Η καλή είδηση της ημέρας δεν είναι άλλη από τη σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών ρεύματος και κυρίως του φυσικού αερίου. Αυτήν δεν τη βλέπει μόνο η χώρα μας αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη.

Η Washington Post σε σημερινή της ανάλυση αναζητά τους λόγους της μεγάλης ανάσας για εκατοντάδες εκατομμύρια νοικοκυριά και ψάχνει να βρει αν θα κρατήσει αυτό και για πόσο.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, οι ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη μειώνονται και η χειμερινή περίοδος όπου αυξάνονται ραγδαία οι ανάγκες για θέρμανση πλησιάζει.

Αυτό παρότι μοιάζει συνταγή... εκτόξευσης των τιμών, το κόστος του φυσικού αερίου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τη θέρμανση των σπιτιών και για την τροφοδοσία σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας και της βιομηχανίας, έχει πέσει κατακόρυφα. 

Η τιμή αναφοράς στην Ευρώπη του φυσικού αερίου αυτή την εβδομάδα έπεσε σε επίπεδο που είναι περισσότερο από 70% κάτω από το υψηλό ρεκόρ του Αυγούστου. Ένας από τους κύριους λόγους για την πτώση των τιμών είναι ότι η Ευρώπη, τουλάχιστον προς το παρόν, έχει όλο το φυσικό αέριο που χρειάζεται. 

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το καλοκαίρι, η Ευρώπη προχώρησε σε ράλι αγορών καθώς η Ρωσία, ο επί μακρόν κύριος προμηθευτής της, μείωσε τη ροή φυσικού αερίου της. 

Σε ολόκληρη την ήπειρο, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις αναπλήρωσαν επιθετικά όση ποσότητα φυσικού αερίου έφευγε από τις δεξαμενές. Μετά από παρότρυνση αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με υψηλό κόστος, οι ενεργειακές εταιρείες και οι κυβερνήσεις έχουν γεμίσει υπόγεια σπήλαια και άλλες εγκαταστάσεις σε περισσότερο από το 90%, σε σύγκριση με λιγότερο από 80% πριν από ένα χρόνο. 

Οι εταιρείες που πουλούν φυσικό αέριο, ωθούμενες από τις υψηλές τιμές, κατέκλυσαν την ευρωπαϊκή αγορά. Ειδικά πλοία με τεράστιες ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου ή L.N.G., έφτασαν στην Ευρώπη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και άλλες χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας) που παράγουν μεγάλες ποσότητες αερίου. 

Η βιασύνη για την πώληση στην Ευρώπη ήταν τόσο μεγάλη που τα πλοία περιπλανώνται τώρα στα ανοικτά των ακτών περιμένοντας τη σειρά τους σε πολυσύχναστους τερματικούς σταθμούς για να ξεφορτώσουν τα φορτία τους. 

Ένα παράδειγμα αυτής της, κατά την αμερικανική εφημερίδα, υπερβολής: Τις τελευταίες ημέρες, τουλάχιστον ένα L.N.G. φορτίο που κατευθύνεται από την Αλγερία προς την Ευρώπη φαίνεται να έχει εκτραπεί προς την Ασία αναζητώντας καλύτερη τιμή, σύμφωνα με τη Laura Page, αναλύτρια της Kpler, μιας εταιρείας ερευνών. 

Τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ευρώπης αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό απόθεμα έναντι περαιτέρω διακοπών των ρωσικών προμηθειών ή άλλων κραδασμών. «Υπάρχουν επίπεδα αποθήκευσης που οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ονειρευτούν μόνο πριν από λίγους μήνες», ο Massimo Di Odoardo, αντιπρόεδρος για την έρευνα αερίου στη Wood Mackenzie.

Ταυτόχρονα, η ζήτηση για φυσικό αέριο, το οποίο χρησιμεύει ως κύρια πηγή ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει η Ευρώπη, έχει μειωθεί απότομα, ένας άλλος παράγοντας που μειώνει τις τιμές. Ένα πιο ζεστό από το συνηθισμένο ξεκίνημα του φθινοπώρου σε πολλά μέρη της Ευρώπης σημαίνει ότι οι κάτοικοι δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν πολλή, αν όχι καθόλου, θέρμανση. 

Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η πρόσφατη πτώση των τιμών του φυσικού αερίου μπορεί να είναι φευγαλέα -το φυσικό αέριο που πρόκειται να παραδοθεί στην Ευρώπη αυτό το χειμώνα πωλείται ήδη στις αγορές μελλοντικής εκπλήρωσης με σημαντική αύξηση της τρέχουσας τιμής.

Οι ασυνήθιστα μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές που σημειώθηκαν καθώς η Ρωσία περιόρισε τις προμήθειες φυσικού αερίου τους τελευταίους μήνες είναι πιθανό να συνεχιστεί. 

Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη παραμένουν ιστορικά υψηλές, ακόμη και μετά την πρόσφατη πτώση, αφού είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο διπλάσιο του επιπέδου που είχε οριστεί εκείνη την εποχή πριν από ένα χρόνο και ακόμη υψηλότερα σε σχέση με τους μακροπρόθεσμους μέσους όρους. 

Ως αποτέλεσμα, πολλές επιχειρήσεις που διψούν για ενέργεια, όπως τα μεταλλουργεία αλουμινίου, τα χαλυβουργεία και τα εργοστάσια λιπασμάτων έχουν τουλάχιστον προσωρινά κλείσει. Στην Ιταλία, έναν μεγάλο καταναλωτή φυσικού αερίου, η ζήτηση για το καύσιμο τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο μειώθηκε περίπου 10% σε σύγκριση με τους ίδιους μήνες πριν από ένα χρόνο. 

Η απειλή της ρύθμισης έχει επίσης επιβαρύνει τις αγορές, λένε οι αναλυτές. Η πρόσφατη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, αν και εξακολουθούν να λείπουν οι λεπτομέρειες, πιθανότατα μειώνει τις τιμές, λένε οι αναλυτές. 

Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, οι χαμηλότερες τιμές μπορεί να προκαλέσουν τον δικό τους... πόνο, σύμφωνα με τον Henning Gloystein, διευθυντή του Eurasia Group, μιας εταιρείας πολιτικού κινδύνου. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, οι οποίες ασχολούνται με την αγορά φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την πώληση σε πελάτες, έχουν ήδη υποστεί ζημίες λόγω της διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου και μπορεί να έχουν παραγγείλει ακριβό L.N.G. για αποζημίωση για τις χαμένες προμήθειες. 

Τα αρνητικά

Τώρα, λόγω χαμηλότερης από την αναμενόμενη ζήτηση, θα μπορούσαν να κολλήσουν με το καύσιμο. «Αυτό μπορεί να αναγκάσει ορισμένες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να πουλήσουν τα ακριβά φορτία τους πολύ πιο φθηνά αλλού, προκαλώντας ίσως μεγάλη δημοσιονομική ζημιά», είπε ο κ. Gloystein. 

Οι χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν επίσης να αποδυναμώσουν το κίνητρο για την ανάπτυξη ακριβότερων καθαρών καυσίμων όπως το υδρογόνο.

Και οι ειδικοί λένε ότι είναι πολύ νωρίς για να νιώσουμε άνετα με τις προοπτικές για φθηνότερο φυσικό αέριο, καθώς οι αγορές αντιδρούν σε συνθήκες που μπορεί να μην διαρκέσουν. Οι μελλοντικές τιμές για το φυσικό αέριο που είναι προς παράδοση τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2023 διαπραγματεύονται περισσότερο από 40% υψηλότερες από ό,τι τον Νοέμβριο. Οι τιμές θα μπορούσαν να δοκιμαστούν εάν η Ρωσία διακόψει τις υπόλοιπες ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας ή εάν υπάρξει νέα δολιοφθορά στην ενεργειακή υποδομή, όπως οι ανεξήγητες ρήξεις στους αγωγούς Nord Stream που εκτείνονται από τη Ρωσία στη Γερμανία. 

Έπειτα είναι και ο καιρός. «Η δοκιμή θα έρθει όταν έχουμε το πρώτο κρύο και τα αποθέματα αρχίζουν να εξαντλούνται», δήλωσε ο Τζόναθαν Στερν, ο ιδρυτής του προγράμματος αερίου στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης. «Θα δούμε πώς θα αντιδράσει η αγορά σε αυτό».