Χάρης Βάρβογλης
Χάρης Βάρβογλης
-
Το ατύχημα του Τσερνομπίλ
30/04/2019 15:00
Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι μια «καθαρή» πηγή ενέργειας, υπό την έννοια ότι δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και άλλους ρύπους που μολύνουν την ατμόσφαιρα. Λειτουργούν με τη διάσπαση μεγάλων ατόμων -κυρίως ουρανίου- σε μικρότερα, ...
-
Η ανακάλυψη του ηλεκτρομαγνητισμού
24/04/2019 12:00
Ο μαγνητισμός ήταν γνωστός από την αρχαιότητα, χωρίς όμως να είναι γνωστό ότι δημιουργείται από κινούμενα φορτία. Ο τρόπος της δημιουργίας του διαπιστώθηκε τυχαία, όπως πολύ συχνά συμβαίνει με τις μεγάλες ανακαλύψεις, στις 21 Απριλίου 1820,...
-
Η πρώτη φωτογραφία μελανής οπής
17/04/2019 12:00
Λίγους μήνες μετά τη διατύπωση της Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας (ΓΘΣ) από τον Αϊνστάιν το 1916, ο γερμανός φυσικός Καρλ Σβάρτσιλντ διαπίστωσε ότι στις λύσεις των εξισώσεών της εμφανιζόταν μια ανωμαλία. Συγκεκριμένα, αν εφαρμόσει κάποιος τη ...
-
Μέτρο, κιλό και δευτερόλεπτο
10/04/2019 12:00
Η αξιόπιστη μέτρηση της ποσότητας των διάφορων αγαθών υπήρξε μία από τις κυριότερες ανάγκες που δημιούργησε η ανάπτυξη του εμπορίου στις πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες. Άλλωστε είναι γνωστό ότι «δεν μπορείς να το πουλήσεις αν δεν μπορείς να το...
-
Το εκκρεμές του Φουκό
03/04/2019 12:00
Πριν από το εμπνευσμένο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Έκο, τον Φουκό γνώριζαν μόνο όσοι σπούδαζαν Φυσική ή επισκέπτονταν το «Πάνθεον» στο Παρίσι, όπου λειτουργεί ένα αντίγραφο του πρώτου εκκρεμούς που κατασκευάστηκε, για να δείξει με χειροπιαστό...
-
Ο Koch και ο Pasteur
27/03/2019 12:00
Ένα από τα πρώτα βιβλία που διάβασα όταν ήμουν μικρός και πήγαινα στο δημοτικό σχολείο ήταν οι «Κυνηγοί μικροβίων» του Paul de Kruiff. Από τότε θυμάμαι καθαρά την ιστορία του γερμανού γιατρού Robert Koch και της ανακάλυψης του μικροβίου της...
-
Πολεμικές χημικές ουσίες
20/03/2019 12:00
Η χρήση χημικών και βιολογικών όπλων στους πολέμους θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχει βαθιές ρίζες. Για παράδειγμα γνωρίζουμε ότι στην ελληνική αρχαιότητα ήταν συνηθισμένη πρακτική να δηλητηριάζεται το νερό των πηγαδιών, ενώ στον Μεσαίωνα ...
-
Η μηχανή αναζήτησης Google
13/03/2019 19:00
Όταν θέλουμε να δούμε πού είναι το Τζιμπουτί, ποιες συμφωνίες έχει γράψει ο Μπετόβεν, πόσες αγγλικές λίρες αγοράζεις με ένα ευρώ ή τι σημαίνει ένας κωδικός λάθους σε μια συσκευή, έχουμε έτοιμη τη λύση: όπου κι αν βρισκόμαστε ανοίγουμε τον ...
-
Ινσουλίνη και βραβεία Νομπέλ
06/03/2019 19:00
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια από τις πιο ύπουλες χρόνιες ασθένειες του ανθρώπου. Η έλλειψη ινσουλίνης, της ορμόνης που εκκρίνει το πάγκρεας και χρησιμεύει στο μεταβολισμό της γλυκόζης, έχει πολύ σοβαρές συνέπειες στην υγεία μας, όπως ...
-
Φαγάνες και μπουλντόζες
27/02/2019 19:00
Οι δυνατότητες που παρέχει η χειρωνακτική εργασία για κατασκευές έργων μεγάλης κλίμακας είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Απόδειξη ο κατάλογος των επτά θαυμάτων του κόσμου που είχε συνταχθεί στους Ελληνιστικούς χρόνους, και ο οποίος περιέχει ...
-
Οι μετεωρολογικοί δορυφόροι
20/02/2019 19:00
Τα δελτία ειδήσεων όλων των τηλεοπτικών σταθμών έχουν απαραίτητα και ένα τμήμα αφιερωμένο στον καιρό, συχνά διανθισμένο με ωραίες φωτογραφίες από τη νεφοκάλυψη της χώρας μας. Την εποχή που ήμουν μαθητής, τα δελτία καιρού ήταν διαβόητα για ...
-
Πυρίτιο: τσιπάκια και μονωτικά
13/02/2019 13:00
Το πυρίτιο είναι ένα από τα αφθονότερα στοιχεία της επιφάνειας της Γης, αφού αποτελεί περίπου το 28% του στερεού φλοιού της. Η άμμος της θάλασσας είναι διοξείδιο του πυριτίου και η άργιλος (κοκκινόχωμα) είναι ένωση του πυριτίου με αργίλιο ...
-
Τι ώρα είναι;
06/02/2019 12:50
Τι ώρα είναι; Όπως συμβαίνει συχνά, οι πολύ απλές ερωτήσεις οδηγούν τελικά σε παράδοξες απαντήσεις. Έτσι, η «σωστή» απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν είναι ούτε τρεις παρά πέντε, ούτε δέκα και δέκα ούτε κάτι ανάλογο. Είναι: 13 ...
-
Το πρόγραμμα Απόλλων και η κατάκτηση της Σελήνης
31/01/2019 14:00
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των δεκαετιών του 1950 και του 1960 ήταν ο Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ Η.Π.Α. και Ε.Σ.Σ.Δ., μια αντιπαράθεση χωρίς πραγματικές μάχες αλλά με έντονη προπαγάνδα. Σε αυτήν την πραγματικότητα πολύ σπουδαίο ρόλο ...
-
Pulsars, εξωτικά ουράνια σώματα
22/01/2019 11:00
Δύο χρόνια μετά την ανακάλυψη του νετρονίου το 1932, οι αμερικανοί αστρονόμοι Walter Baade και Fritz Zwicky σκέφθηκαν ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν αστέρες που αποτελούνται μόνο από νετρόνια και όχι από κάποιο συγκεκριμένο χημικό στοιχείο. ...
-
Η γέννηση της ραδιοφωνίας
16/01/2019 14:00
Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα η κοινωνική ζωή των ανθρώπων ήταν πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Δεν υπήρχαν ραδιόφωνο, τηλεόραση και διαδίκτυο, ενώ ο κινηματογράφος ήταν ακόμη στα σπάργανα. Όταν ήθελε να δει κανείς κάποια παράσταση, είτε...
-
Οι εσχατιές του ηλιακού συστήματος
08/01/2019 10:00
Όταν το 1930 ανακαλύφθηκε ο Πλούτωνας, οι αστρονόμοι θεώρησαν ότι επρόκειτο για τον ένατο και πιο απομακρυσμένο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Σύντομα όμως διαπιστώθηκε ότι αυτός ο «πλανήτης» δεν έμοιαζε και πολύ με τους υπόλοιπους οκτώ, ...
-
Αστρολογία και στατιστική
02/01/2019 09:00
Με την αλλαγή του νέου χρόνου η τηλεόραση, οι εφημερίδες και τα περιοδικά ασχολούνται με τις αστρολογικές προβλέψεις του 2019. Εχει άραγε όλη αυτή η παραφιλολογία κάποια σχέση με την πραγματικότητα; Η επιστημονική απάντηση ...
-
Χριστούγεννα και αστρονομία
25/12/2018 18:00
Όταν ήμουν μικρός, απορούσα πώς έγινε και γνωρίζουμε με τόση ακρίβεια τη μέρα της γέννησης του Ιησού, 25 Δεκεμβρίου του έτους 1 μ.Χ. Πολύ αργότερα, όταν βρέθηκα στο πανεπιστήμιο, κατάλαβα ότι τόσο η ημερομηνία όσο και η χρονιά είχαν ...
-
Τρανζίστορ, η εφεύρεση που άλλαξε τον κόσμο
18/12/2018 09:20
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940 οι ηλεκτρονικές συσκευές (ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, ασύρματοι κτλ.) χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικές λυχνίες για την ενίσχυση του ρεύματος. Αυτές όμως ήταν ογκώδεις και ενεργοβόρες, με αποτέλεσμα να είναι και ...
-
Η εποχή της ατομικής ενέργειας
04/12/2018 09:00
Όταν ακούμε το όνομα του Einstein, οι περισσότεροι από εμάς φέρνουμε στο μυαλό μας την περίφημη σχέση E = mc2, αυτή που προβλέπει ότι μάζα και ενέργεια είναι ισοδύναμες ποσότητες με συντελεστή αναλογίας την ταχύτητα του φωτός στο ...
-
Η θεωρία της Σχετικότητας
27/11/2018 10:00
Μετά τη διατύπωση της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας το 1905, η οποία αφορούσε σώματα που κινούνται με σταθερή ταχύτητα, ο Einstein προσπάθησε να γενικεύσει τα αποτελέσματά του και σε σώματα που επιταχύνονται. Αυτό σύντομα φάνηκε ότι δεν ...
-
Η διώρυγα του Παναμά
21/11/2018 12:00
Το 1492 ο Χριστόφορος Κολόμβος σαλπάρισε από την Ισπανία με το φιλόδοξο σχέδιο να ανακαλύψει το δυτικό δρόμο προς τις Ινδίες. Αντί γι’ αυτόν όμως ανακάλυψε μια καινούργια ήπειρο, την Αμερική. Σίγουρα ήταν μία ιστορική ανακάλυψη αλλά, ...
-
Ο υπερκαινοφανής του Tycho Brahe
13/11/2018 10:00
Σαν σήμερα, στις 11 Νοεμβρίου του 1572, ο δανός αστρονόμος Tycho Brahe ανακάλυψε στον αστερισμό της Κασσιόπης τον υπερκαινοφανή αστέρα (supernova), που έκτοτε φέρει το όνομά του. Η παρατήρηση αυτού του «νέου» αστέρα ήταν ένα από τα πιο ...
-
Κλιματική αλλαγή
05/11/2018 20:00
Τα ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα κάνουν τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή επίκαιρη όσο ποτέ. Η σύσταση της ατμόσφαιρας της Γης είναι 78% άζωτο, 21% οξυγόνο και μόλις 0,04% διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό το μικρό όμως ποσοστό...
-
Χειμερινή και θερινή ώρα
29/10/2018 15:30
Φέτος την Κυριακή 28 Οκτωβρίου, μαζί με την εθνική γιορτή για την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, θα έχουμε και ένα γεγονός ρουτίνας, που όμως ίσως να συμβαίνει για προτελευταία φορά. Στις 3 το πρωί της Κυριακής θα γυρίσουμε όλοι τα ...
-
Η εφεύρεση του τσιμέντου
23/10/2018 13:00
Η εφεύρεση του τσιμέντου άλλαξε ριζικά τον κλασικό τρόπο οικοδόμησης. Η αίτηση για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα) αυτού του νέου υλικού κατατέθηκε από τον εφευρέτη του σαν σήμερα πριν από 194 χρόνια, στις 21 Οκτωβρίου 1824. Μέχρι τα ...
-
Απορρυπαντικά και οικολογία
16/10/2018 08:00
Είναι γεγονός ότι η μπουγάδα δεν βγαίνει πια από το πλυντήριο τόσο καθαρή όσο παλιότερα, επειδή έχουν αλλάξει οι «συνταγές» των απορρυπαντικών, για να σωθούν τα υδάτινα συστήματα. Οι λεκέδες που δημιουργούνται στα υφάσματα είναι βασικά δύο ...
-
Τι είναι και πώς δημιουργούνται οι κυκλώνες
08/10/2018 20:00
Ο μεσογειακός κυκλώνας (medicane, από τον αγγλικό όρο Mediterranean hurricane) «Ζορμπάς», που έπληξε την Ελλάδα στα τέλη του Σεπτεμβρίου, έφερε στην επικαιρότητα μετεωρολογικά φαινόμενα άγνωστα λίγο πολύ στην Ελλάδα, όπως κυκλώνας, τυφώνας ...
-
Ποια μπίρα να διαλέξω;
27/09/2018 21:19
Χθες άρχισε η ετήσια γιορτή της μπίρας στο Μόναχο και εμείς στη Θεσσαλονίκη θα έχουμε την ευκαιρία να ζήσουμε μία μικρογραφία της το επόμενο Σάββατο στις εγκαταστάσεις της Γερμανικής σχολής. Αλλά ποια μπίρα να διαλέξουμε; Η μπίρα παράγεται...
