Δραστική αναπτυξιακή παρέμβαση μακράς πνοής στον παραγωγικό και επιχειρηματικό ιστό της Θεσσαλονίκης προωθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας τρέχοντας τις διαδικασίες για την τακτοποίηση της άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης Καλοχωρίου με το «όραμα» για ένα Επιχειρηματικό Πάρκο - πρότυπο να αρχίζει, έστω και σταδιακά, να παίρνει σάρκα και οστά.

Στόχος της είναι να δημιουργήσει ένα επιχειρηματικό οικοσύστημα διαφήμιση για τη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο, καθώς πρόκειται για τη μεγαλύτερη άτυπη συγκέντρωση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στη χώρα. Εκτιμάται ότι εκατοντάδες επιχειρήσεις, από τη μεταποίηση μέχρι τις μεταφορές και τα logistics, παράγουν περί το 15% του βιομηχανικού ΑΕΠ της Ελλάδας.

Συνολικά, με το προωθούμενο σχέδιο 874 επιχειρήσεις «συμμαζεύονται» αποκτώντας τις κατάλληλες υποδομές και τα δίκτυα ώστε επιτέλους να ασκούν μέσα σε ένα καθορισμένο πλαίσιο τις δραστηριότητες έπειτα από δεκαετίες στις οποίες βασίλευε το χάος.

Ο δρόμος βέβαια που θα οδηγήσει στο... ξέφωτο του επιχειρηματικού πάρκου αναμένεται να είναι μακρύς και κακοτράχαλος. Μετά την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, των υπουργών Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, που ήδη έχει καθυστερήσει αρκετά (οι επικείμενες εκλογές δεν προμηνύουν επιτάχυνση των διαδικασιών) και η οποία θα βάλει τα θεμέλια που θα «πατήσει» το μεγαλεπήβολο εγχείρημα, θα ακολουθήσει η σύσταση του Φορέα Ανάπτυξης και Διαχείρισης.

Πριν την ίδρυσή του θα προηγηθούν συζητήσεις της ΠΚΜ, με όλους τους επαγγελματίες που είναι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, μέσω των Επιμελητηρίων, ώστε να εξασφαλιστεί η συγκατάθεσή τους.

Ο Φορέας θα αναλάβει την πρωτοβουλία εκπόνησης των απαιτούμενων τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών μελετών για την υποβολή αίτησης έγκρισης ανάπτυξης του Πάρκου.

Αφού ολοκληρωθούν και αυτές οι προμελέτες και οι οριστικές μελέτες και βρεθεί χρηματοδοτικό σχήμα στη συνέχεια θα υλοποιηθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και η βελτίωση των δικτύων.

Αναφορικά με τους πόρους που θα χρηματοδοτήσουν το φιλόδοξο project, εκτιμάται πως ένα μέρος τους, περί τα 100 εκατ. ευρώ, θα προέλθει από το ΕΣΠΑ 2021-2027 ενώ θα προκριθούν και οι συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).

Η περιοχή της οποίας οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι τεράστιες, τα τελευταία χρόνια μαγνητίζει τα βλέμματα, καθώς προς μίσθωση προσφέρονται χώροι που αναπτύσσονται στο 1,99% της έκτασης (περί τα 232 στρέμματα). Το 2016, όταν και έπεσε στο τραπέζι η ιδέα για το Επιχειρηματικό Πάρκο Καλοχωρίου, οι αδιάθετοι χώροι σχετίζονταν με το 22% της έκτασης, μέγεθος έντεκα φορές μεγαλύτερο.

Μετά την πανδημία και τα νέα καταναλωτικά ήθη που έφερε οι ενδιαφερόμενοι «μαρκάρουν» κυρίως αποθηκευτικούς χώρους, καθώς η ανάπτυξη του κλάδου των logistics είναι τεράστια γεγονός που αποδίδεται στις έντονες διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και την ανάγκη για ικανοποιητική κάλυψη των αναγκών του διαδικτυακού εμπορίου.

Η περιοχή ορίζεται βορείως από τον ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, δυτικά από το Γαλλικό ποταμό, ανατολικά από Δενδροπόταμο και νότια από τον οικισμό Καλοχωρίου και τη παράκτια περιοχή της Μενεμένης. Εντός της υπάρχει πλήθος εγκατεστημένων επιχειρήσεων ενώ περιμετρικά υπάρχουν αυστηρές δεσμεύσεις περιβαλλοντικής προστασίας και ταυτόχρονα η περιοχή εμφανίζει αστικά χαρακτηριστικά.

Η καταγραφή που έχει κάνει τρόπο η ΠΚΜ δείχνει ότι η αίτηση για τη δημιουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Καλοχωρίου περιλαμβάνει 11.293 στρέμματα, στα οποία είναι εγκατεστημένες 874 επιχειρήσεις. Πρόκειται για έκταση που αναπτύσσεται και από τις δύο πλευρές του αυτοκινητόδρομου Πατρών - Αθηνών - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων (ΠΑΘΕ), ανάμεσα στον κόμβο 1 και στον κόμβο 16. Τα δομημένα οικόπεδα που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις για επαγγελματικές δραστηριότητες καλύπτουν επιφάνεια 7.017 στρεμμάτων, ενώ τα κτίρια καλύπτουν το 15% της επιφάνειας, δηλαδή 1.694,68 στρέμματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία η κατανομή δραστηριοτήτων στη συγκεκριμένη έκταση είναι η ακόλουθη: τα κενά οικόπεδα, χωρίς χρήση είναι 3.087,54 στρέμματα και αντιπροσωπεύουν το 26,47% της έκτασης. Τα πρατήρια καυσίμων και τα πλυντήρια οχημάτων καλύπτουν 105,50 στρέμματα, ποσοστό 0,90%. Για γεωργική χρήση και γεωργικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται 182,93 στρέμματα (1,57%) και για κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις 301,85 στρέμματα (2,59%). Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις (βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια) καλύπτουν το 12,83% της έκτασης,1.496,95 στρέμματα. 

Οι παντός είδους εμπορικές επιχειρήσεις (χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο) αξιοποιούν 1671,41 στρέμματα, το 14,33% της συγκεκριμένης περιοχής, ενώ τα logistics (μεταφορικές εταιρείες και αποθήκες) απλώνονται σε 1.693,82 στρέμματα, το 14,52% της περιοχής.

Αξίζει να σημειωθεί πως το σχέδιο της ΠΚΜ στηρίζουν ένθερμα ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, το Τεχνικό Επιμελητήριο - Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας και οι δήμοι Δέλτα και Αμπελοκήπων-Μενεμένης, στα όρια των οποίων βρίσκεται η προς τακτοποίηση περιοχή.

Υπολογίζεται πως στην Άτυπη Βιομηχανική Ζώνη (ΑΒΖ) Καλοχωρίου, βορείως και νοτίως του ΠΑΘΕ από τις 874 επιχειρήσεις που λειτουργούν το 30% εξ αυτών εγκαταστάθηκε εκεί τη δεκαετία της κρίσης, στοιχείο που φανερώνει την ελκυστικότητα της περιοχής, λόγω διαθεσιμότητας γηπέδων και εγγύτητας στο λιμάνι και τα μεγάλα συγκοινωνιακά δίκτυα (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδός).

Στην περιοχή καθημερινά πηγαινοέρχονται 6.000 εργαζόμενοι με τη συγκοινωνία να είναι τουλάχιστον ανεπαρκής ενώ το οδικό δίκτυο δεν θυμίζει σε τίποτα επιχειρηματική περιοχή.

Μεγάλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθημερινή κυκλοφορία βαρέων οχημάτων, δρόμοι που πλημμυρίζουν με την πρώτη βροχή, εγκαταλειμμένα κτίρια που αποτελούν εστίες μόλυνσης, οδικό δίκτυο που δεν πληροί τις προδιαγραφές, έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού, άναρχη συγκέντρωση επιχειρήσεων, απουσία ολοκληρωμένων δικτύων και υποδομών, ανεπαρκές δίκτυο αποχέτευσης και ομβρίων, αυξημένα λειτουργικά έξοδα για τις επιχειρήσεις, δύσκολη πεζή προσπελασιμότητα, απουσία φύλαξης με αποτέλεσμα καταστροφές και κλοπές πρώτων υλών και εξοπλισμού και περιβαλλοντικά προβλήματα, «χρωματίζουν» σήμερα την άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση.

Το στοίχημα της «άνθισης» μίας περιοχής

Καθίσταται σαφές πως για την επιτυχή και όσο το δυνατόν ταχεία έκβαση του εγχειρήματος κρίνεται αναγκαία η συστράτευση επιχειρήσεων, κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Πάρκου. Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά και το αποτέλεσμα θα είναι ωφέλιμο για όλους, μέσω της πολεοδομικής τακτοποίησης της περιοχής, της περιβαλλοντικής αναβάθμισής της και της ανάπτυξης εκτεταμένων έργων υποδομής, που φέρνει μαζί της η ανάπτυξη του Επιχειρηματικού Πάρκου.

Η γειτνίαση της περιοχής με το Λιμάνι και μεγάλους εθνικούς οδικούς άξονες και κόμβους (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδός, Κ16) προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες, αρκεί οι συναρμόδιοι φορείς να τις εκμεταλλευτούν επιταχύνοντας τις διαδικασίες που θα οδηγήσουν στο Επιχειρηματικό Πάρκο, «χτίζοντας» μία επιχειρηματική «πόλη» σύγχρονων προδιαγραφών με το βλέμμα στο αύριο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο οι σχετικές ενέργειες να πραγματοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου το έργο να τρέξει και να διεκδικήσει κονδύλια και πόρους που θα το φέρουν εις πέρας.

Το Επιχειρηματικό Πάρκο Καλοχωρίου «ξεκλειδώνει» την ανάπτυξη

Του Κώστα Γιουτίκα

Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της ΠΚΜ

Η μετατροπή της μεγαλύτερης Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης στη χώρα, στο οργανωμένο Επιχειρηματικό Πάρκο Καλοχωρίου, είναι ένα φιλόδοξο έργο που θα «ξεκλειδώσει» τη βιομηχανική ανάπτυξη στην Κεντρική Μακεδονία τα επόμενα χρόνια. Με καθοριστική συμβολή στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε δυναμικό οικονομικό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης.

Το γεγονός ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες ομονοούν στη σκοπιμότητα του εγχειρήματος και η συμμαχία δυνάμεων που έχει συγκροτηθεί με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, παρέχουν ισχυρές εγγυήσεις για την υλοποίησή του, χωρίς περιττές καθυστερήσεις ή πισωγυρίσματα.

Ήδη κάναμε το πρώτο μεγάλο βήμα. Μετά από εντατική τεχνική προετοιμασία από την Περιφέρεια και την Αντιπεριφέρεια Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, υποβάλλαμε στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων το αίτημα για να μετατραπεί η Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση Καλοχωρίου σε Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης.

Αναμένουμε την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργών Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, η οποία θα καθορίσει το θεσμικό υπόβαθρο για την περιβαλλοντική και λειτουργική εξυγίανση της περιοχής και θα μας δώσει το «πράσινο φως» για την αξιοποίηση των ευεργετημάτων που παρέχει το θεσμικό πλαίσιο ανάπτυξης των Επιχειρηματικών Πάρκων στη χώρα.

Στο μεταξύ, στο πλαίσιο προετοιμασίας της μελετητικής ωριμότητας του έργου, εμείς προχωρούμε στη χαρτογράφηση των ιδιοκτησιών και των στοιχείων ιδιοκτησιακού καθεστώτος, εντός της ΑΒΣ, σε συνδυασμό με την προκαταρκτική αξιολόγηση των βασικών τεχνικών και πολεοδομικών παραμέτρων του Σχεδίου Ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με αυτό τον τρόπο επισπεύδει τις διαδικασίες, λειτουργώντας επικουρικά στις ενέργειες του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Ταυτόχρονα, αποκτούμε το αναγκαίο υπόβαθρο πληροφοριών και τεχνικών στοιχείων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στο επόμενο στάδιο από τον Φορέα Ανάπτυξης του ΕΠΕ Καλοχωρίου, προκειμένου να ληφθούν οι κατάλληλες στρατηγικές αποφάσεις για την πολεοδομική οργάνωση και ανάπτυξη του Πάρκου, τον προσδιορισμό του εκτιμώμενου συνολικού προϋπολογισμού και το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του.

Σε ό,τι αφορά στην ίδρυση του Φορέα - Εταιρεία Ανάπτυξης και Διαχείρισης του Πάρκου Εξυγίανσης, το επόμενο διάστημα θα γίνει διαβούλευση με όλους τους επαγγελματίες που είναι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων μέσω των Επιμελητηρίων τους, ώστε να εξασφαλίσουμε και τη δική τους συναίνεση.

Σήμερα, στα 15.000 στρέμματα στα οποία αναπτύσσεται η ΑΒΣ Καλοχωρίου, λειτουργούν 874 επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν περίπου 6.000 εργαζόμενους. Είναι επιχειρήσεις με δυναμικό εξαγωγικό προσανατολισμό, που παράγουν το 15% του εγχώριου βιομηχανικού ΑΕΠ. Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όχι μόνο στην καθημερινότητα της λειτουργίας τους, λόγω έλλειψης δικτύων και υποδομών, αλλά και σε κάθε νέα επενδυτική τους πρωτοβουλία. Πέραν δε των χρόνιων περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρύτερη περιοχή.

Είναι ζωτικής σημασίας η ΑΒΣ Καλοχωρίου να εξυγιανθεί και να μετατραπεί σ’ ένα σύγχρονο Επιχειρηματικό Πάρκο, το οποίο θα πληροί όλες τις σύγχρονες απαιτήσεις βιωσιμότητας.

Το σχέδιο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι ολοκληρωμένο και είναι η πρώτη φορά που τέτοιας κλίμακας παρεμβάσεις γίνονται σε μια περιοχή εξαιρετικά ευαίσθητη, που επί πολλά χρόνια έμεινε ξεχασμένη συσσωρεύοντας προβλήματα.

Δίνουμε ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση στις επιχειρήσεις που λειτουργούν στην ΑΒΣ και ισχυρό κίνητρο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

H περιοχή είναι ελκυστική για επενδύσεις, καθώς έχει άμεση πρόσβαση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, στην Εγνατία Οδό, στον ΠΑΘΕ, και σε στρατηγική θέση σε σχέση με προγραμματιζόμενους συνδυασμένους κόμβους μεταφορών στην ευρύτερη περιοχή.

Το Επιχειρηματικό Πάρκο Καλοχωρίου συνδυάζει τη δραστική ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας στην Κεντρική Μακεδονία με την αναμενόμενη αναβάθμιση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, τόσο μέσω της επέκτασης της 6ης προβλήτας όσο και μέσω της οδικής και σιδηροδρομικής σύνδεσής του με τα βασικά εθνικά και διευρωπαϊκά δίκτυα. Παράλληλα, εξυπηρετεί τον στόχο της ανάδειξης της Θεσσαλονίκης πέρα από παραγωγικό και σε διαμετακομιστικό κέντρο.

Ήδη, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προχωρά ή έχει ολοκληρώσει έργα που στοχευμένα, ενισχύουν την οικονομική δραστηριότητα κα ταυτόχρονα αποκαθιστούν την περιβαλλοντική ισορροπία.

Όπως, η σύνδεση του αποχετευτικού δικτύου του Δενδροποτάμου και περιοχών της Δυτικής Θεσσαλονίκης με τον βιολογικό καθαρισμό της Θεσσαλονίκης, στη Σίνδο, σε συγχρηματοδότηση με την ΕΥΑΘ ΑΕ.

Όπως η αποκατάσταση και αναβάθμιση του δυτικού παράκτιου μετώπου που είναι σε εξέλιξη με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Όπως η ολοκλήρωση του ανισόπεδου κόμβου Κ16, ενώ σε εξέλιξη είναι η ολοκλήρωση του παράπλευρου οδικού δικτύου του Κ16.

Σε ό,τι αφορά στις υπόλοιπες 29 Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις που είναι διάσπαρτες (μεγαλύτερες και μικρότερες), σε έξι νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας, πλην του νομού Πιερίας, είναι σε εξέλιξη μελέτη που προκήρυξε η ΠΚΜ, για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων εξυγίανσης και οργάνωσης τους με ανάλογο τρόπο.

Ήδη «ανάψαμε πράσινο» για την αναβάθμιση σε Επιχειρηματικό Πάρκο, της ΒΙΠΕ Πετριάς, του δήμου Σκύδρας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.04.2023