Ίσως να είναι από τις σημαντικότερες στιγμές περηφάνιας που μπορούν να νιώσουν οι άνθρωποι όταν αποφασίζουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για έναν κοινό στόχο, πρόβλημα ή ανησυχία. Ακόμη περισσότερο δε όταν οι ίδιοι άνθρωποι έχουν ένα δημόσιο βήμα, το οποίο αξιοποιούν για καλό σκοπό.

Το πρόγραμμα Balkan Booster, είναι μια ιδέα που υλοποιείται για τρίτη χρονιά με πρωτοβουλία του γερμανικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού Deutsche Welle Ευρώπης. Το πρότζεκτ έχει ως εξής: 21 συμμετέχοντες νέοι, με δημοσιογραφικό background, επιλέγονται από δέκα χώρες των Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Ελλάδα, Σερβία, Κόσοβο, Κροατία, Ρουμανία, Βουλγαρία) με κοινό στόχο να ενισχύσουν τη φωνή των Βαλκανίων και των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι χώρες. Φετινό θέμα στο οποίο επικεντρώθηκε το πρότζεκτ είναι οι κοινές περιβαλλοντικές προκλήσεις που μοιράζονται οι γειτονικές χώρες.

Τι κοινό μοιράζεται η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία;

Τον Ιούνιο του 2018, σε μια τελετή γεμάτη συμβολισμούς, υπογράφεται στη Μεγάλη Πρέσπα, τη λίμνη που μοιράζεται γεωγραφικά η Ελλάδα, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία, η Συμφωνία των Πρεσπών, με σκοπό την επίλυση του ζητήματος ονομασίας της τελευταίας. Οι Πρέσπες έτσι αποκτούν συμβολική αξία για τις δύο χώρες. Οκτώ χρόνια νωρίτερα, στις 2 Φεβρουαρίου του 2010, οι Πρέσπες είχαν βρεθεί ξανά στο επίκεντρο των βαλκανικών χωρών, αυτήν τη φορά για μια διαφορετική συμφωνία, λιγότερο συμβολική, εξίσου όμως σημαντική: Είναι η πρώτη διακρατική συμφωνία προστασίας οικοτόπου, που έχει γίνει ποτέ στα Βαλκάνια, ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, που θέτει επίσημα το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη του «Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών», όπως είχε δημιουργηθεί με κοινή διακήρυξη το 2000.

«Επιλέξαμε να ασχοληθούμε με περιβαλλοντικά ζητήματα που απασχολούν και εντοπίζονται στη Μεγάλη Πρέσπα, διότι ανήκει ουσιαστικά και στις τρεις χώρες», αφηγείται στη «Θ» η 23χρονη απόφοιτη του τμήματος δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ Ευτέρπη Μουζακίτη, που ήταν η μοναδική Ελληνίδα που συμμετείχε στο πρόγραμμα της DW, μαζί με το 25χρονο Λορίν Καντιού από την Αλβανία και τον 24χρονο Πέταρ Ντόγκοφ από τη Βόρεια Μακεδονία. Με όχημά τους ένα κινητό, ένα τρίποδο και ένα μικρόφωνο, αφιέρωσαν έξι ολόκληρες μέρες -δύο σε κάθε χώρα- καταγράφοντας και αναδεικνύοντας τα περιβαλλοντικά προβλήματα σε κάθε πλευρά της λίμνης, δημιουργώντας στο τέλος τα δικά τους ολοκληρωμένα ρεπορτάζ.

Πρώτη στάση για τους νέους δημοσιογράφους η αλβανική πλευρά των Πρεσπών και το χωριό Πούστετς. Εκεί συνομιλούν με ντόπιους και καταγράφουν μέσα από το φακό το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών και τα «κρυφά» σημεία απόθεσης των απορριμμάτων, που αποτελούν κίνδυνο για την υγεία των κατοίκων των γύρω χωριών. Δεύτερη στάση η πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας. Εκεί το φλέγον ζήτημα είναι η παράνομη αλιεία στο παρόχθιο χωριό Πρέτορ, στην λίμνη των Πρεσπών. Τρίτη στάση η ελληνική πλευρά στο χωρίο Ψαράδες και στον Άγιο Αχίλλειο. Εκεί φωλιάζει η μεγαλύτερη αποικία αναπαραγωγής αργυροπελεκάνων στον κόσμο, είδος το οποίο οδεύει προς εξαφάνιση.

«Τρεις νέοι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες δεν έχουν συχνά την ευκαιρία να δουλεύουν μαζί και μάλιστα για τον ίδιο σκοπό. Νομίζω ότι μοιραζόμαστε περισσότερα κοινά μεταξύ μας παρά διαφορές» λέει με ειλικρίνεια στη «Θ» ο 24χρονος Πέταρ, απόφοιτος του τμήματος Δημοσιογραφίας του πανεπιστημίου Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου των Σκοπίων στη Βόρεια Μακεδονία, ο οποίος εργάζεται ήδη στο τοπικό τηλεοπτικό κανάλι TV Telma.

«Η επίσκεψη στην ελληνική πλευρά των συνόρων ήταν μια αποκάλυψη. Μου έκανε εντύπωση η ιστορία του Λάζο Κυριάκο, ενός ψαρά από την Αλβανία που ζει 30 χρόνια στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Πρέσπας, και μιλούσε και τις τρεις γλώσσες! Κάναμε μάλιστα βαρκάδα και ήταν ο συνδετικός κρίκος, καθώς μπορούσε να επικοινωνήσει και με τους τρεις μας στη μητρική μας γλώσσα» περιγράφει με ενθουσιασμό η Ευτέρπη, εκφράζοντας ταυτόχρονα την απογοήτευσή της ότι ελάχιστοι από εμάς «αγκαλιάζουμε τη βαλκανική μας ταυτότητα». «Ειδικά στην Ελλάδα, τείνουμε να αγνοούμε τη βαλκανική μας ταυτότητα και θεωρούμε πως ανήκουμε μόνο στην Ευρώπη. Οι επαφή μου με νέους από τα Βαλκάνια μου έδειξε πόσα κοινά και πόσες ομοιότητες έχουν οι κουλτούρες μας, ο τρόπος ζωής μας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε», επισημαίνει. Την ίδια άποψη εκφράζει και ο 25χρονος Λορίν, με σπουδές στην επικοινωνία, τις δημόσιες σχέσεις και τη δημοσιογραφία, στο πανεπιστήμιο στα Τίρανα και αυτή τη στιγμή εργάζεται ως δημοσιογράφος στο Citizens Channel. «Οι άνθρωποι που μοιράζονται την ίδια κουλτούρα και τον ίδιο χώρο, είναι δεμένοι με έναν τρόπο που δεν μπορεί να τους χωρίσει καμία πολιτική» υπογραμμίζει με αισιοδοξία.

Τα ρεπορτάζ των δημοσιογράφων μπορείτε να βρείτε διαδικτυακά στην ιστοσελίδα της ελληνικής έκδοσης της DW και στο facebook.

* Δημοσιεύτηκε στη "Θεσσαλονίκη" στις 31.10.2019.