρίων, των διαφορετικών σταδίων της νόσου και της επίδρασής της στη σωματική και ψυχική υγεία. Επίσης θα εξεταστούν οι γενετικοί και βιολογικοί, ψυχολογικοί, περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες και οι εκπαιδευόμενοι θα συμμετάσχουν σε παιχνίδι ρόλων και προσομοίωσης της πρώτης αξιολόγησης του ασθενούς και της οικογένειας.

Υπογραμμίζοντας ότι όλες οι έρευνες αποδεικνύουν ότι χωρίς τη συμμετοχή της οικογένειας δεν μπορεί να υπάρξει ανάρρωση, καθώς ο ασθενής δεν είναι σε κατάσταση αυτονομίας, δεν μπορεί να πάρει την απόφαση για την ίαση, η κ. Τσιάκα τόνισε ότι οι ειδικοί στην Ελλάδα δεν είναι εκπαιδευμένοι σε θεραπείες που βασίζονται στην οικογένεια. Βασική αρχή του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, όπως σημείωσε είναι η συνεργασία όλων των μερών, ασθενών, οικογένειας και θεραπευτικής ομάδας.

Μία ενότητα της εκπαίδευσης αφορά τη λειτουργία της οικογένειας στις διατροφικές διαταραχές και ειδικότερα την επίδραση της νόσου στα μέλη της οικογένειας, τον ρόλο της οικογένειας ως παράγοντα διατήρησης των διατροφικών διαταραχών, το εκφραζόμενο συναίσθημα στην οικογένεια και τις βασικές αρχές της θεραπείας για εφήβους και νέους ενήλικες, η οποία βασίζεται στην οικογένεια.

Επιπλέον στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης, οι εκπαιδευόμενοι θα έρθουν σε επαφή και με ασθενείς και με μέλη των οικογενειών τους και θα παρακολουθήσουν συνεδρίες ατομικές και οικογενειακές.

Η πρακτική άσκηση θα συμπεριλαμβάνει ατομική και ομαδική θεραπεία υποστηριζόμενης σίτισης σε ασθενείς με νευρική ανορεξία και βουλιμία, συμβουλευτική φροντιστών και παρατήρηση στην εντατική θεραπεία μέσω πολυοικογενειακών παρεμβάσεων σε εφήβους και ενήλικες με διατροφικές διαταραχές.

Η αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών είναι διαχείριση κρίσης

Η αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών είναι διαχείριση κρίσης και δεν μπορεί να εφαρμόζονται το 2023 πρωτόκολλα του 1990, υπογράμμισε η κ. Τσιάκα. «Πολλοί ειδικοί φοβούνται τη διαχείριση κρίσης, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν έναν άνθρωπο που αρνείται να φάει, κλαίει, ή είναι σε πανικό και επιτίθεται στα μέλη της οικογένειάς του. Είναι εγκεφαλικά προσδιοριζόμενη ψυχική νόσος, όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή και το φάρμακο είναι το φαγητό. Για να λάβει ο ασθενής το φάρμακο και να γίνει πιο δεκτικός είναι απαραίτητη η συμμετοχή της οικογένειας και η θεραπεία είναι τέτοια ώστε ο ασθενής να γίνει πιο δεκτικός και στη συνέχεια να διευρύνει τη γκάμα των τροφών» ανέφερε.

Στην ομάδα των εκπαιδευτών που έχουν προσκληθεί από το Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών συμμετέχουν ειδικοί που έχουν δημιουργήσει τα σύγχρονα πρωτόκολλα θεραπείας, η Τζάνετ Τρέζουρ Βρετανίδα ψυχίατρος, που ειδικεύεται στην έρευνα και τη θεραπεία των διατροφικών διαταραχών, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του King's College του Λονδίνου και υπεύθυνη της μονάδας εσωτερικής νοσηλείας διατροφικών διαταραχών του νοσοκομείου Μόντσλεϊ στο Λονδίνο, η δρ. Λόρα Χιλ αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο και επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο, δημιουργός του Temperament Based Treatment by Supports (TBT-S) θεραπευτικού μοντέλου που εξετάζει τις ρίζες μιας διατροφικής διαταραχής, η Λόρα Κόλινς Λίστερ Μενς, συγγραφέας, ιδρύτρια του διεθνούς οργανισμού feast-ed.org και η Μαρία Τσιάκα, διδάκτωρ στο Τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του King's College του Λονδίνου, οικογενειακή θεραπεύτρια, εξειδικευμένη στις διατροφικές διαταραχές.

Αύξηση κατά 220% των αιτημάτων στο Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών για βοήθεια

Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη αύξηση και ασθενείς που έρχονται τώρα στο Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών ήδη νοσούν δύο χρόνια, εξήγησε η κ. Τσιάκα τονίζοντας ότι πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός των εφήβων ασθενών.

Η πανδημία και τα lockdown δημιούργησαν μια άνευ προηγουμένου κατάσταση στρεσογόνα. Οι έφηβοι δεν έβγαιναν έξω, δεν έβλεπαν τους φίλους τους, ζούσαν και αλληλεπιδρούσαν μόνο μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αιτία της αύξησης των διατροφικών διαταραχών είναι η έντονη απομόνωση που βίωσαν, ανέφερε η ιδρύτρια και διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών.

«Δεν έχουμε απόλυτη εικόνα για την Ελλάδα. Έχουμε την εικόνα από τους ανθρώπους που απευθύνθηκαν σε εμάς» υπογράμμισε.

Με βάση τα στατιστικά του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, τα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκε αύξηση κατά 150% στην προσέλευση εφήβων ασθενών με μέσο όρο ηλικίας τα 15 έτη και με μέση διάρκεια νόσου τους 12 μήνες.

Το 85% των εφήβων ασθενών διαγνώστηκε με ανορεξία, είτε περιοριστικού, είτε βουλιμικού τύπου. Παράλληλα, παρατηρήθηκε αύξηση 79% στην προσέλευση ενηλίκων, με διάρκεια νόσου άνω των 10 ετών.

Το 45% έπασχε από νευρική ανορεξία, το 22% από νευρική βουλιμία, ενώ το 33% από αδηφαγική διαταραχή. Ο μέσος όρος ηλικίας των παραπάνω ενήλικων ασθενών ήταν τα 28 έτη. Στο σύνολο τους, το 98% των ασθενών ήταν κορίτσια, έφηβες και γυναίκες.

Τα αιτήματα, προερχόμενα από όλη την επικράτεια, για βοήθεια και θεραπεία από τις οικογένειες αυξήθηκαν κατά 220%. Συγκεκριμένα, το 45% των αιτημάτων ήταν από την Κρήτη, το 29% από τη Θεσσαλονίκη και το 26% από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Στο εξωτερικό η αύξηση φθάνει το 300%. Το νοσοκομείο Μόντσλεϊ στο Λονδίνο πριν την πανδημία δεχόταν 50 περιστατικά τον μήνα και τώρα 550 τον μήνα. Οι λίστες αναμονής σε Κέντρα Διατροφικών Διαταραχών και σε ειδικές μονάδες είναι τεράστιες σε ΗΠΑ, Αυστραλία, Αγγλία, τόνισε η κ. Τσιάκα σημειώνοντας ότι ένας στους τρεις έφηβους πάσχει από διατροφική διαταραχή σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η εντατική κλινική εκπαίδευση 350 ωρών με πρακτική άσκηση θα πραγματοποιηθεί δια ζώσης στο Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών στην Αθήνα από τον Ιανουάριο έως τον Δεκέμβριο του 2023. Μετά τη λήξη της θα επιλέγουν οι ειδικοί που θα ενισχύσουν την ήδη υπάρχουσα θεραπευτική ομάδα στην Αθήνα, αλλά και εκείνοι που θα στελεχώσουν τις θεραπευτικές ομάδες του Ηρακλείου και της Θεσσαλονίκη.