Σε «νεκροταφείο παιδιών» έχει μετατραπεί η Μεσόγειος καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Unicef το καλοκαίρι του 2023, τριπλασιάστηκε ο αριθμός των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη θάλασσα σε σχέση με το 2022.

Από τον Ιούνιο ως τον Αύγουστο τουλάχιστον 990 άνθρωποι ναυάγησαν στην κεντρική Μεσόγειο, την πιο επικίνδυνη μεταναστευτική οδό παγκοσμίως που συνδέει τη Βόρεια Αφρική με την Ευρώπη. Ο αριθμός αυτός είναι τριπλάσιος σε σχέση με τους 334 μετανάστες που έχασαν τη ζωή τους το ίδιο διάστημα το 2022, σύμφωνα με τον απολογισμό της υπηρεσίας του ΟΗΕ.

Αν και δεν έχει καταγραφεί σαφώς το σύνολο των παιδιών που έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο –η Unicef κατέγραφε περίπου μία ντουζίνα κάθε εβδομάδα του Ιουλίου—, 11.600 «ασυνόδευτοι ανήλικοι» προσπάθησαν να φτάσουν στην Ιταλία από τον Ιανουάριο ως τα μέσα Σεπτεμβρίου 2023 με πλοιάρια, δηλαδή κατά 60% περισσότεροι σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι (7.200), ανέφερε η υπηρεσία.

«Η Μεσόγειος έχει γίνει νεκροταφείο για τα παιδιά και το μέλλον τους. Ο τραγικός απολογισμός των νεκρών παιδιών που αναζητούν άσυλο και ασφάλεια στην Ευρώπη είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών και ενός ανεπαρκούς μεταναστευτικού συστήματος», εκτίμησε η Ρεγκίνα Ντε Ντομινίτσις, αρμόδια για το θέμα στη Unicef.

Συνολικά η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ανακοίνωσε χθες, στη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας αφιερωμένη στην κρίση στη Μεσόγειο, ότι 2.500 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους ή αγνοούνται από την 1η Ιανουαρίου ως τις 24 Σεπτεμβρίου 2023, αύξηση κατά 50% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Καθορισμός της ηλικίας

Οι σκηνές από την άφιξη χιλιάδων μεταναστών στο μικρό ιταλικό νησί Λαμπεντούζα στα μέσα Σεπτεμβρίου έφεραν ξανά στην επικαιρότητα το θέμα της ευρωπαϊκής συνεργασίας για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.

Με 8.500 ανθρώπους να αποβιβάζονται μέσα σε τρεις ημέρες στο νησί, αριθμός μεγαλύτερος από αυτόν του πληθυσμού της Λαμπεντούζα, οι αφίξεις των μεταναστών προκάλεσαν κρίση στο νησί και πολιτική καταιγίδα στην Ιταλία, η οποία υιοθέτησε πιο αυστηρά μέτρα.

Η κυβέρνηση της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής ενός συνασπισμού της δεξιάς και της ακροδεξιάς, ενέκρινε την Τετάρτη το βράδυ προσχέδιο διατάγματος που ανοίγει τον δρόμο για τη στέγαση των ασυνόδευτων ανήλικων άνω των 16 ετών σε δομές ενηλίκων. Παράλληλα προβλέπει τη διεξαγωγή ιατρικών εξετάσεων για τον καθορισμό της ηλικίας των ανηλίκων.

Το προσχέδιο, που δεν έχει εγκριθεί από το κοινοβούλιο όπου ο κυβερνητικός συνασπισμός διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία, προβλέπει την υποβολή των ασυνόδευτων ανηλίκων σε ακτινογραφίες προκειμένου να καθορίζεται η ηλικία τους. Στόχος: «Δεν θα είναι πλέον εφικτό να λένε ψέματα για την πραγματική τους ηλικία» προκειμένου να γλιτώσουν ενδεχόμενη απέλαση, τόνισε η Μελόνι στο Facebook.

Ένα «ανησυχητικό» μέτρο, εκτίμησε ο Αντρέα Ιακομίνι εκπρόσωπος της Unicef Ιταλίας.

Πόλεμος, βία, φτώχεια

Η κατάσταση στη Μεσόγειο επανέφερε τη συζήτηση στις Βρυξέλλες για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου των 27 χωρών μελών της ΕΕ. Το προσχέδιο της μεταρρύθμισης που εξετάζεται προβλέπει κυρίως την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ αλλά και έναν μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μελών για τη μετεγκατάσταση των μεταναστών.

Παράλληλα σήμερα συναντώνται στη Βαλέτα της Μάλτας οι ηγέτες των εννέα μεσογειακών χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να συντονίσουν τις θέσεις τους, κυρίως ως προς το θέμα της μετανάστευσης.

«Η υιοθέτηση μιας απάντησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την υποστήριξη των παιδιών και των οικογενειών» είναι «απολύτως αναγκαία ώστε να μην υποφέρουν και άλλα παιδιά», υπογράμμισε η Ντε Ντομινίτσις.

Σύμφωνα με τη Unicef, «ο πόλεμος, οι συγκρούσεις, η βία και η φτώχεια» ωθούν τα παιδιά «να φύγουν μόνα τους από τις χώρες καταγωγής τους».

Αφού περάσουν από τους κινδύνους «της εκμετάλλευσης και της κακοποίησης σε κάθε στάδιο» του ταξιδιού τους, αλλά και τον κίνδυνο του ναυαγίου, όσοι ανήλικοι καταφέρουν να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές αρχικά «κρατούνται» σε κέντρα και στη συνέχεια μεταφέρονται σε δομές υποδοχής μεταναστών «σε γενικές γραμμές κλειστές», καταγγέλλει η Unicef.

Η υπηρεσία του ΟΗΕ έχει καταμετρήσει 21.700 ασυνόδευτους ανήλικους σε αυτά τα κέντρα στην Ιταλία, έναντι 17.700 πριν έναν χρόνο.