Το μακρινό 1989 η μία από τις δύο εναλλακτικές λύσεις οργάνωσης της κοινωνίας κατέρρευσε. Η ολοκληρωτική εκδοχή που ονομάστηκε κομμουνισμός, που εμείς εδώ ακόμη φοβόμαστε να αναφέρουμε με το όνομα της, σε όλες τις χώρες που είχε επικρατήσει μετά το δεύτερο παγκόσμιο και στην γενέτειρα του, τη Ρωσία. Στη θέση της κυριάρχησαν σε πολλές περιπτώσεις πάλι ολοκληρωτικά καθεστώτα. Εν μέρει γιατί δεν υπήρχε κομματικό σύστημα και πολιτικό προσωπικό, γιατί οι κρατικές δομές αναπαράχθηκαν, γιατί οι πολίτες δεν ήξεραν κάτι άλλο. Σε αρκετές περιπτώσεις για να αποενοχοποιηθεί το καθεστώς που κήρυσσε τον ολοκληρωτικό έλεγχο όλων των εξουσιών και των δραστηριοτήτων από ένα κόμμα –μια ομάδα προσώπων δηλαδή, ονομάστηκε «λαϊκισμός» με την προσπάθεια να ταυτοποιηθεί με επικοινωνιακά και οικονομικά χαρακτηριστικά ή να αναφερθεί σε παλιότερες εκδοχές διοίκησης.
Τι μας νοιάζουν όλα αυτά; Εκτός από το αυτονόητο ότι στην εσωτερική πολιτική του σήμερα σε όλον τον πλανήτη πολλά ολοκληρωτικά καθεστώτα αποτελούν για τα κόμματα του ολοκληρωτισμού παραδείγματα, το μακρινό 1989 προέκυψαν αρκετά θέματα για εμάς. Πρώτα και κύρια παγκοσμίως άρχισε η αμφισβήτηση των συνόρων. Θυμάστε την άλλοτε κραταιά ΕΣΣΔ που διαλύθηκε εις τα εξ ων συνετέθη; Αλλά αν –λέω αν, άρχιζαν εδαφικές διεκδικήσεις από όλες σχεδόν τις νέες κρατικές οντότητες η βέβαιη κατάληξη θα ήταν ο νέος παγκόσμιος! Ευτυχώς οι υπόλοιποι είχαν φροντίσει να προχωρήσουν σε μια άλλη οργάνωση που μέχρι ένα σημείο και πιθανόν κυρίως στην Ευρώπη, δεν έθετε θέματα επαναχάραξης των συνόρων.
Εμείς στη γειτονιά μας το 1989 –που ασχολούμασταν με τα πάμπερς αντί με την κοσμογονία στην Ευρώπη και στον κόσμο, αντιμετωπίζαμε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας σε νέα κράτη και τα επακόλουθα από αυτήν. Έγιναν και η Βουλγαρία και η Ρουμανία –που ήταν από παλιά κράτη. Η Γιουγκοσλαβία έσκασε στα χέρια της κυβέρνησης της ΝΔ. Τότε (το 1989) είπαμε ασχολούμασταν με τα πάμπερς. Αντί να διαβλέψουμε τι θα γινόταν και να γίνουμε στην πράξη η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή βλέπαμε τα πρωτοσέλιδα της Αυριανής με τη Μιμή, τον Μητσοτάκη κλπ. Δηλαδή όπως πάντα: στραμμένοι στον εαυτό μας, δηλώνοντας ότι είμαστε οι καλύτεροι και ότι οι άλλοι θα πρέπει να το παραδεχτούν δεν ασχοληθήκαμε με την πραγματικότητα. Έθνος ανάδελφον… Ήρθε το 1991 και ο τότε υπουργός εξωτερικών –υπέγραψε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Τότε θα μπορούσαμε να μην επιτρέψουμε την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» -έστω και με το επίθετο «πρώην γιουγκοσλαβική», να αναζητήσουμε ανταλλάγματα για την διακοπή της οδικής και σιδηροδρομικής επικοινωνίας. Δηλαδή να μην υπογράφαμε αν το όνομα της 6ης χώρας δεν περιείχε τον όρο Μακεδονία, να παίρναμε λεφτά για την Εγνατία, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια (ότι έγινε ευτυχώς από την Κώστα Σημίτη). Γιατί αντί αυτών κάναμε συλλαλητήρια και μετά εμπάργκο είναι άξιο απορίας. Σήμερα δεν είμαστε στο 1991 και έτσι δεν μπορούμε να κάνουμε τώρα ότι δεν κάναμε τότε.
Θα μπορούσαμε να αποφύγουμε τη λύση αυτή τότε; Αν δεν υπήρχε ο Μιλόσεβιτς πιθανόν. Ίσως η 6η δημοκρατία που προέκυψε να είχε κατατμηθεί στα γειτονικά κράτη. Αυτό –που ήταν μια σοβαρή εναλλακτική και θα ακύρωνε την μετέπειτα ιστορία του Κόσοβου όμως θα άνοιγε την όρεξη όλων των νέων κρατών και διεκδικούν από τα γειτονικά τους και κάποιων ακόμη και στα παλιά ευρωπαϊκά Κράτη την διεκδίκηση εδαφών, ανεξαρτησίας (πχ στην Ιβηρική…). Ευτυχώς δεν έγινε ο 3ος πόλεμος και η Ευρωπαϊκή Ένωση με την πολιτική των περιφερειών και την κατάργηση (στην πράξη) των «εθνικών κρατών» δίνει μια ρεαλιστική εναλλακτική. Αν όλες οι Χώρες των Βαλκανίων ενταχθούν στην Ε.Ε. το χωνευτήρι που λέγεται Βαλκάνια θα σταματήσει να δημιουργεί τις εντάσεις. Σε ένα μακρινό μέλλον τα προβλήματα να έχουν λυθεί.
Τώρα; Έμαθα χτες για μια Ελληνίδα που παντρεύεται έναν από τα Σκόπια (Βόρειο Μακεδόνα;) και βλέπω την θετική προοπτική σε αυτό. Τα παιδιά τους τι υπηκοότητα θα έχουν; Θα ζήσουν στη Γερμανία και δεν θα αντιμετωπίζουν την ανοησία της καθημερινότητας….
Το 2018 η απασχόληση μας με συλλαλητήρια και διεκδικήσεις του 1989 είναι μάλλον άστοχη. Η Κυβέρνηση θα πληρώσει την διαχείριση που έκανε. Αντί να φροντίσει να μας εξηγήσει τα παραπάνω και να δεσμεύσει όλους σε μια ρεαλιστική λύση, προσπάθησε να εμφανίσει όλους τους άλλους εχθρούς. Η κατασκευή των εχθρών στρέφεται πολλές φορές –πάντα σχεδόν, εναντίων σου. « Ή αυτοί, ή εμείς» λειτουργεί αμφίσημα. Αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Όπως και το γεγονός ότι η ορθή πληροφόρηση και η παρουσίαση όλων των δεδομένων είναι το συστατικό της Δημοκρατίας. Που χωρίζεται με λεπτές γραμμές από τον ολοκληρωτισμό.
Το μακρινό 1989 η μία από τις δύο εναλλακτικές λύσεις οργάνωσης της κοινωνίας κατέρρευσε. Η ολοκληρωτική εκδοχή που ονομάστηκε κομμουνισμός, που εμείς εδώ ακόμη φοβόμαστε να αναφέρουμε με το όνομα της, σε όλες τις χώρες που είχε επικρατήσει μετά το δεύτερο παγκόσμιο και στην γενέτειρα του, τη Ρωσία. Στη θέση της κυριάρχησαν σε πολλές περιπτώσεις πάλι ολοκληρωτικά καθεστώτα. Εν μέρει γιατί δεν υπήρχε κομματικό σύστημα και πολιτικό προσωπικό, γιατί οι κρατικές δομές αναπαράχθηκαν, γιατί οι πολίτες δεν ήξεραν κάτι άλλο. Σε αρκετές περιπτώσεις για να αποενοχοποιηθεί το καθεστώς που κήρυσσε τον ολοκληρωτικό έλεγχο όλων των εξουσιών και των δραστηριοτήτων από ένα κόμμα –μια ομάδα προσώπων δηλαδή, ονομάστηκε «λαϊκισμός» με την προσπάθεια να ταυτοποιηθεί με επικοινωνιακά και οικονομικά χαρακτηριστικά ή να αναφερθεί σε παλιότερες εκδοχές διοίκησης.
Τι μας νοιάζουν όλα αυτά; Εκτός από το αυτονόητο ότι στην εσωτερική πολιτική του σήμερα σε όλον τον πλανήτη πολλά ολοκληρωτικά καθεστώτα αποτελούν για τα κόμματα του ολοκληρωτισμού παραδείγματα, το μακρινό 1989 προέκυψαν αρκετά θέματα για εμάς. Πρώτα και κύρια παγκοσμίως άρχισε η αμφισβήτηση των συνόρων. Θυμάστε την άλλοτε κραταιά ΕΣΣΔ που διαλύθηκε εις τα εξ ων συνετέθη; Αλλά αν –λέω αν, άρχιζαν εδαφικές διεκδικήσεις από όλες σχεδόν τις νέες κρατικές οντότητες η βέβαιη κατάληξη θα ήταν ο νέος παγκόσμιος! Ευτυχώς οι υπόλοιποι είχαν φροντίσει να προχωρήσουν σε μια άλλη οργάνωση που μέχρι ένα σημείο και πιθανόν κυρίως στην Ευρώπη, δεν έθετε θέματα επαναχάραξης των συνόρων.
Εμείς στη γειτονιά μας το 1989 –που ασχολούμασταν με τα πάμπερς αντί με την κοσμογονία στην Ευρώπη και στον κόσμο, αντιμετωπίζαμε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας σε νέα κράτη και τα επακόλουθα από αυτήν. Έγιναν και η Βουλγαρία και η Ρουμανία –που ήταν από παλιά κράτη. Η Γιουγκοσλαβία έσκασε στα χέρια της κυβέρνησης της ΝΔ. Τότε (το 1989) είπαμε ασχολούμασταν με τα πάμπερς. Αντί να διαβλέψουμε τι θα γινόταν και να γίνουμε στην πράξη η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή βλέπαμε τα πρωτοσέλιδα της Αυριανής με τη Μιμή, τον Μητσοτάκη κλπ. Δηλαδή όπως πάντα: στραμμένοι στον εαυτό μας, δηλώνοντας ότι είμαστε οι καλύτεροι και ότι οι άλλοι θα πρέπει να το παραδεχτούν δεν ασχοληθήκαμε με την πραγματικότητα. Έθνος ανάδελφον… Ήρθε το 1991 και ο τότε υπουργός εξωτερικών –υπέγραψε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Τότε θα μπορούσαμε να μην επιτρέψουμε την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» -έστω και με το επίθετο «πρώην γιουγκοσλαβική», να αναζητήσουμε ανταλλάγματα για την διακοπή της οδικής και σιδηροδρομικής επικοινωνίας. Δηλαδή να μην υπογράφαμε αν το όνομα της 6ης χώρας δεν περιείχε τον όρο Μακεδονία, να παίρναμε λεφτά για την Εγνατία, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια (ότι έγινε ευτυχώς από την Κώστα Σημίτη). Γιατί αντί αυτών κάναμε συλλαλητήρια και μετά εμπάργκο είναι άξιο απορίας. Σήμερα δεν είμαστε στο 1991 και έτσι δεν μπορούμε να κάνουμε τώρα ότι δεν κάναμε τότε.
Θα μπορούσαμε να αποφύγουμε τη λύση αυτή τότε; Αν δεν υπήρχε ο Μιλόσεβιτς πιθανόν. Ίσως η 6η δημοκρατία που προέκυψε να είχε κατατμηθεί στα γειτονικά κράτη. Αυτό –που ήταν μια σοβαρή εναλλακτική και θα ακύρωνε την μετέπειτα ιστορία του Κόσοβου όμως θα άνοιγε την όρεξη όλων των νέων κρατών και διεκδικούν από τα γειτονικά τους και κάποιων ακόμη και στα παλιά ευρωπαϊκά Κράτη την διεκδίκηση εδαφών, ανεξαρτησίας (πχ στην Ιβηρική…). Ευτυχώς δεν έγινε ο 3ος πόλεμος και η Ευρωπαϊκή Ένωση με την πολιτική των περιφερειών και την κατάργηση (στην πράξη) των «εθνικών κρατών» δίνει μια ρεαλιστική εναλλακτική. Αν όλες οι Χώρες των Βαλκανίων ενταχθούν στην Ε.Ε. το χωνευτήρι που λέγεται Βαλκάνια θα σταματήσει να δημιουργεί τις εντάσεις. Σε ένα μακρινό μέλλον τα προβλήματα να έχουν λυθεί.
Τώρα; Έμαθα χτες για μια Ελληνίδα που παντρεύεται έναν από τα Σκόπια (Βόρειο Μακεδόνα;) και βλέπω την θετική προοπτική σε αυτό. Τα παιδιά τους τι υπηκοότητα θα έχουν; Θα ζήσουν στη Γερμανία και δεν θα αντιμετωπίζουν την ανοησία της καθημερινότητας….
Το 2018 η απασχόληση μας με συλλαλητήρια και διεκδικήσεις του 1989 είναι μάλλον άστοχη. Η Κυβέρνηση θα πληρώσει την διαχείριση που έκανε. Αντί να φροντίσει να μας εξηγήσει τα παραπάνω και να δεσμεύσει όλους σε μια ρεαλιστική λύση, προσπάθησε να εμφανίσει όλους τους άλλους εχθρούς. Η κατασκευή των εχθρών στρέφεται πολλές φορές –πάντα σχεδόν, εναντίων σου. « Ή αυτοί, ή εμείς» λειτουργεί αμφίσημα. Αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Όπως και το γεγονός ότι η ορθή πληροφόρηση και η παρουσίαση όλων των δεδομένων είναι το συστατικό της Δημοκρατίας. Που χωρίζεται με λεπτές γραμμές από τον ολοκληρωτισμό.
ΣΧΟΛΙΑ