Βουλευτές και κόμματα
Η λειτουργία των βουλευτών και των κομμάτων είναι συστατικό της δημοκρατίας. Τα κόμματα λειτουργούν με βάση δικούς τους κανόνες, αποδεχόμενα την κοινοβουλευτική δημοκρατία (δηλαδή τη διάκριση των εξουσιών και την αντιπροσώπευση μέσω εκλογών). Οι κανόνες τους καθορίζουν πώς επιλέγουν τους υποψηφίους τους για τις εκλογές, την εσωτερική λειτουργία του κόμματος, τη σύνδεση του βουλευτή με το κόμμα και τη λειτουργία του στο κοινοβούλιο.
Άσχετα με τη συνταγματική επιταγή ότι ο βουλευτής έχει απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση, δεν είναι σπάνια η περίπτωση που το κόμμα δεσμεύει το βουλευτή. Αξίζει να διαβάσει κάποιος το κεφάλαιο 6 του καταστατικού του ΚΚΕ σχετικά και τα καταστατικά των υπολοίπων κομμάτων.
Το κάθε κόμμα με δικές του διαδικασίες επιλέγει υποψηφίους. Σύμφωνα με τον εκλογικό μας νόμο, ο αριθμός των βουλευτών καθορίζεται από το σύνολο των ψήφων του κόμματος. Έτσι 220 χιλιάδες που ψήφισαν ΠΟΤΑΜΙ εξέλεξαν 11 βουλευτές, 200 χιλιάδες που ψήφισαν ΑΝΕΛ εξέλεξαν 10 και 187 χιλιάδες που ψήφισαν Ένωση Κεντρώων εξέλεξαν 9. Σήμερα τους έμειναν 3, 5 και 5 αντίστοιχα. Όποιος ψήφισε αυτά τα κόμματα, ας αναλογιστεί τι γνώριζε για τις διαδικασίες επιλογής των υποψηφίων και για τους υποψηφίους, και θα βγάλει τα συμπεράσματά του. Όταν ένα κόμμα χάνει τους μισούς ή περισσότερους βουλευτές του, μάλλον έχει πρόβλημα.
Ψηφίζοντας ένα κόμμα στις εκλογές, θα πρέπει να δίνεις σημασία και στο καταστατικό και στο ρόλο των αιρετών εκπροσώπων του. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε περιορισμούς, όπως στη Γερμανία και την Τουρκία, και αλλού, που απαιτούν οι υποψήφιοι να έχουν προκύψει από εσωκομματικές εκλογές. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να έχουμε κι εμείς και αυτό είναι μια συζήτηση για την αναθεώρηση του συντάγματος.
Ο ρόλος του βουλευτή εξαρτάται και από το εκλογικό σύστημα. Αν π.χ. εκλέγαμε σε μονοεδρικές περιφέρειες ή με ταξινομική ψήφο, τότε θα υπήρχε η απεριόριστη ελευθερία. Αλλά τώρα; Όλα αυτά απέχουν από την εκχώρηση της ελευθερίας στο βασικό μέτοχο του κόμματος, που είναι η άλλη άκρη της ασυδοσίας. Την άλλη φορά που θα ψηφίσετε, διαβάστε το σύνολο των υποψηφίων και τα καταστατικά. Καλό θα κάνετε στον εαυτό σας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Φεβρουαρίου 2019