Εδώ και 54 χρόνια κάθε 22η Απριλίου γιορτάζουμε την Ημέρα της Γης, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την αφύπνιση όλων μας για έναν πλανήτη καθαρό.

Πώς ξεκίνησε και πότε καθιερώθηκε

Η έμπνευση του θεσμού αποδίδεται στον ακτιβιστή Τζον ΜακΚόννελλ το 1969 και την τοποθέτησή του σε Συνέδριο της UNESCO στο Σαν Φρανσίσκο. Παρόλα αυτά, η Ημέρα της Γης καθιερώθηκε το 1970, στις ΗΠΑ, με πρωτοβουλία του γερουσιαστή Γκέιλορντ Νέλσον και σηματοδοτεί τη γένεση του σύγχρονου περιβαλλοντικού κινήματος.

Σύντομα, εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και σήμερα, γιορτάζεται σε περισσότερες από 190 χώρες σε όλο τον πλανήτη. Το Δίκτυο Ημέρας της Γης earthday.org συντονίζει τις προσπάθειες.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές εκείνης του ’70, όταν ο γερουσιαστής Νέλσον πρότεινε την ιδέα για την Ημέρα της Γης, ο πλανήτης δεν είχε ακόμα, συνειδητοποιήσει τις συνέπειες της επέμβασης του ανθρώπου στο περιβάλλον. Ωστόσο, κάποιες συνειδήσεις είχαν αρχίσει να ξυπνούν.

Ημέρα της Γης, ένα παγκόσμιο κίνημα

Η Ημέρα της Γης είχε ήδη γίνει επίσημα, παγκόσμιο κίνημα. Το 1990, ο Ντένις Χάις, ο οποίος συμμετείχε στην οργάνωση της πρώτης Ημέρας της Γης, το 1970, ανέλαβε την οργάνωσή της σε παγκόσμια κλίμακα, κινητοποιώντας 200 εκατομμύρια κόσμου σε 141 χώρες.

Ως συνέπεια, το 1992, πραγματοποιήθηκε η ιστορική Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το Περιβάλλον. Σήμερα, η Ημέρα της Γης έχει φτάσει σε περισσότερες από 190 χώρες και κινητοποιεί περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο, σε κάθε γωνιά της γης, για την προστασία του πλανήτη.

Ημέρας της Γης 2024: «Ο πλανήτης εναντίον των πλαστικών» - Ο πόλεμος συνεχίζεται

Το φετινό θέμα είναι «Ο πλανήτης εναντίον των πλαστικών», το οποίο εστιάζει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τις τρομερές συνέπειες της πλαστικής ρύπανσης στον πλανήτη μας και στους κατοίκους του. Στόχος του είναι να κινητοποιήσει ένα παγκόσμιο κίνημα για τη δραστική μείωση της χρήσης και της παραγωγής πλαστικών.

Οι διοργανωτές της Ημέρας της Γης από το δίκτυο earthday.org ενθαρρύνουν άτομα, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και οργανισμούς να τερματίσουν τα πλαστικά για χάρη της ανθρώπινης και της πλανητικής υγείας, απαιτώντας τη μείωση κατά 60% της παραγωγής όλων των πλαστικών μέχρι το 2040.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται τα εξής βήματα, με βάση τη διακήρυξη του earthday.org:

- η προώθηση της ευρείας ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τη ζημιά που προκαλεί το πλαστικό στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και όλης της βιοποικιλότητας και η απαίτηση να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες σχετικά με τις επιπτώσεις του στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιοποίησης όλων των πληροφοριών σχετικά με τις επιπτώσεις του στο κοινό.

- η ταχεία σταδιακή κατάργηση όλων των πλαστικών μιας χρήσης έως το 2030 και η επίτευξη αυτής της δέσμευσης σταδιακής κατάργησης στη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για τη ρύπανση από τα πλαστικά το 2024.

- η απαίτηση πολιτικών που θα τερματίζουν τη μάστιγα της παραγωγής fast fashion προϊόντων (χρήση φτηνών και τοξικών υφασμάτων) και την τεράστια ποσότητα πλαστικού που παράγει και χρησιμοποιεί. Χρειάζονται 2.700 λίτρα νερό για να φτιαχτεί ένα βαμβακερό T-shirt, τα οποία είναι αρκετά για να ζήσει κάποιος 900 μέρες. Άμα κάνουμε τους υπολογισμούς τα αποτελέσματα είναι τρομακτικά.

- η επένδυση σε καινοτόμες τεχνολογίες και υλικά για την οικοδόμηση ενός κόσμου χωρίς πλαστικά.

«Η παραγωγή πλαστικών έχει πλέον αυξηθεί σε περισσότερους από 380 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει παραχθεί περισσότερο πλαστικό από ό,τι σε ολόκληρο τον 20ό αιώνα και η βιομηχανία σχεδιάζει να αναπτυχθεί εκρηκτικά για το αόριστο μέλλον», δήλωσε η πρόεδρος του δικτύου earthday.org, Kathleen Rogers.

«Οι άνθρωποι σπάνια σκέφτονται το νερό όταν σκέφτονται τα πλαστικά. Όμως η κατασκευή ενός πλαστικού μπουκαλιού νερού απαιτεί έξι φορές περισσότερο νερό από όσο περιέχει το ίδιο το μπουκάλι», προσθέτει.

«Our Ocean Conference 2024»: Οι δεσμεύσεις του ΥΠΕΝ για την προστασία των θαλασσών

Στο επίκεντρο της 9ης Παγκόσμιας Διάσκεψης για τους Ωκεανούς (Our Ocean Conference), που φιλοξενήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα, βρέθηκε η ρύπανση της γης από τα πλαστικά και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη διάσωση των ωκεανών. Μια διάσκεψη που ολοκληρώθηκε με σημαντικές δεσμεύσεις από την παγκόσμια κοινότητα.

«Το 9^ο Our Ocean Conference ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε σημαντικές και αξιόλογες δεσμεύσεις. Το μεγάλο στοίχημα πλέον βρίσκεται στην υλοποίηση και στη συνέπεια, όχι μόνο μεταξύ λόγων και έργων, αλλά και μεταξύ πολιτικών επιλογών. Προστασία χωρίς θεσμοθετημένα μέτρα και την κοινωνία από κοντά, δεν γίνεται. Θαλάσσια πάρκα με εξορύξεις δεν κολλάνε. Διαχείριση χωρίς θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και προστασίας της ακτογραμμής μας, δεν νοείται. Έχουμε πολύ δρόμο και δουλειά μπροστά μας. Μην κάνουμε πίσω. Να το καταφέρουμε!» ανέφερε σε ανάρτησή του ο γενικός διευθυντής του WWF Greece, Δημήτρης Καράβελας.

Στο πλαίσιο του OOC-9, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε 21 δεσμεύσεις, συνολικού ύψους άνω των 800 εκατ. οι οποίες καλύπτουν και τους έξι βασικούς θεματικούς τομείς της Διάσκεψης, δηλαδή: 1. Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, 2. Βιώσιμη γαλάζια οικονομία, 3. Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, 4. Ναυτική Ασφάλεια, 5. Βιώσιμη αλιεία και 6. Θαλάσσια ρύπανση. 13 από τις 21 δεσμεύσεις της Ελλάδας αφορούν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Παράλληλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοίνωσε την εκκίνηση του Ταμείου Απανθρακοποίησης (Decarbonization Fund) για τα ελληνικά νησιά, με χρηματοδότηση από τα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών.

Μερικές από τις βασικότερες δεσμεύσεις της Ελλάδας αφορούν:

- Στη δημιουργία δύο μεγάλων θαλάσσιων εθνικών πάρκων, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο, τα οποία αυξάνουν το μέγεθος των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας κατά 80%.

- Στην απαγόρευση της αλιείας με μηχανότρατες στα εθνικά θαλάσσια πάρκα έως το 2026 και σε όλες τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές έως το 2030.

- Στην καθιέρωση εθνικού συστήματος παρακολούθησης και επιτήρησης των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών.

- Στην απομάκρυνση των πλαστικών απορριμμάτων από τα ύδατα κατά 50% και των μικροπλαστικών κατά 30% έως το 2030, σε σχέση με το 2019.

Οι θάλασσες μετατρέπονται σε «πλαστικές παγίδες»

Σύμφωνα με τη WWF, τα τελευταία χρόνια, οι θάλασσες του πλανήτη μας και η Μεσόγειος συγκεκριμένα, κινδυνεύουν να μετατραπούν σε «πλαστικές παγίδες» για εμάς και τη μοναδική ζωή που φιλοξενούν.

Θλιβερό παράδειγμα, οι θαλάσσιες χελώνες που μπερδεύουν τις πλαστικές σακούλες με μέδουσες και πνίγονται, καθώς προσπαθούν να τις φάνε.

Αν δεν αλλάξουμε άμεσα τα πράγματα, έως το 2050 θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά στη θάλασσα απ’ ό,τι ψάρια.

Πιο συγκεκριμένα, κάθε χρόνο διαρρέουν στους ωκεανούς οκτώ εκατομμύρια τόνοι πλαστικών. Υπολογίζεται μάλιστα ότι μόνο στις ελληνικές θάλασσες καταλήγουν ετησίως 11.500 τόνοι πλαστικών. Είναι σαν να πετάμε ημερησίως πάνω από 1.000.000 άδεια πλαστικά μπουκάλια στη θάλασσα!

Σχεδόν πάνω από το 90% της καταστροφής που προκαλείται στην άγρια ζωή των θαλασσών μας οφείλεται στα πλαστικά, ενώ παγκοσμίως, περίπου 700 θαλάσσια είδη απειλούνται από τα πλαστικά είτε ηθελημένα, είτε τυχαία, είτε έμμεσα επειδή τρέφονται από κάποιο θήραμα που ήδη έχει καταπιεί πλαστικά.

Και ό, τι «καταλήγει» στη θάλασσα δεν μένει εκεί αλλά επιστρέφει στον ίδιο μας τον οργανισμό. Τα πλαστικά είναι κυριολεκτικά παντού.

Στο έδαφος, τα ποτάμια, τις θάλασσες και κατ’ επέκταση στην τροφική αλυσίδα, με τον καθένα μας να καταναλώνει ακούσια 5 γραμμάρια μικροπλαστικών την εβδομάδα! Λέγοντας λοιπόν όχι στο πλαστικό, λέμε ναι στην υγεία μας. Τη δική μας και του πλανήτη! Έχει έρθει η ώρα λοιπόν όλοι να αναλάβουμε δράση για έναν πλανήτη απαλλαγμένο από πλαστικά, για το καλό της φύσης και του ανθρώπου!