Της Σουζάνας Καζάκα

Σε καθημερινές αυτοψίες προχωρά το τελευταίο διάστημα η Κτηματική Υπηρεσία Χαλκιδικής, με τη συνδρομή προσωπικού από τη Θεσσαλονίκη. Το «κίνημα της πετσέτας» αφύπνισε την πολιτική βούληση ώστε να δοθεί το πράσινο φως για εντατικοποίηση των ελέγχων πανελλαδικά, ώστε να παταχθούν φαινόμενα ανομίας, παραβιάσεων και καταπατήσεων αιγιαλού.

Στη Χαλκιδική το πρόβλημα είναι εξίσου μεγάλο και σοβαρό με άλλες περιοχές, ωστόσο δεν λαμβάνει πάντα διαστάσεις λόγω των πολλών χιλιομέτρων ακτογραμμής που διαθέτει ο νομός. Παρόλα αυτά, από τον Απρίλιο σχεδόν που ξεκινούν οι αιτήσεις παραχώρησης για να βγουν οι διαγωνισμοί, η Κτηματική Υπηρεσία έρχεται αντιμέτωπη με εκατοντάδες υποθέσεις που άλλες διεκπεραιώνονται και άλλες εκκρεμούν για καιρό.

Κατά το φετινό καλοκαίρι τα μέλη του «κινήματος της πετσέτας» ζήτησαν πιο επιτακτικά από ποτέ να αδειάσουν οι παραλίες, στα σημεία που γίνονται καταχρήσεις εκμισθώσεων, με αποτέλεσμα να έχουμε αλλεπάλληλες καταγγελίες για αυτοψία. 

Τα τρία άτομα προσωπικού που διαθέτει η Κτηματική Υπηρεσία λαμβάνουν αναγκαστικά τη συνδρομή της Θεσσαλονίκης, από όπου μεταβαίνει προσωπικό στο νομό Χαλκιδικής και συνοδεία του προϊσταμένου της Υπηρεσίας προχωρούν στις αυτοψίες. Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, στο πλαίσιο της εντολής που έδωσε προς τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας για ένταση των ελέγχων στις παραλίες σε όλη τη χώρα, κινητοποιήθηκε το σύνολο των στελεχών των Κτηματικών Υπηρεσιών, με ανάκληση των θερινών αδειών και μετακινήσεις υπαλλήλων σε υπηρεσίες που είχαν ελλείψεις προσωπικού προκειμένου να πραγματοποιηθούν έγκαιρα επιθεωρήσεις στο μέγιστο δυνατό αριθμό επιχειρήσεων.

Από τις 21 Ιουλίου και ως τις 10 Αυγούστου, στη Χαλκιδική πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι σε 35 επιχειρήσεις. Όπως σε όλη τη χώρα έτσι και σε περιπτώσεις της Χαλκιδικής διαπιστώθηκαν υπέρβαση κατάληψης έκτασης πέραν της μισθωμένης, και κατά τόπους κατάληψη αιγιαλού χωρίς να υπάρχει μίσθωση (αυθαίρετη χρήση).

Όλα «κολλάνε» στα δικαστήρια

Η Κτηματική Υπηρεσία Χαλκιδικής θεωρείται μία από τις πλέον «δύσκολες» με μεγάλο φόρτο εργασίας, χειμώνα- καλοκαίρι, ώστε να καλύπτονται τα αιτήματα της θερινής περιόδου. Μαζί με τον τουρισμό στη Χαλκιδική έρχονται και οι επιτήδειοι που επιχειρηματικά, κινούνται στα όρια της νομοθεσίας και καλύπτουν τις ανομίες τους πίσω από τερτίπια και «παραθυράκια». 

Αρκετοί ιδιοκτήτες μπιτς μπαρ και καταστημάτων διασκέδασης δεν εμφανίζονται ποτέ στα «χαρτιά», βγάζοντας μπροστά ανθρώπους χωρίς περιουσιακά στοιχεία και τραπεζικές καταθέσεις. Έτσι, ακόμη κι όταν επιβάλλονται δυσβάσταχτα πρόστιμα για παραβάσεις που βεβαιώνονται, περνούν χρόνια ώστε να τελεσιδικήσει μία απόφαση που προβλέπει είσπραξη προστίμων, χρηματικές ποινές κ.ά. από άτομα που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα.

Όπως, πάντως, τονίζει το υπουργείο, οι ποινές που επιβάλλονται -ανάλογα με την βαρύτητα της παράβασης- από τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες περιλαμβάνουν: πρόστιμα, απομάκρυνση των ομπρελοκαθισμάτων, κατεδάφιση των αυθαίρετων κατασκευών εντός της κοινόχρηστης ζώνης αιγιαλού και παραλίας, αποβολή των μισθωτών, έως και αυτόφωρη διαδικασία για τους υπεύθυνους των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή τα κέρδη αυτών των επιχειρήσεων είναι αρκετά αξιόλογα ώστε τα μικρά πρόστιμα να μην αγγίζουν τους ιδιοκτήτες τους. Στη Χαλκιδική υπήρξε επιβολή προστίμου ως και 50 χιλιάδες ευρώ από την Κτηματική Υπηρεσία που είναι αμφίβολο αν ποτέ θα εισπραχθεί από το δημόσιο. Και παρά τις ελλείψεις προσωπικού, τα προηγούμενα χρόνια, έγιναν πάνω από 400 έλεγχοι, όπου οι υπάλληλοι χρησιμοποίησαν δικά τους μέσα, οχήματα και τοπογραφικό εξοπλισμό.

Από την άλλη πλευρά και απουσία νομοθετικής ρύθμισης που θα μπορούσε να απλοποιήσει τις διαδικασίες, χάνονται άπειρες εργατοώρες, δηλαδή λεφτά φορολογούμενων πολιτών, ώστε το προσωπικό της Κτηματικής να ασχοληθεί με αυθαιρεσίες και παραβάσεις επιχειρήσεων και ιδιωτών. Το πλαίσιο που διέπει τις παραχωρήσεις και εκμισθώσεις προβλέπει ότι οι δήμοι αιτούνται προς την υπηρεσία, και η υπηρεσία εγκρίνει ή απορρίπτει ανάλογα.

Στις περιπτώσεις που ζητείται απομάκρυνση εξοπλισμού από ακτές, ο δήμος συνήθως ζητά την έκδοση πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής. Από το 2019 και μετά υπάρχει τρόπος να παρέμβει και η εκάστοτε δημοτική αρχή με την πράξη άμεσης απομάκρυνσης, που δίνει το δικαίωμα στους ΟΤΑ να παρέμβουνε εντός 5 ημερών από τη στιγμή προειδοποίησης για απομάκρυνση του παράνομου εξοπλισμού. Εδώ όμως γεννάται το ερώτημα του αν οι δήμοι έχουν δυνατότητα, χρήματα και προσωπικό για να προχωρήσουν στις ενέργειες αυτές, καθώς η εν λόγω πράξη προϋποθέτει προσωπικό, οχήματα, και χώρο αποθήκευσης αφού πρόκειται για ιδιωτική περιουσία.

Κασσάνδρα: Δίκαια τα παράπονα των λουόμενων

Η δήμαρχος Κασσάνδρας και η αντιδημαρχία καθαριότητας του δήμου πρόσφατα προχώρησαν σε εκτενή ενημέρωση προς δημότες και παρεπιδημούντες για τα δίκαια παράπονά τους, όσον αφορά την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες.

Παρόλες τις συστάσεις, αλλά και απομακρύνσεις ομπρελών που έκανε ο δήμος Κασσάνδρας, κατά παράβαση μάλιστα της νομοθεσίας, η εικόνα δεν άλλαξε προς το καλύτερο με αποτέλεσμα η δημοτική αρχή να μιλά για αναλγησία των μεν παραβατών και αγανάκτηση των δε νόμιμων.

«Επιβάλλεται η νομοθέτηση, ώστε να εκχωρηθεί η αρμοδιότητα στους δήμους, τόσο για την απομάκρυνση, όσο και για την επιβολή υψηλών προστίμων, με νομοθετική λύση και χωρίς παράθυρα», επισημαίνει η δημοτική αρχή Κασσάνδρας. Στη κατεύθυνση αυτή άλλωστε συμφωνεί και η Κτηματική Υπηρεσία, για την εκχώρηση δικαιώματος στους ΟΤΑ, που εισπράττουν και τη μερίδα του λέοντος από τα ποσά των εκμισθώσεων.

Κινητοποίηση και στη Ν. Ποτίδαια

Στον ίδιο αγώνα αυτόν εντάχθηκαν και οι πολίτες της Κασσάνδρας όπου επίσης συντελείται το φαινόμενο παραβάσεων στις παραλίες της, από beach bar ή ξενοδοχεία, καθώς η δημιουργία ομάδας στο Facebook «Κίνημα πολιτών για ελεύθερες και προσβάσιμες παραλίες στη Χαλκιδική» συγκέντρωσε σε πολύ μικρό διάστημα χιλιάδες μέλη.

«Η πλήρης εμπορευματοποίηση του φυσικού κάλους δεν συμφέρει κανέναν, γιατί πολύ εύκολα θα φθίνει ο φυσικός πλούτος, θα καταστραφεί και πιθανά να είναι και μη αναστρέψιμο», σημειώνει ο κ. Γαλάνης ένας εκ των πολιτών που παραβρέθηκε στις κινητοποιήσεις της Ν. Ποτίδαιας, καλώντας παράλληλα την αυτοδιοίκηση να είναι παρούσα στα ζητήματα του τόπου.

«Εμείς ήρθαμε εδώ γιατί είναι η ελάχιστη ευαισθητοποίηση, και όχι γιατί προσδοκούμε κάτι. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», εξηγεί, ενώ όπως τονίζει δεν είναι αντίθετοι στην επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη, αλλά σε αυτό το κακόγουστο μοντέλο που έχει αναπτυχθεί.

Ως όνειρο θερινής νυκτός περιγράφει την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες κάτοικος του Πευκοχωρίου που μετέβη στη Νέα Ποτίδαια για να συμμετάσχει στις κινητοποιήσεις. «Θεωρώ ότι καλώς υπήρξε αυτό το κίνημα, για να ευαισθητοποιηθούν κάποιοι άνθρωποι και να υπάρξει ελεύθερη πρόσβαση στην παραλία. Δυστυχώς στο Πευκοχώρι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα beach bar» τονίζει ο κ. Βασίλης.

«Παλεύουμε για το δικαίωμα όλων των τουριστών, είτε είναι Έλληνες είτε είναι ξένοι στην ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες», τονίζει η Έλλη, κάτοικος Θεσσαλονίκης η οποία εκτιμά ότι «οι αυθαιρεσίες στη Χαλκιδική, ειδικά αυτό το καλοκαίρι, έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο».

Τα μέλη του κινήματος μίλησαν για τη μεμονωμένη προσπάθεια από την πλευρά των πολιτών να αναζητήσουν τη νομιμότητα των συμβάσεων των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να μετατοπίζεται ουσιαστικά το βάρος των αρμόδιων αρχών στους ίδιους τους πολίτες.