Για τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στο εθνικό εγχείρημα της μετάβασης στη μεταλλιγνιτική εποχή, τη νέα ευρωπαϊκών προδιαγραφών πανεπιστημιούπολη της Κοζάνης, το ερευνητικό αποτύπωμα του ακαδημαϊκού ιδρύματος με εγκαταστάσεις σε Καστοριά, Πτολεμαΐδα, Φλώρινα, Γρεβενά και Κοζάνη αλλά και για την επερχόμενη ίδρυση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, μιλά με συνέντευξή του στη «ΜτΚ» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Θεόδωρος Θεοδουλίδης.

Ποιος είναι ο ρόλος του πανεπιστημίου και ο στρατηγικός σχεδιασμός που έχετε αναπτύξει για τη δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή αλλά και με ποιους τρόπους μπορείτε να ενισχύσετε την τοπική κοινωνία στην αλλαγή παραγωγικού μοντέλου;

Σε αυτήν την κομβική ευκαιρία για την Ελλάδα να εξελιχθεί σε ηγέτιδα δύναμη στην πράσινη τεχνολογία και ενέργεια μέχρι το τέλος της δεκαετίας, η Δυτική Μακεδονία βρίσκεται στο επίκεντρο. Είναι η ελληνική περιφέρεια όπου κυρίως συντελείται η Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον για όλους στη μετά-λιγνίτη εποχή. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται στον πυρήνα του εθνικού εγχειρήματος της μετάβασης. Συναποτελεί κινητήρια δύναμη στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της περιφέρειάς μας, που στρέφεται πλέον στην παραγωγή καθαρής ενέργειας, στην καινοτομική επιχειρηματικότητα, στην εξασφάλιση βιώσιμης και καλύτερα αμειβόμενης απασχόλησης.

Είμαστε ο κύριος εταίρος σε ένα οικοσύστημα εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας που αναπτύσσεται δυναμικά στην περιφέρειά μας, προσελκύοντας εγχώριο και διεθνές ενδιαφέρον. Συμμετέχουμε ενεργά σε δύο εμβληματικά έργα, το Τεχνολογικό Πάρκο στη Ζώνη Καινοτομίας και το Πράσινο Κέντρο Δεδομένων, εκεί όπου η παραγόμενη γνώση και καινοτομία οδηγούν στη βιώσιμη ανάπτυξη στην πράξη. Επενδύουμε σε τομείς αιχμής με έμφαση στις πράσινες νέες τεχνολογίες, το υδρογόνο και τις τηλεπικοινωνίες, ως το Πανεπιστήμιο που δημιουργεί νέα γνώση σε συνεργασία με τις εταιρίες και συγχρόνως παρέχει στις επιχειρήσεις της περιοχής ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης. Επενδύουμε στην εξωστρέφεια και στη διασύνδεσή μας με την επιχειρηματικότητα, για επωφελείς συνεργασίες με ελληνικές και ξένες εταιρίες που ήδη δραστηριοποιούνται ή σχεδιάζουν να εγκατασταθούν στη Δυτική Μακεδονία. Τα βιομηχανικά διδακτορικά, οι δράσεις τύπου «ερευνώ-καινοτομώ» σε συνεργασία με τις τοπικές εταιρείες, η ενίσχυση των clusters και των νεοφυών επιχειρήσεων, η μεγάλη μάζα ερευνητών, υποψήφιων διδακτόρων και συνολικά η ισχυρή ακαδημαϊκή κοινότητά μας, δημιουργούν ένταση γνώσης στην περιοχή, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο παραγωγικών επενδύσεων, που αλλάζει τελικά το αναπτυξιακό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονίας.

Πώς έχει διαμορφωθεί η νέα πανεπιστημιούπολη, αναφορικά με τις εγκαταστάσεις και τις υπό ανέγερση φοιτητικές εστίες;

Σε αυτήν την πορεία διαρκούς ανάπτυξης, είναι προτεραιότητά μας να παρέχουμε σύγχρονες εγκαταστάσεις και υποδομές που στηρίζουν το δυναμικά παραγόμενο έργο. Εδώ και δύο χρόνια λειτουργούμε σε ένα ευρωπαϊκών προδιαγραφών περιβάλλον στη νέα Πανεπιστημιούπολη της Κοζάνης, το πιο σύγχρονο campus στην Ελλάδα. Παράλληλα, είναι σε πλήρη εξέλιξη ένα φιλόδοξο πρόγραμμα κατασκευής νέων κτιρίων αλλά και συνολικής αναβάθμισης των υπαρχόντων εγκαταστάσεών μας στις πέντε πόλεις που εδρεύει το Πανεπιστήμιό μας. Ήδη προχωρά ο διαγωνισμός για την ανέγερση μέσω ΣΔΙΤ νέων φοιτητικών εστιών, συνολικής δυναμικότητας 750 κλινών και έχουμε δρομολογήσει έργα με τα οποία επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε ότι το Πανεπιστήμιό μας σε επίπεδο υποδομών και φοιτητικής εμπειρίας θα «τρέχει» με μία ταχύτητα και θα έχει μία ενιαία εικόνα.

Το πανεπιστήμιό σας διαθέτει πλήθος ερευνητικών προγραμμάτων και προσφάτως ο πρωθυπουργός σας χαρακτήρισε ως ένα από τα πιο δυναμικά και ταχύτατα αναπτυσσόμενα περιφερειακά πανεπιστήμια. Μπορείτε να μας δώσετε κάποια καλά παραδείγματα έρευνας;

Το ερευνητικό αποτύπωμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας έχει πραγματικά εκτοξευτεί την τελευταία πενταετία καθώς έχουμε υπερτριπλασιάσει τον αριθμό των επιστημονικών δημοσιεύσεων ανά έτος. Με 47 θεσμοθετημένα εργαστήρια, περισσότερα από 800 εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα για την έρευνα, τις 8 spin offs που ιδρύσαμε μέχρι σήμερα και τα δύο Κέντρα Ικανοτήτων στα οποία συμμετέχουμε, συμβάλλουμε στην υλοποίηση σημαντικών έργων, όπου η έρευνα μεταφέρεται σε τεχνολογία.

Ενδεικτικά, το έργο Terminet που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος HORIZON2020 υπό το συντονισμό του ΠΔΜ, έχει αναπτύξει ένα νέο μοντέλο αρχιτεκτονικής για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων Νέας Γενιάς, καθιστώντας εφικτές πολύπλοκες και απαιτητικές εφαρμογές σε πολλαπλούς τομείς της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης. Στο πλαίσιο αυτού εκπονούνται 22 χρηματοδοτούμενα διδακτορικά ενώ έχουν εκδοθεί 2 εκθέσεις με πρωτοβουλίες πολιτικής για την τυποποίηση.

Το ερευνητικό πρόγραμμα UNIVERSWATER αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση της χρήσης υδάτινων πόρων στη Γεωργία Ακριβείας ενσωματώνοντας σύγχρονες τεχνολογίες σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης αποφάσεων.

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα EnTRAINER στοχεύει στην αλλαγή της αντίληψης που επικρατεί για τους ενεργειακούς ελέγχους, προτείνοντας τη μετατροπή τους από συμβατικούς σε μία νέα, ολιστική και πλήρη μεθοδολογία «Ελέγχων Ενεργειακής Μετάβασης» προσφέροντας έτσι, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης με πολλαπλά οφέλη για την πλήρη απαλλαγή από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις συμμετέχουσες χώρες.

Με τη λειτουργία των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων από τον Σεπτέμβριο του ’25 αλλάζει ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν ώστε τα Περιφερειακά Πανεπιστήμια, όπως το δικό σας, να παραμείνουν ανταγωνιστικά;

Κεντρική πρόκληση είναι η σύγκλιση συνολικά των ελληνικών πανεπιστημίων με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ιδιαίτερα των περιφερειακών, ώστε να καταστούν πιο ανταγωνιστικά, εξωστρεφή και ελκυστικά για Έλληνες και αλλοδαπούς φοιτητές αλλά και για τη διεθνή ακαδημαϊκή, ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα. Ο θεσμικός μας ρόλος είναι σήμερα πιο κρίσιμος από ποτέ απέναντι στους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στις τοπικές κοινωνίες, στην οικονομία και τη χώρα μας. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, στη φάση γρήγορης εξέλιξης που βρίσκεται και με την ειδική εθνική αναπτυξιακή ευθύνη που έχει αναλάβει, χρειάζεται την ανάλογη υποστήριξη μέσα από έναν εθνικό σχεδιασμό, για να εφαρμόσει στην πράξη ένα ειδικό σχέδιο άμεσης ολιστικής ενδυνάμωσής του. Η προσφορά μας στην ανάπτυξη, στην οικονομία και την κοινωνία συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού μας και την επαρκή χρηματοδότηση για την αναβάθμιση της συνολικής φοιτητικής εμπειρίας. Τα σύγχρονα προγράμματα σπουδών στα επαγγέλματα του μέλλοντος, το υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκό προσωπικό, οι άρτιες εγκαταστάσεις και υλικοτεχνικές υποδομές, η διευκόλυνση των φοιτητών στα ζητήματα στέγασης, είναι προϋπόθεση για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά μας.

Διανύετε τη δεύτερη πρυτανική σας θητεία στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας καθώς επανεκλεγήκατε τον Απρίλιο του ’23. Ποιο είναι το όραμά σας για το ίδρυμα και ποιους στόχους θέλετε να έχετε πετύχει μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας σας;

Mε την καθοριστική συμβολή όλου του προσωπικού του Πανεπιστημίου μας και υλοποιώντας συγκεκριμένο στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο, πετύχαμε στην προηγούμενη θητεία να μετατρέψουμε το νεοσύστατο τότε ΠΔΜ σε ένα σύγχρονο, δυναμικά αναπτυσσόμενο περιφερειακό Πανεπιστήμιο.

Το όραμά μας είναι στο τέλος της τρέχουσας δεύτερης θητείας να παραδώσουμε ένα πρότυπο Πανεπιστήμιο, πιο κοντά στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, που θα διακρίνεται για την παραγόμενη γνώση, έρευνα, καινοτομία και προσφορά στην κοινωνία. Που, έχοντας ολοκληρώσει ένα μεγάλο μέρος της κτιριολογικής, ενεργειακής και ψηφιακής αναβάθμισής του, θα παρέχει μία ολοκληρωμένη φοιτητική εμπειρία και ισχυρές προοπτικές καριέρας. Ένα Πανεπιστήμιο που διαρκώς θα επενδύει στη βελτίωση της θέσης του στις παγκόσμιες λίστες κατάταξης, στην εξωστρέφεια και στη διεθνοποίηση. Ξεκινάμε ήδη από τη φετινή ακαδημαϊκή περίοδο με δύο αγγλόφωνα προπτυχιακά προγράμματα και με στόχο να αυξήσουμε σταδιακά τον αριθμό των ξενόγλωσσων προγραμμάτων και στους τρεις κύκλους σπουδών: προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Στόχος μας είναι να καθιερώσουμε μία συμπαγή ακαδημαϊκή παράδοση με κουλτούρα ποιότητας και αριστείας, τόσο οριζόντια στην κοινότητα του ΠΔΜ όσο και σε επίπεδο εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας, που ανεξάρτητα από την αλλαγή προσώπων, θα αποτελούν στοιχεία της ταυτότητας του Πανεπιστημίου εξελίσσοντας όσα πετύχαμε μέχρι σήμερα. Δημιουργούμε σήμερα με όραμα και σχέδιο το Πανεπιστήμιο του μέλλοντος.

*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 7-8 Σεπτεμβρίου