Την περίοδο της καραντίνας, όταν είχαν κλείσει ακόμα και τα συσσίτια της εκκλησίας, μία ομάδα επαγγελματιών της εστίασης έστηνε μαρμίτες στα κλειστά μαγαζιά, ετοίμαζε φαγητό για τους άστεγους και έκανε διανομή με μηχανάκια.

Οι «Chefs for zero hunger» είναι γνωστοί - άγνωστοι στην πόλη. Τους ξέρουν πολλοί στη Θεσσαλονίκη -πρωτίστως οι άνθρωποι σε ανάγκη, αλλά και όσοι θέλουν να τους βοηθήσουν. Οι ίδιοι επιλέγουν να μην διατυμπανίζουν αυτό που κάνουν, το αντίθετο μάλιστα. «Δεν διαφημίζουμε πρόσωπα ή μαγαζιά μέσω αυτής της ομάδας» ξεκαθάρισε από την αρχή της κουβέντα μας ο Γιάννης, που είναι μέλος της ομάδας.

«Αν μου έλεγες πριν 2 χρόνια ότι η ομάδα μας θα μοίραζε πάνω από 10.000 μερίδες φαγητού και ότι θα βοηθούσαμε τις γυναίκες της Ίριδας να κάνουν κοινωνικό παντοπωλείο… θα ακουγόταν απίστευτο» λέει. Και όμως συνέβη, και συνέβη στη δύσκολη περίοδο της καραντίνας.

«Υπήρχε τρομερή πείνα στην πόλη»

Μία μέρα, κατά τη διάρκεια του πρώτο lockdown, ο Γιάννης πήγαινε στο μαγαζί του για να ελέγξει τα ψυγεία, όταν τον σταμάτησε ένας άνθρωπος και του είπε «δεν είμαι ζητιάνος, θέλω ένα πιάτο φαγητό». 

«Υπήρχε τρομερή πείνα στην πόλη. Τα συσσίτια της εκκλησίας είχαν κλείσει από το φόβο μετάδοσης του COVID. Τότε μαζευτήκαμε από δύο - τρία εστιατόρια και στήσαμε μαρμίτες στα κλειστά μαγαζιά μας. Μετά μας βοήθησαν και ένα σωρό άλλα μαγαζιά και μαγείρισσες που έμειναν χωρίς δουλειά. Αρχίσαμε να χαρτογραφούμε τους άστεγους στο κέντρο και να τους πηγαίνουμε φαγητό». 

Για να διαλύσουν την επιφυλακτικότητα των αστέγων το πρώτο διάστημα οι μάγειρες έτρωγαν μαζί τους. Την περίοδο της καραντίνας η ομάδα έφτασε να μοιράζει μέχρι και 120 μερίδες φαγητό την ημέρα. Στον παγετό διένειμαν υπνόσακους και κάλτσες που προμηθεύτηκαν από την ελβετική οργάνωση Chefs sans frontiers και ήταν δίπλα στους αστέγους για ό,τι χρειαζόταν. 

«Όταν έπιασε ο μεγάλος χιονιάς ένας άστεγος μας έμεινε στα χέρια και τον επαναφέραμε στη ζωή» θυμάται ο Γιάννης. «Πλέον αυτοί οι άνθρωποι είναι οι άνθρωποι μας, μία ευρύτερη οικογένεια, τους ξέρουμε προσωπικά».

Ήταν πολλοί που βοήθησαν τους Chefs for zero hunger, επαγγελματίες και εθελοντές, παρέχοντας πρώτες ύλες και τρόφιμα. «Θυμάμαι έναν παππού που ξεκίνησε με το ποδήλατο από την Καλαμαριά μέσα στα χιόνια για να μας φέρει δύο πακέτα μακαρόνια για να μαγειρέψουμε για τους άστεγους. Υπάρχει κύριος από το Κορδελιό που όταν δεν έχουμε φαγητό στέλνει 50 πιτόγυρα για να φάνε οι άστεγοι. Εθελοντής μας έδωσε την αποθήκη του και εκεί έχουμε τρόφιμα, υπνόσακους, ρουχισμό, πετσέτες, σαπούνια, μάσκες, μωρομάντηλα».

Η ομάδα συνέχισε αθόρυβα τη δουλειά της και μετά τα lockdown. Πλέον έχει 50-60 μέλη που μαγειρεύουν τρεις φορές την εβδομάδα, για περίπου 20-30 άστεγους. Μάλιστα, τη διαδικασία της διανομής του φαγητού την έχουν αναλάβει οι ίδιοι οι άστεγοι.

Καφές, βιβλία και τέχνη για τους αστέγους

Κάθε Τετάρτη μέλη της ομάδας και άστεγοι διανομείς πίνουν μαζί καφέ, σε ένα καφενείο του κέντρου. Εκεί μοιράζονται και κάποια «μαγικά χαρτάκια», που αντιστοιχούν σε κερασμένους καφέδες. 

Τα χαρτάκια καταλήγουν στους άστεγους που έχει υπό τη σκέπη της η ομάδα. Χωρίς να τραβούν την προσοχή, και κυρίως χωρίς να ζητιανεύουν, οι άστεγοι δίνουν τα χαρτάκια στο καφενείο και παίρνουν έναν καφέ, κερασμένο από κάποιον άγνωστο. 

Όσο ο Γιάννης μου εξηγούσε το πώς τα κουπόνια δίνουν στους άστεγους μία αίσθηση κανονικότητας και αξιοπρέπειας, κατέφτασε ο Ραμάν, ένας Σύριος που ζει 12 χρόνια στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. 

«Αδελφέ μου» τον προσφώνησε, είπαν τα νεότερα για την υγεία ενός άλλου άστεγου που τραυματίστηκε μετά από επίθεση -«είναι καλά ο Τάσος, θα του κάνουν αξονική και ίσως βγει αύριο»- κι ο Ραμάν έφυγε χαμογελαστός, κρατώντας στα δυο του χέρια από ένα ποτήρι καφέ. «Όταν αυτός ο άνθρωπος με αγκαλιάζει και μου κάνει την τιμή να με αποκαλεί ‘αδερφέ μου’ έχω περάσει ήδη στον παράδεισο» σχολιάζει ο Γιάννης.

Και επειδή όπως λέει ο ίδιος και συμφωνούν όλα τα μέλη της ομάδας «μεγαλύτερη πείνα είναι η πείνα της επικοινωνίας και η ανάγκη του ανθρώπου να ενταχθεί ξανά» οι Chefs for zero hunger ετοιμάζουν και άλλου είδους πακέτα για delivery στους άστεγους. 

«Οι άνθρωποι αυτοί έχουν άπλετο χρόνο. Σκεφτήκαμε ότι το βιβλίο είναι ένας καινούριος κόσμος. Ήδη ετοιμάσαμε την πρώτη παρτίδα από βιβλία, που τα τοποθετήσαμε σε διαφάνειες, με ένα αυτοκόλλητο Chefs for zero hunger και τα αφήσαμε σε διάφορα μέρη. Θέλουμε όλη η Θεσσαλονίκη να γεμίσει με βιβλία».

Πρόσφατα οι Chefs for zero hunger μαγείρεψαν στα εγκαίνια της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. «Δεν πήραμε χρήματα, αλλά τους ζητήσαμε ό,τι χρήματα δώσαμε εμείς για υλικά να μας τα πάρουν σε τρόφιμα για να έχουμε να μαγειρεύουμε. Μας είπαν ότι θα μας δώσουν πολύ περισσότερα. Και ακόμη τους ζητήσαμε πρόσβαση σε όλα τα μουσεία του Momus για τους άστεγους, μάλλον θα γίνει, περιμένουμε την απόφαση του δ.σ.». 

Ένας άνθρωπος που έχει βασικά βιοτικά προβλήματα όπως η στέγη και η τροφή θα ενδιαφερθεί για τα βιβλία και την τέχνη; «Προσπαθούμε να γεφυρώσουμε την απόσταση, να τον εντάξουμε» μας απαντά ο Γιάννης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15.01.2023