Γράφει ο Μάκης Γαλανόπουλος

Το τελευταίο χρονικό διάστημα λαμβάνουν χώρα συναντήσεις της κυβέρνησης, δια του υπουργού Επικρατείας και συνταγματολόγου Γιώργου Γεραπετρίτη, με αξιωματούχους της ΟΥΕΦΑ και της ΦΙΦΑ, προκειμένου να συνταχθούν οι όροι του συνυποσχετικού για την ανασύνταξη του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις, οι όροι του συνυποσχετικού θα αφορούν κυρίως το κρίσιμο σημείο της εποπτείας στη διαιτησία (σήμερα η Κεντρική Επιτροπής Διαιτησίας ελέγχεται από τις παγκόσμιες ομοσπονδίες, ενώ παλαιότερα από την ΕΠΟ), τη δικαιοδοσία των πειθαρχικών οργάνων και τον τρόπο που αυτά στελεχώνονται (τα τελευταία χρόνια από δικαστές, ενώ παλαιότερα από απλούς δικηγόρους). Επιπροσθέτως, οι όροι θα αφορούν κι άλλους πυλώνες του ποδοσφαίρου, όπως ζητήματα οργανωτικά, βίας και χειραγώγησης αγώνων.

Η χρονική συγκυρία όσον αφορά τον τελευταίο πυλώνα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και εξόχως επίκαιρη, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι προσφάτως (30 Ιανουαρίου) ξεκίνησε με μεγάλη χρονική καθυστέρηση η δίκη της υπόθεσης των στημένων ποδοσφαιρικών αγώνων στο Τριμελές Εφετείο. Στην εν λόγω δίκη κατηγορούνται για πλημμέλημα (σύσταση συμμορίας), ή/και κακούργημα (αλλοίωση αποτελεσμάτων αγώνων), αξιωματούχοι τεσσάρων συλλόγων (μεγαλομέτοχοι νυν και τέως, γενικοί αρχηγοί και διοικητικοί ηγέτες).

Ένα ερώτημα που εύλογα τίθεται, είναι κατά πόσον επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις ή πειθαρχικά μέτρα σε βάρος ομάδων των οποίων οι αξιωματούχοι είναι κατηγορούμενοι σε εν εξελίξει έρευνες ή δίκες και κατά πόσον είναι προτέρα απαίτηση η οριστική καταδίκη των φυσικών προσώπων.

Το ερώτημα μάλιστα απευθύνεται προς δύο πλευρές: στην ΕΠΟ και τα μέτρα ή κυρώσεις που ενδεχομένως επιβάλει στις ομάδες και την ΟΥΕΦΑ, εφόσον οι ομάδες μετέχουν ή πρόκειται να μετάσχουν σε διασυλλογικές διοργανώσεις (Τσάμπιονς και Γιουρόπα Λιγκ).

Στα δύο αυτά ερωτήματα οι παγκόσμιες ομοσπονδίες δίνουν απαντήσεις. Στο πρώτο εμμέσως, καλώντας τις εθνικές ομοσπονδίες να υιοθετήσουν τα διοικητικά και πειθαρχικά μέτρα, που οι ίδιες επιβάλλουν. Στο δεύτερο απευθείας, εφαρμόζοντας τον εκάστοτε τρέχοντα κανονισμό του Τσάμπιονς Λιγκ (σήμερα UCLR 2018/2021) και ειδικά το άρθρο 4 «Admission Criteria and procedure». Η ΟΥΕΦΑ όντας ιδιαίτερα αυστηρή στο ζήτημα της χειραγώγησης αγώνων (match-fixing activities), εφαρμόζει συγκεκριμένα μέτρα.

Η περίπτωση της Φενέρμπαχτσε

Για τα μέτρα αυτά υπάρχει ισχυρή νομολογία διάφορων υποθέσεων, με κορυφαία όλων την προσφυγή στο CAS, της Φενέρμπαχτσε εναντίον της ΟΥΕΦΑ (CAS Decision 2013/A/3256), που είχε απαγορεύσει τη συμμετοχή της στο Τσάμπιονς Λιγκ περιόδου 2011-12 ως πρωταθλήτρια Τουρκίας, πριν τελεσιδικήσει η υπόθεση στα δικαστήρια της Τουρκίας για τους αξιωματούχους του συλλόγου.

Εξιστορώντας την υπόθεση σημειώνεται πως η τουρκική ομάδα είχε κατηγορηθεί για έξι στημένα παιχνίδια την περίοδο 2011 (Φεβρουάριος, Μάρτιος, Απρίλιος), που κατέκτησε το πρωτάθλημα και με τις καταγγελίες αρχικά είχε ασχοληθεί η τουρκική ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Ακριβώς το αντίθετο από την εν Ελλάδι πρακτική, που προηγείται η δίκη των αξιωματούχων. Η TFF πριν λάβει την απόφασή της απευθύνθηκε στον Τζάνι Ινφαντίνο, νυν πρόεδρο της ΦΙΦΑ και τότε γενικό γραμματέα της ΟΥΕΦΑ, ο οποίος με απαντητική επιστολή του στις 23 Αυγούστου 2011, μεταξύ άλλων ανέφερε:

«(…) με τα υπάρχοντα στοιχεία φαίνεται ότι η Φενέρμπαχτσε δεν μπορεί να επιλεγεί για το ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ αυτής της περιόδου. Υπό αυτές τις περιστάσεις θα ήταν καταλληλότερη δράση να αποσύρει τη συμμετοχή της. Εναλλακτικά η TFF μπορεί να αποσύρει το σύλλογο από τη διοργάνωση.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι εάν δεν ληφθεί η μία ή η άλλη από τις ενέργειες αυτές, η ΟΥΕΦΑ πρέπει να ανοίξει τις δικές της πειθαρχικές διαδικασίες κατά του συλλόγου (είτε τώρα ή τους επόμενους μήνες). Μία ενδεχόμενη κύρωση είναι πιθανόν να είναι πιο αυστηρή, ιδιαίτερα εάν ο σύλλογος κριθεί ένοχος, λέγοντας ψέματα όταν συμπλήρωνε το Έντυπο Admission Criteria πως δεν εμπλέκεται σε match-fixing δραστηριότητες. Ενώ δεν μπορούμε να προβλέψουμε τη μορφή των κυρώσεων, που θα μπορούσε τελικά να επιβληθεί, μπορούμε να συμβουλεύσουμε ότι σε ορισμένες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις (π.χ. Πομπέντα) έχει απαγορευτεί η συμμετοχή στις διασυλλογικές οργανώσεις της ΟΥΕΦΑ έως και οκτώ έτη.

Για λόγους πληρότητας, πρέπει επίσης να σας ενημερώσω ότι, αν η TFF δεν το πράξει, αυτό θα οδηγήσει επίσης σε κατάλληλα πειθαρχικά βήματα εναντίον του TFF. Όπως θα καταλάβατε, η ΟΥΕΦΑ δεν μπορεί να δεχθεί, υπό τις συνθήκες αυτές, ότι η Φενέρμπαχτσε ξεκινά στο Τσάμπιονς Λιγκ αυτής της περιόδου και στη συνέχεια να αποκλειστεί από τη διοργάνωση, επειδή η εμπλοκή στη χειραγώγηση των αγώνων θα έχει τελικά αποδειχθεί (…)».

Μετά την επιστολή Ινφαντίνο και την επόμενη μόλις μέρα, η TFF ανακοινώνει πως αποσύρει τη συμμετοχή της Φενέρμπαχτσε από το Τσάμπιονς Λιγκ. Ο σύλλογος στη 1 Σεπτεμβρίου προσφεύγει στο CAS για λήψη προσωρινών μέτρων, αλλά η προσφυγή απορρίπτεται. Η απόφαση της TFF εγκρίνεται από την ΟΥΕΦΑ και το CAS, που επικυρώνουν και ως αντικαταστάτρια ομάδα στο Τσάμπιονς Λιγκ την Τραμπζονσπόρ. Το σκεπτικό παραπέμπει σε άρθρα του κανονισμού, που ίσχυε τότε (UCLR 2011/1012, articles 2.05, 2.06). Παρεμπιπτόντως, αυτούσια αντιστοιχούν στα σημερινά 4.02 και 4.03 στον UCLR 2018/2021.

Τα επίμαχα άρθρα αναφέρουν :

* Άρθρο 4.02: Εάν, βάσει όλων των πραγματικών περιστάσεων και των διαθέσιμων πληροφοριών η ΟΥΕΦΑ καταλήξει στην comfortable satisfaction (σ.σ. νομικός αθλητικός όρος που το CAS όρισε ότι κείται ανάμεσα του «πέραν αμφιβολίας» των ποινικών δικαστηρίων και του «βάσει πιθανοτήτων» των πολιτικών) απόφαση της, ότι υπήρξε ένας σύλλογος που εμπλέκεται άμεσα ή/και έμμεσα, σε οποιαδήποτε δραστηριότητα που αποσκοπεί στην οργάνωση ή επιρροή του αποτελέσματος ενός αγώνα σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, θα κηρύξει τον εν λόγω σύλλογο μη επιλέξιμο για να συμμετάσχει στη διοργάνωση. Η μη επιλεκτικότητα ισχύει μόνο για μία ποδοσφαιρική περίοδο. Κατά τη λήψη της απόφασης, η ΟΥΕΦΑ μπορεί να επικαλεστεί, αλλά δεν δεσμεύεται, από απόφαση εθνικού ή διεθνούς αθλητικού Φορέα, διαιτητικού ή κρατικού δικαστηρίου. Η ΟΥΕΦΑ μπορεί να απόσχει από το να κηρύξει μια ομάδα μη επιλέξιμη στο να συμμετάσχει στη διοργάνωση, εάν είναι ικανοποιημένη από τον αντίκτυπο μιας απόφασης που ελήφθη σε σχέση με τις ίδιες πραγματικές περιστάσεις από έναν εθνικό ή διεθνή αθλητικό φορέα, διαιτητικό ή κρατικό δικαστήριο, που έχει ήδη ως επίδραση την αποτροπή της συμμετοχής του συλλόγου αυτού σε διοργάνωση της ΟΥΕΦΑ.

* Άρθρο 4.03: Εκτός από το διοικητικό μέτρο της δήλωσης ενός συλλόγου ως μη επιλέξιμου (§ 4.02), τα όργανα της ΟΥΕΦΑ, αν το δικαιολογούν οι περιστάσεις, μπορούν να λάβουν επίσης πειθαρχικά μέτρα σύμφωνα με τους πειθαρχικούς κανονισμούς.

Το καίριο ερώτημα

Μετά όλων αυτών εγείρεται καίριο ερώτημα. Θα αναλάβουν ΟΥΕΦΑ και ΕΠΟ ανάλογη δράση στην Ελλάδα και τι πρέπει να ισχύσει τελικά; Η απάντηση έχει δοθεί από ΟΥΕΦΑ, CAS και τον πρόεδρο της ΦΙΦΑ, ως το πρόσωπο κλειδί στην υπόθεση Φενέρμπαχτσε, λόγω της γνωστής επιστολής του.

Με την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας, τεκμηριώνεται ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις και η ΟΥΕΦΑ εφαρμόζει τουλάχιστον το άρθρο 4.02 ως διοικητικό μέτρο (μη συμμετοχή του εμπλεκόμενου συλλόγου στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για μία μόνο αγωνιστική περίοδο). Εφόσον υπάρξει οριστική καταδίκη των αξιωματούχων, εφαρμόζεται το άρθρο 4.03 και πειθαρχικά μέτρα, που είναι η αποβολή για πέντε έτη και μπορεί να φθάσει μέχρι και 10, αν η παράβαση θεωρηθεί υποτροπιάζουσα σύμφωνα με τα άρθρα 10 και 19 του πειθαρχικού κώδικα της ΟΥΕΦΑ.