Μαύρες μέρες περνούν οι ελαιοπαραγωγοί στη Χαλκιδική που ξεκίνησαν τη συγκομιδή με κομμένα τα φτερά, καθώς η τιμή που ανακοινώθηκε σε πρώτη φάση, ανέρχεται στο 1,10 ευρώ για την πρώτη κατηγορία, δηλαδή τα 110 κομμάτια/κιλό. Η ελεύθερη πτώση της τιμής σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής αφήνει ελάχιστα περιθώρια κέρδους για τον παραγωγό.
Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η απουσία εργατών γης με εμπειρία στη συγκομιδή.
Όπως εκτιμά ο Χρήστος Χούτας, αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, οι εργάτες που μέχρι τώρα μάζευαν την ελιά έφυγαν σε άλλα κράτη για να αναζητήσει δουλειά με καλύτερες συνθήκες. «Έμεινε η γενιά των 45 και άνω λίγοι και κάποιοι μετακλητοί που έρχονται με τρίμηνες συμβάσεις. Οι υπόλοιποι έχουν φύγει σε άλλες χώρες της Ευρώπης και ίσως βρήκαν κάτι μόνιμο και καλύτερο. Στη Χαλκιδική, τα εργατικά χέρια που έμειναν από την Αλβανία είναι λίγα με αποτέλεσμα να μην επαρκούν για όλες τις ελαιοκαλλιέργειες», εξηγεί.
Παλαιότερα, όπως λέει ο κ. Χούτας, η παραγωγή της ελιάς ήταν χαμηλή. «Στη δεκαετία του ’80 και ως τις αρχές του ’90 ήταν λιγότερα τα χωράφια με ελιά. Δεν υπήρχαν πολλές εκτάσεις και η συγκομιδή γινόταν από τους ντόπιους εργάτες. Για παράδειγμα στην Ορμύλια που ήταν ανέκαθεν ελαιοκομική περιοχή κατέβαιναν εργάτες από τα Βραστά και το Μεταγγίτσι που αναζητούσαν μεροκάματο. Σήμερα πλέον η κατάσταση άλλαξε. Ούτε οι νέοι μας έρχονται να μαζέψουν ελιές, ούτε καν απαντούν σε αγγελίες που βάζουμε. Πολλοί άλλαξαν επάγγελμα, και άλλοι τόσοι στράφηκαν στον τουρισμό», αναφέρει.
Οι αλβανικής καταγωγής εργάτες γης είναι τα πιο έμπειρα χέρια. Μπορούν να μαζέψουν μέχρι και 27 κλούβες τη μέρα για 80 ευρώ. «Το μεροκάματο είναι πολύ καλό», τονίζει ο αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου αλλά εφιστά την προσοχή των παραγωγών λέγοντας πως «ο Χαλκιδικιώτης παραγωγός πρέπει να προσφέρει αξιοπρέπεια και όχι να τους αφήνει τα κοιμούνται σε θερμοκήπια. Να υπάρχουν χώροι ανάπαυσης όπως έχουν οι περισσότεροι και κατάλυμα για τον βραδινό ύπνο, το φαγητό και το μπάνιο τους. Σε κακές συνθήκες διαβίωσης, έστω και για ένα μήνα, δεν θα έρθει κανείς».
Στο υψηλό κοστολόγιο της καλλιέργειας συντελούν κι άλλοι παράγοντες όπως το ενεργειακό και η αύξηση στις τιμές των εφοδίων. «Έχουμε μια αύξηση τους κόστους περίπου 30 με 40%. Οι τιμές στα λιπάσματα είναι διπλάσιες από πέρσι. Όλα αυτά συν τα 3 ευρώ ανά κλούβα που φεύγουν για τη δουλειά του εργάτη μάς κάνουν να αναρωτιόμαστε αν θα μείνει κάτι στον παραγωγό. Οι συνθήκες που διαμορφώνονται θέτουν το προϊόν σε κίνδυνο. Αν ο παραγωγός δεν μπορεί να καλλιεργήσει σωστά, τότε η ελιά Χαλκιδικής θα πάψει να έχει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τη διακρίνουν σήμερα», προειδοποιεί ο κ. Χούτας.
«Θα πρέπει να πιεστούν οι τοπικοί έμποροι»
Τα μεγάλα ονόματα του εμπορικού κόσμου είναι πέντε, σύμφωνα με τον πρόεδρο του αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων, Βαγγέλη Μισαηλίδη. Ο ίδιος δηλώνει απογοητευμένος από τη χαμηλή τιμή που ανακοίνωσαν και αναμένει έστω μικρή αύξηση τις επόμενες ημέρες. «Αν αναλογιστείτε ότι πέρσι στην Ορμύλια είχαμε μέχρι και 1,70 ευρώ για την πρώτη κατηγορία, καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για μεγάλη διαφορά. Επίσης πέρσι έπαιξε ρόλο η ακαρπία, ενώ φέτος υπάρχει καλή παραγωγή που φτάνει τους 120-130 χιλιάδες τόνους.
Οι παραγωγοί φοβούνται ότι με το κόστος παραγωγής στα 800 ευρώ/στρέμμα (από 600 ευρώ/στρέμμα μέχρι και πέρυσι), δε θα καταφέρουν να καλύψουν τα έξοδά τους. «Δεν κρύβουμε τον έντονο προβληματισμό μας», λέει ο κ. Μισαηλίδης και παραπέμπει σε ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωση Μεταποιητών - Τυποποιητών - Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ), η οποία καλεί τις επιχειρήσεις-μέλη της να καλύψουν το αυξημένο κόστος καλλιέργειας, ειδάλλως μελλοντικά το προϊόν θα υποβαθμιστεί και σταδιακά θα οδηγηθεί σε απώλεια μεριδίων στις διεθνείς αγορές. «Όταν η ίδια η ΠΕΜΕΤΕ, δηλαδή οι μεταποιητές αναγνωρίζουν το πρόβλημα και καλούν συναδέλφους τους και παραγωγούς να δώσουν καλύτερη τιμή, τότε εμείς τι μπορούμε να κάνουμε», λέει ο κ. Μισαηλίδης.
Κατά κοινή ομολογία πάντως οι μικροί έμποροι και μεταποιητές της Χαλκιδικής δίνουν καλύτερες τιμές για την πράσινη ελιά ή ακολουθούν τους μεγάλους που αγοράζουν το 50% της συνολικής παραγωγής. Άλλωστε, η ποικιλία της ελιάς Χαλκιδικής συναντάται μόνο στην Καβάλα, σε λιγότερες εκτάσεις και διάσπαρτα σε άλλες περιοχές της χώρας όπου κι εκεί οι τιμές δεν διαφοροποιούνται.
* Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 25.09.2022