Η υλοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης -όπως δηλώνει ο υφυπουργός Παιδείας, αρμόδιος για θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης Βασίλης Διγαλάκης στη «ΜτΚ»- είναι μια διαδικασία που μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, σε όλα τα επίπεδα των πανεπιστημιακών σπουδών. «Προχωρήσαμε στην αναστολή της εκπαιδευτικής λειτουργίας με φυσική παρουσία σε όλες τις βαθμίδες, σύμφωνα με τις υποδείξεις των ειδικών επιστημόνων, προκειμένου να περιοριστεί η διάδοση του ιού. Συναντηθήκαμε άμεσα με τους πρυτάνεις και υποστηρίζουμε έμπρακτα τα πανεπιστήμια στην άμεση εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Θεσμοθετήσαμε με πράξη νομοθετικού περιεχομένου την εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα και τη δυνατότητα ενίσχυσης των υποδομών υποστήριξής της με γρήγορες διαδικασίες».

Όπως τονίζει ο κ. Διγαλάκης, τα πανεπιστήμια πρέπει να εντατικοποιήσουν τις διαδικασίες ώστε να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, και να αξιοποιήσουν τα συστήματα ηλεκτρονικής διαχείρισης. «Ζητήσαμε από τις διοικήσεις και το εκπαιδευτικό προσωπικό των πανεπιστημίων να αξιοποιήσουν το διάστημα έως τις 24 Μαρτίου προκειμένου ν’ “ανεβάσουν” όσο το δυνατόν περισσότερα μαθήματα στα συστήματα ηλεκτρονικής διαχείρισης και υλοποίησης μαθημάτων τα οποία χρησιμοποιεί το κάθε ΑΕΙ. Στόχος μας είναι οι φοιτητές μας να έχουν τις ελάχιστες αρνητικές επιπτώσεις από την περιπέτεια, που περνάει η χώρα».

Σύμμαχος η τεχνολογία

Προσαρμογή σε νέα δεδομένα, έφερε για τα δυο μεγάλα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης -το ΑΠΘ και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας- η αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών της χώρας. Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκο Παπαϊωάννου, «οι Πρυτανικές Αρχές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και με γνώμονα πάντα την προστασία και τη διασφάλιση της ατομικής υγείας των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, βρισκόμαστε από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης κρούσματος κοροναϊού στη χώρα μας σε ετοιμότητα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και τις αποφάσεις των αρμόδιων υπουργείων και φορέων, έχουμε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποτροπή της διασποράς του κοροναϊού στην κοινότητα. Είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με τους αρμόδιους φορείς για την επικαιροποίηση των μέτρων και τη λήψη νέων, αν και όπου αυτό κριθεί αναγκαίο».

Ο κ. Παπαϊωάννου εξηγεί στη «ΜτΚ» πως η αναστολή των μαθημάτων δεν σημαίνει κλειστό πανεπιστήμιο, καθώς οι παραδόσεις μαθημάτων μπορούν να συνεχιστούν εξ αποστάσεως με σύμμαχο την τεχνολογία. «Η αναστολή των εκπαιδευτικών λειτουργιών του Πανεπιστημίου δεν σημαίνει και αναστολή της εργασίας μας ως ακαδημαϊκών δασκάλων. Στο Αριστοτέλειο έχουμε ξεκινήσει ήδη την εφαρμογή της ηλεκτρονικά υποστηριζόμενης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης όπου αυτή είναι εφικτή (θεωρητικά μαθήματα), χρησιμοποιώντας τα μέσα και την υψηλού επιπέδου τεχνολογία που διαθέτουμε. Προχωρούμε άμεσα στην αξιοποίηση κάθε δυνατού τεχνικού μέσου, ώστε οι εκπαιδευτικές διαδικασίες του Πανεπιστημίου να μπορούν να πραγματοποιούνται από απόσταση. Τα εργαλεία της σύγχρονης εξ αποστάσεως ηλεκτρονικής εκπαίδευσης που διαθέτει το Αριστοτέλειο έχουν ήδη τεθεί στη διάθεση των διδασκόντων ώστε να συνεχίσουν την παράδοση των μαθημάτων».

Την ίδια ώρα, στο ΠΑΜΑΚ απαγορεύτηκαν όλες οι εκπαιδευτικές λειτουργίες οι οποίες πραγματοποιούνται με φυσική παρουσία, όχι όμως και οι διοικητικές και ερευνητικές δραστηριότητες που προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα.

Νέες μέθοδοι διδασκαλίας

Στα σχολεία, ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευση, με το υπουργείο Παιδείας να επικεντρώνει αρχικά την προσοχή του στη Γ’ λυκείου και τους υποψήφιους των Πανελλαδικών εξετάσεων. Το υπουργείο στοχεύει σε αυτές τις «έκτακτες συνθήκες που βιώνει η χώρα μας» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, με ένα μεγάλο εγχείρημα που χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: στη σύγχρονη και ασύγχρονη μέθοδο διδασκαλίας, προκειμένου να διατηρήσουν οι μαθητές, οι σπουδαστές και οι φοιτητές τη συνέχεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Αρχικά, το υπουργείο Παιδείας θα διαθέσει σε όλες τις σχολικές μονάδες της χώρας την ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα της Γ' Λυκείου, και στη συνέχεια στις υπόλοιπες τάξεις του λυκείου, με τους διευθυντές των σχολείων -σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς- να προσαρμόζουν με αυτονομία, το πρόγραμμα της σχολικής τάξης. Στο σύστημα της ασύγχρονης εκπαίδευσης, όπως προδίδει και ο όρος οι μαθητές θα μπορούν οποιαδήποτε ώρα της ημέρας να παρακολουθήσουν τα Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία, το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Υλικό και τα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που είναι ήδη οργανωμένα ανά βαθμίδα, μάθημα και ενότητα, όπως ενημερώνει το υπουργείο Παιδείας. «Εγκαινιάζουμε σήμερα νέα ψηφιακά εργαλεία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τα οποία οργανώθηκαν άμεσα για να εξυπηρετήσουν τις έκτακτες ανάγκες που προκάλεσε η αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών, εξαιτίας του κορονοϊού» δηλώνει η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως.

Παράταση σχολικής χρονιάς

Το μέτρο της αναστολής λειτουργίας όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης της χώρας για 14 ημέρες αλλάζει τα δεδομένα στην εκπαίδευση, με το υπουργείο Παιδείας να σχεδιάζει τα σενάρια αναπλήρωσης των χαμένων εκπαιδευτικών ωρών διδασκαλίας που θα προκύψουν με την πιθανή συνέχιση του μέτρου αυτού, βάζοντας σε πολλές περιπτώσεις σε κίνδυνο τη σχολική χρονιά αλλά και τις πανελλαδικές εξετάσεις. Όπως δηλώνει, στο υπουργείο Παιδείας βρίσκονται σε φάση δημιουργίας έκτακτων σχεδίων, εξετάζοντας τα δεδομένα που προκύπτουν. «Θα δούμε αν θα υπάρξει επιμήκυνση της αναστολής. Αυτήν τη στιγμή η απόφαση ισχύει ως τις 24 Μαρτίου» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κ. Κεραμέως. Η ίδια πάντως ξεκαθαρίζει πως αν η αναστολή των σχολείων είναι μόνο για αυτές τις εβδομάδες υπάρχει τρόπος αναπλήρωσης των ωρών, τονίζοντας ωστόσο πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τουλάχιστον 700 σχολεία ανέστειλαν νωρίτερα τη λειτουργία τους, για προληπτικούς λόγους, δημιουργώντας μεγαλύτερα κενά στην ύλη.

Περικοπές περιπάτων, μείωση των διδακτικών ωρών, αύξηση και εντατικοποίηση των μαθημάτων, περικοπή ημερών από τις διακοπές του Πάσχα, είναι τα πρώτα σενάρια στα οποία προσανατολίζεται το υπουργείο, με το ενδεχόμενο της επέκτασης του σχολικού έτους, τη μείωση της διδακτικής ύλης και την μετακύλιση των πανελλαδικών εξετάσεων να είναι τα επόμενα μέτρα, σε περίπτωση που τα σχολεία παραμείνουν περισσότερες από 2 εβδομάδες κλειστά -σενάριο που στην παρούσα φάση, και με την εικόνα της εξέλιξης του κορονοϊού στη χώρα μας κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει.

Διευθυντές σε ρόλο-κλειδί

Οι διευθυντές των σχολικών μονάδων θα έχουν, όπως όλα δείχνουν, ρόλο-κλειδί στην εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στις σχολικές μονάδες. Εκείνοι, όπως ενημερωθήκαμε από το υπουργείο, θα έχουν και τον συντονισμό -σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΟΛΜΕ- στην εξ αποστάσεως διαδικασία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ανοιχτές σχολικές μονάδες, με τον Αλέξανδρο Κόπτση, διευθυντή Περιφερειακής Διεύθυνσης Κεντρικής Μακεδονίας να δηλώνει στη «ΜτΚ» πως θα λειτουργούν ως εποπτευόμενοι φορείς. «Έχει ανασταλεί η λειτουργία όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για 14 ημέρες. Εμείς όμως είμαστε εδώ, εξακολουθούμε να είμαστε σε επικοινωνία με τους δήμους και όλους τους εποπτευόμενους φορείς και τις υπηρεσίες που ανήκουν στην περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης κεντρικής Μακεδονίας. Οι σχολικές μονάδες είναι ανοιχτές, ώστε να διευθετούνται όλα τα θέματα ευθύνης μας και να συμβάλλουμε στην εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών και τη διευθέτηση όλων των προβλημάτων που προκύπτουν. Συνιστούμε σοβαρότητα, υπευθυνότητα και πειθαρχία στις αποφάσεις των υπουργείων Υγείας και Παιδείας, ώστε να ξεπεράσουμε τον σκόπελο που είναι μπροστά μας, με αυτοπροστασία και σεβασμό στη δημόσια υγεία. Τα νέα δεδομένα που καλούμαστε να διαχειριστούμε στη ζωή μας, ίσως παράλληλα είναι μια ευκαιρία να αναδείξουμε τα προσφορότερα που ενδείκνυνται στη συγκεκριμένη στιγμή» , δηλώνει ο κ. Κόπτσης.

Αντιδράσεις από ΟΛΜΕ

Την ίδια ώρα, η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) καταγγέλλει το υπουργείο Παιδείας για μονομερείς αποφάσεις, καθώς όπως τονίζουν πάρθηκαν μέτρα που η υπουργός δεν συζήτησε προηγουμένως με τα αρμόδια όργανα. Όπως δηλώνει ο Θόδωρος Τσούχλος, πρόεδρος της ΟΛΜΕ «η εξ αποστάσεως διδασκαλία αποτελεί μια προσπάθεια να κρατηθεί η εκπαιδευτική διαδικασία, κάτω από αυτές τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν, ωστόσο, για εμάς, όπως τονίσαμε στην ανακοίνωσή μας αποτελεί κίνηση εντυπωσιασμού, που μόνο αναστάτωση δημιουργεί στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας -εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Χωρίς υποδομές, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς μαθησιακό υλικό, χωρίς καλή γνώση του οποιουδήποτε εργαλείου τόσο των διδασκόντων όσο και των μαθητών, δεν μπορεί να υπάρξει εξ αποστάσεως εκπαίδευση με σοβαρότητα και υπευθυνότητα». Την ίδια ώρα ο κ. Τσούχλος αναφέρεται σ’ εκείνους τους μαθητές που δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστές, λέγοντας πως «χιλιάδες μαθητές δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ούτε και σύνδεση στο διαδίκτυο, γεγονός που τους αποκλείει εξ ορισμού από κάθε τέτοια διαδικασία. Θα πρέπει το υπουργείο να δει τι θα κάνει μ’ αυτά τα παιδιά, προκειμένου να μη δημιουργηθούν λύσεις δυο ταχυτήτων».

Αναστολή και στα φροντιστήρια

Όλα τα φροντιστήρια όλης της χώρας είναι κλειστά και λειτουργούν μόνο οι διοικητικές υπηρεσίες, δηλαδή οι γραμματείες τους, όπως δηλώνει ο Κώστας Αραμπατζής, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτών Φροντιστών, ενώ βρίσκονται στη διαδικασία προσαρμογής στην παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου. «Η σύγχρονη τεχνολογία βοηθάει πάρα πολύ σ' αυτό. Ελπίζουμε ότι η αναστολή λειτουργίας ν’ αφορά μόνο το χρονικό διάστημα των δυο εβδομάδων, ωστόσο σε κάθε περίπτωση ο ιδιωτικός τομέας έχει ευελιξία και θα μπορέσει να ανταπεξέλθει εκπαιδευτικά στα νέα δεδομένα». Ο ίδιος αναφέρεται και στις επιπτώσεις που φέρνουν τα μέτρα αυτά στους υποψηφίους των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων. «Το μήνυμα που πρέπει να δώσουμε στα παιδιά είναι ότι πρόκειται για χρόνο επαναλήψεων και όχι διακοπών. Είναι σαφές πως κάθε τι που αποδιοργανώνει τη διαδικασία που ακολουθούν, απασφαλίζει συμπεριφορές. Εμείς είμαστε δίπλα στα παιδιά και διαδικτυακά θα συνεχίσουμε τη διαδικασία, γιατί μπορούμε να λειτουργήσουμε και κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες».

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 15.03.2020.