Της Άννας Κοκκινίδου

Με την κ. Καϊλή, διασταυρωθήκαμε στη ζωή μας. Σχεδόν συνομήλικες, στους ίδιους κύκλους της πόλης, στο ίδιο κόμμα. Το 2006 κατέβηκα ως υποψήφια δημοτική σύμβουλος στη Θεσσαλονίκη, με την παράταξη της κ. Χρύσας Αράπογλου -την οποία και εκτιμώ βαθύτατα και αναφανδόν στηρίζω την υποψηφιότητά της τώρα-, και εκεί γνώρισα και την «Εύα πολιτικό» και στη Νομική ήμουν συμφοιτήτρια με την αδερφή της. Οι κύκλοι μας τέμνονταν. 

Αν με τη Χρύσα παίρναμε τον Δήμο, θα ήμουν δημοτική σύμβουλος, καθώς ήμουν σε εκλόγιμη θέση, αλλά από τότε βοούσε ο τόπος με τα σκάνδαλα του πρώην και έπειτα καταδικασθέντος δημάρχου και η Θεσσαλονίκη δεν ήταν έτοιμη για τη Χρύσα. Θυμάμαι τότε την Εύα και όσα συζητήσαμε και την προσπάθειά της να εδραιωθεί στην πολιτική.

Με την Εύα «συναντηθήκαμε» και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με κάποιον τρόπο, εγώ, ως απλή συμβασιούχος, στο Λουξεμβούργο, διαβάζοντας έγγραφα και μεταφράζοντας ψηφίσματα, στο ίδιο θεσμικό όργανο με την ίδια. Το προφίλ μας κοντινό. Ομολογώ ότι χάρηκα με την εκλογή της ως Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και παρακολουθούσα την πορεία της, γνωρίζοντας, όπως είναι φυσικό, πολλά από τα ντεσσού της ιστορίας.

Από την όποια ενασχόλησή μου με την πολιτική κατάλαβα πως είναι στίβος δύσκολος για μια νεαρή (τότε), ευειδή, προσοντούχα γυναίκα. Εκεί, είτε κάνεις μεταφορά κύρους από το επάγγελμα και την οικογένειά σου ή μεταφράζεις σε ψήφους την κοινωνική σου αναγνώριση (είσαι, για παράδειγμα, αναγνωρισμένος γιατρός με τη Χ πελατεία σε μια επαρχιακή πόλη, αξιοσέβαστος και αναγνωρισμένος) ή είσαι από «μεγάλο και γνωστό τζάκι» ή/και κάνεις εκπτώσεις. 

Κατάλαβα, νωρίς, ότι εγώ, παρότι προσοντούχα, παρότι ευειδής, παρότι…δεκάδες παρότι, δεν είχα το σθένος ή έστω τον μηχανισμό εντός μου για προχωρήσω σε εκπτώσεις. Όχι ότι συμβαίνει σε/με όλες τις γυναίκες-πολιτικούς, υποψήφιες για κάποιο πολιτικό αξίωμα, αλλά συμβαίνει.

Σαν το Πορτρέτο του Dorian Gray. Ο πολιτικός στίβος και δη της Θεσσαλονίκης, κανόνας που ισχύει παντού σχεδόν στην Ελλάδα όσον αφορά τη γυναικεία εκπροσώπηση (ίσως δε να είναι και γενικευμένο το φαινόμενο) ήταν στημένος πάνω σε «μηχανισμούς» πανίσχυρων αντρών οι οποίοι είχαν σύστημα με διαμερισματικούς, δημοτικούς και άλλους συμβούλους, στελέχη στις δημόσιες υπηρεσίες, επιχειρηματίες, συνδικαλιστές, φοιτητική νεολαία και όλα αυτά που συμπλέκονται (και ενίοτε διαπλέκονται) μεταξύ τους. Μπορεί να καταλάβει κανείς πού πάει να παρεισφρήσει και πώς ή εάν του αφήνεται περιθώριο. Χρειάζεται, σχεδόν πάντα, η στήριξη ενός ισχυρού ανδρός ή/και ένα πολύ γερό στομάχι.

Γυνής πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται… δε, ή απλά, όταν η Εύα θεώρησε πια ότι είχε την άνεση, την κάλυψη και τα μέσα να πλουτίσει από αυτήν την ιστορία, και άρα, με τη σειρά της, να εξαργυρώσει τις εκπτώσεις, να «φτύσει στα μούτρα» του συστήματος όλα όσα πέρασε κατά την ανέλιξή της, την πάτησε παταγωδώς. Θεωρώ ότι με το οφίτσιο ήρθε και η ύβρις. Ύβρις, άτις, νέμεσις και τίσις. Αυτό ακολούθησε. Νομοτελειακά.

Το μοτίβο. Οι πιο πολλοί άνθρωποι που είναι στη φυλακή έχουν κάποια στιγμή θεωρήσει ότι μπορούν να ξεγελάσουν το σύστημα, ειδικά αν έχουν γίνει εκλεκτά μέλη του. Στην πλειονότητα των υπό σωφρονισμό κρατουμένων τα σημάδια αυτά είναι εμφανή, ειδικά αν μιλάμε για εγκλήματα του «λευκού περιλαίμιου». 

Σε πολλές δε περιπτώσεις εκτεταμένης διαφθοράς, το κύριο σύστημα είναι η διαπλοκή, πασπαλισμένο με μπόλικη χρυσόσκονη και αφηγήσεις «η όμορφη Θεσσαλονικιά, που ανελίχθηκε ως το οφίτσιο της Αντιπροέδρου του ΕΚ, γνώρισε τον έρωτα και έκανε μια όμορφη οικογένεια». Εικόνες, εικόνες, εικόνες και στιγμιότυπα από αυτήν την ιδανική ζωή και επιτυχία. Τώρα, εικόνες αμέτρητες από αυτήν τη δραματική τροπή και τον (εξ)ευτελισμό των θεσμών. Τύποις και στην εικόνα. 

Χρειαζόμαστε πολλές ψευδείς εικόνες για να φτιάξουμε μια πραγματικότητα που πείθει. Έπειθε, καθώς στην Εύα, πολλές γυναίκες είδαν ένα πετυχημένο alter-ego, αυτήν που τα «είχε όλα», χωρίς να σκεφτούν πώς τα απέκτησε ή χωρίς να είναι εκεί, τις κρίσιμες στιγμές που άρχισε τις εκπτώσεις. 

Προφανώς το κριτήριο ότι είναι ωραία γυναίκα, λειτούργησε θετικά και αρνητικά στην περίπτωσή της, καθώς αποπροσανατόλισε το βλέμμα από την ταμπακιέρα.

Στο δίκαιο, όμως, και στο δίκαιο της ζωής, το αποτέλεσμα μετράει.

Τώρα ο «καϊλισμός» έγινε «κανιβαλισμός» σωστός. Πάνω στο πεσμένο είδωλο, ειδικά όσοι δεν είχαν δει το πορτρέτο που ασχημονούσε κρυμμένο, κανιβαλίζουν. Για μένα το ερώτημα παραμένει: είναι πραγματικά πολιτικό το κριτήριο που ψηφίζουμε; Eιδικά, για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μοιάζει σαν να μην έχουμε καμία εικόνα του ποιον στέλνουμε, τι αρμοδιότητες έχει το ΕΚ, τι στο καλό συμβαίνει. 

Δυστυχώς, μένει στο συλλογικό υποσυνείδητο ως ένα κέντρο του λόμπινγκ και της διαφθοράς.

Αν είχαμε, όμως, υγιές πολιτικό κριτήριο για όλες τις επιλογές μας; Αφού η εικόνα μετρά, η εικόνα τιμωρείται, και η εικόνα μένει. Το υγιές πολιτικό κριτήριο δεν αφορά μόνο την ανταπόκριση του Χ, Ψ, Ω προσώπου στην προσωπική μας αρέσκεια και προτίμηση, ούτε τον βαθμό έκθεσής του στη δημοσιότητα, άρα στην αναγνωρισιμότητα. 

Αφορά το έργο, τα εχέγγυα, το ήθος, την «υπόσχεση» και τη σταθερότητα. Αφορά την πολιτική.

Ίσως το ηθικό δίδαγμα της έκπτωτης Εύας και του φαινόμενου του «καϊλισμού» που καταλήγει στον κανιβαλισμό να αφορά την αλλαγή του κριτηρίου της εικονολατρίας, όταν πρόκειται για το εκλογικό μας δικαίωμα. Τόσο για το εκλέγειν όσο και για το εκλέγεσθαι.