Όταν νυχτώνει και η πόλη φωτίζεται είναι λες και φαίνονται πιο καθαρά όσα συμβαίνουν δίπλα μας και μία ολόκληρη κοινότητα ξεπροβάλει στα πιο κεντρικά και πολυσύχναστα σημεία της Θεσσαλονίκης.

Τα σκαλιά των θεάτρων, τα παγκάκια, οι είσοδοι πολυκατοικιών και πολλά άλλα σημεία μετατρέπονται σε αυτοσχέδια κρεβάτια για να κοιμηθούν όσοι δεν έχουν σπίτι. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας που βρέθηκαν να ζουν σε συνθήκες αστεγίας περνούν τις ημέρες τους στο δρόμο και τις νύχτες τους σε πάρκα και πλατείες.

Πρόσφατα ο δήμος Θεσσαλονίκη κατέγραψε 125 άστεγους και σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής, Ιωάννα Κοσμοπούλου, η καταγραφή θα επαναλαμβάνεται ανά 20 μέρες.

«Ο ρόλος μας είναι να ενημερώνουμε τους ανθρώπους για τις δομές μας ώστε να έρθουν αν το αποφασίσουν», αναφέρει στη «ΜτΚ» η κ. Κοσμοπούλου και εξηγεί πως οι διαθέσιμες δομές για τους άστεγους είναι το Υπνωτήριο Αστέγων και το Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας.

Στο Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας οι άστεγοι δεν έχουν δυνατότητα διανυκτέρευσης αλλά μπορούν να βρίσκονται στη δομή από τις 9 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα, να λάβουν πρωινό, να πλυθούν, να πλύνουν τα ρούχα τους και να μιλήσουν με κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους και επαγγελματικούς συμβούλους.

Οι ενδιαφερόμενοι για το Υπνωτήριο πρέπει να είναι αυτοεξυπηρετούμενοι και να προηγηθεί μία ψυχολογική και δερματική εξέταση. Εφόσον κατατεθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά μπορούν να μείνουν στο Υπνωτήριο για έξι μήνες.

«Η δομή μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 70 άτομα και αυτή τη στιγμή φιλοξενούνται 58 γιατί υπάρχει και ένα δωμάτιο για κρούσματα κορονοϊού. Είναι σχεδόν πλήρης. Θα μπορούσε να έρθει ακόμα ένας μικρός αριθμός ατόμων αλλά δεν έρχονται οι περισσότεροι. Στο Υπνωτήριο τούς παρέχεται πρωϊνό και βραδινό και λόγω συνεργασίας με τη δομή παροχής συσσιτίων μπορούν να εξασφαλίσουν και το μεσημεριανό τους. Παράλληλα έχουν διοικητική υποστήριξη ώστε να καταθέσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη λήψη επιδομάτων», αποσαφηνίζει η κ. Κοσμοπούλου.

Σύμφωνα με την ίδια, ο δήμος Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί καθημερινά συσσίτια σε έξι σημεία για 750 άτομα και όλοι είναι εν δυνάμει δικαιούχοι κατόπιν αιτήσεως.

Για την ιατρική περίθαλψη των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες αστεγίας λειτουργεί το Κοινωνικό Ιατρείο, το κεντρικό κτίριο του οποίου περιλαμβάνει όλες τις ιατρικές ειδικότητες και βρίσκεται στην οδό Καραϊσκάκη 4, στην Τριανδρία ενώ παράστημα του Ιατρείου με τις βασικές ειδικότητες στεγάζεται και σε κτίριο της οδού Μοναστηριού 53-55. Αντίστοιχα, υπάρχει και το Κοινωνικό Οδοντιατρείο που βρίσκεται στην οδό Αισώπου 24. Σε όλα τα παραπάνω μπορούν να εξυπηρετηθούν ανασφάλιστοι και δικαιούχοι του επιδόματος ΚΕΑ.

Σύμφωνα με την αντιδήμαρχο κοινωνικής Πολιτικής «η επόμενη δομή που προγραμματίζεται είναι το κοινωνικό κομμωτήριο».

Παράλληλα ο δήμος έχει θέσει σε εφαρμογή, σε συνεργασία με την Άρσις και την Πράξη, το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία Αστέγων» μέσω του οποίου άστεγοι συνάνθρωποί μας μπορούν να μείνουν σε ένα διαμέρισμα το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα. Παράλληλα, επαγγελματικοί σύμβουλοι βοηθούν τους ωφελούμενους να βρουν εργασία ώστε να σταθούν στα πόδια τους.

Ωστόσο, παρόλο που η χρηματοδότηση μπορεί να μισθώσει 40 διαμερίσματα, μόνο 22 είναι προς το παρόν ενταγμένα στο πρόγραμμα και ήδη έχουν βρει τους ενοίκους τους.

Οι άνθρωποι που κρατούν την κοινωνία των αστέγων ζωντανή

Κάθε Τρίτη, Πέμπτη και Κυριακή, παραπλεύρως της εμβληματικής Αψίδας του Γαλερίου, μπορεί να παρατηρήσει κάποιος πολλούς ανθρώπους μαζεμένους να μιλούν και να περιμένουν.

«Κική, Κική, Κική», θα αναφωνήσουν οι περισσότεροι από εκείνους όταν ένα αμάξι φτάσει μπροστά τους και από αυτό κατέβει η πρόεδρος της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων, Κυριακή Φράγκου η οποία μαζί με τους εθελοντές κρατούν σακούλες με μερίδες φαγητών για τους άστεγους.

Για επτά ολόκληρα χρόνια η Εθελοντική Διακονία Αστέγων λειτουργεί ως ένα «καταφύγιο» ανθρωπιάς και προσφέρει σίτιση αλλά και κουβέρτες, σλίπιγκ μπαγκς, κλινοσκεπάσματα και ρούχα στους αστέγους.

«Παρέχουμε γεύματα για 70 άστεγους και τα τελευταία χρόνια έχουμε καταφέρει να μαζέψουμε τους ανθρώπους στα σημεία διανομής γιατί παλαιότερα τους ψάχναμε. Μας περιμένουν να τους δώσουμε το γεύμα τους το οποίο περιλαμβάνει σπιτικό φαγητό, σαλάτα, ρυζόγαλο, γιαούρτι, γάλατα. Στη σακούλα περιλαμβάνονται προϊόντα ώστε να τραφούν μέχρι την επόμενη φορά που θα γίνει η διανομή», εξηγεί στη «ΜτΚ» η κ. Φράγκου.

Μετά την Καμάρα σειρά έχει ο Λευκός Πύργος όπου 10 άστεγοι προσμένουν τα γεύματα της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων. Έπειτα η κ. Φράγκου και οι εθελοντές κάνουν παραδόσεις γευμάτων στην Τσιμισκή, στη ΧΑΝΘ και στην Πολυτεχνείου.

«Κι εγώ και οι εθελοντές που αφήνουν τα σπίτια τους για να βοηθήσουν καμαρώνουμε και χαιρόμαστε γιατί κρατάμε μία κοινωνία αστέγων ζωντανή. Άνθρωποι που ήταν άγνωστοι μεταξύ τους έσμιξαν, μας περιμένουν και ξέρουν πως έχουν κάποιον να τους ρωτήσει αν είναι καλά, να τους δώσει ένα ζεστό ρούχο, μία σούπα τον χειμώνα, ένα φλαμούρι», σημειώνει η κ. Φράγκου.

Το έργο της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων δεν περιορίζεται μόνο στα γεύματα αλλά μέσω χορηγιών βοηθά 12 μητροπόλεις, πέντε ορφανοτροφεία, πέντε γηροκομεία, τις φυλακές Διαβατών, τις φυλακές Κασσάνδρας, το ογκολογικό του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, ιερές μονές εντός και εκτός Αγίου Όρους ενώ η δράση της φτάνει μέχρι και την Αφρική.

«Αριθμούμε 70 εθελοντές όλων των ηλικιών. Έχουμε στείλει ανθρωπιστική βοήθεια στο Μάτι, στη Μάνδρα, στην Εύβοια, στην Ελασσόνα, την Καρδίτσα και φυσικά στην Ουκρανία σε συνεργασία με τον δήμο. Όλες μας οι δράσεις γίνονται πάντα με την ευχή και την προσευχή, του Πατέρα Νεκτάριου Μικραγιαννανίτη ο οποίος στέλνει κόκκινο φλαμούρι από το Άγιο Όρος για τις κρύες νύχτες των αστέγων», τονίζει η κ. Φράγκου.

Υπενθυμίζεται πως λίγο πριν την εκπνοή του 2022 και την υποδοχή του 2023 η Εθελοντική Διακονία Αστέγων πραγματοποίησε δύο εορταστικά γεύματα για τους συμπολίτες μας που η ζωή τους τα έφερε δύσκολα και γύρω από ένα τεράστιο τραπέζι στην Καμάρα συγκεντρώθηκαν οι συνάνθρωποί μας για το δικό τους «Μυστικό Δείπνο».

«Ήταν μία πολύ όμορφη εμπειρία αγάπης. Έφαγαν τόσες ψυχές που χορταίνεις κι εσύ ο ίδιος βλέποντάς τους να τρώνε» δήλωσε ο Φραν, ο ψήστης των γευμάτων.

Άνδρες οι περισσότεροι άστεγοι

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων «οι περισσότεροι άστεγοι είναι άνδρες ηλικίας 45- 58 ετών, άνθρωποι της διπλανής πόρτας που έμειναν χωρίς δουλειά και οι ευκαιρίες είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Βρέθηκαν στο δρόμο έπειτα από φιλοξενία συγγενών ή φίλων για λίγο αλλά το παγκάκι ήταν η λύση και από εκεί δύσκολα φεύγει κανείς. Κάποιοι έχουν θέματα με εξαρτήσεις όπως αλκοόλ και ναρκωτικά αλλά όχι όλοι. Συνολικά στη Θεσσαλονίκη πρέπει να υπάρχουν πάνω από 300 άστεγοι».

Ορισμένοι από τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες αστεγίας παίρνουν φαγητό και από τα συσσίτια. «Έχουμε συνεργαστεί και με τον δήμο Θεσσαλονίκης και όντως βοηθάει. Το θέμα είναι ότι οι άστεγοι είναι περισσότεροι από όσους μπορεί να χωρέσει το υπνωτήριο. Πρέπει όλοι οι δήμοι να ευαισθητοποιηθούν και να φτιάξουν δομές. Πιστεύω πως αν το κράτος ήθελε θα είχε λύσει το θέμα της αστεγίας μέσα σε ένα απόγευμα.

Υπάρχουν και αρκετοί βέβαια που δεν θέλουν να πάνε σε κάποια δομή γιατί για παράδειγμα δεν θέλουν να ακολουθήσουν τους κανόνες που θέτουν οι δομές», καταλήγει η κ. Φράγκου.