Από γενιά σε γενιά
Δεν μου αρέσει που μεγάλωσα πολύ, ούτε η συχνή έκφραση «θα σέβεστε» που χρησιμοποιείται από τους «πάλιουρες», όταν θέλουν να εντυπωσιάσουν τους νέους αναφερόμενοι σε διάφορα events που έγιναν πριν από 40-50 χρόνια!
Έλα όμως που κάποιες φορές σου βγαίνει παραπονεμένα και αυθόρμητα, όπως συμβαίνει σ’ εμένα για δυο στιγμές που κρατώ σαν φυλαχτά, με πρωταγωνιστή τον τεράστιο μουσικό και άνθρωπο Γιάννη Σπάθα που δεν είναι πια μαζί μας.
Τώρα, να εξηγήσω τι ήταν η μπάντα των Socrates για τη γενιά μου, μάλλον δεν μπορώ. Ούτε να μιλώ για τον Σιδηρόπουλο, τον Τέρυ Παπαντίνα και τα άλλα υπέροχα πρόσωπα της ροκ κοινότητας μου είναι εύκολο.
Μπείτε, όσοι συγκινηθήκατε με αυτές τις αράδες, στις μηχανές αναζήτησης. Για να θυμηθείτε οι παλιότεροι και να μάθετε οι νεότεροι τι ήταν οι αυθεντικές ροκ μπάντες και η «μπλου νότα» κάποτε.
Δεν τον χάρηκα τον Σπάθα στο «Κύτταρο» όπως οι Αθηναίοι συμφοιτητές -που φώναζαν ενθουσιασμένοι «ρε συ ο Σπάθας είναι ανώτερος στην κιθάρα από τον Ερικ Κλάπτον!»- αλλά έχω να λέω ότι ήμουν μέσα στο «ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥ» της Θεσσαλονίκης στην επεισοδιακή στο φινάλε της, συναυλία των Socrates το 1978. Σεληνιασμένοι όλοι μας. Ο Γιάννης στην μυθική κιθάρα του και ο επίσης αξέχαστος Αντώνης Τουρκογιώργης με τη φωνή και το μπάσο, με την τρομερή υπόλοιπη μπάντα, φύλαξαν για το τέλος ένα αφηνιασμένο, περίτεχνο Satisfaction που γέμισε τη σκηνή με ροκάδες, φοιτητές της κοινωνικής κριτικής -ας την πούμε έτσι-αντιεξουσιαστές, κ.ά.
Η συναυλία, με τα πολλά, έληξε άδοξα αλλά ευτυχώς χωρίς παρατράγουδα. Τι χρόνια…
Πάμε στο δεύτερο στιγμιότυπο τώρα, 12 χρόνια αργότερα, πάλι στη Θεσσαλονίκη:
Θυμάστε τα «Σύντομα Όνειρα»;
Ήταν η πρώτη δισκογραφική συνεργασία του Γιάννη Σπάθα με τον υπέροχο Βασίλη Λέκκα, το 1989, σε στίχους του Ευγένιου Αρανίτση.
Ο πρώτος, καθιερωμένος πια μύστης της ροκ μουσικής ως συνθέτης και κιθαρίστας του συγκροτήματος Socrates και ο άλλος, σπουδαίος ερμηνευτής του Μάνου Χατζιδάκι που έβαλε τη φωνή στο καλύτερο, για πολλούς, τραγούδι του Μάνου τη δεκαετία του ’80: Το «Σαν παλιό σινεμά» που σάρωνε, αναγκάζοντας τους ειδικούς να «ψηφίζουν».
Εκείνο τον καιρό, άνοιξη του 1990, είχαμε μία σημαντική εκπομπή στο ραδιόφωνο του 102fm της ΕΡΤ. Το «Μουσικό Ραντεβού του Σαββάτου».
Στο παλιό αμφιθέατρο του ραδιοφώνου στη Λεωφόρο Στρατού -που από το 1994 έδωσε τη θέση του σε στούντιο της ΕΤ3- οργανώναμε συναυλίες που μεταδίδονταν ζωντανά από το ραδιόφωνο!
Είχα τη χαρά να παρουσιάσω μία τέτοια εκπομπή, με τον Γιάννη και τον Βασίλη, με τραγούδια όπως η «Δίνη», «Τι είναι αυτό που σε φοβίζει», «Δυο ανάσες» κ.ά. Έχω και μια φωτογραφία από τις προετοιμασίες, που δημοσιεύεται σήμερα.
Θυμάμαι ότι ο Γιάννης Σπάθας, παίζοντας υπέροχα την κιθάρα του, μας εξηγούσε πως κάποια από τα «Σύντομα Όνειρα» βασίστηκαν σε μελωδικές γραμμές κομματιών των Socrates!
Δεν έχανα, αργότερα, συναυλία στην οποία συμμετείχε ο Γιάννης με Μίκη, Φαραντούρη, Διονύση, Νταλάρα κ.ά.
Ο Γιάννης Σπάθας και ο Βασίλης Λέκκας, μας χάρισαν τρεις δίσκους, τα «Σύντομα Όνειρα» (1989) τα «Κλασικά Εικονογραφημένα» (1991) σε στίχους Ευγένιου Αρανίτση και τον «Σπινθήρα» (2007) σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Η πολυετής συνεργασία τους και η βαθιά φιλία που τους συνέδεε χαρακτηρίστηκε από πολλές κοινές ζωντανές εμφανίσεις, τις περισσότερες φορές ως ντουέτο κιθάρα-φωνή, αποκαλύπτοντας το μεγάλο μουσικό εύρος αλλά και την πληρότητα και την επικοινωνία των δύο καλλιτεχνών επί σκηνής.
Το σημερινό κείμενο γράφεται με τη δύναμη της συγκίνησης, όταν διαπιστώνεις πως μία καλλιτεχνική σπίθα, ένα βίωμα, ένα ταλέντο πάνε από γενιά... σε γενιά.
Ο Βασίλης Λέκκας και ο Νίκος Σπάθας (σπουδαίος μουσικός και γιος του Γιάννη Σπάθα) μοιράζονται πλέον επί σκηνής, 35 χρόνια αργότερα, τραγούδια από το κοινό τους περιβάλλον, που καθορίστηκε από μία μακρόχρονη φιλία και συνεργασία του Βασίλη με τον Γιάννη. Με απόθεμα την πλούσια κατάθεση τόσο στην δισκογραφία, όσο και στις ζωντανές εμφανίσεις.
Στην παράσταση στο θέατρο Κήπου την Πέμπτη 25 Ιουλίου, θα έχουμε τη χαρά να ακούσουμε και τραγούδια από τη μακρά δισκογραφία του Βασίλη Λέκκα με τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς.
Ο Νίκος Σπάθας από μικρή ηλικία έβλεπε, άκουγε, ένιωθε αυτή τη σχέση κι έτσι, φυσικά και αβίαστα έγινε μία γέφυρα που μεταφέρει στο σήμερα αυτή την ατμόσφαιρα και το ύφος.
* Ο Γιάννης Σπάθας έφυγε από τη ζωή το 2019 σε ηλικία 68 ετών. Μέγας πρωτοπόρος στις αρχές του ’70, σε συνθήκες δύσκολες, άνοιξε με τους τότε Socrates Drank the Conium δρόμο για τη rock, το metal και τα blues στη χώρα μας. Ο κιθαρίστας και συνθέτης με τη διεθνή αναγνώριση έφτιαξε επίσης γέφυρες ανάμεσα στον ήχο του και το ελληνικό μουσικό ιδίωμα και την παράδοση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.07.2024
