Τις επόμενες κινήσεις της στο μείζον θέμα των ελληνοτουρκικών μελετά η κυβέρνηση στον απόηχο του θερμού επεισοδίου μεταξύ του Νίκου Δένδια και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν απόλυτα ικανοποιημένος από την αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, κάτι που εκφράστηκε και στη συνάντηση που είχαν οι δύο άνδρες στο Μέγαρο Μαξίμου την Παρασκευή και μετά την επιστροφή του κ. Δένδια από την Τουρκία. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ο υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε αναλυτικά τον πρωθυπουργό για το περιεχόμενο των συνομιλιών του, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να του εκφράζει την ικανοποίησή του για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε μία δύσκολη συζήτηση.

Γενικότερα η Αθήνα έχει αποφασίσει να θέτει ευθέως, σε κάθε ευκαιρία και αφορμή και σε οποιοδήποτε περιβάλλον τα ανοιχτά ζητήματα που υπάρχουν με την Τουρκία. Αυτό έγινε και στην Άγκυρα, όπου ο κ. Δένδιας αφού πρώτα προκλήθηκε σήκωσε το γάντι και παρουσίασε με σαφήνεια τις ελληνικές θέσεις.

Θύμισε τις τουρκικές παραβιάσεις, λέγοντας πως η γειτονική χώρα έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και τα ίδια δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας, αναφέροντας πως έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από το ελληνικό έδαφος. «Μεβλούτ, πάνω από το ελληνικό έδαφος» είπε ο κ. Δένδιας απευθυνόμενος στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών και προσέθεσε: «Δεν υπάρχει καμία διάταξη δικαίου που να επιτρέπει πτήση πάνω από το ίδιο το ελληνικό έδαφος».

Για το θέμα της μειονότητας, ένα θέμα που έθεσε ο κ. Τσαβούσογλου ξεκινώντας το θερμό επεισόδιο, ο κ. Δένδιας σημείωσε ότι στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. «Αυτό αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λωζάνης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους», τόνισε.

Για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών ο κ. Δένδιας εξήγησε γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά. «Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά; Αν δεν υπάρχει, είναι καλό να μας το πουν», συμπλήρωσε.

Για τα διάφορα fake news που κυκλοφορούν ο κ. Δένδιας κάλεσε την Τουρκία να μη δημιουργεί προβολές ψευδών ειδήσεων και προκλητικών ρητορικών, που προβάλλονται από συγκεκριμένους κύκλους και «οι οποίες δεν βοηθούν».

Για το περίφημο casus belli, δηλαδή την απειλή πολέμου, εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της, που προέρχονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, τόνισε ότι είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις, αλλά και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ. Υπογράμμισε δε πως η στάση αυτή αντίκειται στον Χάρτη του ΟΗΕ και δεν συνάδει με έναν ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο, ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας και της προώθησης αυτών των σχέσεων.

Για το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο είπε ότι η Τουρκία συνεχίζει να μην αποδέχεται τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία όχι μόνο αντικατοπτρίζει εθνικό δίκαιο, αλλά έχει επικυρωθεί και από την ΕΕ, άρα είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Για το μεταναστευτικό ο κ. Δένδιας είπε ότι είναι ευρωτουρκικό ζήτημα, ενώ αναφέρθηκε καθαρά στην απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού στον Έβρο το προηγούμενο διάστημα. Απαντώντας μάλιστα στον κ. Τσαβούσογλου, είπε ότι ειδικά μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα.

Για το Κυπριακό σημείωσε ότι μοναδική λύση, που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, στη βάση των σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ, λύση συμβατή και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τονίζοντας την ανάγκη αποχής από ενέργειες που παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τέλος για την Αγιά Σοφιά εξέφρασε την «προσδοκία αναστροφής της απόφασης μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς και η απόφαση μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί». Προσθέτοντας ότι μια τέτοια αναστροφή θα είναι και προς το συμφέρον της Τουρκίας και της εικόνας της διεθνώς.

Για την επόμενη ημέρα η κυβέρνηση θα συνεχίσει να παραμένει πιστή στη γραμμή της συνέχισης των Διερευνητικών, ο επόμενος γύρος των οποίων αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Μάιο. Για το σκοπό αυτό -όπως τονίζεται από τη μεριά του υπουργείου Εξωτερικών- η βούληση της ελληνικής πλευράς για προώθηση της θετικής ατζέντας σε ό,τι αφορά τόσο τις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία όσο και τις ευρωτουρκικές σχέσεις παραμένει.

Ιδιαίτερα στον οικονομικό και εμπορικό τομέα, η θετική ατζέντα μπορεί να συνεισφέρει στην εμπέδωση ενός κλίματος αποκλιμάκωσης και βελτίωσης των σχέσεων. Μάλιστα κατά τις επαφές στην Άγκυρα οι δύο πλευρές εξέτασαν την ενίσχυση των επαφών μεταξύ των δύο λαών. Μάλιστα η ελληνική πλευρά διά του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη πρότεινε 15 σημεία συνεργασίας στον οικονομικό τομέα, κάτι που έκανε και η τουρκική πλευρά.

Το ερώτημα βέβαια παραμένει: Τι μέλλει γενέσθαι μετά τα γεγονότα στην Άγκυρα; Σε αυτό το κλίμα απομακρύνεται το ενδεχόμενο μιας συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν έστω και ως σχεδιασμός, καθώς τώρα χρειάζονται κινήσεις βήμα-βήμα, ενώ απαιτείται αποκλιμάκωση και μείωση της έντασης.

Πάντως σε μία περίοδο όπου εντός Ελλάδας κυριαρχούσαν οι πολιτικές αντιπαραθέσεις η στάση που διατήρησε ο κ. Δένδιας βρήκε θετικά σχόλια από την αντιπολίτευση. Στον ΣΥΡΙΖΑ αναγνώρισαν πως ο κ. Δένδιας ορθώς ανέδειξε τις ελληνικές θέσεις, ωστόσο έκαναν κριτική στην κυβέρνηση αναφέροντας ότι πάσχει από «έλλειμμα στρατηγικής».

Από την πλευρά του και το ΚΙΝΑΛ έκανε λόγο για μία «αυτονόητη» κίνηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, έθεσε το ζήτημα ωστόσο αν η κυβέρνηση πήγε προετοιμασμένη στην Άγκυρα.

Η Ελληνική Λύση τόνισε ότι ο κ. Δένδιας «με ύφος απολογητικό απαντούσε στις τουρκικές διεκδικήσεις, χωρίς να προβάλλει ούτε μία ελληνική διεκδίκηση», ενώ το ΚΚΕ υποστήριξε ότι το «παζάρι» αναβαθμίζεται και προετοιμάζεται συμβιβασμός για συνεκμετάλλευση σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.

Η μάχη κατά της πανδημίας

Στη μάχη κατά της πανδημίας στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η επιδημιολογική κατάσταση στη χώρα παραμένει επιβαρυμένη και η πίεση στο ΕΣΥ συνεχίζεται. Παρατηρείται ωστόσο μια σταθεροποίηση και τάση μείωσης των κρουσμάτων, ενώ η θετικότητα τις τελευταίες ημέρες παρουσιάζει σταδιακή μείωση. Είναι μια θετική εξέλιξη, όμως στην κυβέρνηση θεωρούν ότι η ισορροπία παραμένει εύθραυστη. Θετική εξέλιξη αποτελεί και το γεγονός ότι οι πρέσβεις των χωρών της ΕΕ-κατέληξαν σε κοινό κείμενο για την εφαρμογή του πράσινου ψηφιακού πιστοποιητικού. 

Θετικά είδαν στην κυβέρνηση και τα εύσημα που τους απένειμε για τη διαδικασία του εμβολιασμού ο περιφερειακός διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ Hans Kluge, ο οποίος επισκέπτεται αυτές τις ημέρες την Ελλάδα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Απριλίου 2021