Ιστορικοί, δημοσιογράφοι και άνθρωποι της τέχνης μίλησαν σε διαδικτυακή εκδήλωση για την πολιτική δολοφονία που συγκλόνισε τη χώρα, σημάδεψε το έργο του Μίκη Θεοδωράκη και «γέννησε» το μεγαλύτερο πολιτικό κίνημα της νεολαίας της εποχής.

Το διαχρονικό πολιτικό κείμενο «Το μανιφέστο των Λαμπράκηδων» επανεκδίδεται από το «Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας» και τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», εμπλουτισμένο με πολύτιμο, σπάνιο, ακόμη και αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό από το Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» και το ανεκτίμητο ιστορικό αρχείο του κορυφαίου φωτογράφου της εποχής Τάκη Πανανίδη.

Ένα ιστορικό ντοκουμέντο που στις σελίδες του «κουβαλά» το αντίκτυπο μιας συγκλονιστικής στιγμής της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας κυκλοφορεί σε μία επετειακή έκδοση φέροντας μεταξύ άλλων ως εισαγωγικό σημείωμα και έναν ιδιαίτερο χαιρετισμό από τον ίδιο τον συγγραφέα, τον Μίκη Θεοδωράκη. «Το μανιφέστο των Λαμπράκηδων» διηγείται την ιστορία μέσα από τα γραπτά και τις εικόνες του εκφράζοντας τις διεκδικήσεις, τους στόχους και τη ραχοκοκαλιά της ιδεολογίας των «καταδικασμένων» από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής τους με την «ποινή της λήθης», όπως λέει και ο Ολύμπιος Μίκης. Ο περίφημος δεκάλογός τους, που δεν εκπληρώθηκε ποτέ, οι αγώνες τους και το όραμά τους γίνονται λέξεις διά χειρός του μεγάλου Έλληνα συνθέτη και αποτελούν μία πύλη στην ταραγμένη τότε εποχή αλλά και στις ακόμα πιο ταραγμένες ψυχές των νέων.

Για τα 95 χρόνια του πολυτάλαντου και ακούραστου αγωνιστή της Δημοκρατίας αλλά και 58 έτη μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, το «Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας», οι εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», η εφημερίδα «Μακεδονία» και το Δημοτικό Ραδιόφωνο Τρίπολης  διοργάνωσαν διαδικτυακή ημερίδα. Εκπρόσωποι των συντελεστών - διοργανωτών, μελετητές και ιστορικοί, άνθρωποι της τέχνης, του πολιτισμού και δημοσιογράφοι, με λόγο και ρόλο, μίλησαν για την ιστορική στιγμή που σημαδεύτηκε από μια πολιτική δολοφονία και εκφράστηκε μέσα από την ψυχή και την φωνή του Μίκη, τρυπώνοντας παράλληλα στις καρδιές των νέων για να γεννηθεί το μεγάλο πολιτικό και πολιτιστικό κίνημα της νεολαίας της εποχής, το οποίο αριθμούσε πάνω από 300.000 μέλη. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε με υποστήριξη των δήμων Γορτυνίας, Τρίπολης, Ίλιου, Νεάπολης Συκεών και της Αντιπεριφέρειας Αρκαδίας.

Για το έργο, τον Γρηγόρη Λαμπράκη και το Μίκη Θεοδωράκη, μίλησαν ο Παρασκευάς Παρασκευόπουλος, πρόεδρος του Μουσείου Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας, η Αναστασία Βούλγαρη, συγγραφέας - επιμελήτρια συγγραφικών έργων του Μίκη Θεοδωράκη, η υφυπουργός Μετανάστευσης - Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, κόρη του δημοσιογράφου, τότε της «Αυγής» Γιάννη Βούλτεψη, που συνέβαλε στην εξιχνίαση της δολοφονίας και στην αποκάλυψη της δράσης του παρακράτους, ο ποιητής, στιχουργός, συγγραφέας και δημοσιογράφος Φώντας Λάδης, ο Γιώργος Λογοθέτης, δημοσιογράφος και συγγραφέας με συγγραφικό και αρχειακό υλικό δεκαετιών του συνθέτη, ο δημοσιογράφος και πολιτικός Γιώργος Ρωμαίος, ο οποίος ως απεσταλμένος, τότε, των εφημερίδων «Βήμα» και «Νέα», συνέβαλε τα μέγιστα στο ξεσκέπασμα των παρακρατικών και στην εξιχνίαση της δολοφονίας του Λαμπράκη και ο Λαοκράτης Λευτέρης Χαλβατζής, γραμματέας της Νεολαίας Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη, αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας. Στις σύντομες παρουσιάσεις τους αποκάλυψαν άγνωστα ντοκουμέντα της εποχής και συγκίνησαν με τις περιγραφές τους.

Παρεμβάσεις έγιναν από τον πρόεδρο των εκδόσεων «Ελληνικά Γράμματα» Παύλο Παπαχριστοφίλου, τον πρόεδρο της εφημερίδας «Μακεδονία της Κυριακής» Παναγιώτη Καραμόσχο, ο οποίος χαρακτήρισε «γίγαντα το Μίκη Θεοδωράκη», τον διευθυντή του Δημοτικού Ραδιοφώνου Τρίπολης, Δημήτρη Μανιατάκο και τον Γρηγόρη Λαμπράκη, γιο του δολοφονημένου βουλευτή, αγωνιστή της ειρήνης, Γρηγόρη Λαμπράκη.

Χαιρετισμό απηύθυναν ο αντιπεριφερειάρχης Χρήστος Λαμπρόπουλος κα μέλος του μουσείου, οι δήμαρχοι Γορτυνίας Στάθης Κούλης, Τρίπολης Κώστας Τζιούμης, Ίλιου Νίκος Ζενέτος, Νεάπολης Συκεών Σίμος Δανιηλίδης, ο πρόεδρος της ΔΕΘ Τάσος Τζήκας, η Γενική Γραμματέας του Μουσείου & Περιφερειακή Σύμβουλος Δημητρακοπούλου Ευγενία, ο ταμίας του Μουσείου & Περιφερειακός σύμβουλος Θανάσης Πετράκος και ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης του δήμου Γορτυνίας Παϊκος Αναγνωστόπουλος.

Τα ηνία της παρουσίασης και του συντονισμού είχε η δημοσιογράφος Σμαρώ Γεωργιάδου.

Χορηγοί της ημερίδας ήταν οι εταιρείες «ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗ Α.Ε.» και «MTC-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ».

Η εκδήλωση προβλήθηκε ζωντανά: 

1. Από το κανάλι Μουσείου Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας στο ΥοuΤube και τη σελίδα στο Facebook

2. To portal της εφημερίδας «ΜτΚ» 

3. Το Δημοτικό Ραδιόφωνο της Τρίπολης 91,5 - https://www.drt915.gr/

4. Και το web radio mikisradio.com

Το σημείωμα του Μίκη Θεοδωράκη στο βιβλίο

Στη δεκαετία του 1960 οι βασικοί στόχοι της χώρας και του Λαού μας ήταν η Δημοκρατία και ο Πολιτισμός. Από μέρους της Αριστεράς υπήρχε το κόμμα της ΕΔΑ, που συγκέντρωνε ένα ποσοστό ανάμεσα στο 15% και στο 20%. Εγώ τότε πίστευα ότι οι ιδέες της Προόδου, της Κοινωνικής Δικαιοσύνης και της Εθνικής Αναγέννησης ήσαν τα όπλα της Αριστεράς για να αναδειχθεί από κόμμα μειοψηφίας σε κόμμα πλειοψηφίας. Είχα πιάσει τον σφυγμό του Λαού και της νεολαίας που διψούσε για βαθιά Αλλαγή. Για να με δοκιμάσουν οι σύντροφοί μου της ηγεσίας της ΕΔΑ, μου πρότειναν να μπω επί κεφαλής της νεολαίας της Αριστεράς την επομένη της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη. Εγώ αποδέχθηκα την πρόταση, κι έτσι γεννήθηκαν οι Λαμπράκηδες, που σε λίγους μήνες από 2.000 μέλη που είχε η Νεολαία της ΕΔΑ έφτασαν τα 70.000 μέλη με επιρροή σε 300.000, όπως απέδειξαν οι δύο Μαραθώνιες Πορείες. Πώς έγινε αυτό; Η ΕΔΑ είχε θαυμάσιους και έμπειρους ηγέτες. Δεν είχαν όμως τα χέρια τους λυμένα, ώστε να παρακολουθήσουν την ωριμότητα του Λαού, δεδομένου ότι το κέντρο των αποφάσεών τους δεν ήταν η Αθήνα αλλά το Βουκουρέστι, δηλαδή το Πολιτικό Γραφείο και η Κεντρική Επιτροπή του παράνομου τότε ΚΚΕ. Ήμασταν πολλοί που θέλαμε τον απογαλακτισμό της ΕΔΑ, όμως σε μένα έλαχε ο κλήρος να αποδείξω στην πράξη τις δυνατό τητες της Αριστεράς σε εκείνη τη συγκεκριμένη περίοδο. Άλλωστε, όπως αποδείχθηκε, η Ένωση Κέντρου δεν φιλοδοξούσε τελικά παρά να πάρει την εξουσία μέσα στο πλαίσιο του Πολιτειακού, Πολιτικού και Οικονομικού Συστήματος. Και φυσικά της Αμερικανικής Εποπτείας. Με όλα αυτά δεν θέλω να πω ότι μια πλειοψηφία της Αριστεράς θα μπορούσε να λύσει από τη μια στιγμή στην άλλη όλα αυτά τα θέματα. Εξ άλλου η Δικτατορία έδειξε ότι η χώρα πορευόταν πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Όμως πιστεύω ότι μια ανεξάρτητη ηγεσία της Αριστεράς μπορούσε να φτάσει τις θετικές κατακτήσεις του Λαού ώς τα όρια που καθορίζονται από τους συσχετισμούς δυνάμεων της συγκεκριμένης ιστορικής στιγμής. Το Μανιφέστο των Λαμπράκηδων δείχνει νομίζω καθαρά τη στάθμη και τη μορφή των κατακτήσεων της ελληνικής νεολαίας. Για πρώτη φορά και σε διεθνές επίπεδο υπήρξε τόσο ουσιαστική συνύπαρξη της πολιτικής με την πολιτιστική πάλη. Όπως επίσης για πρώτη φορά σε μια αριστερή οργάνωση (που βγήκε μέσα από την κομμουνιστική) καταργήθηκε ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός και επικράτησε η απλή και καθαρή δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα. Με 500 Λέσχες Πολιτισμού (οι περισσότερες σε χωριά) ο Πολιτισμός άρχισε να γίνεται απαραίτητος για ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής νεολαίας. Παράλληλα, οι καθημερινοί αγώνες τόσο στο τοπικό όσο και στο εθνικό επίπεδο έφερναν τους Λαμπράκηδες σε σφοδρή σύγκρουση με τις αντιδραστικές δυνάμεις και τους αναδείκνυαν σε πρωταγωνιστές μέσα στη δημόσια ζωή της χώρας.

Σήμερα πιστεύω ότι το βασικό εθνικό μας πρόβλημα είναι η Εθνική Ανεξαρτησία. Ένα σημερινό Κίνημα Νεολαίας όπως εκείνο των Λαμπράκηδων θα ενέπνεε την ελληνική νεολαία και θα την έκανε βασική δύναμη για την κατάκτηση της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας. Ένα τέτοιο κίνημα θα έβγαζε τον Λαό μας από τη νάρκη του που προέρχεται από την απογοήτευσή του από το ξεπούλημα της χώρας στους ξένους και από τη βαθιά διαίρεση του πολιτικού μας κόσμου. Και αυτό πρέπει να γίνει σύντομα, πριν μας κατακυριεύσει ο ραγιαδισμός, δηλαδή η χωρίς αντίσταση αποδοχή του τέλους της Ελλάδας ως Ανεξάρτητης, Ελεύθερης, Αυτοδύναμης και Δημοκρατικής Χώρας.

Ήδη υπάρχει το φαινόμενο της φίμωσης του νεοελληνικού πολιτισμού όπως έλαμψε στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Ούτε γίνεται γιατί τάχα ο Λαός μας τον έχει ξεπεράσει. Είναι σημάδι μιας γενικής εθνικής και κοινωνικής παρακμής, που έχει στόχο τη ρίζα της Ρωμιοσύνης. Εύχομαι αυτό το βιβλίο να ρίξει λίγο φως στο σκοτάδι. Και ευχαριστώ και συγχαίρω τον εκδότη των «Ελληνικών Γραμμάτων» κ. Παύλο Παπαχριστοφίλου και τον φίλο κ. Παρασκευά Παρασκευόπουλο, που είχαν την πρωτοβουλία αυτής της έκδοσης.

Αθήνα, 30.VI.2020
Μίκης Θεοδωράκης