Γράφει ο Μάκης Γαλανόπουλος

Είναι βέβαιο ότι οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για ανασύνταξη του ποδοσφαίρου και η πρόσκληση τεχνικής υποστήριξης των ηγεσιών των παγκόσμιων ομοσπονδιών ΟΥΕΦΑ/ΦΙΦΑ, καθιστούν αναγκαία περισσότερο από κάθε άλλη φορά, την άμεση υιοθέτηση και εφαρμογή των Κανονισμών της ΟΥΕΦΑ (Τσάμπιονς και Γιουρόπα Λιγκ).

Το τελευταίο χρονικό διάστημα η κυβέρνηση επεμβαίνει στο αυτοδιοίκητο του ποδοσφαίρου με νομοθετικές πρωτοβουλίες, που σχετίζονται ποινών, οι οποίες επιβάλλονται σε παραβάσεις, που χαρακτηρίζονται από την παγκόσμια ομοσπονδία ως αθλητικές (όχι ποινικές ή οικονομικές) και αντιμετωπίζονται εντελώς διαφορετικά στην εγχώρια αθλητική δικαιοσύνη, η οποία τις τιμωρεί όπως τα ποινικά αδικήματα της τέλεσης δωροδοκίας ή αλλοίωσης αποτελεσμάτων αγώνων.

Το ίδιο διάστημα βιώνουμε μία κατάσταση ιδιαίτερης όξυνσης, με αφορμή την υπόθεση ΠΑΟΚ και Ξάνθης και το τι συνιστά ενδεχόμενη πολυϊδιοκτησία ΠΑΕ. Εξετάζεται αν τέτοια συνιστά όχι απλά μία άμεση εταιρική σχέση αθλητικών συλλόγων, αλλά αν προκύπτει έμμεσα, όταν τρίτες εμπορικές εταιρείες που οι μέτοχοι τους σε αυτές, είναι συγγενικά πρόσωπα οποιουδήποτε βαθμού με στελέχη ή συγγενικά πρόσωπα στελεχών αθλητικών συλλόγων, που μετέχουν στην ίδια διοργάνωση.

Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι οι ποινές (εφόσον φυσικά αποδειχθεί δικαστικά) επιβάλλονται χωρίς να λύεται η επίμαχη συμφωνία, που οδηγεί στην ενδεχόμενη πολυϊδιοκτησία! Και πώς θα μπορούσε άλλωστε να ζητηθεί η ακύρωση μιας νόμιμης οικονομικής και εμπορικής συναλλαγής μη αθλητικών εταιρειών! Ο εγχώριος νομοθέτης, επί της ουσίας αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συνεχισθεί η επιβολή ποινών σε κάθε νέα καταγγελία οποιουδήποτε στο μέλλον (έχοντας δεδικασμένο μάλιστα), αφήνοντας τις εμπλεκόμενες ομάδες να μετέχουν και μετά την επιβολή ποινών στην ίδια διοργάνωση ή να συναντηθούν στο μέλλον σε κοινή διοργάνωση, πρωταθλήματος ή ακόμα και κυπέλλου.

Οι εφαρμοζόμενες εν Ελλάδι ποινές (είτε υποβιβασμός προ της κυβερνητικής νομοθετικής πρωτοβουλίας, είτε αφαίρεση βαθμών μετά αυτής), εκτός του ότι είναι πέραν κάθε λογικής, έρχονται και παραβιάζουν βάναυσα και σαφώς το άρθρο 5, εδάφιο 02, του Κανονισμού της ΟΥΕΦΑ, περί ακεραιότητας των διοργανώσεων (integrity), που προβλέπει ρητά:

Εάν δύο ή περισσότερα σωματεία δεν πληρούν τα κριτήρια που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ακεραιότητας της διοργάνωσης, μόνο ένα από αυτά μπορεί να γίνει δεκτό στη διοργάνωση, σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια (κατά φθίνουσα σειρά) :

a. ο σύλλογος που υπερισχύει με αγωνιστικούς όρους για την υψηλότερου πρεστίζ διοργάνωση

Α. ο σύλλογος που κατατασσόταν στην υψηλότερη θέση στη βαθμολογία του εγχώριου πρωταθλήματος

Β. ο σύλλογος που έχει την υψηλότερη κατάταξη βάσει συντελεστή κατά το παράρτημα A (Coefficient Ranking System).

Η παραβίαση του άρθρου 5, δεν αφορά μόνο τη διαφοροποίηση εγχώριων και διεθνών διοικητικών μέτρων. Αφορά επιπλέον και τα κριτήρια, που διαμορφώνουν σχέσεις που θέτουν σε αμφισβήτηση την ακεραιότητα της διοργάνωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 5.01c :

κανένας μεμονωμένος ή νομική οντότητα δεν μπορεί να έχει έλεγχο ή επιρροή σε περισσότερες από μία ομάδες που συμμετέχουν στη διοργάνωση, με τον έλεγχο ή επιρροή να ορίζεται:

1. η κατοχή της πλειοψηφίας των δικαιωμάτων ψήφου των μετοχών

2. να έχει κάποιος το δικαίωμα να διορίζει ή να αποσύρει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου του συλλόγου

3. ως μέτοχος να είναι ο μόνος που ελέγχει την πλειοψηφία των μετοχών, με δικαιώματα ψήφου δυνάμει συμφωνίας συναφθείσης με άλλους μετόχους του συλλόγου ή

4. να είναι σε θέση να ασκήσει με οποιοδήποτε τρόπο αποφασιστική επιρροή (decisive influence) στη λήψη αποφάσεων του συλλόγου που μετέχει στη διοργάνωση

Να επισημανθεί ότι το τελευταίο εδάφιο η ΟΥΕΦΑ προσέθεσε ως επιπρόσθετη πρόβλεψη στα προηγούμενα τρία, από παρότρυνση του CAS (Court of Arbitration for Sport), λόγω πείρας στις υποθέσεις ENIC/Slavia Prague/AEK/Vicenza και Red Bull/Leipzig/Salzburg). Για να αμβλύνει το φόβο ότι κάποιος που διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των μετοχών σε μία αθλητική εταιρεία και ένα ισχυρό μειοψηφικό ποσοστό σε μία δεύτερη του ιδίου διαγωνισμού, μπορεί να ασκήσει αποφασιστική επιρροή στη δεύτερη (ο όρος στα ελληνικά συνήθως αναφέρεται ως κυριαρχική επιρροή). Παρεμπιπτόντως το μειοψηφικό ποσοστό στη δεύτερη επιτρέπεται έως 30% στην Premier League και δεν ενδιαφέρει καθόλου την ΟΥΕΦΑ, ακόμα κι αν είναι 49.9%, διότι δεν παραβιάζει τα τρία πρώτα εδάφια.

Η αποφασιστική επιρροή στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα υπάρχουν τρανταχτά παραδείγματα του τι συνιστά decisive influence. Υπάρχει δε κάτι, που αποτελεί τον ορισμό της έννοιας. Η εξαγορά της NOVA από τον διοικητικό ηγέτη της ΠΑΕ ΟΣΦΠ. Η μεγάλη πλειοψηφία των ΠΑΕ που μετέχουν στο πρωτάθλημα θα εξαρτάται οικονομικά εμμέσως από μία άλλη ΠΑΕ, λόγω του τηλεοπτικού συμβολαίου (σε μερικές ΠΑΕ έως ποσοστού 70% του ετήσιου προϋπολογισμού), τόσο ως προς το καταβληθέν ποσό, όσο και ως προς το ρυθμό καταβολής και ροής του.

Επιπρόσθετο παράδειγμα decisive influence αποτελεί το φαινόμενο των δανεικών ποδοσφαιριστών, που μεταφέρονται από ιδιοκτήτριες ΠΑΕ σε άλλες του ιδίου διαγωνισμού (ακόμα και δύο φορές σε διαφορετικούς συλλόγους εντός της αυτής αγωνιστικής περιόδου) ή και εικονικές μεταγραφές ποδοσφαιριστών, που ενώ ως τέτοιοι ανακοινώνονται από τις εμπλεκόμενες ΠΑΕ, η ίδια η ομοσπονδία που εκδίδει τα δελτία τους, διαψεύδει και τις χαρακτηρίζει δανεισμούς.

Στην Ελλάδα, εκτός του ότι δεν εφαρμόζονται τα άνω κριτήρια, γνωμοδοτούν ή και αποφασίζουν διάφορες επιτροπές, αμφιβόλου σύστασης και αρμοδιοτήτων (ενώ δεν έχουν λόγο ύπαρξης), που τα μέλη τους ορίζει και αντικαθιστά ο εκάστοτε αρμόδιος υπουργός και κατ’ επέκταση η ίδια η κυβέρνηση. Κρατικός παρεμβατισμός και ταυτόχρονα κατάφωρη παραβίαση του Κανονισμού ΟΥΕΦΑ συνολικά, ειδικά δε του άρθρου 5, που αφορά διευθέτηση μεταξύ ομάδων σε περίπτωση ελέγχου ή επιρροής αυτών.

Δοθείσης της ευκαιρίας, επισημαίνεται πως οι συνεχιζόμενες εγχώρια επιβαλλόμενες ποινές, νομοθετούνται και εφαρμόζονται μη κλιμακωτά, αγνοώντας τις ρητές οδηγίες της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για άμεση αντιστοίχιση τους με τη βαρύτητα της παράβασης.

Ενδιάμεσα ενός μεγάλου εύρους (τιμωρία 2 έως 4 αγωνιστικές ή αφαίρεση 5 έως 10 βαθμών σημαίνει 100% διαφορά άνω και κάτω ορίου), οι Δικαστές αποφασίζουν βασιζόμενοι μόνο στη συνείδηση τους και όχι σε αντικειμενικά κριτήρια, αφού απουσιάζουν! Ολοφάνερα παραβιάζεται η βασική και θεμελιώδης αρχή της αναλογικότητας.

Η διεύρυνση του αυτοδιοίκητου του ποδοσφαίρου έναντι του κρατικού παρεμβατισμού, καθώς η άμεση υιοθέτηση και εφαρμογή του άρθρου 5 του Κανονισμού ή διασταλτικά του πνεύματός του ή και συνολικά του Κανονισμού, αποτελεί δίκαιη λύση, που εκτός του ότι θα απεγκλωβίσει την Πολιτεία από αφόρητες πιέσεις στη συγκεκριμένη υπόθεση, θα την απαλλάξει από πιέσεις και στο μέλλον, για δεκάδες καταγγελίες που θα υποβληθούν, όχι μόνο σε ομοειδείς περιπτώσεις, αλλά ακόμη και στην ίδια. Από ενστάσεις των άμεσα ενδιαφερομένων και αρκετών ακόμη, που έχουν έννομο συμφέρον.

* Δημοσιεύτηκε στις 9/2/2020 στη "Μακεδονία της Κυριακής"