Δεν θα υπήρχε καθόλου οξυγόνο στη Γη -άρα ούτε και άνθρωποι- εάν δεν υπήρχε το φως του Ήλιου, χάρη στο οποίο γίνεται η φωτοσύνθεση από τα φυτά και παράγεται οξυγόνο. Δανοί επιστήμονες έκαναν την απρόσμενη ανακάλυψη ότι το οξυγόνο, επίσης, παράγεται χωρίς το φως, από μικρόβια στα σκοτεινά και ανήλιαγα βάθη των ωκεανών.

Αμέτρητοι αριθμοί μικροοργανισμών ζουν στα νερά των θαλασσών σε διάφορα βάθη και μερικά από αυτά φαίνεται πως μπορούν να παράγουν οξυγόνο, παρόλο που δεν κάνουν φωτοσύνθεση. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Μπεάτε Κραφτ του Τμήματος Βιολογίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science».

Το οξυγόνο είναι ζωτικό για τη ζωή στη Γη και σχεδόν όλο παράγεται μέσω φωτοσύνθεσης από φυτά και μικροοργανισμούς, όπως τα κυανοβακτήρια. Έως τώρα είχαν ανακαλυφθεί λίγα μικρόβια, ικανά να παράγουν οξυγόνο χωρίς το φως του ήλιου, αλλά είχαν βρεθεί σε πολύ περιορισμένες ποσότητες και σε πολύ συγκεκριμένα περιβάλλοντα. Αυτή η εικόνα φαίνεται να αλλάζει με το ωκεάνιο μικρόβιο Nitrosopumilus maritimus και τα «ξαδέρφια» του, τα οποία αφθονούν στους ωκεανούς, παίζοντας βασικό ρόλο στον κύκλο του αζώτου (οξειδώνουν την αμμωνία για να παράγουν άζωτο), κάτι για το οποίο χρειάζονται οξυγόνο.

Η παραγωγή αζώτου απαιτεί οξυγόνο και, όπως είπε η Κραφτ, έως τώρα αποτελούσε αίνιγμα πώς γίνεται τέτοιοι μικροοργανισμοί να αφθονούν ακόμη και όταν μεταφέρονται σε νερά χωρίς καθόλου οξυγόνο. Μάλιστα, σε μερικές περιοχές των θαλασσών, σύμφωνα με τον ερευνητή Ντον Κάνφιλντ, «αυτά τα μικρόβια είναι τόσο κοινά, που κάθε πέμπτο κύτταρο σε ένα κουβά θαλασσινού νερού προέρχεται από αυτά».

Οι εργαστηριακές μελέτες έδειξαν τελικά ότι τα εν λόγω μικρόβια δεν χρειάζονται οξυγόνο από το περιβάλλον, καθώς παράγουν το δικό τους και μάλιστα σε ένα τελείως σκοτεινό περιβάλλον. Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι με ποιον τρόπο αυτά τα μικρόβια παράγουν οξυγόνο στο σκοτάδι χωρίς φωτοσύνθεση, καθώς φαίνεται να χρησιμοποιούν έναν άγνωστο, μέχρι σήμερα, βιολογικό μηχανισμό.

«Δίνεται, πλέον, η δυνατότητα να ανακαλύψουμε έναν τελείως νέο μεταβολισμό που λειτουργεί στους ωκεανούς, για τον οποίο δεν γνωρίζαμε τίποτα έως τώρα», δήλωσε ο ερευνητής Ντον Κάνφιλντ, ο οποίος δεν απέκλεισε ότι ο ίδιος ο βιολογικός μηχανισμός υπάρχει και σε άλλους οργανισμούς, κάτι που μένει να ανακαλυφθεί.