Στην κρίση της Ολομέλειας της Βουλής, τίθεται σήμερα Δευτέρα η «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», δηλαδή του μετασχηματισμού των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με τη μετάθεση του βάρους από την ασυλικού τύπου περίθαλψη στην κοινοτική φροντίδα. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ξεκίνησε με νόμο το 1999 και έκτοτε παραμένει σε εκκρεμότητα.

Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας αναφέρεται ότι με τις τιθέμενες διατάξεις, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ολοκληρώνεται:

- μέσω του μετασχηματισμού των εναπομεινάντων Ειδικών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων και των ψυχιατρικών κλινικών των Γενικών και Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της χώρας σε ένα αποκεντρωμένο δίκτυο συνεργαζόμενων δομών, μονάδων και υπηρεσιών, με επίκεντρο, για πρώτη φορά, τα ίδια τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία,

- μέσω της θέσπισης, για πρώτη φορά, ενός ενιαίου πλαισίου οργάνωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών για την ολιστική αντιμετώπιση των πάσης φύσεως εξαρτήσεων, εθισμών και εξαρτητικών συμπεριφορών, με παράλληλη διατήρηση του θεραπευτικού πλουραλισμού και

- μέσω της ψηφιοποίησης του συνόλου των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων

Της σημερινής συζήτησης έχουν προηγηθεί πέντε μαραθώνιες συνεδριάσεις στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, κατά τη διάρκεια των οποίων το υπουργείο Υγείας έχει επισημάνει ότι το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύσταση εθνικού δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας, το ΕΔΥΨΥ, στο εθνικό σύστημα υγείας, ΕΣΥ, το οποίο θα διαρθρώνεται σε επίπεδο υγειονομικών περιφερειών, τα ΠεΔΥΨΥ. Για πρώτη φορά θα υπάρχει ενιαία ιατρική και νοσηλευτική διοίκηση στις υγειονομικές περιφέρειες και στη Διεύθυνση Ιατρικής Ψυχικής Υγείας, θα υπάγονται όλοι οι ιατροί και λοιποί επαγγελματίες ψυχικής υγείας όλων των βαθμίδων, όλων των δομών και των φορέων παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας των ΠεΔΥΨΥ. Συστήνεται επίσης Διεύθυνση Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας στην οποία υπάγεται όλο το νοσηλευτικό προσωπικό των φορέων και μονάδων του οικείου ΠεΔΥΨΥ. Η Διεύθυνση Συντονισμού Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, θα είναι αρμόδια για το συντονισμό, στο επίπεδο του οικείου ΠεΔΥΨΥ, όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των δομών και των φορέων του δικτύου. Στο πλαίσιο της διεύθυνσης αυτής, προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία Τμήματος Πρωτοβάθμιας Ψυχικής Υγείας που θα είναι αρμόδιο για το συντονισμό, την εποπτεία της λειτουργίας και τον έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας εντός του ΠεΔΥΨΥ, τη διασύνδεση των δομών παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας μεταξύ τους και με τις λοιπές δομές και υπηρεσίες του δικτύου, αλλά και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής ψυχικής υγείας και πρόληψης των ψυχικών διαταραχών, μείωσης του αποτυπώματος του κοινωνικού στίγματος και ενίσχυσης της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας των Λ.Υ.Ψ.Υ. Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.

Στο Τμήμα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης θα ενταχθούν οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας -ΝΠΙΔ , και αυτό το τμήμα θα είναι αρμόδιο για το σχεδιασμό και την εφαρμογή δράσεων τριτογενούς πρόληψης, για τη μείωση της βλάβης που προκαλούν οι σοβαρές ψυχικές παθήσεις, μέσω της επαγγελματικής ένταξης των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα στην κοινωνία. Θα έχει επίσης τον συντονισμό και την παρακολούθηση της λειτουργίας των ξενώνων, των οικοτροφείων και των προστατευόμενων διαμερισμάτων του ΠεΔΥΨΥ, τη διασύνδεσή τους με τις λοιπές δομές και υπηρεσίες του ΠεΔΥΨΥ για τη διασφάλιση της θεραπευτικής συνέχειας των Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, αλλά και τον συντονισμό και την παρακολούθηση λειτουργίας των μονάδων ψυχικής υγείας που ιδρύονται και λειτουργούν από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου εντός της οικείας υγειονομικής περιφέρειας, την αξιολόγηση παρεχόμενων υπηρεσιών, την παρακολούθηση και διαχείριση των κλινών όλων των παραπάνω μονάδων.

Για πρώτη φορά προβλέπεται τμήμα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων που θα είναι αρμόδιο για την πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των σχετικών προγραμμάτων σε επίπεδο υγειονομικής περιφέρειας.

Με το σχέδιο νόμου συστήνεται Ενιαίος Φορέας για την πρόληψη και αντιμετώπιση των εξαρτήσεων και όπως τονίζει το υπουργείο Υγείας, σκοπός του νέου πλαισίου είναι η ισχυροποίηση των δομών και υπηρεσιών απεξάρτησης που παρέχονται σήμερα στους πολίτες, η διασφάλιση της πιο εύκολης και άμεσης πρόσβασης σε αυτές, η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των διαθέσιμων δωρεάν υπηρεσιών, με παράλληλη διατήρηση των διαφορετικών θεραπευτικών και επιστημονικών τους προσεγγίσεων, αλλά και την εύκολη «πλοήγηση» στο σύστημα, ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να επιλέγουν τη θεραπεία και την υπηρεσία που επιθυμούν και που ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες τους.

Εμφατικά όλες τις προηγούμενες ημέρες, το υπουργείο Υγείας είπε ότι τα κέντρα πρόληψης ουδόλως επηρεάζονται, πολλώ δε μάλλον δεν καταργούνται από το σχέδιο νόμου με το οποίο ιδρύεται ΝΠΙΔ, με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων - ΕΟΠΑΕ», ο οποίος θα παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες του σε όλο τον πληθυσμό, «χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς και θα αποτελεί τον κύριο εγκεκριμένο οργανισμό πρόληψης θεραπείας απεξάρτησης και επανένταξης».

Στόχος, όπως τόνισε ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, είναι ο ενιαίος τρόπος οργάνωσης των υπηρεσιών πρόληψης και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, για την αποφυγή του κατακερματισμού και τη διασφάλιση της πρόσβασης των εξαρτημένων ατόμων σε όλες τις επιλογές θεραπείας σε κάθε περιοχή της χώρας. Όλες δε ανεξαιρέτως οι δομές, οι υπηρεσίες και τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, καθώς και των λοιπών φορέων που εντάσσονται στον ΕΟΠΑΕ, θα συνεχίζουν να λειτουργούν ως έχουν μέχρι σήμερα, θα διασυνδέονται όμως προς όφελος του εξαρτημένο ατόμου. Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία περαιτέρω δομών και υπηρεσιών προκειμένου να καλυφθούν τα ενδεχόμενα κενά που θα υπάρξουν, ενώ προβλέπεται και η δημιουργία Κέντρων Σωματικής Αποτοξίνωσης σε νοσοκομεία της χώρας. «Συνεπώς, το παρόν σχέδιο νόμου έρχεται να ισχυροποιήσει δομές και υπηρεσίες απεξάρτησης που παρέχονται σήμερα στους πολίτες, διασφαλίζοντας την πιο εύκολη και πιο άμεση πρόσβαση σε αυτές, τον πλουραλισμό των διαθέσιμων υπηρεσιών, καθώς και την ευκολότερη πλοήγηση στο σύστημα και οι εργαζόμενοι των επιμέρους Φορέων, μεταφέρονται αυτοδικαίως στον ΕΟΠΑΕ, χωρίς να θίγεται κάποιο δικαίωμά τους», όπως έχει πει το υπουργείο Υγείας.

Στο σχέδιο νόμου ορίζονται η διαδικασία, οι προϋποθέσεις και τα αρμόδια όργανα, για την ίδρυση και λειτουργία δομών, μονάδων, υπηρεσιών και προγραμμάτων του ΕΟΠΑΕ, για την αντιμετώπιση της εξάρτησης, με σκοπό την αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών των εξαρτημένων ατόμων, στο σύνολο της Επικράτειας και για το σύνολο των εξαρτήσεων. Οι εν λόγω δομές, μονάδες, υπηρεσίες και προγράμματα, δύναται να ιδρύονται, αναπτύσσονται και υλοποιούνται και εντός των δομών του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, καθώς και εντός των χώρων και υποδομών των Νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπών Δημοσίων Φορέων Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, ενώ δύναται να αφορούν είτε σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα π.χ. έφηβοι κρατούμενοι, είτε σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των αναγκών συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων και περιοχών.

Ο ΕΟΠΑΕ, δύναται να ιδρύει δομές, μονάδες, υπηρεσίες και να αναπτύσσει προγράμματα για την καλύτερη εξυπηρέτηση του σκοπού του, είτε την πρόληψη και την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.

Το νομοσχέδιο επιδιώκει τη διαμόρφωση ενός αποκεντρωμένου εθνικού δικτύου συνεργαζόμενων δομών, μονάδων και υπηρεσιών ψυχικής υγείας, είπε ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας Διαμαντής Γκολιδάκης και επισήμανε ότι τα τελευταία Ψυχιατρικά Νοσοκομεία θα μετασχηματιστούν σε σύγχρονες νοσηλευτικές μονάδες, που θα ενταχθούν σε ένα δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας, το οποίο προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τις ανάγκες του πληθυσμού, από το στάδιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μέχρι το στάδιο της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, με σκοπό τη δωρεάν ολιστική κάλυψη των πολύπλευρων αναγκών των πολιτών, οι οποίοι θα τις έχουν ανάγκη.

«Δεν ολοκληρώνεται η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αλλά ολοκληρώνεται η ψυχική αποδιάρθρωση που έχει ξεκινήσει στο σύστημα υγείας», έχει δηλώσει ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Παναγιωτόπουλος. Όπως είπε, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει την εδραίωση ενός πλαισίου ποιότητας για τη λειτουργία και αξιολόγηση των υπηρεσιών, διασφαλίζοντας τη λογοδοσία των παροχών τους, τόσο στο Δημόσιο όσο και τον Ιδιωτικό Τομέα. Επιπλέον, για την επιτυχή αποϊδρυματοποίηση προτείνει την ενίσχυση των κοινοτικών υπηρεσιών, ώστε να εξασφαλίζεται το συνεχές της φροντίδας για τους ανθρώπους που μεταβαίνουν από τα ιδρύματα στην κοινότητα.

H κυβέρνηση καταργεί όσα κατακτήθηκαν 30 χρόνια στον τομέα της πρόληψης και της αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, πετάει στον κάλαθο των αχρήστων, κόπους εθελοντών με την απορρόφηση από τον ΕΟΠΑΕ των δομών και κέντρων πρόληψης, είπε η ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη. Η βουλευτής κάλεσε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας να αφήσει αυτόνομα τα κέντρα πρόληψης ώστε να λειτουργήσουν τα προγράμματα που έχουν δημιουργήσει και να μην κατευθύνει την απεξάρτηση στους ιδιώτες.

Το ΚΚΕ έχει ζητάει την ανάπτυξη δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε πανελλαδικό επίπεδο, με το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό, το ειδικευμένο, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. «Το κράτος προσπαθεί να αποποιηθεί σταδιακά την ευθύνη του σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Αφήνει στο δημόσιο ένα ελάχιστο δίκτυο υπηρεσιών και το υπόλοιπο κομμάτι ανατίθεται σε ιδιώτες με το αζημίωτο, βέβαια, είτε μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης», έχει προειδοποιήσει ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιώργος Λαμπρούλης.

«Η κυβέρνηση δεν δικαιούται με πειραματισμούς να νομοθετεί για την υγεία μιας τόσο εύθραυστης και ευαίσθητης ομάδας συνανθρώπων μας όπως οι ψυχικά ασθενείς. Το νομοσχέδιο είναι γεμάτο ασάφειες και κενά τα οποία η Κυβέρνηση εξουσιοδοτεί τον εκάστοτε Υπουργό να καλύψει κατά το δοκούν», έχει επισημάνει η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου. Η βουλευτής έχει καλέσει το υπουργείο Υγείας να απαντήσει πώς με την κατάργηση του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, θα γίνει η μετάβαση στη διάδοχη κατάσταση, ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι ασθενείς.

«Το δημόσιο σύστημα υγείας, από εγγυητής του δικαιώματος στη δημόσια δωρεάν ψυχική υγεία ως, κοινωνικό αγαθό, γίνεται πεδίο διαφοροποιημένων παροχών, ανάλογα με το πορτοφόλι του καθενός», έχει καταγγείλει η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς Θεανώ Φωτίου. Στόχος της κυβέρνησης, έχει πει η βουλευτής είναι κερδοσκόποι ιδιώτες να μπορέσουν να βάλουν χέρι στις δομές, να βάλουν χέρι στο Ταμείο Ανάκαμψης και στα Ε.Σ.Π.Α.. Έχει επισημάνει επιπλέον ότι είναι άγνωστο το μέλλον για τα πολυδύναμα κέντρα που δημιούργησαν το ΚΕΘΕΑ και ο ΟΚΑΝΑ αν και έχουν κάνει σημαντικό έργο.

«Το νέο πλαίσιο θα προκαλέσει τεράστια οργανωτικά και λειτουργικά ζητήματα στους ασθενείς που χρήζουν των υπηρεσιών της ψυχικής υγείας και απεξάρτησης. Δεν θα μπορούν οι άνθρωποι να βρουν την υγειά τους ή θα δυσκολευτούν πολύ», έχει δηλώσει ο ειδικός αγορητής της «Νίκης» Νίκος Παπαδόπουλος και έχει εκτιμήσει ότι πραγματικός σκοπός είναι οι ιδιώτες να βάλουν για τα καλά το χέρι τους στο χώρο της ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης, ροκανίζοντας εθνικούς πόρους, εκμεταλλευόμενοι τους εργαζόμενους.

«Η ένταξη όλων των δομών ψυχικής υγείας και απεξάρτησης σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση. Στην ιδιωτικοποίηση προτεραιότητα παύει να είναι ο άνθρωπος και στη θέση του, δυστυχώς, μπαίνει το κέρδος», έχει προειδοποιήσει ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας Σπύρος Μπιμπίλας και έχει εκτιμήσει ότι τα θεραπευτικά προγράμματα μετατρέπονται σε απρόσωπο τμήμα του επιτελικού κράτους, σβήνουν τα ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτηριστικά του κάθε φορέα τα οποία επέτρεπαν στον εξαρτημένο να επιλέξει το πρόγραμμα που θα του ταίριαζε και θα τον οδηγούσε ταχύτερα στην απεξάρτηση και τη θεραπεία και «αυτό συνιστά καταλυτική υπονόμευση του θεραπευτικού έργου».

Το νομοσχέδιο δεν θα μπορέσει να υλοποιήσει τον συγκεκριμένο σκοπό για τον οποίο ευαγγελίζεται η κυβέρνηση, έχει δηλώσει ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών», Πέτρος Δημητριάδης και έχει εκτιμήσει ότι δημιουργείται ένας υδροκέφαλος οργανισμός, στον οποίο εντάσσονται όλες οι δομές ψυχικής υγείας.

O σχεδιασμός, τα επόμενα βήματα για την ψυχική υγεία και την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων

Το νομοσχέδιο ορίζει τη δομή, τις διαδικασίες και τις αρμοδιότητες των υπηρεσιών που θα υλοποιήσουν το εθνικό σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία έως το 2030, έχει δηλώσει για την «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης», ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βατζόπουλος.

Κατά την επεξεργασία του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, ο υφυπουργός Υγείας έχει ενημερώσει για τον σχεδιασμό και τα επόμενα βήματα στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, που συνοπτικά έχουν ως εξής:

-Το επόμενο διάστημα θα παρουσιαστεί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή το επικαιροποιημένο εθνικό σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία, για την περίοδο 2025-2030.

-Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025, θα ενημερωθεί η Βουλή για το τι ακριβώς θα κάνουν το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων, με τις συστάσεις και συμβουλές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

-Με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ και τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ θα γίνουν οι νέου τύπου Μονάδες Ολικής Φροντίδας Ψυχικής Υγείας που θα συνδυάζουν δυνατότητα ημερήσιας νοσηλείας σε δύο βαθμίδες, με δυνατότητα εξυπηρέτησης 50 οικογενειών.

- Τα θεραπευτικά κέντρα στην κοινότητα και οι κινητές μονάδες που θα έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, είτε δυσπρόσιτες περιοχές στην επαρχιακή Ελλάδα. Θα υπάρξει δίκτυο, το οποίο, μαζί με τις κινητές μονάδες θα δημιουργήσει ιατρεία με βέλτιστες δηλαδή, για χορήγηση σκευασμάτων μακροχρόνιας δράσεως, έτσι ώστε να υπάρξει κάλυψη του πληθυσμού, για να αποτρέπονται οι υποτροπές. Θα υπάρξει αυξημένη δυνατότητα, με νομοθετική διάταξη, για υποχρεωτική νοσηλεία στο σπίτι.

-Με τη διάλυση των οργανισμών παλαιού τύπου Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, εκσυγχρονίζονται. κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, νοσηλευτικές μονάδες, έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα της ετοιμασίας των νέων χρόνιων επιβαρυμένων περιστατικών, για την ψυχοκοινωνική τους αποκατάσταση. Για όσους είναι σε κατάσταση συνεχώς επιβαρυμένη, ρόλος των νέων μονάδων θα είναι να τους προετοιμάσουν είτε να επιστρέψουν σε οικογενειακή φροντίδα, είτε να φιλοξενηθούν σε θέσεις χρόνιου φροντίδας. Το υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται νομοθετική πρωτοβουλία, σχετική με τις έννοιες και τις διαδικασίες της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, της χρόνιας νοσηλευτικής φροντίδας και της ανακουφιστικής φροντίδας.

- Θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση με αύξηση των θέσεων. Υπάρχει συμφωνία με την ΑΡΓΩ για τη μετεξέλιξη των σημερινών οικοτροφείων σε δίκτυα που εκτός της στεγαστικής υποστήριξης στη δομή θα έχουν και στεγαστική υποστήριξη σε προστατευόμενα διαμερίσματα.

-Για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση θα καταρτιστεί ενιαίος κατάλογος δομών και θα μπουν αυστηρά κριτήρια, για την ποιότητα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, την ποσότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη βιωσιμότητα των αστικών μη κερδοσκοπικών δομών που εντάσσονται στον ΕΟΠΥΥ.

-Για πρώτη φορά το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κορυδαλλού εντάσσεται στο ΕΣΥ και θα λειτουργεί στο πλαίσιο αυτού. Δράσεις παροχής υπηρεσιών, θα γίνουν από το υπουργείο Υγείας σε όλα τα Σωφρονιστικά Καταστήματα στη χώρα, με αρχή τον Ελαιώνα και στη συνέχεια και στο Κατάστημα Ανηλίκων του Βόλου.

-Στις αρχές του 2025 θα γίνουν ανακοινώσεις για τις ψυχιατροδικαστικές υπηρεσίες με ειδικές διαγνωστικές δομές.

-Πρωτοβουλίες θα υπάρξουν και για υπηρεσίες στον τομέα της παιδικής παραβατικότητας. Θα υλοποιηθεί πιλοτικό σχέδιο πρόληψης της παιδικής παραβατικότητας με ένα Κέντρο Ημέρας στη Θεσσαλονίκη και ένα Κέντρο Ημέρας στην Αθήνα, τα οποία θα επιβλέψουν και θα υποστηρίξουν και με ημερήσιες δυνατότητες συμβουλευτικής συνεκτικά δίκτυα. Street workers επαγγελματίες ψυχικής υγείας, θα μετρήσουν τα αποτελέσματα σε δύο χρόνια, με πρωτότυπες συνέργειες σε τοπικό επίπεδο μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων κοινωνικών εταίρων (τοπική αυτοδιοίκηση, κοινωνικοί λειτουργοί, ενορίες, αθλητικοί και μορφωτικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, γονεϊκοί φορείς), έτσι ώστε να υπάρχει έγκαιρη διαπίστωση φαινομένων και έγκαιρη αντιμετώπιση τους από ειδικούς.

- για πρώτη φορά τα Περιφερειακά Δίκτυα Ψυχικής Υγείας θα έχουν επιστημονικά συμβούλια τα οποία θα ορίσουν τις ροές των εργασιών και τις ροές των θεραπευτικών παρεμβάσεων.

Σε σχέση με τις εξαρτήσεις, ο υφυπουργός Υγείας έχει ενημερώσει την επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής ότι:

- Για πρώτη φορά στη χώρα θα υπάρχει σε κάθε νομό πολυδύναμο συμβουλευτικό κέντρο πρώτης επαφής, όπου εκεί οι ειδικοί, μαζί με τον ενδιαφερόμενο, θα αποφασίζουν τι θα γίνει με αυτόν.

- Για πρώτη φορά θα δημιουργηθεί δίκτυο κέντρων σωματικής αποτοξίνωσης.

-Στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης θα προσδιορίζονται τα θεραπευτικά προγράμματα «με σεβασμό στις ιδιαιτερότητές τους».

-Θα υπάρξει θεσμική σχέση των δομών απεξάρτησης με την Υπηρεσία Απασχόλησης ώστε να γίνεται οργανωμένη προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας και κοινωνική επανένταξης

Επιστημονική Υπηρεσία: Ο αποκλεισμός των γιατρών από την πρόσβαση στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, αποκλείει και τους ασφαλισμένους

Ως έσχατο καταφύγιο της διοίκησης που θα επιβάλλεται µόνο στην περίπτωση που υφίσταται ανάγκη που µπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δηµόσια υγεία, έχει αιτιολογήσει το υπουργείο Υγείας άρθρο που έχει περιληφθεί στο σχέδιο νόμου για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και προβλέπει δυνατότητα ενίσχυσης του Ε.Σ.Υ. με επίκληση των υπηρεσιών των ιδιωτών ιατρών και παρόχων για την αντιμετώπιση αναγκών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Το άρθρο προσδιορίζει και τις κυρώσεις σε περίπτωση που ιδιώτες γιατροί αρνηθούν να ενισχύσουν το ΕΣΥ σε τέτοιες περιπτώσεις κινδύνου για τη δημόσια υγεία, δηλαδή καταγγελία της σύμβασής του με τον ΕΟΠΥΥ και απαγόρευση της πρόσβασής τους στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.

Όπως αναφέρει το υπουργείο Υγείας στην αιτιολογική έκθεση, η υφιστάμενη ευχέρεια του Κράτους, υπό εξαιρετικές περιστάσεις ,να αξιώσει την υποχρεωτική συνδρομή ιδιωτών ιατρών για την υποστήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.), όταν υπάρχουν ελλείψεις ή γενικά έκτακτη ανάγκη, περιορίζεται με την προτεινόμενη ρύθμιση μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Αυτό δικαιολογείται διότι, σύμφωνα το Σύνταγμα, η υγεία ανάγεται σε συνταγματικά προστατευόμενο αγαθό για την προστασία του οποίου το κράτος οφείλει να μεριμνά και να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνδυασμό με το άρθρο 25 παρ. 4, το οποίο ορίζει ότι το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης, και το άρθρο 22 του Συντάγματος, όπου κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην εργασία, ταυτόχρονα με το δικαίωμα του Κράτους να αξιώνει την υποχρεωτική παροχή υπηρεσιών για την αντιμετώπιση ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το αγαθό της δημόσιας υγείας, η παρούσα ρύθμιση κρίνεται ότι πληροί το κριτήριο της αναλογικότητας και αποτελεί δίκαιη στάθμιση μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

«'Αλλωστε, η προτεινόμενη ρύθμιση αποτελεί το έσχατο καταφύγιο της διοίκησης και επιβάλλεται μόνο στην περίπτωση που υφίσταται ανάγκη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Η έκτακτη φύση του συγκεκριμένου μέτρου επαληθεύεται από το γεγονός, ότι η εφαρμογή του πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένη στο απολύτως αναγκαίο διάστημα, ενώ προηγουμένως πρέπει υποχρεωτικά να υποβληθεί εισήγηση του οικείου ιατρικού συλλόγου στην αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια. Για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης των ιατρών προς τη συνταγματική αυτή υποχρέωσή τους, προβλέπεται για όσους αρνηθούν, ο αποκλεισμός από το Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης», ανεξαρτήτως του αν αυτοί είναι συμβεβλημένοι με τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας. Στην περίπτωση επιβολής της ως άνω κύρωσης εξακολουθεί να μην θίγεται ο πυρήνας του δικαιώματος της επαγγελματικής ελευθερίας των ιατρών, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, παρά μόνο περιορίζεται η πρόσβαση στο δημόσιο

Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης», αναφέρει η αιτιολογική έκθεση.

Η Επιστημονική Υπηρεσία στην έκθεση της αναφέρει ότι κρίσιμος, ως προς την προτεινόμενη ρύθμιση είναι ο έλεγχος:

α. αν η κατάσταση που έχει δηµιουργηθεί αποτελεί εξαιρετική και έκτακτη περίπτωση ή περίπτωση που ανάγεται σε πάγιες ή και διαρκείς ανάγκες, και που θα µπορούσε να έχει αποτραπεί µε έγκαιρο και ορθολογικό προγραµµατισµό για την κάλυψη των εκάστοτε αναγκών,

β. πώς ορίζεται και τεκµηριώνεται εκάστοτε ο «απολύτως απαραίτητος χρόνος»,

γ. αν, πράγµατι, η προτεινόµενη λύση, η οποία συνεπάγεται περιορισµό δικαιωµάτων, αποτελεί την έσχατη λύση για την επίλυση του προβλήµατος και τη θεραπεία του αντίστοιχου δηµόσιου σκοπού,

δ. αν παρέχονται επαρκείς αντισταθµιστικές παροχές στους θιγόµενους ιατρούς, και

ε. αν η επιβολή της διοικητικής κύρωσης τελεί σε σχέση αναλογικότητας προς την παράβαση (λ.χ., αν η κύρωση θα είναι ισόχρονη µε την παραβιασθείσα υποχρέωση του ιδιώτη ιατρού παροχής υπηρεσιών σε δοµή του Ε.Σ.Υ, ή αν θα εκτείνεται και πέραν αυτής).

«Ανεξαρτήτως του αν η επιβολή της ως άνω υποχρέωσης κριθεί σύµφωνη µε το Σύνταγµα ή όχι, ιδιαίτερη µνεία πρέπει να γίνει ως προς τη θέσπιση, εν προκειµένω, κύρωσης για την άρνηση ιδιώτη ιατρού να παράσχει τις υπηρεσίες του, η οποία συνίσταται στον αποκλεισµό της πρόσβασής του στο Σύστηµα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (Σ.Η.Σ.) της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Πέραν των ζητηµάτων που εγείρει η προτεινόµενη ρύθµιση ως προς την προσβολή της αρχής της ελευθερίας των συµβάσεων, η εν λόγω κύρωση συνδέει, κατά τρόπο που δεν φαίνεται να συνάδει προς το πλέγµα των σχετικών συνταγµατικών ρυθµίσεων, την προστασία της δηµόσιας υγείας (άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγµατος) µε το δικαίωµα των ασθενών να επιλέγουν τον ιατρό τους στο πλαίσιο της αρχής της αυτονοµίας του ασθενούς, ως θεµελιώδους αρχής του δικαίου της υγείας,, που ανάγεται στην προστασία της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγµατος) και τη λειτουργία του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης (άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγµατος). 'Αλλωστε, ο αποκλεισµός ιατρού - και συνακόλουθα των ασθενών του, βλαπτοµένων από τον αποκλεισµό αυτόν, ευνοήτως - από την Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση (η οποία συνεπάγεται ουσιώδη οικονοµικά και άλλα οφέλη για τους ασφαλισµένους στο σύστηµα κοινωνικής ασφάλειας) δεν διαθέτει καν συνάφεια προς την παράβαση από τον ιατρό της υποχρέωσής του να παρέχει υπηρεσίες προς τις δοµές του Ε.Σ.Υ.», επισημαίνει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής.

Ο υπουργός Υγείας, 'Αδωνις Γεωργιάδης, έχει εκτιμήσει ότι το μέτρο δεν θα χρειαστεί να εφαρμοστεί και δεν θα χρειαστεί συνεπώς να εκδοθεί και η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση. Ωστόσο έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα αποσύρει το άρθρο. Την περασμένη Παρασκευή ενημέρωσε εξάλλου τα μέλη της επιτροπής ότι ιδιώτες γιατροί έχουν ήδη ανταποκριθεί να στηρίξουν τα νοσοκομεία σε περιοχές όπως η Κως και η Ξάνθη. Έχει επίσης εκτιμήσει ότι με τη νέα πολιτική των κινήτρων, με τη νέα πολιτική τις άγονες περιοχές, με τα αυξημένα χρήματα που θα δοθούν στους γιατρούς, για να πάνε στις περιοχές αυτές, θα είναι πολύ καλύτερο αποτέλεσμα σε τέσσερις μήνες περίπου, όταν θα γίνει η νέα προκήρυξη, τον Σεπτέμβριο και θα μπορέσει το υπουργείο να δει πόσους θα διορίσει, από τον Δεκέμβριο και μετά σε μόνιμες θέσεις.

Δυνατότητα ιδιωτικού έργου και από ειδικευόμενους και επικουρικούς ιατρούς του ΕΣΥ - πρόγραμμα ψηφιακής εκπαίδευσης για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία

Επεκτείνεται και στις κατηγορίες των ειδικευόμενων ιατρών, των επικουρικών ιατρών του ΕΣΥ και των ιατρών του ΕΚΑΒ η θέσπιση κατ' εξαίρεση δυνατότητας να ασκούν ιδιωτικό έργο στον τομέα της ιατρικής, υπό την προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, της διατάραξης, της μη διαφοροποίησης ή παραβίασης της εύρυθμης ολοήμερης, πέραν του τακτικού ωραρίου, λειτουργίας και των εφημεριών του νοσοκομείου ή του ΕΚΑΒ, προκειμένου να αξιοποιήσουν την κλινική εμπειρία τους αλλά και να ενισχύσουν εισόδημά τους, με τροπολογία που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για την «ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης». Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την προτεινόμενη ρύθμιση επιδιώκονται η προσέλκυση περισσότερων ιατρών στο δημόσιο σύστημα υγείας, δεδομένου ότι Θα μπορούν να συνδυάσουν και την απασχόληση ιδιωτικό τομέα. Στόχος είναι επίσης η ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων και εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας τους, η οποία αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα.

Με την ίδια τροπολογία θεσπίζεται πρόγραμμα πιλοτικής εφαρμογής για την ψηφιακή εκπαίδευση ηλικιωμένων από το εξηκοστό (65ο) της ηλικίας τους και ατόμων με αναπηρία άνω του εξήντα τοις εκατό (67%).