Στο Βαχενίγκεν υπογράφηκε στις 5 Μαΐου του 1945 η άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους συμμάχους, σημαίνοντας έτσι την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μπορεί η πόλη να μοιάζει με μεγάλο χωριό, αλλά το πανεπιστήμιό της συγκαταλέγεται στα καλύτερα του πλανήτη στους κλάδους της βιολογίας, των τροφίμων της γεωπονίας και του περιβάλλοντος.

Εκεί επέλεξε να συνεχίσει της σπουδές της η περιβαλλοντολόγος Φανή Τσαρούχα, η οποία μας συστήνει την άλλη της πόλη.

"Αποφάσισα να φύγω για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ολλανδία έξι χρόνια πριν, με μεγάλη επιφύλαξη. Όταν έφυγα, άφησα πίσω μου μία όμορφη χώρα που αγαπούσα πολύ, μία πλούσια προσωπική ζωή, μία χαρούμενη καθημερινότητα κι ένα πολύ αβέβαιο μέλλον.

Επέλεξα το Βαχενίγκεν για το πανεπιστήμιό του, το οποίο συγκαταλέγεται στα καλύτερα πανεπιστήμια του πλανήτη, μιας κι έχει σπουδαίο ερευνητικό εκτόπισμα στις «επιστήμες ζωής» (όλοι οι κλάδοι της βιολογίας), επιστήμες τροφίμων, γεωπονίας και περιβάλλοντος. Όταν μπαίνεις στα πανεπιστημιακά κτίρια, νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε ένα φουτουριστικό μπίζνες σέντερ, το οποίο όμως είναι ένα από τα πιο βιώσιμα κτίρια της Ευρώπης, με ελάχιστες ενεργειακές απώλειες, αρτιότατο σύστημα ανακύκλωσης λυμάτων και μία πολύ υγιή εργασιακή και εκπαιδευτική ατμόσφαιρα. Όλα εδώ είναι πολύ όμορφα κι οργανωμένα.

Όταν πρωτομετακόμισα στην πόλη, όλα τα στερεότυπα του να ζεις σε μία βορειοδυτική ευρωπαϊκή χώρα απέκτησαν υπόσταση και μία πολύ δύσκολη αλλά ενδιαφέρουσα καθημερινότητα ακολούθησε για μία τυπική νεαρή Θεσσαλονικιά, όπως εγώ! Το φαγητό ήταν άνοστο και ακριβό, ο καιρός μία μονόχνοτη μουντίλα και υγρασία, και οι άνθρωποι γύρω μου ψυχροί, βιαστικοί και αδιάφοροι. Η φάση ήταν ένα μόνιμο «awkwardness» και εκ διαμέτρου αντίθετη από τη φάση στη Θεσσαλονίκη (ωραίο φαγητό, ωραίος καιρός, ωραίοι χαλαροί άνθρωποι). Στον αντίποδα όμως το σκηνικό γύρω μου είναι πάντα ένα πανέμορφο αγροτικό τοπίο, με πολύ πράσινο, όλα δουλεύουν ρολόι, και οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με ηρεμία, κατανόηση, συνέπεια και σεβασμό. Οι σκέψεις μου από την αρχή μέχρι και σήμερα είναι μία μόνιμη σύγκριση της χώρας που κατοικώ με τη χώρα απ’ όπου προέρχομαι και το βασικό μου συμπέρασμα είναι ένα: Η Ολλανδία είναι το opposite-land της Ελλάδας!

Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση όταν μετακόμισα στο Βαχενίγκεν ήταν φυσικά ο τεράστιος αριθμός ποδηλατιστών. Με βροχή, με χιόνι, με αέρα, το ποδήλατο είναι ο καλύτερός μας φίλος εδώ πέρα. Το αγαπημένο μου μέρος είναι το δάσος της περιοχής, το Veluwe, το οποίο είναι αποτέλεσμα ανθρώπινου οικολογικού σχεδιασμού (όπως σχεδόν όλα τα δάση της Ολλανδίας) και όχι παλιά δασική έκταση. Οι άνθρωποι εδώ στον ελεύθερό τους χρόνο αθλούνται, τρέχουν, κάνουν ποδηλασία. Έτσι κι εμένα μου αρέσει να αθλούμαι στο δάσος, γιατί μου δίνει μία αίσθηση ελευθερίας και παιδικότητας. Παρότι μου λείπει όσο τίποτα η παρέα, το τσιπουράκι, το «χαλαρά» κι ο θεσσαλονικιώτικος μεζές, έμαθα να περνάω καλά στην Ολλανδία σαν Ολλανδή και όχι σαν Ελληνίδα. Κι είναι ο μοναδικός τρόπος να περνάω καλά.

Ένα άλλο αγαπημένο μου μέρος είναι το Impulse podium, ένας οργανισμός εκδηλώσεων παράπλευρος του πανεπιστημίου, όπου συζητούνται τα πιο καίρια επιστημονικά, κοινωνικά, φιλοσοφικά ζητήματα του πλανήτη, από τη δημιουργία τεχνητής ζωής, τα ηθικά διλήμματα πίσω από τα δημόσια συστήματα παρακολούθησης, τον εθνικισμό, μέχρι τη εποχή του «Ανθρωπόκαινου» (η εποχή που η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει τον πλανήτη περισσότερο από οποιαδήποτε γεωλογικό, κλιματικό παράγοντα).

Ένα ωραίο παράδειγμα αστικής ζωής εδώ είναι η αποκέντρωση. Τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ολλανδίας (Χάγη, Ρότερνταμ, Άμστερνταμ) δεν έχουν περισσότερους από 800.000 κατοίκους. Αντιθέτως, υπάρχει μία ζωντανή και εύρωστη ολλανδική επαρχία, όπου το κεφάλαιο και η πολιτική πρωτοβουλία διαμοιράζεται ομοιόμορφα. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ μένει μόνιμα στο διπλανό χωριό και όχι στη Χάγη, σπούδασε Αγροτική Οικονομία στο πανεπιστήμιο του Βαχενίγκεν και μάλιστα τον έχω συναντήσει και στο τοπικό μάρκετ. Μετά το μεταπτυχιακό τους, πολλοί συμφοιτητές μου επέστρεψαν στις οικογενειακές τους φάρμες/επιχειρήσεις και δεν διεκδίκησαν απαραίτητα μία δουλειά γραφείου σε κάποια «fun» μεγάλη πόλη.

Αν ευχόμουν κάτι για την Ελλάδα θα ήταν μία τέτοια υγιής αποκέντρωση. Θα ήταν πολύ σημαντικό να δοθεί η δυνατότητα στους Έλληνες να αναγνωρίσουμε και να αξιοποιήσουμε τους «πλούσιους» πόρους της επαρχίας μας, όπως κάνουν οι Ολλανδοί. Πιστεύω πως η αξιοποίηση της επαρχίας θα μπορούσε να είναι ένα πολλά υποσχόμενο «σημείο μηδέν» για εμάς. Το αντικείμενό μου είναι οι περιβαλλοντικές επιστήμες και το προσωπικό μου όνειρο είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα/ανάπτυξη να γίνεται με απόλυτη περιβαλλοντική υπευθυνότητα.

Θα γυρνούσα πίσω μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι γύρω μου παίρνουν στα σοβαρά αυτήν την περιβαλλοντική συνείδηση και δεν τη θεωρούν «γραφικότητα» ή αφελή ιδέα, κι ας πληρώνομαι με 600 ευρώ το μήνα».

H Φανή Τσαρούχα είναι μεταπτυχιακή Περιβαλλοντολόγος, με εξειδίκευση στην Υδρολογία και Διαχείρηση Υδάτινων Πόρων. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιου Αιγαίου κι έτσι πέρασε τα φοιτητικά της χρόνια στη Μυτιλήνη, ενώ τα τελευταία 6 χρόνια ζει, σπουδάζει και δουλεύει στην Ολλανδία."

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Νοεμβρίου 2018